تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833157606
ولایت فقیه در دیار غیر اسلامی (تایلند یا سیام )
واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: وبلاگ > وصفی، محمدرضا - تلاش شیخ احمد قمی در تایلند ، برای ساختن نهاد ولایت شیخ الاسلامی به عنوان نهادی مدنی ، دینی و حکومت فرهنگ و تمدن اسلامی تا نیمه قرن هفدهم میلادی ، در دو بستر مهم رشد یافت. الف:بستر فرهنگ و تمدن ایرانی - اسلامیب: بستر فرهنگ و تمدن عربی - اسلامی جغرافیای حوزه فرهنگیِ ایرانی - اسلامی، منطقه آسیای مسلمان را در بر می گرفت . این منطقه از غرب شامل سرزمین های منتها الیه به رود فرات بود و ازشرق سرزمین های سین کیانگ و خلیج بنگال را در بر می گرفت و از شمال تا استپ های روسیه ، و از جنوب تا اقیانوس هند امتداد می یافت .بیشترین حضور فرهنگ و تمدن ایرانی - اسلامی در این منطقه مربوط به قرن های نهم تا سیزدهم میلادی - دوم تا ششم هجری - است و شهرهای مهم فرهنگی آن بخارا ، نیشاپور و بغداد و ... است در ای جغرافیا تفاوتی بین دو عامل موثر ترک و فارس دیده نمی شود . جغرافیای حوزه فرهنگ عربی- اسلامی هم در زمانهای مختلف ، مناطقی از اسپانیا ، آفریقای شمالی ، جنوب خبیج فارس ، و آسیای جنوب شرقی را زیر پوشش درآورد . این بخش از تمدن اسلامی ، فرهنگ منطقه شام و آندلس را به یادگار گذاشت . اصلی ترین رکن این بخش از جهان اسلام ، زبان و ادبیات عربی است، با این حال نباید نژاد این بخش از فرهنگ و تمدن اسلامی را عرب دانست .فرهنگ ایرانی - اسلامی در حوزه هند و اطراف آن تا دوران گورکانیان ، فرهنگ طبقه اجتماعی اشراف بود . مهاجران ایرانی که اجدادشان از بیرون شبه قاره هند به این سرزمین آمده بودند، تصوری مشترک و مشخص از خود داشتند تصوری که با خود نشانهایی از طبقه برتر را همراه داشت . به دیگر سخن فرهنگ ایرانی و اسلامی شکل یافته در این مناطق ، با خود مدنیت شهرنشینی و طبقه با امکانات اقتصادی برتر را همراه داشت و همین موضوع کافی بود تا آنها جزو طبقه اشراف بشمار روند .در همین حال برترین رکن مهم حوزه فرهنگ ایرانی - اسلامی تا نیمه قرن هفتم میلادی زبان و ادبیات فارسی است و نژادهای فارس ، ترک ، ترکمن ، عرب ، بلوچ ، تاجیک و ... را شامل است .بخش مهمی از فرهنگ اسلامی در بنگلادش ، اندونزی ، مالزی ، تایلند ، چین و سایر مناطق اقیانوسیه و شرق دور وابسته و یا متاثر از این فرهنگ است. بر اساس مهمترین سند خطی و تاریخی بجای مانده از قرن هفدهم ، به زبان فارسی ، یعنی "سفینه سلیمانی" یا "سفر نامه سفیر ایرانی به سیام" ، بخش قابل توجهی از مسلمانان سیام - تایلند- مردمانی فارس زبان بودند که جایگاه اجتماعی ویژه ای داشتند. این کتاب ارتباط و حضور ایرانیان را با تایلند به زمانی پیش تر از گزارش خود می داند ، و معتقد است ، پیش از قرن هفدهم ، ایرانیان حضوری قابل توجه درآن سرزمین داشته اند .