واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: صنايع دستي جزيره قشم بر گرفته از خلاقيت زنان و مردان سخت کوشي است که با تلاش مستمر خود طي ساليان دراز در بيش از 60 روستاي اين جزيره در پي حفظ هنر دستان هنرپرور خود بوده، است. از ديرباز بيشتر مردان جزيره قشم به فعاليت صيد و صيادي مشغول بوده وهستند و زنان نيز بعنوان نيمي از جمعيت اين جزيره براساس فرهنگ بومي بيشتر وقت خود را در خانه بسر مي برند با گرايش به سمت هنر صنايع دستي، از عمر خود در مسير شناساندن هنر دستان هنرمند خود، بهره مي گيرند. رو دوزي هاي سنتي شامل گلابتون دوزي، سوزن دوزي سنتي، خوس دوزي، زري بافي و شک بافي در کنار حصير بافي، ساخت اشياء کاربردي با استفاده از سيس خرما، ماکت سازي لنج و تور بافي بخشي از هنر صنايع دستي جزيره نشينان قشم، است. هنرمندان قشمي همچنين با استفاده از صدف هاي دريايي هنر خود را در ساخت زينت آلات، تنديس هاي دريايي و عروسک هاي صدفي بکار، مي گيرند. از برقع سازي بعنوان حجاب مردم بومي و جنوبي کشور، پارچه بافي، ساخت کپکاپ، قفل سازي، سواس بافي و سفالگري نيز مي توان بعنوان بخش ديگري از هنر صنايع دستي مردم جزيره قشم اشاره کرد. پارچه بافي که حدود 200 سال در جزيره قشم و در روستاي رمکان اين جزيره رونق داشته از سال 1373 با توجه به ورود پارچه هاي ارزان قيمت خارجي از رده صنايع دستي هنرمندان قشم خارج و اين صنعت در اين ديار، منسوخ شده است. *گابتون دوزي: هنر دوخت طرح هاي زيباي منقش بر پارچه است که اين سبک از سوزن دوزي بعنوان اقتباسي از لباس هاي محلي زنان هند و بنگال با استفاده از نخ هاي طلايي بر روي پيراهن و شلوار زنان بصورت گل هاي انتزاعي، دوخته مي شود. *سوزن دوزي سنتي: اين هنر بي بديل بوسيله قلاب بر روي دستگاه (کم) صورت مي گيرد و اکنون اين هنر و دوخت سنتي علاوه بر لباس هاي سنتي، بر روي اقلامي با کاربردهاي متنوع شامل کوسن، روميزي، کيف تلفن همراه و موارد ديگر انجام، مي شود. *خوس دوزي: در اين هنر دستي، نوارهاي باريک طلايي و نقره اي بر روي پارچه توري گره خورده و با کنار هم قرار دادن اين گره ها اشکال زيباي هندسي پديد مي آيد. از اين هنر براي تزيين لباس هاي زنان بويژه روسري و چادرهاي زنانه استفاده، مي شود. *برقع سازي: برقع نوعي حجاب است که از گذشته هاي دور زنان قشمي و جنوب کشور پس از ازدواج از آن استفاده مي کردند. برقع از پارچه اي آغشته به نيل به نام شيله که به رنگ مسي مي باشد تهيه مي شود و هر روستاي جزيره قشم برقع مخصوص بخود را دارد. *سبد بافي: بافت سبد توسط زنان هنرمند قشمي در چند روستاي اين جزيره با استفاده از سيس خرما، بافته مي شود. لچک سازي: لچک نوعي کلاه زنانه است که براي نو عروسان و همچنين در ميهماني ها همراه با روسري از آن استفاده مي شود و اين کلاه معمولا از جنس مخمل بوده و روي آن با گلابتون دوزي تزيين، مي شود. *شک بافي: شک، نواري به پهناي يک تا دو سانتي متر از ترکيب کامواهاي سياه، سبز و