زلالي آب سعديه را به عمق خاطرات و باورها حفظ كنيم

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: اينجا كوچه اي است كه با چند پله به آب مي رسد،دراين كوچه هيچ خانه اي نيست و از گذشته تاكنون مردم براي شستن لباس ها، آب تني و زدودن غمها و پريشاني به اين كوچه مي آيند. اين كوچه با نهري خروشان از آبي زلال، از قنات سعديه شيرازكه حتي در سالهاي بي آب و خشكسالي نيز پرآب است ، جان گرفته و همواره پذيراي رهگذران خسته و بي آلايش است. اين كوچه به طول دوران و قدمت باورهاي مردمي عمر دارد و صفا و زلالي آب خود را به آنها بخشيده است ، مردم آب اين چشمه را براي تبرك ، بركت و زدودن زشتيها ، پليديها و ناپاكيها به دست و صورت خود مي زنند و ثمر مي گيرند. آب همواره در نزد ايرانيان باستان مظهر پاكي ، صفا و نشانه اي منزه از پاكي خدا بوده كه با ساختن معبد و بارگاه در گوشه و كنار فارس عظمت آب را همواره به ياد داشته اند. چندي پيش تحقيقي را كه يك دانشمند ژاپني در مورد آب انجام داده بود مطالعه كردم ، بر اساس يافته هاي اين دانشمند ، آب با بهره گيري از امواج نيروهاي منفي و مثبت تغيير شكل مي دهد. بدين معنا كه اين دانشمند در تحقيقات خود نشان داده است كه بر روي آب آيه هاي شريف قرآن را مي خواند و شكل قطرات آب را در زير ميكروسكوپ نشان مي دهد ، اشكالي منظم و به غايت زيبا . همچنين بر آب كلمات ناپسند و حتي اسامي اشخاص ستمكار و ظالم دوران را مي خواند و شكلهاي نامنظم شده ، درهم ريخته و زشت در قطرات آب ظاهر مي شود. بزرگان شيرازي مي گويند: در گذشته اي نه چندان دور ، خانواده هاي شيرازي ، كاسه هايي كه درون آنها نام 14 معصوم حك شده بود و آياتي از كلام الله مجيد درآن نقش بسته بود ، داشتند كه اين ظرف نسلي به نسلي ديگر مي رسيد. پيرمردان و پيرزنان نقل مي كنند: مردم اعتقاد داشتند هر گاه در كارشان مشكلي بود، مريض مي شدند و گرفتاري پيش مي آمد ، به كنار آب چشمه سعدي مي رفتند و اين كاسه را پرآب مي كردند و دست و صورت خود را مي شستند. هنوز برخي از خانواده هاي شيرازي اين ظرفها را كه به نسلهاي قبلتر از خودشان تعلق دارد را نزد خود به حرمت نگه داشته اند و هنوز به اين چشمه و آب اعتقاد دارند. رهگذران اين كوچه غريب در سعديه شيراز ، غم و اندوه خود را به اين آب واگويه مي كنند ، روح خود را در وراي پاكيهايش شست و شو مي كنند و زلالي آب را در وجود خود حس مي كنند. چشمه و قنات سعديه كه در مسير خود حوض ماهي آرامگاه سعدي را پرآب مي كند ، از اين كوچه بن بست خاطره ها گذر مي كند و باغ دلگشا و طاووسيه را سيراب مي سازد. برخي از شيرازيها نگرانند كه اين كوچه در مسير توسعه خيابان رد خود راگم كند و عمق باورها و خاطراتشان به قعر فراموشي رود. بگفته برخي از مغازه داران اطراف اين كوچه ، بسياري افراد كه در گذشته به اين مكان آمده اند ، بدليل پرت افتادن اين كوچه آن را گم مي كنند و سراغ آن را مي گيرند. مدير مجموعه تاريخي ، فرهنگي سعدي گفت: حوض ماهي در آرامگاه سعدي ، يكي از مكانهايي است كه ريشه عميق در باورهاي مردمي دارد. بهمن محمودي افزود: قنات سعدي معروف به آب گازران (به معناي شست وشو كنندگان لباس ) است ، اين آب از چند چشمه و قنات جاري مي شود. بر اساس يافته هاي تاريخي ، سعدي در كنار اين حوض ماهي مسكن و ماوايي داشته و به ايتام و مساكين اطعام مي داده است. همچنين شيخ اجل سعدي شيرازي ، معرفت نامه هاي بوستان و گلستان را هم در كنار اين آب نگاشته است. شيخ در مورد اين آب سروده است: به سرخاك ما رود كه اين آب ، چشمه آيد و باد صبا رود. حوض ماهي كه از قنات سعدي سيراب مي شود در باورهاي مردم از تقدسي خاص برخوردار است و از گذشته در كنار اين آب مراسم سنتي كه ريشه در فرهنگ و باورهاي ايراني داشته برگزار مي كرده اند. محمودي گفت: حوض ماهي اثر منحصر بفردي است كه بعنوان آثار معنوي فرهنگي از آن ياد مي شود و شايسته است كه براي ثبت آن در آثار ملي تلاش كرد. همچنين در نزديكي آرامگاه سعدي ، نهر آبي جاري است كه از قنات سعدي منشعب مي شود و از گذشته مردم در آن لباس مي شستند و در آن آب تني مي كردند و در باورهاي مردم جاي دارد. مدير مجموعه تاريخي ، فرهنگي سعدي گفت: در صورتي كه در كنار اين نهر آب،امكاناتي فراهم شود در جلب گردشگران داخلي و خارجي اثر گذار است. آب چشمه