با توجه به ارتباطی که از نظر فرهنگی و تجاری بین هند با ایران و در مسیر جاده ابریشم و سایر مسیرهای فرعی وجود داشته ؛ ارتباط موجود بین هند و سرزمینهای جنوب شرقی ؛ به ایرانیان جایگاه ممتازی در عرصه های گوناگون داده است . ایرانیانی که برای تجارت از طریق خشکی و یا دریا به این مناطق سفر می کردند ، گسترش فرهنگ دینی و آداب اجتماعی خود را وظایف می دانستند و کتاب سفینه سلیمانی به این نقش در دربار و نهاد سیاسی تایلند اشاره کرده است . اما این تمام ماجرا نیست . تسامح و ساده زیستی دربار و مردم تایلند هم ، کنشی مثبت با دیگران ، بویژه ایرانیان داشت. موضوعی که از متن این سفرنامه به خوبی برداشت می شود .علاوه بر آن ، بنابر پاره ای از اسطوره ها - که نویسنده سفینه سلیمانی ،به آن اشاره کرده است - حاکمان وقت آن دیار ، نسب نژادی خود را به ایرانیان و "سام بن یافث بن نوح" مرتبط می ساختند! گسترش مهاجرت ایرانیان به دنیای شرق هرچند از دیرباز ایران و ایرانیان ، بویژه خراسان و خراسانیان ، با دنیای شرق ارتباطی قوی داشتند و فرهنگ این بخش از ایران ، از آن جمله تصوف ، تشابه فراوانی با آیین های شرقی ، از جمله بودایی دارد ، با این حال ، حضور و گسترش فرهنگ ایرانیان در این مناطق، بویژه پس از گورکانیان هند ، در مناطق شرقی و جنوب شرقی و تایلند ، در اثر فراوانی مهاجران ، از نقش و تاثیر گذاری بیشتری برخوردار بود .گورکانیان مغول که برای مدت قابل توجهی ، قدرت بزرگ هند به شمار می رفتند ، از هجرت ایرانیان اعم از بازرگانان ، علماء و ادباء استقبال می کردند . استقبال گورکانیان از مهاجرت و حضور تاثیر گذار ایرانیان موجب شد که ، غیر مسلمانان ، مسلمانان را با واژه مغول ، خطاب کنند. از جمله شخصیت های تاثیر گذاری که نام او در تاریخ تایلند از قرن هفدهم میلادی ثبت و به یادگار مانده ، شیخ احمد قمی است.وی شخصیتی ، مستقل و متدین دارد . عالمی است که علاوه بر علم ، استقلال اقتصادی دارد و در پیشه بازرگانی وارد است . برابر گزارش های تاریخی موجود ، حضور او در کنار جمعی از بستگانش در تایلند ، به موقعیتی استثنایی ، نه تنها در روابط بین ایران و تایلند انجامد، بلکه صفحه ای ویژه از حضور اسلام در آن دیار غیر مسلمان فراهم آورد . تاسیس نها د شیخ الاسلامی ، توسط شیخ احمد قمی در تایلند شیخ احمد قمی ، هم عصر با ، شاه طهماسب و شاه عباس صفوی، دو پادشاه مقتدر صفوی است. بنابراین می توان گفت ،او با اقتدار سیاسی و دینی عصر خویش و اهمیت جایگاه و مقام شیخ الاسلامی ، که از زمان محقق کرکی رسمیت یافت ، آگاه استاو شاهد بوده که چگونه عالمی برجسته و مهاجر ، از جبل عامل لبنان ، همراه قافله ای از تجار ، راهی ایران شد و به سرعت از شأن و منزلتی اجتماعی برخودار گردید.بنا بر این تلاش می کند تا نهاد مورد نظر را در تایلند ، به نهادی مدنی ، دینی و حکومتی بدل سازد . این نهاد با رحلت احمد قمی ، از سوی برادر زاده اش دنبال می شود و بدین گونه ، نهاد شیخ الاسلامی و یا ولایت فقیه ، به عنوان تشکیلاتی که دو نهاد سیاست و دین را در دولتی غیر اسلامی و متسامح عهده دار شده، الگویی ویژه خارج از جغرافیای اسلام ایجاد می کند .