درمان‌های جدید دندانپزشكی

واضح آرشیو وب فارسی:تکناز:
درمان های جدید دندانپزشكی

عصب كشی، اسمی كه به غلط برای عملیات درمان ریشه دندان باب شده است، همواره ما را به یاد یكی از دردناك ترین، طولانی ترین و چه بسا ناشناخته ترین عملیات های دندانپزشكی می اندازد؛ مجموعه درمانی كه معمولا قبل از آغاز نیز با درد همراه است و زیاد شنیده ایم كه زمان درمان هم دردناك خواهد بود.
مهم تر از همه این كه نمی دانیم در حین درمان قرار است چه اتفاقی بیفتد. دندانپزشك با مقدار زیادی وسایل عجیب و غریب سوهان مانند و یك متر كوچك به سراغ دندانمان می آید. مرتب این سوهان های كوچك را داخل دندانمان بالا و پایین می برد و سپس آنها را جلوی متر كوچكی كه در دست دارد، اندازه می گیرد. هرازگاه عكسی می گیرد و... اگر یكی از دندان هایتان تحت درمان ریشه قرار گرفته باشد، این مراحل را خیلی خوب می شناسید و به یاد دارید. ریشه دندان از سه كلمه Root به معنای ریشه، Canal به معنای مجرا و Therapy به معنی معالجه تشكیل شده كه مفهوم كلی آن معالجه مجرای ریشه دندان است و شاخه ای از دندانپزشكی به نام اندو یا اندودنتیكس است كه دانش و اعمالی را دربرمی گیرد كه به معالجه و حفظ ریشه دندان می پردازد و وظیفه تشخیص و درمان پالپ های آماسی و بیمار شده را به عهده دارد. بنابراین درمان ریشه یا روت كانال تراپی عبارت است از نجات یا درمان دندانی كه بر اثر پوسیدگی وسیع مجاور اتاق عصب در معرض از دست رفتن است.
بخش اعظم ساختمان دندان را عاج تشكیل می دهد، درون عاج فضایی وجود دارد كه شامل عصب و شبكه مویرگی است كه اصطلاحا به آن پالپ گفته می شود. پالپ از شاخه های اصلی اعصاب و عروق در انتهای ریشه منشعب می شود و از درون كانال هایی كه در ریشه وجود دارد، به این فضا می رسد. حس، تغذیه، عاج سازی و دفاع میكروبی از اعمال پالپ به شمار می آیند. این بافت نرم ممكن است تحت تأثیر میكروب ها عفونی شود و عفونت را در مسیر ذكر شده به استخوان اطراف ریشه منتقل كند، در چنین مواردی تمام این بافت توسط دندانپزشك برداشته شده، محفظه پالپ و كانال ها تمیز و به نحو مطلوبی پر می شود.
دكتر پیمان مهرورزفر، عضو انجمن اندودنتیست های ایران در این خصوص به خبرنگار «جام جم» می گوید: تعداد ریشه دندان ها به طور معمول و طبیعی بین یك تا سه عدد است، ولی دندان هایی نیز وجود دارند كه دارای یك یا چند ریشه اضافی هستند و در حین كار و با گرفتن رادیوگرافی كشف می شوند. به طور طبیعی دندان های قدامی دارای یك ریشه، دندان های آسیای كوچك دارای یك یا دو ریشه و دندان های آسیای بزرگ 3 و 4 ریشه ای هستند. مراقبت ها، مراجعه و معاینات منظم دندانپزشكی و رعایت اصول بهداشت دهان و دندان و ترمیم پوسیدگی ها در مراحل اولیه لازم است تا دندان نیاز به معالجه عصب نداشته باشد.
وی در خصوص عوامل موثر در آسیب و صدمه به پالپ دندان ادامه می دهد: عوامل متعددی سبب آسیب به پالپ می شوند كه عمده ترین آن تأخیر در ترمیم پوسیدگی ها و در نتیجه گسترش آنها به پالپ دندان است كه سبب نفود میكروب ها به پالپ می شود. پوسیدگی های دندانی اگر درمان نشوند، بعد از تخریب مینا و عاج به پالپ رسیده و باعث التهاب، آماس و بیماری پالپ آن می شوند. علاوه بر پوسیدگی، عوامل دیگری چون سابقه ضربه ناگهانی به دندان حتی در مواردی چون ضربه قاشق یا شكستن تخمه، پسته و بادام، پركردگی های وسیع، شكستگی و ترك دندان، تحلیل و سایش شدید دندان ها و بیماری های پیشرفته لثه در ایجاد آماس و بیماری پالپ نقش دارند. بعضی از مواد ترمیمی نیز سبب ساز هستند. همچنین بیماری های شدید لثه می تواند باعث صدمه به پالپ شود كه در چنین مواردی درمان ریشه همراه درمان لثه صورت می گیرد.
به گفته دكتر مهرورزفر، درمان ریشه دندان به درمان قسمت داخلی دندان كه حاوی عصب و رگ های داخلی دندان است، گفته می شود و به عبارتی، اگر در دندان شما پوسیدگی ایجاد شده و مدت طولانی در دندان شما جا خوش كرده، مینا و عاج دندانتان را درگیر كرده و مقاومت آنها را در برابر میكروب ها از بین برده است. اكنون به ناحیه داخلی دندان (پالپ) یا به اصطلاح عصب یا مغز دندان نفوذ كرده و آنها را درگیر خواهد كرد. خاصیت پالپ دندان این است كه اگر تنها از یك نقطه كوچك هم به محیط خارج از دندان باز شود، به دلیل نفوذ میكروب ها و پخش شدن آنها، قابلیت دفاع خود را از دست می دهد. به عبارتی، در دندانی كه پالپ آن به علت پوسیدگی یا شكستگی تاج دندان به محیط خارجی دندان باز می شود، عملیات درمان ریشه اجتناب ناپذیر است. تمام رگ ها و اعصاب داخل پالپ باید خارج شوند تا كانون عفونت را به همراه خود خارج كنند و سپس اتاقك خالی پالپ شكل دهی شده، به كمك مواد مخصوصی پر شود تا راه ورود میكروب ها را ببندد. دندانی كه پالپ آن خارج شده باشد، به دلیل قطع اعصاب و رگ های داخلی آن آب زیادی از دست می دهد و خیلی زود خشك و شكننده می شود. از طرفی از آنجا كه معمولا پوسیدگی های بزرگی در دندان ایجاد و به دنبال آن پالپ دندان درگیر می شود، برای درمان این دندان باید تمام پوسیدگی های تاج حذف شود. به همین دلیل، مقدار زیادی از نسج دندان از دست می رود. ترمیم چنین دندانی معمولا به كمك روكش ها و میله های داخل ریشه ای انجام می شود تا عمر پركردگی ها بیشتر شود
دبیر علمی كنگره بین المللی چشم اندازهای نوین در اندودنتیكس می گوید: سیستم های چرخشی و فایل های نیكل تیتانیوم تحول بزرگی در علم اندودانتیكس ایجاد كرده اند. در واقع این سیستم ها برای درمان های مجدد ریشه دندان كاربرد دارند كه میزان خطا و درد را نیز كاهش می دهند. این سیستم دستاورد جدیدی است كه از سوی پژوهشگران ایرانی در دنیا ابداع شده و كار دندانپزشكان و بیماران را آسان تر می كند. سیستم های چرخشی و فایل های نیكل تیتانیوم موجب بازسازی بافت ها می شود و استفاده از این روش های جدید، درمان ریشه دندان را بسرعت و با كیفیت بهتر و كاهش درد انجام می دهد، در گذشته برای درمان ریشه دندان از فایل های دستی استفاده می شد كه باعث اتلاف وقت می شد و معمولا برای بیمار باعث ایجاد درد و ناخوشایندی و همچنین فشار به انگشتان دندانپزشكان و مشكلات بعدی می شد، سال های اخیر، فایل های چرخشی عرضه شدند كه به موتورهای دندانپزشكی متصل می شوند و در نتیجه می توان كانال ریشه را با سرعت بیشتر و دقت زیادتر آماده سازی كرد؛ از محاسن دیگر این سیستم، راحتی بیشتر بیمار و دندانپزشك و نتیجه بهتر درمان است، سیستم های چرخشی مختلفی امروز وارد بازار شده اند كه در اختیار دندانپزشكان قرار می گیرد.
وی ادامه می دهد: در دوازدهمین كنگره چشم اندازهای نوین اندودنتیكس ها، برای نخستین بار 2 نوع سیستم جدید فایل های چرخشی به نام «تی اس» و «بایوریس» معرفی شد كه 2 تن از استادان ایتالیا و نروژ این وسایل را معرفی كرده اند و در كارگاه های عملی دندانپزشكان روی مدل های واقعی از دندان این روش ها را فرا گرفتند.

