متقاضيان وام مشاغل خانگي درگير هفت‌خان بانك‌ها

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: متقاضيان وام مشاغل خانگي درگير هفت‌خان بانك‌ها
در شرايط كنوني اقتصاد جهاني، كسب و كار خانگي به عنوان راهكاري مهم، براي ايجاد اشتغال و درآمد محسوب مي شود. قابليت انجام اين نوع كسب و كار در «منزل»، سبب ايجاد مزاياي بسياري براي شاغلان مي شود، كه از جمله آن ها مي توان به ايجاد توازن بين مسئوليت خانوادگي زنان و اشتغال آنان، حذف هزينه هاي مربوط به خريد، رهن و اجاره كارگاه و اياب و ذهاب، استفاده از نيروي كار ساير اعضاي خانواده ، ايجاد زمينه هاي كار خانوادگي، امكان انتقال تجارب از طريق آموزش غيررسمي به شيوه استاد- شاگردي بين اعضاي خانواده و... اشاره كرد.

براساس تعريف مشاغل يا كسب و كار خانگي به آن دسته از فعاليت هايي اطلاق مي شود كه از سوي عضو يا اعضاي خانواده در فضاي مسكوني در قالب يك طرح كسب و كار، بدون مزاحمت و ايجاد اخلال در آرامش واحد هاي مسكوني هم جوار شكل مي گيرد و به توليد خدمت و يا كالاي قابل عرضه به بازار خارج از محيط مسكوني منجرمي شود.

قانون حمايت از مشاغل خانگي

قانون ساماندهي و حمايت از مشاغل خانگي اواخر خرداد سال 89 تصويب و ابلاغ شد. همان زمان ستاد اين مشاغل نيز تشكيل شد كه دبيرخانه آن نيز زير نظر وزارت كار فعال است. پس از تشكيل اين ستاد جلسات متعددي با نمايندگان بانك ها برگزار و مقرر شد آن زمان هر بانك عامل تا سقف 3 ميليون تومان تسهيلات را ،براي مشاغل خانگي و هم چنين صندوق مهر امام رضا(ع) تا سقف 5 ميليون تومان اختصاص دهد.

جالب آن كه در همان زمان يعني اواخر آبان ماه سال گذشته، وزيروقت كار اعلام كرد كه متقاضيان مي توانند از هم اكنون براي دريافت تسهيلات، به دستگاه هاي مربوطه مراجعه كنند زيرا به گفته وي تفاهم هاي مشترك انجام شده است و بانك ها نيز همكاري در اين باره خواهند كرد و اين موضوع نهايي شده است.

به گفته وزيروقت كار و امور اجتماعي، قرار بود متقاضيان از طريق دستگاه هاي مربوطه به بانك ها براي دريافت تسهيلات مراجعه كنند و يك رابطه سه جانبه، ميان متقاضي، دستگاه و بانك عامل برقرار شود. مراحل پرداخت و نظارت بر انجام و بازپرداخت در اين باره وجود داشته باشد.

تقريبا 9 ماه پس از آن با ابلاغ 450 ميليارد تومان از اعتبارات قرض الحسنه بانك‌ها براي توسعه مشاغل خانگي به صندوق مهر امام رضا (ع)، ميزان وام براي ايجاد هر شغل خانگي بين 3 تا 5 ميليون تومان اعلام شد.

همان روزها اعلام شد كه" درروزهاي آينده دستورالعمل اجرايي و نيز تسهيلات مورد نياز اين بخش، به صندوق‌هاي عامل در استان‌ها ابلاغ خواهد شد."

افزايش رشته ها و شرايط اخذ وام

در اين بين 214 رشته مشاغل خانگي اين گونه اعلام شده بود: صنايع دستي، توليدي شامل:كشاورزي – دامپروري – شيلات، خدمات شامل: كشاورزي – دام پروري – شيلات، فعاليت هاي توليدي ( صنعت )، كسب و كارهاي با گرايش فناوري اطلاعات و خدمات.

