واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: معرفی مهندسی معدنمقدمه معادن سرشار منیزیم، زغال سنگ، مس و آهن هند یکی از دلایل اصلی سیطره انگلستان بر کشور هند بود. دلیل هجوم مهاجر نشینان فرانسوی، اسپانیایی، پرتغالی و انگلیسی به قاره آمریکا نیز معادن غنی طلا، نقره، الماس، مس و زغال سنگ این قاره بود. سوداگران پرتغالی، هلندی،انگلیسی و فرانسوی نیز به عشق تصرف معادن طلا و الماس آفریقا به این قاره روی آوردند و امروزه نیز دانشمندان به امید دستیابی به معادن پربار و فلزات نایاب و گرانبهای موجود در فضا پروژههای بسیاری را در دست بررسی دارند. اما چرا در گذشته یکی از دغدغههای اصلی کشورهای صنعتی، دستیابی به معادن غنی کشورهای دیگر بود و چرا امروزه دانشمندان به امید دست یافتن به ذخایر جدید معدنی چشم به فضا دوختهاند؟ پاسخ این سؤال را باید در صنعت جست.
چون برای هر فعالیت صنعتی نیاز به مواد معدنی داریم و به عبارت دیگر مبنای اصلی تولید و توسعه صنعتی، مواد معدنی است. موادی که کشف و استخراج آنها نیاز به کارشناسانی متخصص دارد و به همین دلیل امروزه در بسیاری از دانشگاهها و مراکز آموزش عالی جهان، رشتهای به نام مهندسی معدن وجود دارد. رشتهای که در کشور ما نیز با دو گرایش اکتشاف و استخراج در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی ارائه میشود.معرفیرشته مهندسی معدن یکی از رشته های برکاربرد در صنایع است. این رشته در مقطع کارشناسی دارای دو گرایش استخراج و اکتشاف است. دروس این رشته به دلیل تنوع بالایی که دارند نسبت به بعضی رشتههای مهندسی سختترهستند در واقع در این رشته شما به عنوان یک دانشجو باید یک سری دروس زمین شناسی نه به طور خاص و دروس تخصصی مهندسی معدن و مخلوطی از دروس مفهومی مهندسی مکانیک, مهندسی عمران, مهندسی مواد را بگذرانید. همچنین تعداد واحدهای آزمایشگاهی, بازدیدهای علمی و کارآموزی در این رشته بالا می باشد.گرایشهای کارشناسی ارشد مهندسی معدن دارای 4 گرایش استخراج, اکتشاف, مکانیک سنگ, فرآوری مواد معدنی می باشد و به دلیل بالا بودن تعداد منابع امتحانی آزمون و ظرفیت کم پذیرش, قبول شدن نسبت به دیگر رشته ها سختتر و دشوارتر و برای قبول شدن باید تلاش وافری داشت. همچنین دانشجویان رشته مهندسی معدن به راحتی و به دلیل طی کردن دروس مهندسی عمران در این رشته نیز می توانند قبول شوند.محدوده شغلی این رشته تنها در رابطه با معدن نمی باشد و بسیاری از پروژههای جاده سازی, سد سازی, تونل سازی , مطالعه منابع آبی و ... با نظارت مهندس معدن همراه است. دانشجوی این رشته برای موفقیت در کارش باید قابلیت کار کردن در شرایط سخت زیرزمینی , آب و هوایی و دوری از شهرها را داشته باشد.گرایشهاگرایش اکتشاف معدنمهندس معدن در گرایش اکتشاف پس از کشف معدن، نوع و شکل مواد معدنی را تعیین کرده و به ارزیابی اقتصادی، میزان ذخیره و همچنین چگونگی استخراج منابع معدنی میپردازد. در این گرایش دانشجویان درباره مکانیک سنگ، زمانشناسی ساختمانی، ژئوفیزیک و زمینشناسی معدنی مطالعه میکنند.درسهای این رشته در طول تحصیل :دروس مشترک در گرایشهای مختلف مهندسی معدن :ریاضی، معادلات دیفرانسیل، آمار و احتمالات مهندسی، برنامهنویسی کامپیوتر، فیزیک، محاسبات عددی، شیمی عمومی، نقشهکشی صنعتی، اجزاء ماشین، استاتیک، دینامیک، مقاومت مصالح، مکانیک سیالات، شیمی فیزیک، نقشهبرداری عمومی، عملیات نقشهبرداری، زمینشناسی عمومی، زمینشناسی ساختمانی، زمینشناسی اقتصادی، مکانیک سنگ، اقتصاد معدنی، کانهآرایی.