قرمز و نوارهاي طلايي مي باشد که بر روي دستگاهي به نام جوقن بافته مي شود و از آن براي تزيين سر آستين پيراهن زنان و دمپاي شلوار و بند برقع استفاده، مي شود. *تور بافي و گرگوربافي: هنر توربافي که تنها در روستاي سلخ جزيره قشم ادامه دارد با استفاده از تورهاي کوچک به نام (رق) براي صيد ماهي، بافته مي شود. اما گرگوربافي بعنوان توري فلزي ماهي گيري يکي از صنايع دستي است که بصورت نيم دايره بافته مي شود و اين سبک هنر دستي که کاري مردانه تلقي مي شود بيشتر توسط مهاجران افغاني صورت مي گيرد. *گليم بافي: گليم بافي با قدمت هشت ساله در جزيره قشم در دو سبک سوزني و چاکدار انجام مي شود که هنرمندان قشمي براي توليد آن از طرح هاي مورد استفاده بر روي لباس ها و همچنين نقش حنا، استفاده مي کنند. *قاليبافي: با قدمت بسيار کم خود همانند گلم بافي مورد توجه هنرمندان قشمي بويژه زنان روستاي طبل قرارگرفته و امروزه زنان قشمي به بافت قالي هاي ظريف با استفاده از کرک و ابريشم اقدام، مي کنند. *سواس بافي: سواس نوعي دمپايي ويژه آب و هواي گرم است که از سيس خرما بافته مي شود و قيمت آن نيز بسيار ارزان است. *سفالگري: آثار سفالگري ديده شده در روستاي دفاري جزيره قشم به 400 تا 500 سال پيش مربوط مي شود و امروزه اين هنر سنتي بصورت دوره هاي آموزشي در جزيره قشم انجام، مي شود. *صنايع دستي دريايي: تهيه زيور آلات و محصولاتي جهت دکوراسيون با استفاده از انواع صدف و گوش ماهي با عنوان صنايع دستي دريايي معرفي مي شود. تهيه تاکسي درمي حيوانات دريايي نيز در جرگه اين بخش از هنر دستي هنرمندان قشمي قرار دارد که بيشتر صنايع دستي دريايي در روستاهاي همجوار ساحلي جزيره قشم، ساخته مي شود. *ما کت سازي لنج يا (لنج سازي): روستاييان جزيره قشم بويژه هنرمندان روستاهاي گوران، سهيلي و سلخ به ساخت ماکت مينياتوري لنج که مورد توجه علاقمندان صنايع دستي قرار گرفته، اقدام مي کنند. *عود سازي: عود بعنواني که يکي از سازهاي ايراني است در حال حاضر بيشتر در کشورهاي عربي استفاده مي شود اما در جزيره قشم نيز ساخت آن بعنوان يک هنر دستي، انجام مي شود. *کپکاپ سازي يا صنايع چوبي: کپکاپ يا کپکو نام صندلي چوبي است که از قديم لنج سازان در کنار کار لنج سازي به ساخت آن اقدام مي کردند. اين صندلي ها که از چوب ساج يا کنار ساخته مي شود مدتها بود که به فراموشي سپرده شده بود اما اين صنعت بار ديگر مورد توجه هنرمندان روستاي گوران قرار گرفته و در حال احيا، مي باشد. هنر دستي هنرمندان قشمي در طول سال و بويژه در ايام تعطيلات نوروزي که جزيره قشم با سيل انبوه مسافران همراه است، مورد توجه اکثر هموطنانمان قرار مي گيرد. صنايع دستي هنرمندان قشمي که طي چند سال اخير بصورت ايجاد تعاوني هاي صنايع دستي توسط بانوان ارايه مي شود، در چندين استان کشور از جمله تهران، اصفهان، شيراز، همدان، خراسان به علاقمندان عرضه مي شود. ک/4 1387/668
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 3074]