محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارشهای سیلآسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارشهای سیلآسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1844128043
تاریخچه و فلسفه شب یلدا
واضح آرشیو وب فارسی:سیمرغ: هر چند امروزه برخی به اشتباه بر این گمانند كه مراسم شب چله برای رفع نحوست بلندترین شب سال برگزار میشود؛ اما میدانیم كه در باورهای كهن ایرانی... دیر زمانی است كه مردمان ایرانی و بسیاری از جوامع دیگر، در آغاز فصل زمستان مراسمی را برپا میدارند كه در میان اقوام گوناگون، نامها و انگیزههای متفاوتی دارد. در ایران و سرزمینهای همفرهنگ مجاور، از شب آغاز زمستان با نام «شب چله» یا «شب یلدا» نام میبرند كه همزمان با شب انقلاب زمستانی است. به دلیل دقت گاهشماری ایرانی و انطباق كامل آن با تقویم طبیعی، همواره و در همه سالها، انقلاب زمستانی برابر با شامگاه سیام آذرماه و بامداد یكم دیماه است. هر چند امروزه برخی به اشتباه بر این گمانند كه مراسم شب چله برای رفع نحوست بلندترین شب سال برگزار میشود؛ اما میدانیم كه در باورهای كهن ایرانی هیچ روز و شبی، نحس و بد یوم شناخته نمیشده است. جشن شب چله، همچون بسیاری از آیینهای ایرانی، ریشه در رویدادی كیهانی دارد. خورشید در حركت سالانه خود، در آخر پاییز به پایینترین نقطه افق جنوب شرقی میرسد كه موجب كوتاه شدن طول روز و افزایش زمان تاریكی شب میشود. اما از آغاز زمستان یا انقلاب زمستانی، خورشید دگرباره بسوی شمال شرقی باز میگردد كه نتیجه آن افزایش روشنایی روز و كاهش شب است. به عبارت دیگر، در ششماهه آغاز تابستان تا آغاز زمستان، در هر شبانهروز خورشید اندكی پایینتر از محل پیشین خود در افق طلوع میكند تا در نهایت در آغاز زمستان به پایینترین حد جنوبی خود با فاصله 5/23 درجه از شرق یا نقطه اعتدالین برسد. از این روز به بعد، مسیر جابجاییهای طلوع خورشید معكوس شده و مجدداً بسوی بالا و نقطه انقلاب تابستانی باز میگردد. آغاز بازگردیدن خورشید بسوی شمالشرقی و افزایش طول روز، در اندیشه و باورهای مردم باستان به عنوان زمان زایش یا تولد دیگرباره خورشید دانسته میشد و آنرا گرامی و فرخنده میداشتند. در گذشته، آیینهایی در این هنگام برگزار میشده است كه یكی از آنها جشنی شبانه و بیداری تا بامداد و تماشای طلوع خورشید تازه متولد شده، بوده است. جشنی كه از لازمههای آن، حضور كهنسالان و بزرگان خانواده، به نماد كهنسالی خورشید در پایان پاییز بوده است، و همچنین خوراكیهای فراوان برای بیداری درازمدت كه همچون انار و هندوانه و سنجد، به رنگ سرخ خورشید باشند. بسیاری از ادیان نیز به شب چله مفهومی دینی دادند. در آیین میترا (و بعدها با نام كیش مهر)، نخستین روز زمستان به نام «خوره روز» (خورشید روز)، روز تولد مهر و نخستین روز سال نو بشمار میآمده است و امروزه كاركرد خود را در تقویم میلادی كه ادامه گاهشماری میترایی است و حدود چهارصد سال پس از مبدأ میلادی به وجود آمده؛ ادامه میدهد. فرقههای گوناگون عیسوی، با تفاوتهایی، زادروز مسیح را در یكی از روزهای نزدیك به انقلاب زمستانی میدانند و همچنین جشن سال نو و كریسمس را همچون تقویم كهن سیستانی در همین هنگام برگزار میكنند. به روایت بیرونی، مبدأ سالشماری تقویم كهن سیستانی از آغاز زمستان بوده و جالب اینكه نام نخستین ماه سال آنان نیز «كریست» بوده است. منسوب داشتن میلاد به میلاد مسیح، به قرون متأخرتر