محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1845898405
خاستگاه مهریه از عهد باستان
واضح آرشیو وب فارسی:سیمرغ: جامعه شناسان و کارشناسان مسائل اجتماعی امروزه از بروز پدیده ای خبر می دهند که دامنگیر زوج های جوان شده و گسترش آن سبب گردیده که زندگی زناشویی در ایران با بحران و نابسامانی تازه ای دست به گریبان شود. این اپیدمی تا اندازه ای شیوع یافته است که پاره ای از دختران بهای دوشیزگی خود را با ارقام سنگین مهریه تعریف کرده اند. مهریه تعهد مالی است که شوهر به هنگام وقوع عقد ازدواج ، پرداخت آن را به همسر خود بر عهده می گیرد و مکلف است بلافاصله پس از امضای قرداد ازدواج ، هر لحظه که زن مطالبه کند آن را بپردازد . رقم مهریه ها در سال های اخیر در حالیکه ناتوانی مردان در پرداخت آن هنگام جدایی و حتی در دوران زندگی مشترک بارز است از سیر صعودی نگران کننده ای برخوردار بوده است . از سوی دیگر، این معضل در حالی در کشور رو به گسترش است که جوانان در آستانه ازدواج با مشکلات فراوانی از جمله مسکن و شغل مناسب مواجه هستند و بسیاری از مردان به گواه آمار برای گذران زندگی مجبور می شوند بیش از یک شغل داشته باشند . اما بعضی از دختران با دلایل گوناگونی که همگی از نبود حمایت قانونی از آنان سرچشمه می گیرد بهترین روش را برای پیشگیری از اتفاقات احتمالی در دوران زندگی زناشویی را سنگینی مبلغ مهریه می دانند . دکتر "احمد بشیری "، حقوقدان در این باره می گوید : " مهریه به موضوع پیچیده ای در زندگی زناشویی تبدیل شده است که ابعاد آن در کشورتقریبا" غیرقابل کنترل می باشد . بنابراین زمان آن فرارسیده تا برای این نابسامانی چاره ای اندیشید و راهی یافت . " کم نیستند مردانی که امروز به حق یا ناحق به دلیل عدم پرداخت مهریه در زندانها بسر میبرند. مردانی مغرور و مدعی که در آغاز زندگی مشترک بدون اندیشیدن به آینده ای که در انتظارشان است، نسبت به قبول مهریه چند هزار سکه ای، حالا عمرشان را پشت میلههای زندان هدر میدهند. موضوع مهریه یک سنت حسنه اسلامی و ایرانی است که متاسفانه طی سالهای اخیر به شدت از سوی خانواده‌های ایرانی دچار دستخوش و تغییر و تحول شده است، به طوری که گاهی بحث بر سر مهریه آنقدر بالا میگیرد که وصلتی به خاطر اختلاف نظر درباره مهریه، هیچگاه سر نمیگیرد... طی سالهای اخیر تعداد زندانیان فراری از پرداخت مهریه، مدام در حال افزایش است به گونه ای که در حال حاضر این افراد بخش عمده ای از زندانیان مالی را شامل میشوند. افرادی که به دلیل یک اشتباه در آغاز زندگی مشترک، حالا مدتها در پشت میلههای زندان زندگی را سپری خواهند کرد. طبق قانون مدنی، مهریه هر وقت که از جانب زن مطالبه شود باید به روز شود. یعنی با محاسبات اقتصادی معلوم شود مبلغی که در تاریخ ازدواج به عنوان مهریه ثبت شده به هنگام مطالبه معادل چه وجهی است و سپس پرداخت شود. از سوی دیگر مردان همواره با ترفندهای مختلف، توسل به شیوه‌های قانون و تنگ کردن عرصه بر همسران خود معمولا آنان را به طلاق و بخشش مهریه خود وادار کرده و به این ترتیب زن در اکثر مواقع به حق و حقوق قانونی خویش یعنی دریافت مهریه نمیرسد. در مواردی که جدایی‌ها به حکم قانون اتفاق میافتد و مرد توان پرداخت کلی مهریه را ندارد قانون به او کمک میکند تا بتواند مهریه سنگین را در چند نوبت و به صورت اقساط پرداخت نماید اما درصد بالایی از آنان حاضر به پذیریش پرداخت مهریه نمیشوند و در نهایت زندان را بر پرداخت مهریه ترجیح میدهند. در مواقعی که زنان حتی به دلیل