واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: بین الملل > خاورمیانه - انتخاب نخست وزیر عراق مهمترین مرحله از پازل رقابت های انتخاباتی این کشور است که بنظر می رسد به مهمترین مرحله نیز تبدیل شده است. یارگیری جریانات سیاسی و تلاش آنها برای ایجاد ائتلاف فضای سیاسی عراق را بیش از پیش حساس کرده است. خبر آنلاین جهت تحلیل فضای سیاسی عراق در آستانه تعیین نخست وزیر و بررسی آرایش نیروهای سیاسی با حمیدرضا دهقانی پوده تحلیگر مسائل خاورمیانه گفتگو کرده است. *** جریانات سیاسی عراق به جناح بندی های فشرده ای جهت تعیین نخست وزیر روی آوردند. شما جهت این جناح بندی ها را به کدام سمت می بینید؟به نظر من نخست اینکه مردم عراق پیروزی بسیار بزرگی را در این انتخابات به دست آوردند بطوریکه در یک انتخابات آرام و مبتنی بر صندوقهای رای ،نمایندگان خود را برای دومین پارلمان عراق بعد از سقوط رژیم بعث انتخاب کردند. دوم اینکه دولت و ملت جمهوری اسلامی ایران از اینکه می بینند در کنار مرزهایشان مردمی که سالها تحت سلطه استبداد زندگی می کردند اکنون می توانند نمایندگان خود را اعم از شیعه ،سنی و مسیحی و عرب و کرد آزادانه انتخاب کنند، خوشحال هستند. و سوم اینکه، کشورهای منطقه هم باید از این انتخاب خشنود باشند ،چرا که امنیت و ثبات در عراق می تواند به امنیت و ثبات در منطقه بینجامد. دیدگاههایی معتقد است جریان حامی جمهوری اسلامی ایران که در بیشتر سالهای بعد از سقوط رژیم بعث ، دولت را در عراق در اختیار داشته است ، در این انتخابات شکست خورده و مخالفان جمهوری اسلامی در این انتخابات به پیروزی رسیدند . من می خواهم بگویم این ادعا کاملا خلاف است . ادعای کسانی که می گویند شیعیان شکست خوردند کمتر با حقایق سازگاری دارد. پیش از این انتخابات شیعیان تحت یک ائتلاف واحد و با حمایت مستقیم مرجعیت بویژه شخص آیت الله سیستانی وارد عرصه انتخابات شده بودند و پس از بدست آوردن اکثریت کرسی ها ، پس از ائتلاف با کردها دولت را به دست گرفته بودند. ائتلاف واحد از سه ضلع اصلی ( و مجموعه های مرتبط با آنها ) شامل حزب الدعوه ،مجلس اعلای اسلامی عراق و صدری ها تشکیل شده بود .این مجموعه در این انتخابات در دو ائتلاف جداگانه پیروز انتخابات شدند. اگر جمعا مقایسه کنیم خواهیم دید در انتخابات گذشته این مجموعه بیش از نصف کرسی های پارلمان را بدست اورد و در این انتخابات نزدیک به نصف کرسی ها را کسب کرد، یعنی از 325 کرسی پارلمان 159 کرسی به دو ائتلاف دولت قانون و ائتلاف ملی عراق اختصاص یافت. اگر نگاه طایفه ای هم به انتخابات داشته باشیم (گر چه من این نگاه را نمی پسندم ) رهبران هر سه گروه دارای اکثریت کرسی ها (العراقیه ،دولت قانون و ائتلاف ملی ) از شیعیان هستند. در رابطه با ائتلاف آقای علاوی هم اگر مقایسه ای کنید خواهید دید تعداد کرسی های العراقیه در این انتخابات نسبت به انتخابات گذشته رشد چشمگیری داشته است یعنی از 22 کرسی انتخابات قبل به بالای 90 کرسی در این انتخابات رسیده است. این در حالی است که در دوره پیشین ایاد علاوی با لیست العراقیه در این انتخابات شرکت کرد و 22 کرسی بدست آورد اما در این انتخابات افرادی چون طارق الهاشمی و صالح المطلک و گروههایی چون حزب اسلامی و جبهه توافق به العراقیه پیوستند در واقع عرب های سنی عراق با العراقیه ائتلاف کردند . با توجه به این واقعیت کرسی های العراقیه رشد چشمگیری نسبت به گذشته نداشته است . اندک رشد این لیست هم به افزایش کرسی ها بر می گردد و مقداری هم افزایش مشارکت اعراب سنی عراق در انتخابات نسبت به انتخابات قبلی بر می گردد. بدین ترتیب به همان نسبت که اهل تسنن عراق در این انتخابات به وحدت رسیدند ، شیعیان چند تکه شده و دچار تفرقه شدند؟