باز میگردد و پیش از آن، آنگونه كه ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه نقل كرده است، منظور از میلاد، میلاد مهر یا خورشید است. نامگذاری نخستین ماه زمستان و سال نو با نام «دی» به معنای دادار/خداوند از همان باورهای میترایی سرچشمه میگیرد. نخستین روز زمستان در نزد خرمدینانی كه پیرو مزدك، قهرمان بزرگ ملی ایران بودهاند، سخت گرامی و بزرگ دانسته میشد و از آن با نام «خرم روز» یاد میكرده و آیینهایی ویژه داشتهاند. این مراسم و نیز سالشماری آغاز زمستانی هنوز در میان برخی اقوام دیده میشود كه نمونه آن تقویم محلی پامیر و بدخشان (در شمال افغانستان و جنوب تاجیكستان) است. همچنین در تقویم كهن ارمنیان نیز از نخستین ماه سال نو با نام «ناواسارد» یاد شده است كه با واژه اوستایی «نوسرذه» به معنای «سال نو» در پیوند است. هر چند برگزاری مراسم شب چله و میلاد خورشید در سنت دینی زرتشتیان پذیرفته نشده است؛ اما خوشبختانه اخیراً آنان نیز میكوشند تا این مراسم را همچون دیگر ایرانیان برگزار كنند. البته در شبه تقویم نوظهوری كه برخی زرتشتیان از آن استفاده میكنند و دارای سابقه تاریخی در ایران نیست، زمان شب چله با 24 آذرماه مصادف میشود كه نه با تقویم طبیعی انطباق دارد و نه با گاهشماری دقیق ایرانی و نه با گفتار ابوریحان بیرونی كه از شب چله با نام «عید نود روز» یاد میكند. از آنرو كه فاصله شب چله با نوروز، نود روز است. امروزه میتوان تولد خورشید را آنگونه كه پیشینیان ما به نظاره مینشستهاند، تماشا كرد: در دوران باستان بناهایی برای سنجش رسیدن خورشید به مواضع سالانه و استخراج تقویم ساخته میشده كه یكی از مهمترین آنها چارتاقی نیاسر كاشان است كه فعلاً تنها بنای سالم باقیمانده در این زمینه در ایران است. پژوهشهای نگارنده كه در سال 1380 منتشر شد (نظام گاهشماری در چارتاقیهای ایران)، نشان میدهد كه این بنا بگونهای طراحی و ساخته شده است كه میتوان زمان رسیدن خورشید به برخی از مواضع سالانه و نیز نقطه انقلاب زمستانی و آغاز سال نو میترایی را با دقت تماشا و تشخیص داد. چارتاقی نیاسر بنایی است كه تولد خورشید بگونهای ملموس و قابل تماشا در آن دیده میشود. این ویژگی را چارتاقی «بازه هور» در راه نیشابور به تربت حیدریه و در نزدیكی روستای رباط سفید، نیز دارا است كه البته فعلاً دیواری نوساخته و الحاقی مانع از دیدار پرتوهای خورشید میشود.هر ساله مراسم دیدار طلوع و تولد خورشید در چارتاقی نیاسر، و بررسی نظریه نگارنده، با حضور دوستداران باستانستارهشناسی ایرانی و دیگر علاقهمندان، در شهر نیاسر كاشان برگزار میشود. حافظ در شب یلدامعمولاً در شب یلدا رسم بر این است كه صاحبخانه، دیوان حافظ را به بزرگتر فامیل كه سواد دارد، میدهد. سپس هر یك از میهمانان نیت كرده و بزرگِ مجلس، این جمله را میگوید و تفعلی به گنجینه حافظ میزند: «ای حافظِ شیرازی/ تو محرم هر رازی/ بر ما نظر اندازی/ قسم به قرآن مجیدی كه در سینه داری...» یا هر چیزی شبیه به این. این رسم یكی از رسوم پرطرفدار شب یلداست كه امروزه با فنآوری روز نیز بهروز شده. به طوری كه در بعضی خانوادهها به جای كتاب حافظ، از فالنامه، نرمافزار تفعل مجازی در رایانه، پایگاههای اینترنتی ویژه فال، نرمافزارهای ویژه تلفن همراه، سامانه پیام کوتاه یا پیامک و... برای انجام این رسم استفاده میكنند كه سرگرمی خوبی برای خانوادهها در این شب بلند سال است. پبشینهٔ جشنیلدا و جشنهایی که در این شب برگزار میشود، یک سنت باستانی است و پیروان میتراییسم آن را از هزاران سال پیش در ایران برگزار میکردهاند. در این باور یلدا روز تولد خورشید و بعدها تولد میترا یا مهر است.