واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: جشنواره غم و اندوه در تلویزیون رمضان
بخش ارتباطات- رمضان امسال به پایان رسید و سریالهای رمضان نیز با ماجراهای تلخ و شیرین در نقاط پایانی به سر می برند. هر چند استقبال مخاطبان نسبت به این مجموعه ها نسبتا خوب ارزیابی شده است اما به نظر می رسد مهم تر این است که چه نکات و پیام هایی در محتوا و درون مایه این مجموعه های خانوادگی وجود داشت. نظرسنجی مركز تحقیقات و سنجش برنامهای سازمان صداوسیما حاكی از این است كه سریال «جراحت» به كارگردانی محمدمهدی عسگرپور در میان سریالهای ماه رمضان امسال، رتبهی اول را كسب كرده است. روابط عمومی شبكهی سه سیما به سرویس تلویزیون خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) اعلام كرد: سریال «جراحت» با 74 درصد بیننده و 85 و 2 دهم درصد رضایت، موفقترین سریال ماه رمضان 89 لقب گرفته است.براساس گزارش روابط عمومی شبكهی سه، سریال «خانه به دوش» كه ماه رمضان امسال تكرار و به صورت نامنظم پخش شد، در بین سریالهای امسال رتبهی چهارم را كسب كرده است. «خانه به دوش» به كارگردانی رضا عطاران با 42 درصد بیننده و 89 درصد رضایتمندی مخاطب در بین سریالهای ماه رمضان امسال رتبهی چهارم را به خود اختصاص داده است. به گزارش ایسنا، در هفته اول شهریور ماه، سریال «ملكوت»(ساخته محمدرضا آهنج) با 65 درصد بیننده رتبهی دوم را در بین سریالهای ماه رمضان امسال به خود اختصاص داده است و «در مسیر زایندهرود» به كارگردانی حسن فتحی با 58 درصد بیننده رتبهی سوم را كسب كرده است. وقتی مجموعه جراحت که بیشتر شبیه به جشنواره غم و غصه است، بیشترین تعداد مخاطبان را به خود اختصاص می دهد، چطور می توان انتظار داشت که پخش سریالهای شاد و رنگارنگ ماهواره ای، استقبال و توجه مخاطبین ایرانی را جلب نکند؟سریال «نون و ریحون»(فرزاد مؤتمن) كه از تولیدات شبكهی تهران محسوب میشود، رتبهی پنجم را به خود اختصاص داده است.ذکر این آمار نه به دلیل است که خوشحال باشیم از اینکه سریالهای رمضان امسال نیز توانست مورد توجه مخاطبان قرار گیرد، البته که این موفقیت را انکار نمی کنیم اما مهمتر آن است که کدام مضامین با چه مختصات و کیفیتی به مخاطب ارائه شد.به طورکلی و با نگاهی اجمالی به مجموعه های تلویزیونی امسال ماه رمضان نوعی پس رفت مشاهده می شود. می توان اینطور بیان کرد که حداقل در مقایسه با دوسال گذشته نوعی سیر نزولی در محتوای این سریالها دیده می شود.زمانی این تصور وجود داشت که در ماه مبارک رمضان باید مجموعه هایی با محتوای مذهبی پخش می شد اما در سالهای اخیر این تصور تا حد زیادی کمرنگ شده و موضوعات اجتماعی و خانوادگی مطرح شده است.متاسفانه سوژه های تکراری و محتواهای شعارگونه این سوال را ایجاد می کند که با این روند تکراری و اغلب غم انگیز، چطور می توان با سریالهای تولید خارجی و شبکه های ماهواره ای به رقابت پرداخت؟