وجود پشتوانه‌هایی همچون پدر و مادر و یا دریافت حقوق مناسب نیازی به دریافت مهریه از مرد نداشته اند با این وجود خواهان دریافت مهریه از همسر خود بوده و هرگز حاضر به گذشت از حق خود نیستند و به نوعی سعی دارند مرد را تحت فشار روانی قرار دهند و از سوی دیگر مردان نیز حاضر به پذیریش پرداخت مهریه نمیشوند و حتی حاضرند سالها در زندان بمانند. تصور رايج بر اين است كه مهريه هاي كلان يا عندالمطالبه بودن مهريه مربوط به دوره اسلامي است، اما نتايج پژوهش‌هاي اخير دكتر «سعيد عريان»، رئيس پژوهشكده زبان و گويش روي عقدنامه هاي پهلوي و پازند، نشان مي دهد كه اين موارد ريشه در ايران باستان و دوره پيامبري زرتشت دارند. كما اينكه در قباله هاي ازدواج زمان زردشت پيامبر نيز، ميزان مهريه عندالمطالبه كه بر ذمه داماد بود، شهود و تاريخ ازدواج درج شده است. ازدواج يكي از كهن ترين نهادهاي اجتماعي است كه بسياري از آداب و رسوم آن از زمان باستان تا به امروز حفظ شده و از زوال مصون مانده اند. به تازگي سه متن دعايي بسيار زيبا از متون پهلوي و پازند به همت سعيد عريان، مورد پژوهش قرار گرفته است كه صرفا در رابطه با ازدواج تحرير شده اند. كهن ترين اشاره به ازدواج در «گاهان»، هات 53 آمده كه به ازدواج پورچيستا دختر زردشت با جاماسب مربوط مي شود. گذشته از گاهان در منابع متاخر ديگر اوستا نيز همانند اَرد يشت و نيز منابع دوره ميانه از جمله دادستان ديني، ماديان هزار دادستان، روايات پهلوي و شايست نشايست به مساله ازدواج اشاره هاي فراوان شده است. در ميان منابع مكتوب پهلوي و پازند، اسناد ازدواج داراي كمترين تنوع است كه بنا بر آگاهي موجود تعداد آنها تنها 6 سند است. اين اسناد، نمونه اي از اسنادي هستند كه همه آنها متون يكساني دارند. آغاز سند در بردارنده ستايش هرمز و آفريننده، «اهونور» يا دعاي «يثا اهو» و ادعيه ديگر است. اصل سند نيز شامل تاريخ روز، ماه و سال ازدواج، شجره و محل زندگي زوجين، گرفتن اقرار از زوجين مبني بر توافق متقابل در تعهدات، ميزان مهريه و... مي شود و سرانجام سند، دعا و آرزوي خوشبختي براي زوجين را در بر مي‌گيرد. علاوه بر اين ها در سه متن دعايي زير كه هر سه از پازند به جاي مانده اند، به ازدواج اشاره هاي مستقيمي شده است. نخستين متن، «دعاي نكاح گفتن» است كه در صفحه 117 متون پازند قرار دارد و توسط «آنتيا» دانشمند نامداري از پارسيان هند، در سال 1909 گردآوري شده است. در ميان متون سه گانه مذكور، اين متن داراي ارزشي ويژه است و با تمام كوتاهي خود، صرفا از يك متن دعايي فراتر رفته و مي تواند به عنوان يك سند ازدواج نمونه نيز مطرح شود، زيرا تمام ويژگي هاي يك سند ازدواج همانند تاريخ، طرفين ازدواج، شهود و مهريه در آن ديده مي شود. ديگر «دعاي پيماني» كه در صفحات 116 _ 117 متون پازند جاي دارد و صرفا يك متن دعايي است. اين متن از نظر به كار بردن جمله ها و مضمون دعايي زيباي مربوط به ازدواج حايز اهميت است. سوم «آفرين بزرگان» كه در صفحات 115 _ 116 متون پازند جاي گرفته و از نظر تشبيهات و مضمون ها زيباترين و شيواترين اين متون سه گانه است. در اين متن به نام بسياري از ايزدان، شخصيت هاي حماسي و گل ها همراه با صفات مربوط به آنها اشاره شده است كه در مجموع ساختار دعايي اين متن را به وجود مي آورند. عريان هر سه اين متن ها را مورد پژوهش قرار داده و گاه به گاه براي درك بيشتر متون، كلماتي را براي آنها افزوده است كه همگي داخل پرانتز آمده‌اند. كوتاه ترين اين متن‌ها، دعاي نكاح گفتن است كه در آن ميزان