باید به عراق نگاه واقع بینانه داشته باشیم. عراق از اوایل دهه بیست میلادی از سه استان بصره ،موصل و بغداد تشکیل شد و از همان ابتدا سه مجموعه شیعه، کرد، سنی در این کشور ساکن بودند. این مجموعه ، بخصوص شیعیان و کردها در دوره های گذشته از دوران پادشاهی گرفته تا دیکتاتوری بعث تحت فشار قرار داشتند و امکان مشارکت در امور سیاسی عراق را نداشتند. بعد از سقوط رژیم بعث دیدگاه طرفدار جمهوری اسلامی ایران در عراق معتقد بودند که باید امریکا و اشغالگران از عراق خارج شده و اداره امور کشور به مردم این کشور سپرده شود . تا قبل از این انتخابات اهل سنت چندان با این ایده موافق نبودند و بعضا نیز در دام گروههای تروریستی صدامی و القاعده حرکت ها تروریستی انجام می دادند از این زاویه ما باید از مشارکت اهل سنت در دولت عراق خوشنود شویم از این زاویه مشارکت بوجود آمده، یک پیروزی بزرگ است اینکه برخی افراد شیعه و سکولار با اهل سنت متحد شوند ، جای اشکال ندارد. این ائتلاف بهتر از آن است که صدامی ها و القاعده ،اهل سنت را رهبری کنند. نگرانی شیعیان این است که در چارچوب تشکیل دولت نهایتا یکی از دو ائتلاف دولت قانون و ملی عراق از صحنه حاکمیت کنار گذاشته می شود. البته از منظری این مساله نیز اشکال ندارد . در گذشته هم برخی شیعیان در قدرت نبودند . مثلا مدتی صدری ها نبودند . یا علاوی برای مدت طولانی در قدرت نبود برخی نتایج انتخابات عراق را شکست مدل حکمرانی جمهوری اسلامی در عراق تعبیر می کنند ، آیا اصولا عراقی ها داعیه دار چنین حکمرانی بودند؟آنچه که امام خمینی(ره) برای مردم ایران هدیه آوردند این بود که سیاست ورزی ما باید مبتنی بر دیانت باشد و جمله معروف شهید مدرس مبنی بر اینکه دین از سیاست یا سیاست از دین جدا نیست در راس امور قرار گرفت . ما مانند مسیحیان نیستیم که تنها روزهای یکشنبه به کلیسا رفته و یادی از دین بکنیم بلکه دین درتمام شئونات مردم و دولت ایران جاری است .اما عراقی ها هیچ وقت چنین ادعایی نکردند. آنها از ابتدا یک مدل ترکیبی را برای حکومت انتخاب کردند . حتی مرجعیت عراق نیز چندان در امور سیاسی دخالت نمی کند . شما به رفتار سیاسی آیت الله سیستانی دقت کنید ، ایشان صرفا در مسائل کلان و انهم در موارد ضروری اظهار نظر کرده و از وارد شدن به مجادلات سیاسی پرهیز داشتند . حتی در تصویب قانون اساسی این موضوع مورد بحث فراوان قرار گرفت و نهایتا یک مدل ترکیبی مورد توجه واقع شد. حتی در نام کشور عراق نیز کلمه اسلامی دیده نمی شود بلکه جمهوری عراق گفته می شود. گذشته از این بحث، پیروزی اهل تسنن به معنای جدایی دین از سیاست نیست در لیست العراقیه تنها علاوی و هوادارانش خواهان حکومت سکولار هستند . این خواسته جبهه توافق ، حزب اسلامی یا دیگر گروههای سنی حاضر در این ائتلاف نیست . حتی در منطقه کردستان نیز اوضاع در حال تغییر است و در این انتخابات هیمنه دو حزب دموکرات و اتحاد میهنی کردستان شکست و جبهه تغییر و گروههای اسلامی نیز رای آوردند. شما اظهارات عمار حکیم درباره همکاری با ایاد علاوی را چگونه تعبیر می کنید؟طبیعی است که هیچکدام از این سه گروه اصلی نمی خواهد ارتباط خود با دیگر گروهها را قطع کند . به همین دلیل هر گونه اظهار نظر مبنی بر همکاری با دیگر ائتلاف ها در راستای منافع ائتلاف هاست. در حال حاضر تلاش ائتلاف ها در این راستاست که از گردونه قدرت کنار گذاشته نشوند و سهم قابل توجهی را کسب کنند. از آنجا جریان صدر در لیست ائتلاف ملی کرسی های قابل توجهی دارد و بدلیل اقدامات مالکی علیه این جریان در بصره و شهرک صدر ، به هیچ وجه حاضر به پذیرش نخست وزیری مالکی نیست، طبیعی است که عمار حکیم بعنوان رهبر ائتلاف ملی و همچنین رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق با مهره های دیگر بازی کند تا از گردونه قدرت کنار گذاشته نشود. در هر صورت بنظر می رسد گروهها بر سر مالکی به توافق نخواهند رسید و شاید در این انتخابات شاهد یک شگفتی و ظهور چهره جدید باشیم. منظورتان کسی مثل سید جعفر صدر است؟نمی توانم پیش بینی کنم . هم اکنون اسامی متعددی مطرح است باید منتظر ماند و دید ائتلاف بر روی کدام یک از اسامی به توافق می رسند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 481]