دستاوردهای نوین دیگر در كنگره
دكتر مهرورزفر درباره دستاوردهای نوین دیگری كه در این كنگره بین المللی مطرح شد، می گوید: لیزر مخفف تقویت نور به وسیله برانگیختن انرژی تابشی است. لیزر در دندانپزشكی مانند چاقوی تیز جراحی عمل می كند، به طوری كه ساختمان آسیب دیده و پوسیده دندان را بدون آسیب رساندن به بافت های دندانی برمی دارد، در درمان ریشه اصولا لیزر بیشتر در ضدعفونی كردن و حذف باكتری های داخل ریشه استفاده می شود. از محاسن دیگر این سیستم این است كه انواع مختلف باكتری ها را بدون نیاز به داروهای شیمیایی در زمان بسیار كمی نابود می كند، از آنجا كه عفونت كانال دندان، عامل اصلی بیماری های ریشه است، با حذف عفونت معمولا ترمیم بسرعت اتفاق می افتد.
مواد اندودنتیك جدید: امروزه بیشتر بر پایه كمك به بازسازی بافت های میزبان طراحی می شود؛ به این معنی ضمن آن كه هیچ آسیبی به بدن وارد نمی كند، به بازسازی و ترمیم كمك می كند؛ از جمله این مواد می توان به بیوسرامیك ها و مشتقات آنها اشاره كرد كه به كمك آنها می توان بافت های از دست رفته دندان را با بافت های سالم جایگزین كرد.
میكروسكوپ های جراحی اندو: با توجه به این كه دید مستقیم به ریشه امكان پذیر نیست، امروزه میكروسكوپ های جدیدی استفاده می شود كه می توان به داخل كانال دندان دید مناسبی پیدا كرد و درمان ریشه را با كیفیت بهتر انجام داد.
در این كنگره مباحثی در رابطه با انواع میكروسكوپ ها به همراه كارگاه علمی بین دندانپزشكان ارائه شد. در كنگره بین المللی چشم اندازهای نوین در اندودنتیكس 200 مقاله به صورت سخنرانی و پوستر ارائه و كارگاه های مختلف از جمله اندودنتیكس و ایمپلنت، طب كار و روش های كنترل درد برپا شد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تکناز]

[مشاهده در: www.taknaz.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 216]