سعدي از لحاظ مواد معدني بسيار غني است و مي توان با احداث مجموعه مناسبي از اين آب براي بهره گيري بهتر مردم استفاده كرد. محمودي اضافه كرد: تحقيقات انجام شده بر روي ماهيهاي حوض ماهي سعدي نشان مي دهد كه در اين حوضچه ماهيهاي كم نطيري وجود دارد كه در درمان بيماريها موثر است. كپور ماهي سعدي كه به اين نام مشهور است نوع منحصر بفردي از ماهي است كه تنها در اين حوضچه وجود دارد. بر اساس تحقيقات بخش زيست شناسي دانشگاه شيراز، سياه ماهي سعدي و ماهي گل چراغ (Gel cheragh ) تنها در اين حوضچه وجود دارد و براي درمانهاي پوستي موثر است. در ديگر كشورها در مراكز درماني حوضچه هايي براي پرورش اين نوع ماهي درست مي كنند و بيماران پوستي براي درمان وارد اين حوضچه ها مي شوند و با آب بزاق دهان اين ماهي درمان مي شوند. يكي از استادان دانشگاه شيراز گفت: پيش از اينكه سعدي اين منطقه را براي زندگي برگزيند ، منطقه كنوني سعدي روستاي سوكان (به معناي محل تابش آفتاب ) وجود داشت . دكتر جمشيد صداقت كيش، تاريخ پژوه و نويسنده كتابهاي تاريخي افزود: بر فراز كوه قلعه بندر كه درست روبروي باغ دلگشا و پارك طاووسيه قرار دارد ، تا سال 375 هجري قمري آتشكده اي بود و پيش از آن معبد آناهيتا و معبد مهري قرار داشت.در اين منطقه چشمه آب و قناتي بود كه مردم ايران باستان آن را مقدس مي دانستند و در نزديكي آن آتشكده و معبد ساخته بودند. شيخ اجل ، سعدي شيرازي ، وقتي متوجه شد كه مردم آب اين چشمه را مقدس مي دانند و حرمتي خاص براي آن قايل هستند ، در نزديكي اين چشمه رباطي كه شامل كارونسرا و مدرسه بود ساخت. مردم شيراز بر اين باور بودند كه آب چشمه سعدي براي شفاي بيماران موثر است و اگر لباسهاي خود را در اين آب بشويند ، بيماريها يشان زايل مي شود. همچنين از آب اين چشمه به مزارع پنبه مي دادند تا كرم ساقه خوار كه محصولاتشان را نابود مي كرد از بين برود. صداقت كيش اضافه كرد: سعدي چون به بنايي وارد بود ، حوض هشت گوشي بر روي مظهر قنات ساخت . مردم شيراز روز چهلم بهار از دور و نزديك به اين چشمه مي آمدند ، و ديگ جوش مي گذاشتند و نذري مي دادند . مردم معتقد بودند در اين روز ماهي قرمز رنگي كه حلقه طلايي در بيني دارد از اين چشمه به بالا مي پرد و دوباره به عمق چشمه بازمي گردد و اين را نشانه اي خوش يمن مي پنداشتند. در سال 1327 شمسي كه ساختمان قديم آرامگاه سعدي را تخريب كردند، از ورود مردم به اين منطقه و برگزاري همايش مردمي چهلم بهار در كنار چشمه سعدي جلوگيري شد. اين تاريخ شناس از يافته هاي تاريخي نقل كرد كه در 400 سال گذشته ، تمام سياحاني كه به شيراز آمده اند در سفرنامه هاي خود از تقدس آب چشمه سعدي و مقدس بودن ماهيهاي حوض ماهي ياد كرده اند و نوشته اند كه هيچكش حق صيد كردن ماهيهاي اين چشمه و قنات را نداشته است. همچنين مردم شيراز معتقد بودند كه شب آخرين سه شنبه سال در آب اين چشمه آب تني كنند تا در طول سال از بيماريها مصون بمانند. پس از اينكه از برگزاري مراسم چهلم بهار در نزديكي آرامگاه سعدي جلوگيري كردند ، مردم در كوچه بن بستي كه بعد از آرامگاه بود و آب چشمه از آنجا بر روي زمين حركت مي كرد و به باغ دلگشا و باغ طاووسيه راه داشت مي رفتند و مراسم خود را برگزار مي كردند. صداقت كيش گفت: اين كوچه به حمام سعدي معروف است و روز چهارشنبه سوري با اقدامات انديشيده شده، از ساعت 12 تا ساعت هشت بعدازظهر براي زنان و از ساعت هشت شب تا طلوع خورشيد روز بعد براي مردان آب تني در آن آزاد است. وي معتقد است : چنين جايي كه در باورهاي مردمي جاي دارد و از قرنها پيش به جاي مانده بايد مورد توجه قرار گيرد. صداقت كيش گفت: شهرداري مي تواند اين بن بست مقدس را به گونه اي معماري كند كه در جلب گردشگران نيز موثر باشد ضمن اينكه در اين مكان بيشتر زنان حضور مي يابند آزادي آنها گرفته نشود.شهرداري مي تواند در باغ طاووسيه كه اين آب در آن نيز گردش دارد ، سالني سرپوشيده احداث كند تا زنان بتوانند در آنجا حضور يابند. ميراث فرهنگي نيز مي تواند جشنواره چهلم بهار را دوباره احيا كند و آن را بعنوان يك باور و مراسمي مردمي به ثبت يونسكو برساند تا براي آيندگان از آن اثري برجاي ماند. تلاش خبرنگار ما براي تماس با مسوولان اداره كل ميراث فرهنگي فارس و جويا شدن ديدگاه هاي آنان، نتيجه نداد.ك/4 680 /675