ولي اوايل دي ماه سال جاري معاون وزير تعاون، كار و رفاه، با اعلام اين كه علاوه بر 214 رشته سال گذشته 103 رشته جديد مشاغل خانگي در سال‌جاري شناسايي شده است، گفت: متقاضيان تسهيلات مي‌توانند پس از دريافت مجوز از دستگاه تخصصي هر رشته، درخواست منابع بانكي را ارائه كنند.

"محمدحسين فروزان مهر" در گفت وگو با مهر درباره وضعيت اجراي طرح مشاغل خانگي و رشته هاي شناسايي شده در اين بخش، گفت: از سال گذشته تاكنون در گرايش هاي مختلف صنعتي، خدماتي، كشاورزي، صنايع دستي، شيلات و فناوري اطلاعات، 214 رشته جمع بندي و معرفي شده است.

معاون وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي اظهار كرد: براي امسال هم 103 رشته را به عنوان رشته هاي جديد مشاغل خانگي شناسايي و معرفي كرديم. البته استنباط اين است كه بيشتر از موارد معرفي شده هم بتوان مشاغل خانگي را معرفي كرد، البته با فراخواني كه به تازگي براي شناسايي متقاضيان فعاليت در بخش مشاغل خانگي صادر شد تاكنون بالغ بر 386 هزار نفر متقاضي ثبت نام شده اند.

اين مقام مسئول در وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي افزود: تاكنون نيز براي فعاليت در بخش مشاغل خانگي براي 103هزار نفر مجوز صادر شده است. البته براي طي مراحل صدور مجوز متقاضيان فعاليت در بخش مشاغل خانگي يك مجموعه كاربرگ هايي طراحي شده است، ضمن اين كه طرح هاي مستقلي هم از سوي كارگروه هاي اشتغال و سرمايه گذاري در استان ها، در قالب مشاغل خانگي معرفي شده است.

وي در زمينه وضعيت تسهيلات دهي در طرح مشاغل خانگي، خاطر نشان كرد: سقف تسهيلات در نظر گرفته شده براي مشاغل مستقل، 50 ميليون ريال است. در مجموع متناسب با ظرفيت هاي سيستم بانكي سهميه اي براي پرداخت در نظر گرفته شده است،البته از طريق برخي سازمان هاي حمايتي مانند كميته امداد امام(ره) و سازمان بهزيستي نيز حمايت هايي از بحث مشاغل خانگي، صورت خواهد گرفت.

معاون وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي با اشاره به اين موضوع كه در اين زمينه منابع كار نيز پيش بيني شده است، تصريح كرد: افراد پس از كسب مجوز از دستگاه اوليه خود، براي طي مراحل دريافت تسهيلات قرض الحسنه مشاغل خانگي به بانك ها معرفي مي شوند.

همين مقام مسئول حدود 10 روز بعد گفت: براساس آخرين مصوبات شوراي عالي اشتغال، تمامي تسهيلات مشاغل خرد و كسب و كارهاي خانگي، متناسب با ثبت نام متقاضيان حداكثر تا بهمن ماه سال جاري پرداخت مي‌شود.

"محمدحسين فروزان‌مهر" با بيان اين‌ نكته كه براساس اسناد پشتيبان برنامه پنجم در حوزه بازار كار، مقرر است 19.4 درصد از مشاغلي كه قرار است هر سال ايجاد شود، از محل مشاغل خرد و كسب و كار خانگي است، به ايسنا گفت: براساس هدف گذاري‌ها نيز قرار است 500 هزار شغل از تعداد 2.5 ميليون شغل از همين طريق محقق شود.

وي ادامه داد:اين تقسيم بندي با توجه به توانمندي ‌هاي هر استان انجام گرفته است و با تعاملي كه با بانك مركزي داشته‌ايم با ارائه پيشنهاد و اصلاح در بسته سياسي، نظارتي سال 90 ،توانستيم حدود دو هزار ميليارد تومان از تسهيلات منابع قرض الحسنه را كه در شبكه بانكي است به مشاغل خانگي اختصاص دهيم.