در فرهنگ اسلامی و اندیشه سیاسی قرن شانزدهم و هفدهم میلادی ، واژه شیخ الاسلامی ، و مقام اجتماعی و دینی ، در جغرافیای سیاسی و دینی اسلام ، کارکرد و تعریفی خاص دارد . جغرافیایی که در فقه سیاسی ( فقه سیاسی اهل سنت ) به "دارالاسلام" شهرت دارد. اما خارج از جغرافیای اسلام به نظر می رسد ، برای نخستین بار ، این نهاد اسلامی با تمام وظایفی که در سرزمینی اسلامی عهده داشت ، شروع به فعالیت کرده است .این نهاد در تایلند علاوه بر پاسخگویی به مسائل شرعی و عمومی مسلمانان ، عهده دار وظایف رسمی و سیاسی در سایه دولتی غیر مسلمان شده است .امروزه جوامع مسلمان ساکن در غرب ، این پدیده را با عنوان « فقهِ در هجرت ، یا فقه جامعه مهاجر » می شناسند و چنین می پندارند که ، این پدیده مربوط به قرن بیستم و در اصطلاح فقهی ، کاملا مستحدث است در حالی که، چمین نیست ، پیش از آن ، در شرقِ غیرِ مسلمان ، ایرانیان ، نه تنها سابقه تجربه فقه خصوصی در هجرت را دارند، بلکه دایره آن را ، به فقه سیاسی در هجرت نیز گشودند . هرچند متاسفانه این پدیده تا کنون از کنکاش در خور بهره نشده است . برابر شواهد تاریخی ، نهاد شیخ الاسلامی ، در تایلند بالاترین مرجع رسمی مسلمانان آن دیار بوده است. این نهاد اسناد مربوط به تفاهم نامه ها و قراردادهای کلان را ثبت می کرده و مرکزی برای مشاوره به حکومت غیر دینی آن دیار نیز بشمار می رفته است .در اینجا ممکن است این پرسش برای خوانندگان پیش آید که چه کسانی اسلام را به تایلند برده اند ؟ عده ای بر این باورند که حضور اسلام در آن دیار پیشینه عربی دارد . اثبات و نفی این باور ، امکان پذیر نیست . بعید هم نیست که با توجه قدرت دریانوردی اعراب ، در قرون وسطی و پیش از آن ، ورود اسلام به این مناطق توسط اهالی یمن و از طریق دریا روی داده باشد . البته نباید این نکته را فراموش کرد که فرهنگ یمن در صدر اسلام و پیش از آن ، ارتباط زیادی با ایران و ایرانیان دارد و شخصیتی چون سلمان فارسی ، ساکن یمن بوده و از یمن نزد پیامبر رفته است . با این حال ، اسنادی وجود دارد که ما را در پی گیری پیشینه ایرانیان در آن مناطق یاری می دهد . این اسناد چیزی نیست جز ،سنگ نوشته های قبرستانهای قدیمی ،که نمونه های بسیاری از آن در سرزمینهای بنگلادش ، اندونزی و سایر کشورهای شرق دور مشاهده می شود و هنوز هیچ محقق ایرانی گزارشی جامع از آن فراهم نیاورده است ! تحولات جهانی و نقش شیخ احمد قمی شیخ احمد قمی با حضور در تایلند به فعالیتهای دینی و فرهنگی و دعوت به اسلام و مکتب اهل بیت پرداخت. آن هم در حالی که در قرن شانزدهم میلادی قدرتهای مسیحی اروپا از آن جمله پرتغالی ها، انگلیسی ها و هلندی ها ، در آن مناطق حضوری قوی داشتند و در کنار تجارت تبلیغ مسیحیت را هم در دستور کار داشتند .