واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: وبلاگ > امیر احمدیان، بهرام - پس از گذشت سالهای نسبتا طولانی اکنون ایران با دریافت موقعیت و مکان خود در منطقه، نسبت به همسایه ناهمسایه، زبان به اعتراض گشوده است. اکنون دوره ماه عسل پایان یافته و روسیه موضعی شفاف تر نسبت به ایران گرفته است. اگرچه روسیه بارها در استراتژی خود اعلام کرده است که در جنوب کشور خود تحمل ظهور یک قدرت هسته ای را نخواهد داشت، اما گویا این اشارات چندان جدی گرفته نمی شد. اما این بار روسیه نحوه دیپلماسی خود را بگونه ای دیگر پیش می برد و از پنهان کاری و مماشات دست برداشته و روح استراتژی خود را بازبانی دیگر بیان می کند. از این جهت اعلام مواضع جدید روسیه به مذاق دستگاه دیپلماسی ایران خوش نیامده است بطوری که در محافل مختلف زبان به انتقاد گشوده شده است، البته این بار هم با ملاحظه و نوعی مماشات، اگر چه اگر عریانتر از این نیز می بود، تفاوتی در دیپلماسی روسیه پیش نمی آمد و همان کاری را می کرد که قرار بود انجام دهد. نمونه این نوع دیپلماسی را می توان در رای مثبت روسیه به قطعنامه های صادره داانست که در عین بحت و حیرت دستگاه دیپلماسی ایران صادر شد. اما بازهم ما ایرانی ها با احساسات خود با این مساله برخورد و از همسایه ناهمسایه(بدون داشتن مرز مشترک، حتی در دریای خزر که آبهای ما با آبهای آنها هم بلافاصله به هم وصل نمی شود) با ناخرسندی و ناخشنودی گله مند شدیم. تا زمانی که نگاه ما به روسیه با نگاه روسیه به ما با هم نزدیک نشود این رویه ادامه خواهد یافت. نگاه روسیه به ایران نگاه فرادست به فرودست است و روسیه ما را نه به عنوان همسایه، نه قدرت منطقه ای، و نه در خاورمیانه، بلکه در سر جمع قاره آسیا مورد ملاحضه قرار می دهد. حجم روابط اقتصادی و تجاری روسطه با ایران ان چنان نیست که در صورت کاهش سطح روابط زیان جبران ناپذیری را تحمل کند. روسیه بر اساس منافع ملی خود گام بر می دارد و در صحنه بین الملل با امکانات و فرصتهای در دست، بازی می کند. با نگاهی به حجم مبادلات و روابط اقتصادی روسیه با اتحادیه اروپا و آمریکا و در نظر داشت این روابط با ایران می توان قیاس کرد که روسها خیلی به ایران وابسته نیستند و روابط ما با آنها یک به 10 است. اقتصاد روسیه وابستگی اندکی به ایران دارد و در مجموع حجم روابط تجاری روسیه سهم ایران ناچیز است. تا زمانی که در صحنه بین الملل کشوری جایگزین داشته باشد، اثر گذاری کمتری در این محیط دارد. اثر گذاری هر بازیگری در صحنه روابط بین الملل به اندازه نقش و حجمی است که می تواند دااشته باشد و موقعیت ژئوپلیتیکی یک واحد سیاسی موقعی ارزش خواهد داشت که بی بدیل و کم نظیر باشد و بتواند آن را مدیریت کند. روسیه در دوره تزاری و شوروی و اکنون، بدون ملاحظه منافع ملی ایران با ایران روابط داشته است. دریای خزر، خطوط لوله انتقال منابع انرژی منطقه دریای خزر، نیروگاه هسته ای بوشهر، سامانه دفاع موشکی اس 300 و پرونده هسته ای و قطعنامه های صادره از شورای امنیت سازمان ملل باید پیامهای روشنی به خوش باوریهای ایران داده باشد تا از اقدامات روسیه دلسرد نشود. از این دیدگاه روسها نشان داده اند که تغییری در سیاستهای خود نسبت به ایران نداده اند و در اعلام موضع اخیر ایران، همه مقامات روس به نوعی بر ادامه روابط با دیگر کشورها بر اساس منافع ملی روسیه تاکید داشته اند. بنا به گزارش خبرگزاری ریا نووستی، آقای دیمیتری مدودف رئیس جمهور فدراسیون روسیه در پیام خود برای شرکت کنندگان در اجلاس سران اتحادیه عرب در 7 فروردین ماه 1389 مواضع روسیه درباره ایران خاور نزدیک و شمال آفریقا را بدین گونه تشریح کرد: رابطه با ایران، اعلام کرد که راه تحریم برای حل مشکل هسته ای ایران مناسبترین راه نیست، اما وضع تحریمات