فروزان‌مهر با بيان اين‌كه براساس آخرين مصوبه شوراي اشتغال، مقرر شده است متناسب با ثبت‌نام متقاضيان و مجوزهاي ارائه شده از سوي دستگاه‌هاي اجرايي كل تسهيلات مشاغل خانگي تا بهمن ماه سال جاري پرداخت شود، گفت: بر اين اساس زمينه براي ايجاد مشاغل خانگي در قالب 308 رشته‌اي كه معرفي شده‌اند، فراهم مي‌شود.

وي افزود: در باره مشاغل خانگي مستقل، سرانه قرض‌الحسنه‌اي كه براي هر شغل در نظر گرفته شده است حداكثر پنج ميليون تومان، براي خود اشتغالي سرانه 10 ميليون تومان و در ساير حوزه‌ها نيز متناسب با طرحي كه ارائه مي‌كنند، تسهيلات خود را ازمحل منابع داخلي بانك‌ها دريافت مي‌كنند.

در آخرين خبرها داشتيم كه مدير كل اعتبارت بانك مركزي، از الزام بانك‌ها به تامين منابع مالي طرح‌هاي مشاغل خانگي به مبلغ 5 و 10 ميليون تومان خبر داد.

"سيدعلي ميرمحمدصادقي" در گفت وگو با مهر در مورد تامين منابع مالي طرح مشاغل خانگي گفت: بانك مركزي تامين منابع مالي طرح مشاغل خانگي را، به بانك‌هاي كشور ابلاغ كرده است كه براساس آن براي اين طرح دو نوع اعتبار با سقف 5 ميليون تومان و 10 ميليون تومان در نظر گرفته شده است.

مديركل اعتبارات بانك مركزي، با اشاره به جلسات متعدد شوراي عالي اشتغال اظهارداشت: در اين جلسات بر اجراي اين طرح تاكيد شده و تامين منابع مالي آن ها توسط بانك‌ها يك الزام است.

وي با بيان اين كه بانك‌ها موظف هستند تسهيلات مشاغل خانگي را بپردازند، تصريح كرد: تا كنون اجراي اين طرح‌ها اشتغال زايي مناسبي را به همراه داشته است و مي توان عملكرد اجراي آن را مثبت ارزيابي كرد. ما در اجراي مشاغل خانگي در پي توجيه اقتصادي نيستيم بلكه به دنبال ايجاد اشتغال زايي هستيم.

"ميرمحمدصادقي" اعتبارات طرح مشاغل خانگي را جزو اعتبارات خرد دانست و گفت: اجراي طرح مشاغل خانگي در شهرستان‌ها، اشتغال زايي خوبي ايجاد كرده است.

و اما بانك ها

"س-شهرياري" سرپرست خانوار و از شهروندان زاهدان است كه به گفته خودش حدود 10 ماه پيش، براي دريافت تسهيلات مشاغل خانگي، در يكي ازرشته هاي صنايع دستي ثبت نام كرده است.ولي پس از بارها مراجعه به بانك ها هنوز نه پاسخي دريافت كرده و نه وامي.

وي مي گويد: ماه ها منتظر شدم تا مرا به بانك معرفي كنند. اكنون كه به بانك عامل مراجعه مي كنم يا مي گويند اعتبارش نيامده است يا مبلغ مورد نظر را نمي پردازند.

"مريم-ب" كه تا چندي پيش تحت پوشش كميته امداد بوده نيز از جمله اين افراد است. وي مي گويد: نمي دانم ايراد كار كجاست؟ بانك ها مي گويند يا اعتبار نيامده است يا آن كه هنوز به بانك معرفي نشده ايم. ما هم كه دستمان به جايي نمي رسد كه بدانيم چه كسي راست مي گويد و چه كسي دروغ. فقط مي دانم كه براي دريافت 3 ميليون تومان، ماه هاست كه ما را سر مي دوانند.