این جشن در ماه پارسی «دی» قرار دارد که نام آفریننده در زمان پیش از زرتشتیان بوده است که بعدها او به نام آفریننده نور معروف شد.نور، روز و روشنایی خورشید، نشانههایی از آفریدگار بود در حالی که شب، تاریکی و سرما نشانههایی از اهریمن. مشاهده تغییرات مداوم شب و روز مردم را به این باور رسانده بود که شب و روز یا روشنایی و تاریکی در یک جنگ همیشگی به سر میبرند. روزهای بلندتر روزهای پیروزی روشنایی بود، در حالی که روزهای کوتاهتر نشانهای از غلبهٔ تاریکی. یلدا برگرفته از واژهای سریانی است و مفهوم آن « میلاد» است (زیرا برخی معتقدند که مسیح در این شب به دنیا آمد). ایرانیان باستان این شب را شب تولد الهه مهر «میترا» میپنداشتند و به همین دلیل این شب را جشن میگرفتند و گرد آتش جمع میشدند و شادمانه رقص و پایکوبی میکردند. آن گاه خوانی الوان میگستردند و « میزد» نثار میکردند. «میزد» نذری یا ولیمهای بود غیر نوشیدنی، مانند گوشت و نان و شیرینی و حلوا، و در آیینهای ایران باستان برای هر مراسم جشن و سرور آیینی، خوانی میگستردند که بر آن افزون بر آلات و ادوات نیایش، مانند آتشدان، عطردان، بخوردان، برسم و غیره، برآوردهها و فرآوردههای خوردنی فصل و خوراکهای گوناگون، از جمله خوراک مقدس و آیینی ویژهای که آن را « میزد» مینامیدند، بر سفره جشن مینهادند. باوری بر این مبنا نیز بین مردم رایج بود که در شب یلدا، قارون (ثروتمند افسانه ای)، در جامه کهنه هیزم شکنان به در خانهها میآید و به مردم هیزم میدهد، و این هیزمها در صبح روز بعد از شب یلدا، به شمش زر تبدیل میشود، بنابراین، باورمندان به این باور، شب یلدا را تا صبح به انتظار از راه رسیدن هیزم شکن زربخش و هدیه هیزمین خود بیدار میماندند و مراسم جشن و سرور و شادمانی بر پا میکردند. جشن یلدا در ایران امروزجشن یلدا در ایران امروز نیز با گرد هم آمدن و شبنشینی اعضای خانواده و اقوام در کنار یکدیگر برگزار میشود. آیین شب یلدا یا شب چله، خوردن آجیل مخصوص، هندوانه، انار و شیرینی و میوههای گوناگون است که همه جنبهٔ نمادی دارند و نشانهٔ برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی هستند. در این شب هم مثل جشن تیرگان، فال گرفتن از کتاب حافظ مرسوم است. حاضران با انتخاب و شکستن گردو از روی پوکی و یا پری آن، آیندهگویی میکنند. یلدای ایرانی، شبی که خورشید از نو زاده میشودیلدا در افسانهها و اسطورههای ایرانی حدیث میلاد عشق است که هر سال در «خرم روز» مکرر میشود. «ماه دلداده مهر است و این هر دو سر بر کار خود دارند که زمان کار ماه شب است و مهر روزها بر میآید. ماه بر آن است که سحرگاه، راه بر مهر ببندد و با او در آمیزد، اما همیشه در خواب میماند و روز فرا میرسد که ماه را در آن راهی نیست. سرانجام ماه تدبیری میاندیشد و ستاره ای را اجیر میکند، ستاره ای که اگر به آسمان نگاه کنی همیشه کنار ماه قرار دارد و عاقبت نیمه شبی ستاره، ماه را بیدار میکند و خبر نزدیک شدن خورشید را به او میدهد. ماه به استقبال مهر میرود و راز دل میگوید و دلبری میکند و مهر را از رفتن باز میدارد. در چنین زمانی است که خورشید و ماه کار خود را فراموش میکنند و عاشقی پیشه میکنند و مهر دیر بر میآید و این شب، «یلدا» نام