وقتی مجموعه جراحت که بیشتر شبیه به جشنواره غم و غصه است، بیشترین تعداد مخاطبان را به خود اختصاص می دهد، چطور می توان انتظار داشت که پخش سریالهای شاد و رنگارنگ ماهواره ای، استقبال و توجه مخاطبین ایرانی را جلب نکند؟به نظر می رسد چشمان ما به دیدن قهر،دعوا،مصیبت،بدبختی و البته عشق و عاشقی تا حد زیادی عادت کرده است و به همین خاطر اگر سریالهایی از این دست ساخته و پخش شوند باز هم این قدرت را دارند که ما را به دنبال خود بکشانند. هر چند در مورد مجموعه جراحت نمی توان این نکته را نادیده گرفت که بازی خوب و قوی بازیگران و دیالوگ های جذاب و ایهام دار هم تا حد زیادی در به دست آوردن نظر تماشاگران موثر بوده است. اما به طور کلی آنچه از لوای آن به مخاطب منتقل می شود بیشتر شبیه به تشویش خاطر و اضطراب است.بعد از نقدهای فراوانی که نسبت به سریالهای شبکه فارسی وان صورت گرفت، این انتظار می رفت که مجموعه های تولید داخل، با بازبینی و عمق بیشتری طراحی شوند تا بتوانند اثرات مخرب آن مجموعه ها را تا حدی خنثی کنند.اما در مجموعه جراحت سخن از یک عشق مثلثی به میان می آید. در مجموعه در مسیر زاینده رود تصور وجود یک عشق احتمالی از جانب یک پدر و پسر نسبت به یک زن مطلقه مطرح می شود. پیرمردی که نقش محوری در این مجموعه دارد، همسری دارد که سن و سال نوه او را دارد. در سریال ملکوت آنچه که باعث گرفتاری حاج فتاح شده است همسر دوم اوست که خانواده از آن بی خبرند. بگذریم از اینکه پشت تمام این ها علت و عللی وجود دارد. آنچه بر ذهن مخاطب می نشیند همان است که می بیند. به غیر از همه اینها محتوا و فضای کلی این مجموعه نیز سرشار از غم و اندوه، فلاکت و مصیبت است و اضطراب را دائما در دل بیننده زنده می کند.به هرحال توجه به آمار و سطح علاقه مندی مخاطبان نسبت به برنامه های تلویزیون در رمضان امسال این نکته را گوشزد می کند که مردم جامعه ما دوست دارند لحظاتی را به شادی در مقابل تلویزیون سپری کنند نه اینکه مشکلات شخصیت های داستانی غم مضاعفی را بر دلشان بنشاندمجموعه ملکوت با درون مایه ماورایی به نظر می رسد در راستای پخش موفقیت آمیز این نوع مجموعه ها در سالهای گذشته، ساخته شده است. اما دلیل نمی شود که اگر در چند سال گذشته سریالی با مفهوم برزخ به نمایش درآمد و موفق بود، این روند باز هم ادامه یابد. البته که با غنی کردن و پرداخت صحیح نسبت به این موضوع می توان مفاهیم ارزشمندی را ارائه داد اما چنانچه عکس این موضوع رخ دهد، احتمالا اثر معکوس خواهد داشت.خصوصا برای افرادی که نسبت به این فضا شناخت و اعتقاد کمرنگ تری دارند.
به نظر می رسد آنچه اکنون در این زمینه نیاز است اینکه این موضوع را با استفاده از مفاهیم دینی تقویت كنیم و با استفاده از بیان هنری غنی تر این موضوع را پالایش كنیم و به آن بافت تصویری مناسب و جذاب ببخشیم. متاسفانه چنین چیزی در سریال ملکوت دیده نمی شود و در برخی موارد به وضوح دیده می شود كه شعارزدگی تؤام با تروكاژهای سطحی و ضعیف، چنگی به دل نمی زنند.به هرحال توجه به آمار و سطح علاقه مندی مخاطبان نسبت به برنامه های تلویزیون در رمضان امسال این نکته را گوشزد می کند که مردم جامعه ما دوست دارند لحظاتی را به شادی در مقابل تلویزیون سپری کنند نه اینکه مشکلات شخصیت های داستانی غم مضاعفی را بر دلشان بنشاند. شاید همین عامل است که موجب می شود سریال تکراری خانه به دوش بعد از چند سالی که دوباره بر صفحه تلویزیون ظاهر می شود، بیشترین درصد رضایتمندی را به خود اختصاص می دهد. قطعا فضای شاد و البته آموزنده این مجموعه چنین نتیجه ای را در پی داشته است.فاطمه ناظم زادهگروه جامعه و ارتباطات تنظیم برای تبیان: عطاالله باباپور
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 582]