مهريه دو هزار درم سيم سپيد ناب و دو دينار زر سرخ سره نيشابوري تعيين شده است. دعاي نكاح گفتن به نام ايزد بخشاينده بخشايشگر مهربان «به نام آفرين دادار هروسب آگاه، خداوندي كه همي بخشش كند روزي بسيار، فرزند بسيار، روزي بسيار، مال بسيار، سال بسيار، همي دوستي ايجاد كند ميان هر دو طرف عروسي، خوبي شمال زوال مباشد، عمر شما را دراز كند و در فلان روز و فلان ماه و در فلان سال و در فلان شهر، به انجمن ها در نشست به فلان يزد سخن و دين مزديسنان به نكاح و سروري رسيد كه بر بخشش كند و دو هزار درم سيم سپيد ويژه (= ناب) و دو دينار زر سرخ سره نيشابوري به نام و سروري فلاني رسيد. در حضور شما خويشاوندان، اين سروري به وصلت مسطور هر دو آمد، فلاني در حضور شما در مورد دادن مبلغ فوق و نيز وفاي به عهد، به زبان قبول كرد. اين هر دو شادي بر مزيد، چنان كه خداي، نيكي را دوست دارد براي شما، چنان كه خداي نيكوكاري هاي او را بر مزيد و به فرمان خداي، صدقه هاي او دوام يابد، پيمان سخن باشيد و دوستي خويش شما باد و دل شما پاك و راست باد؛ سخن و زبان شاد باد، هزاران هزار آفرين باد. » «سعيد عريان» درباره زمان تنظيم اين سند مي گويد: «به طور دقيق نمي توان دوره تاريخي براي اين اسناد مشخص كرد اما آنچه كه مسلم است اين كه متون پازند همگي از قرن 6 ميلادي به بعد نوشته شده اند و اصولا پازندنويسي متعلق به 6 بعد از ميلاد و قرون بعدي آن است.» پازند شرحي است كه بر زند نوشته شده است. زند نيز خود شرحي است كه توسط زرتشت بر اوستا نوشته شده تا درك آن براي همگان روشن تر شود. قباله «دعاي نكاح گفتن» بنا به گفته عريان، يك فرم ثابت از قباله است كه براي هر ازدواجي فقط كافي بود نام و نام خانوادگي عروس و داماد را در آن وارد كنند. دقيقا مشابه همين قباله هاي ازدواجي كه در زمان حال مرسوم است. اين قباله براي طبقه متوسط جامعه تنظيم شده بود و گروه هاي مرفه تر معمولا از قباله هاي مفصل تري استفاده مي كردند. مهريه هاي ذكر شده در اين قباله ها جنبه واقعي داشته و داماد موظف بوده است هر زمان زن اراده كرد آن را بپردازد. عريان معتقد است لفظ عندالمطالبه كه هم اكنون رواج دارد در واقع تداوم سنت هاي باستاني ماست. در متن «نكاح از روش ايران» پس از بيان مبلغ مهريه از سوي زوج تصريح شده است كه «اگر بهمان اين دارايي خويش را خواهد، اگر آن را به روز خواهد و اگر آن را به كسي فرمايد دادن، بايد به او بدهد، به او بسپارد و در مورد او كاري نكند.» دكتر عريان معتقد است بنا بر اسناد موجود، ميزان مهريه از دوران باستان به بعد، پيوسته رو به كاستي گذاشته است. وي دليل اين امر را با دشوار بودن شرايط طلاق در دين مزديسنا مرتبط مي داند. بنا بر «صددربندهش» يكي از متون زرتشتي، تحقق طلاق به جر چهار مورد غيرممكن و غيرشرعي بوده است. اين چهار مورد عبارتند از : خيانت، پنهان نمودن دشتان (قاعدگي زنان)، اقدام به جادوگري و نازايي. علاوه بر آن، رييس پژوهشكده زبان و گويش سازمان ميراث فرهنگي عقيده دارد وجود مهريه هاي كلان در ازدواج هاي ايراني، رسمي متعلق به زمان حال نيست و ريشه در آداب باستاني ما دارد. به نظر مي آيد دو هزار درهم سيم سپيد ناب و دو دينار زر سرخ سره نيشابوري به هيچ عنوان كمتر از چندين ميليون تومان پول رايج امروز نباشد. منبع :خبرگزاری سینا ، گروه خبر، میراث فرهنگی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سیمرغ]
[مشاهده در: www.seemorgh.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 508]
-
گوناگون
پربازدیدترینها