میگیرد. از آن زمان هر سال مهر و ماه تنها یک شب به دیدار یکدیگر میرسند و هر سال را فقط یک شب بلند و سیاه وطولانی است که همانا شب یلداست. »یلدا در افسانهها و اسطورههای ایرانی حدیث میلاد عشق است که هر سال در «خرم روز» مکرر میشود. در زمان ابوریحان بیرونی به دی ماه، «خور ماه» (خورشید ماه) نیز میگفتند که نخستین روز آن خرم روز نام داشت و ماهی بود که آیینهای بسیاری در آن برگزار میشد. از آن جا که خرم روز، نخستین روز دی ماه، بلندترین شب سال را پشت سر دارد پیوند آن با خورشید معنایی ژرف مییابد. از پس بلندترین شب سال که یلدا نامیده میشود خورشید از نو زاده میشود و طبیعت دوباره آهنگ زندگی ساز میکند و خرمی جهان را فرا میگیرد.لازم به ذکر است یلدا در سرزمینهای فلات ایران روسیه و دیگر کشورها با پیشینه ی تاریخی برگزار میشود.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سیمرغ]
[مشاهده در: www.seemorgh.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 671]
صفحات پیشنهادی
تاریخچه و فلسفه شب یلدا
تاریخچه و فلسفه شب یلدا. هر چند امروزه برخی به اشتباه بر این گمانند كه مراسم شب چله برای رفع نحوست بلندترین شب سال برگزار میشود؛ اما میدانیم كه در باورهای ...
تاریخچه و فلسفه شب یلدا. هر چند امروزه برخی به اشتباه بر این گمانند كه مراسم شب چله برای رفع نحوست بلندترین شب سال برگزار میشود؛ اما میدانیم كه در باورهای ...
چرا میوههای شب یلدا پر دانه و سرخند؟
و شایسته و بایسته است، خانوادههای ایرانی در هنگام برگزاری این آیینها، پیرامون تاریخچه و فلسفه وجودی آن نیز با هم به گفتگو بنشینند. شب یلدا یا شب چله؛ یكی از ...
و شایسته و بایسته است، خانوادههای ایرانی در هنگام برگزاری این آیینها، پیرامون تاریخچه و فلسفه وجودی آن نیز با هم به گفتگو بنشینند. شب یلدا یا شب چله؛ یكی از ...
گفت وگوی خودمانی خبرآنلاین با دکتر اعوانی/ با بحث های ...
این یکی از بزرگترین سنت های ایرانیان است که از دیرباز بوده و ما در تاریخ داریم. ... ولی شب یلدا که همه خانواده جمع می شویم تفال می زنیم. امسال یک تفال زدم. ... شما یکی از پرکارترین چهره های سال 89 به جهت برگزاری کنفرانس جهانی فلسفه ...
این یکی از بزرگترین سنت های ایرانیان است که از دیرباز بوده و ما در تاریخ داریم. ... ولی شب یلدا که همه خانواده جمع می شویم تفال می زنیم. امسال یک تفال زدم. ... شما یکی از پرکارترین چهره های سال 89 به جهت برگزاری کنفرانس جهانی فلسفه ...
بهترین فیلمهای عاشقانه ایرانی!
«شب یلدای» (کیومرث پوراحمد) که یکی از بهترین و نوستالژیک ترین عاشقانههای تاریخ سینمای ایران است بیشتر بر مبنای هجران و جفا شکل گرفته تا وصل و معاشقه. ... میشود و نوعی ارزش خانوادگی است اما مهرجویی عشق را فرآیندی پیچیده و فلسفی میبیند. ...
«شب یلدای» (کیومرث پوراحمد) که یکی از بهترین و نوستالژیک ترین عاشقانههای تاریخ سینمای ایران است بیشتر بر مبنای هجران و جفا شکل گرفته تا وصل و معاشقه. ... میشود و نوعی ارزش خانوادگی است اما مهرجویی عشق را فرآیندی پیچیده و فلسفی میبیند. ...
دل نوشته هایی درباره علامه طباطبایی (ره)
تاریخ تو را به ما هدیه داده بود. اینک تویی که تاریخ را به دنبال خویش میکشی! ... دیده داناییات را به ستایش مینشینم که طرح فلسفه را از نو کشیده است. ... علم و عرفان را سرودی؛ تو را که شبهای خاکی، یلدای نیایشت بود و روزهای آفتابی، مجال ...