را غیر ممکن نمی دانم. وی در این رابطه گفت: "حل مشکل هسته ای ایران باید صرفاً به روش سیاسی - دیپلماتیک ضمن مطابقت اکید با منشور سازمان ملل متحد باشد". اشاره او به منشور سازمان ملل همان موضعی است که دیگر اعضای 5+1 دارند و تفاواتی با دیگران ندارد و بدنبال ملاحظه روابط با ایران نیست. وی افزود: یقین داریم که راه تحریم، مناسبترین راه نیست. در عین حال نمی توان توسعه رویدادها طبق چنین سناریویی را غیر ممکن ندانست. همچنین باید مشخصاً درک شود که تحریماتی که بکار می روند، باید میزان بوده و علیه مردم و جامعه مدنی ایران نباشند. باید در نظر داشته باشیم که پس از روی کار آمدن ولادیمیر پوتین در روسیه مهمترین وجه سیاست خارجی این کشور را عملگرایی و واقعگرایی تشکیل میدهد. روسیه اعلام کرده است که دیگر یک کشور ایدئولوژیک نیست. سالهای گذشته، واقع گرایی عامل عمده تحولات سیاست خارجی روسیه بوده و در دکترین جدید نظامی بدان اشاره شده است. روسیه سعی دارد نفوذ اقتصادی و دیپلماتیک خود را در «خارج نزدیک» حفظ کند. اگر در نظر داشته باشیم که بخش مهم این منطقه هم جوار با ایران است آنگاه می توان رقابت روسیه با ایران را در قفقاز، دریای خزر و آسیای مرکزی توجیه کرد. اگرچه رقبایی هم چون چین(بویژه در آسیای مرکزی)و ترکیه (بویژه در قفقاز) را باید در کنار روسیه مورد ملاحظه قرار داد. همکاری های روسیه با ترکیه به عنوان رقیب دیرینه، چیزی به جز کاستن از نقش ایران نیست. ارتقای ایران به سطح قدرت در منطقه خوشایند ترکیه و روسیه نیست. تبدیل ترکیه به عنوان هاب انرژی منطقه (با وجودی که فاقد منابع انرژی است) و ایفای نقش میانجیگری در منطقه بدون موافقت و همکاری روسیه با آمریکا نمی تواند صورت بگیرد. در بند 2 کلیات دکترین نظامی جدید روسیه در خطرات نظامی و تهدیدات نظامی فراروی فدراسیون روسیه در بند 6 به اشاعه سلاحهای کشتار دسته جمعی، موشکها و فناوریهای موشکسازی و افزایش تعداد کشورهای دارنده سلاحهای هستهای؛ صراحتا به مخالفت روسیه با شکل گیری کشورهایی نظیر ایران به عنوان قدرتهای هسته ای اشاره رفته و آن را از خطرات اساسی نظامی خارجی فدراسیون روسیه قلمداد کرده است. همکاری روسیه با آمریکا پس از روی کار آمدن روسای جمهوری جدید در هر دو کشور فضای تقسیم دوقطبی جهان دوره جنگ سرد را تداعی می کند. بر هم خوردن موازنه قوا در منطقه به نفع هیچ یک از دو طرف نیست. بنابراین مخالفت با پیوستن گرجستان و اوکراین به ناتو، گسترش این سازمان به مرزهای روسیه را تا مدتی به تاخیر انداخته است. حمله روسیه به گرجستان و شناسایی استقلال مناطق جدایی طلب اوستیای جنوبی و آبخازیا، روی کار آمدن یانوکوویچ در اوکراین و شکست انقلاب نارنجی، برکناری باقی یف در قرقیزستان و انقلاب رنگی دوباره در آن، بدنبال همکاری روسیه با آمریکا در دادن کریدور هوایی از اوکراین، روسیه، قزاقستان به نیروهای ناتو، امضای معاهده استارت 2، انصراف آمریکا از استقرار سامانه دفاع موشکی در لهستان و رادار در جمهوری چک و استقرار آنها در منطقه خلیج فارس و برخی دیگر، نشانه هایی دیگر از نگرش در روابط پشت پرده آمریکا با روسیه جدید در محیط بین الملل است. در این زمینه نمی توان انتظار داشت که روسیه منافع ایران را در نظر بگیرد. بهترین کار حفظ منافع ملی با تکیه بر نیروهای ملی و اتکا به توان داخلی است که برآیند یک سیاست داخلی مثبت و در نتیجه یک سیاست خارجی قدرتمند خواهد بود. اتکا به حمایت روسیه، زمانی که این حمایت صورت نگیرد مایه دلسردی نیروهای ملی خواهد شد. لازم است در سیاست خارجی شفافیت بیشتری بکار گرفته شود و مردم در جریان امور قرار گیرند تا در هنگام ضرورت همچون همیشه در حمایت از دولت، در کنار دولت قرار گیرند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 501]