غربی هایی از مسیر دریا و راههای تازه کشف شده به دنیای شرق و سواحل گوا - در جنوب هند - راه یافته بودند . آنها گروه های تبلیغی کاتولیک را به دنبال خود کشاندند و تایلند و سایر سرزمین های اطراف آن را از این پدیده ، بی بهره نگذاشتند .شیخ احمد قمی ، به عنوان شخصیتی جهان دیده و مسلمانی متسامح ، دعوت به اسلام را از وظایف مهم خود در هجرت می دانست . از این رو با اقامت همیشگی در آن دیار ، علاوه بر دعوت ، و پیوند اجتماعی از راه ازدواج ، رسیدگی به امور مسلمانان را هم بر عهده گرفت . حاصل آن پدیده، جامعه مسلمان امروز تایلنداست . شیخ احمد در روابط بین الملل هم روشی مدبرانه داشت از این رو ، توانست با ایجاد روابط تجارى با هلندیها و انگلیسیهای ساکن در آن دیار ، موقعیّت تجارى مسلمانان را در خلیج تایلند و دریاى جنوب چین ، رونق بخشد.فعالیت او در عرصه های گوناگون به تقویت حضور همه جانبه مسلمانان آن دیار انجامید ، و موجب شد تا پادشاه تایلند ، اقلیت مسلمانان آن دیار را کاملا به عنوان جامعه ای کوچک و مقتدر که باید از حقوق لازم برخوردار باشد ، به رسمیت شناخت و از ورود سایر ایرانیان هم استقبال کرد. پیشینه شیخ الاسلام در اینجا لازم است اندکی واژه "شیخ" و "شیخ الاسلام" در جهان اسلام توضیح داده شود . این واژه در جوامع عربی ، فارسی و ترکی سابقه دیرینه دارد.لقب شیخ در جهان اسلام - برای احترام و تکریم - به افرادی گفته می شود که ، از جایگاه ویژه اجتماعی برخوردار باشند .در مناطق شرق اسلامی چون بنگلادش ، به بزرگان تصوف و عرفان ، شیخ ، می گویند ، همچون علی أبی اللیث السمرقندی که نام وی در نقش شیر پور مورچا در سال 1589میلادی - 989 هجری حک شده است.عنوان شیخ الاسلام در بیشتر مناطق دنیای اسلام، به عالم های بزرگ گفته می شد . این عنوان در آسیای غربی بر صاحب منصبان عالی قضایی هم دلالت می کند. در عصر تیموری ، بیشترِ صاحبان این مقام ، از نفوذ سیاسی قابل ملاحظه برخوردار بودند و رسیدن به چنین مقامی علاوه بر جایگاه علمی منوط به صدور قانون در دستگاه حاکمیت بود . دارنده این مسئولیت ، به آسانی می توانست ، وظیفه امور بیت المال و موقوفات را هم بر عهده گیرد. با روی کار آمدند دولت صفوی ، نظام دیوان سالاری تیموریان و آق قویونلوها که نهاد شیخ الاسلامی در آن مشخص بود ، ادامه یافت و در این دوران ، تنها برخی تعدیلات در پست های عالی ایجاد شد .برابر گمانه زنی های تاریخی ، از اواخر قرن چهارم و قرن پنجم به پاره ای از علما ، لقب شیخ الاسلام داده شد . فخر رازی (606م) ، خواجه عبدالله انصاری ، (481م) ابو العباس احمد بن حسن بن عبدالله بن یزداد سرخسی یزدادی (409م)، ابو بکر محمود بن یوسف یزدی (430م) از جمله علمایی بودند که عنوان شیخ الاسلام به آنها اطلاق شد. آدام متز ، نیز معتقد است ،اطلاق عنوان شیخ الاسلام نخستین بار در اواخر قرن چهارم ، رواج یافت و گروهی از اهل سنت در خراسان این لقب را به یکی از علماء نسبت دادند . شاردن ، جهانگرد غربی می گوید ، زمانی که حواله یا پولی از کمپانی هند شرقی هلند در اصفهان دریافت کرد ، نزد شیخ الاسلام می رفت تا با ثبت آن به آن رسمیت حقوقی دهد .