دروس تخصصی گرایش اکتشاف معدن :اصول استخراج معدن، برداشت زمینشناسی، کانیشناسی توصیفی، سنگشناسی ، کارتوگرافی و کاربرد عکسهای هوایی، کانیشناسی نوری، مینرالوگرافی، زمینشناسی ایران، تجزیه مواد معدنی، ژئوفیزیک اکتشافی، حفاری اکتشافی، چاهپیمایی، ژئوشیمی اکتشافی، ژئوتکنیک، آبهای زیرزمینی، نقشهبرداری معدنی، ارزیابی ذخایر معدنی.گرایش استخراج معدنگرایش استخراج شامل عملیات حفاری و آتشباری به منظور خردکردن سنگ، بارگیری و باربری و در اغلب اوقات سنگشکنی به منظور رساندن ابعاد "کانسنگ" به اندازه مناسب است. این عملیات میتواند در معادن روباز، زیرزمینی و در موارد محدودی در دریا انجام گیرد.دروس تخصصی گرایش استخراج معدن:مبانی مهندسی برق، ماشینهای حرارتی، کانیشناسی، سنگشناسی، برداشت زمینشناسی، کارتوگرافی و فتوژئولوژی، اصول اکتشاف و ارزیابی ذخایر، بازدید معدن، چالزنی و آتشباری، حفره چاه و تونل، ترابری در معادن، نگهداری در معادن، تهویه در معادن، روشهای استخراج روباز، روشهای استخراج زیرزمینی، نقشهبرداری معدنی، آبکشی در معادن، کانهآرایی، خدمات فنی در معادن، اصول طراحی معادن.تواناییهای لازم :چون بخشی از کار مهندسی معدن مانند نقشهبرداری در زیرِزمین انجام میشود، دانشجوی این رشته باید از نظر جسمی توانایی خوبی داشته و قدرت کار در معدن را که بیشتر در خارج از شهر و گاه در نقاط دور افتاده قرار دارد، داشته باشد. به همین دلیل بیشتر دانشجویان دختر این رشته ـ به غیر از تعداد معدودی از آنها که در آزمایشگاهها و مراکز طراحی معدن فعالیت میکنند ـ با مشکلات کاری روبرو میشوند. گفتنی است ریاضی در این رشته از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا بدون استفاده از مدلهای ریاضی، محاسبات استخراج و اکتشاف معدن را نمیتوان انجام داد.معدن شناسی در ایرانمعدنکاری باستانی که در اصطلاح معدنکاران «شدادی» نیز گفته می شود، به طور سنتی در هزاره چهارم قبل از میلاد و احتمالا قبل از آن، در سرزمین ایران انجام می شده است.از بازمانده های چوب های مورد استفاده برای کوره های ذوب شدادی در چند ناحیه کرمان که مورد آزمایش سن رادیومتری با روش رادیو کربنی قرار گرفته اند، تاریخچه معدنکاری در ایران را حدود پنج هزار سال قبل از میلاد مسیح محاسبه کرده اند.
دکتر کالدول (Caldwell) که در این زمینه در کرمان بررسی هایی کرده، می نویسد:«در بین طبقات سفالینی که از طبقات اول و دوم تل ابلیس در کرمان جمع آوری کرده ایم تعدادی از نمونه ها دارای بقایای رنگ مس بودند، این چنین به نظر می رسد که این آثار از بقایای سفالین ذوب فلزات بوده باشند ... پس از بدست آوردن نتایج آزمایشات رادیو کربن، مسلم گردید که این قطعات مربوط به توده های سفالین ذوب فلز بوده و شش هزار سال قدمت دارند ... به نظر می آید منطقه تل ابلیس در کرمان قدیمی ترین محل صنعت ذوب فلز در دنیا بوده است.»استرابو جغرافیا دان مشهور یونانی رودخانه هیکاتانس در کرمانیا(کرمان) را نام برده که طلای آبرفتی غنی داشته است. وی می نویسد: «در ایران طلا، نقره، مس، آهن، سرب و زرنیخ استخراج می شده و بیشتر از ناحیه کرمان بدست می آمده است.»هردودت نیز می نویسد:« داریوش نقره را از کامپاد و ریا و کارمانیا بدست می آورده است.»سابقه فعالیت دانشمندان مسلمان ایران در شناخت کانیها و معادن:ابن سینا( 428-370 هـ.ق) که در غرب به «اویسینا» معروف است در کتاب شفا فصل پنجم طبیعیات، درباره مواد معدنی بحث مفصلی ارائه می کند. این فصل از کتاب شفا در حدود سال 1200 میلادی توسط آلفرد سارشل به لاتین ترجمه شده و نفوذ گسترده ای در عصر رنسانس از خود به جای گذاشت.در رشته زمین شناسی و کانی شناسی بیش از شاخه های دیگر علوم توجه ابن سینا به روش های مشاهده و تجربه روشن می شود. او اولین طبقه بندی علمی کانی ها را در کتاب شفا مطرح نمود در این طبقه بندی کانی ها را به چهار دسته زیر تقسیم بندی کرد:الف ـ سنگها و خاک هاب ـ سوختنی ها و ترکیبات گوگردیپ ـ نمک هات ـ فلزهارساله ابن سینا درباره کانی ها همراه با آثار علویه ارسطو و کتاب عناصر منصوب به ارسطو، منابع اصلی نظرات زمین شناسی مؤلفان مسیحی دائره معارف سده سیزدهم را تشکیل می داد.کانی «آویسینیت» در سال 1985 به افتخار ابن سینا، نامگذاری گردید. تهیه کننده: محمدصادق ابراهیمیتنظیم برای تبیان: محسن مرادی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 428]