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 292]

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب

صفحات پیشنهادی

زلالي آب سعديه را به عمق خاطرات و باورها حفظ كنيم
زلالي آب سعديه را به عمق خاطرات و باورها حفظ كنيم. اينجا كوچه اي است كه با چند پله به آب مي رسد،دراين كوچه هيچ خانه اي نيست و از گذشته تاكنون مردم براي شستن ...

گوناگون

دولت بایدن اجازه برپایی پایگاه‌های رای‌گیری ایران در آمریک...

نگرانی آمریکایی‌ها و اسرائیل از آسیب‌پذیری گنبد آهنین در ج...

کانادا سپاه را تروریست خواند، ایران سفیر ایتالیا را احضار ...

رسانه‌های عبری: سید حسن نصرالله کنترل شمال اسرائیل را در د...

جهشی در کیفیت و سلامت محصولات کشاورزی: افتتاح فاز نخست مجت...

۷ نکته کارشناسی خودرو در محل

بهترین مارک جک پارکینگی ایرانی و خارجی

لباس کار چیست و چرا باید لباس کار بپوشیم؟

مقایسه جامع فولاد ضد زنگ 420 و 304: بررسی دقیق ویژگی ها، ت...

معرفی بهترین چاپخانه تهران به همراه خدمات آن

مواد نگهدارنده و افزودنی چیست؟