تاریخ تو را به ما هدیه داده بود. اینک تویی که تاریخ را به دنبال خویش میکشی! ... دیده داناییات را به ستایش مینشینم که طرح فلسفه را از نو کشیده است. ... علم و عرفان را سرودی؛ تو را که شبهای خاکی، یلدای نیایشت بود و روزهای آفتابی، مجال ...
سینماگران معروفی كه آذر ماه به دنیا آمدهاند!
او فیلم هایی نظیر دو فیلم با یك بلیت، تکیه بر باد، شب های تهران، روانی، طلسم و یك ... كارگردان و فیلم نامه نویس و از بزرگ ترین سینماگران تاریخ سینمای ایران است. او كه متولد 1318 و فارغ التحصیل رشته فلسفه از دانشگاه كالیفرنیاست فعالیت ... هایی نظیر بی بی چلچله، لنگرگاه، شكار خاموش، شب یلدا، خواهران غریب، اتوبوس شب، ...
او فیلم هایی نظیر دو فیلم با یك بلیت، تکیه بر باد، شب های تهران، روانی، طلسم و یك ... كارگردان و فیلم نامه نویس و از بزرگ ترین سینماگران تاریخ سینمای ایران است. او كه متولد 1318 و فارغ التحصیل رشته فلسفه از دانشگاه كالیفرنیاست فعالیت ... هایی نظیر بی بی چلچله، لنگرگاه، شكار خاموش، شب یلدا، خواهران غریب، اتوبوس شب، ...
نوروز روزی است که آدم آفریده شد
درباره فلسفه و علل پیدایش جشن نوروز نظرات متفاوتی وجود دارد که برخی از این نظرات ... چون مهرگان، یلدا و بسیاری دیگر، معـمولا یک روز (یا یک شب) بـیشتر نیست. ...
درباره فلسفه و علل پیدایش جشن نوروز نظرات متفاوتی وجود دارد که برخی از این نظرات ... چون مهرگان، یلدا و بسیاری دیگر، معـمولا یک روز (یا یک شب) بـیشتر نیست. ...
«چتر سفید» برای بخش ویدئوسینما جشنواره فیلم فجر آماده شد
بیست و نهمین جشنواره بینالمللی فیلم فجر از تاریخ 16 تا 26 بهمنماه به دبیری ... یلدا، طولانى ترین شب روزگار ما · همایش روز جهانی فلسفه فردا در کتابخانه ملی ...
بیست و نهمین جشنواره بینالمللی فیلم فجر از تاریخ 16 تا 26 بهمنماه به دبیری ... یلدا، طولانى ترین شب روزگار ما · همایش روز جهانی فلسفه فردا در کتابخانه ملی ...
زنان در داستان نویسی از دست هم کپی نمی کنند
كتابهای تاریخی یا علوم اجتماعی كه به نحوی تاریخ را تحلیل میكنند یا رواج .... غول شدن شاید دانش نویسنده در زمینهی فلسفه، علوم اجتماعی و تاریخ، باید زیاد باشد. ... را نیز منتشر كرده، ازجمله: داستانهای نوجوانان "افسانهی شب طولانی" و "پسران ... همچنین "ویران میآیی" جزو كاندیداهای نهایی جایزهی گلشیری و یلدا شد و "با ...
كتابهای تاریخی یا علوم اجتماعی كه به نحوی تاریخ را تحلیل میكنند یا رواج .... غول شدن شاید دانش نویسنده در زمینهی فلسفه، علوم اجتماعی و تاریخ، باید زیاد باشد. ... را نیز منتشر كرده، ازجمله: داستانهای نوجوانان "افسانهی شب طولانی" و "پسران ... همچنین "ویران میآیی" جزو كاندیداهای نهایی جایزهی گلشیری و یلدا شد و "با ...
واحدهای شمارش و اندازه گیری/آموزش
تاریخچه استفاده از كامپیوتر بشر از دیر باز سرگرم اموری نظیر شمارش ، اندازه گیری و ظبط . ... لبو و تزئینات آن برای شب یلدا! ... تربيت فلسفي و فلسفه تربيت ...
تاریخچه استفاده از كامپیوتر بشر از دیر باز سرگرم اموری نظیر شمارش ، اندازه گیری و ظبط . ... لبو و تزئینات آن برای شب یلدا! ... تربيت فلسفي و فلسفه تربيت ...
-
گوناگون
پربازدیدترینها