در دولت صفوی شیخ الاسلام ، همراه سایر مسئولیت ها ، نظیر وزیر ایالتی ، کلانتر و قاضی ، دست اندر کار تنظیم و بررسی اسناد حقوقی بود و اگر مشکلی بر سر تقسم ارث ، مالکیت اراضی و غیره پدید می آمد ، وظیفه رسیدگی را بر عهده می گرفت.شیخ الاسلام معمولا" می توانست هم زمان چند مسئولیت را در اختیار گیرد . شیخ الاسلام «در تمام شهرهای بزرگ ایران و حتی در اصفهان مستقر است و شاه آنها را منصوب می کند و تنها به او وابسته اند.»در واقع ، هر شهر ، برای خود شیخ الاسلام داشت و در داخل ایالتی که آن شهر ، مقرِ حاکم بود ، اعمال نفوذ می کرد. شیخ الاسلام به راحتی می توانست به شاه دسترسی داشته باشد.در مواردی که نزاعی جدی روی می داد ، مردم ترجیح می دادند حل آن را به بالاترین مرجع ، یعنی شیخ الاسلام بسپارند . در هر شهر که حاکمی وجود داشت ، نماینده ای از سوی شیخ الاسلام هم حضور داشت. برابر گزارش سانسون به شیخ الاسلام ، آخوند گفته می شد و گاهی مناصب شیخ الاسلام و قاضی به یک نفر واگذار می شد.بدین ترتیب ، عجیب نبود که ، بعضی از افراد ، که شایستگی از خود نشان می دادند ، حوزه اختیار و اقتدارشان وسیع تر گردد. برای مثال ، «شیخ بهاءالدین محمد ، به منصب شیخ الاسلامی منصوب گشت و رسیدگی به کلیه ی امور شرعی و نیابت حکومت خراسان ، عموما" ، و دارالسلطنة هرات ، خصوصآ ... به او واگذار شد . بعد ها منصب شیخ الاسلام... و رسیدگی به امور شرعی دارالسلطنة اصفهان بر عهده ی او گذاشته شد. او برای مدتی مستقلآ این وظایف را عهده دار بود و اداره می کرد.» یک برداشت اقدام شیخ احمد قمی در تایلند ، با نهاد شیخ الاسلامی در ایران صفوی ،بویژه از زمان محقق کرکی به بعد ، قابل مقایسه است . با این حال وجه تمایزی بین این دو جایگاه ،وجود دارد .شیخ احمد قمی در دنیایی غیر اسلامی این نهاد را بنا کرد . وظیفه ای کم نظیر ، یا بی نظیر ، که مسلمانان مهاجر ، در طول قرن بیستم به علل گوناگون ، نتوانسته اند به مشابه آن دست یابند .نهاد تاسیس شده توسط شیخ احمد ، از زاویه مهم دیگر نیز ، قابل مطالعه است . اقدام او زمانی روی داد که ، آخرین حلقه مسلمانان از آندلس - اسپانیا - بیرون رانده می شد ! بنا بر این ، تسامح تایلندی ها در کنش با این نهاد اسلامی را ، نه تنها نباید نادیده گرفت ، بلکه به عنوان الگویی در رفتار با دیگری، باید مطالعه جدی کرد . چرا که غرب در آن زمان ، تاب تحمل اسلام و مسلمانان را در دیار خود نیافت . هر چند ما مسلمان ها هم ، در بسیاری از کشور های اسلامی ، قرن ها است ، نتوانسته ایم جایگاهی مشابه آنچه تایلند ، برای اسلام و مسلمانان قائل شد، برای دیگریِ غیر مسلمان ، قائل شویم !
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 621]
-
گوناگون
پربازدیدترینها