اين قبيل گلايه ها هيچ گونه هم خواني با ادعاهاي مطرح شده از سوي مسئولان ندارد. به راستي واقعيت چيست؟ موضوع را با "عباسعلي نورا" نماينده مردم زابل در ميان مي گذارم تا ببينم سهم مردم حوزه انتخابيه اش، از اين تسهيلات و ميزان اشتغال زايي آن چگونه است. ولي وي همه چيز را منكر مي شود و مي گويد: اصلا اين خبرها نيست. اين جا كسي نه تسهيلاتي دريافت كرده و نه به مشاغل خانگي مشغول است.

از وعده هاي مسئولان و ادعاهايشان مي گويم ولي "نورا" مي گويد: مردم دل خوشي از اين حرف ها ندارند. بانك ها هم كه همكاري نمي كنند.

از اين عضو كميسيون برنامه و بودجه، دليل همكاري نكردن بانك ها را مي پرسم. مي گويد: بايد به بانك ها هم حق داد. آن ها معتقدند با پرداخت اين قبيل تسهيلات امكان رقابت با بانك هاي خصوصي را از دست مي دهند. از طرف ديگر آن ها نگران باز پرداخت اين تسهيلات هستند.

"نورا" اضافه مي كند: اگر دولت بخشي از سود اين تسهيلات را بپذيرد وآن را بيمه كند هم بانك ها از پرداخت آن استقبال مي كنند و هم شرايط پرداخت وام تسهيل مي شود. دولت فقط تكليف مي كند بدون آن كه كار كارشناسي دقيقي، در باره منابع تامين اين تسهيلات و چگونگي باز پرداخت آن ها انجام داده باشد. تا زماني كه اين مشكل رفع نشود اوضاع همين است.

ولي "عفت شريعتي"عضو كميسيون اجتماعي مجلس مشكل اصلي را ،ضعف نظارت بر عملكرد بانك ها مي داند و مي گويد: بانك ها همواره تافته جدا بافته بوده و هستند. دولت و مجلس پس از تلاش زياد طرح ها و برنامه هاي جامعي براي ايجاد اشتغال مي دهند ولي بانك ها همكاري نمي كنند.

وي تاكيد مي كند: بايد يك بار براي هميشه تكليف دولت و مجلس و مردم با بانك ها روشن شود، اميدواري زيادي دارم كه در سال آينده به مواردي از اين قبيل، به خوبي رسيدگي شود. در واقع سال آينده سال تعيين تكليف مردم با بانك ها خواهد بود.

از وي درباره آن چه كه در حال حاضر بايد انجام داد، مي پرسم. پاسخ مي دهد: اين گونه مشكلات نبايد در ماه ها و روزهاي پاياني مجلس مطرح شود، چون ديگر امكان رسيدگي به آن ها وجود ندارد. انشاء ا... در دوره بعدي.

تاخير در اعلام اسامي به بانك ها

ولي پاسخ مسئولان بانكي به چنين ايرادهايي چيست؟ مسئول اداره طرح و اطلاعات بانكي بانك ملت خراسان رضوي در اين باره مي گويد: از خرداد ماه سال جاري، اعطاي تسهيلات براي مشاغل خانگي مطرح شد ولي اسامي وام گيرندگان و افراد مشمول اين تسهيلات تازه يك ماه پيش به بانك ها اعلام شد.

"صابر"علت اين تاخير را نمي داند ولي مي گويد: اسامي اين افراد بايدتوسط كارگروه اشتغال و دستگاه هاي اجرايي ذيربط تائيد و به بانك ها اعلام مي شد كه اين كار با تاخير زياد صورت گرفت. ضمن آن كه در همين مدت كوتاه، به 40 درصد از اين افراد تسهيلات مشخص شده را اعطا كرده ايم.

وي به حجم بالاي كار بانك ها در ماه هاي پاياني سال اشاره مي كند و مي گويد: اين اسامي در شلوغ ترين ايام كاري به بانك ها ابلاغ شده است. زمان اعطاي تسهيلات كم و انواع وام و وام گيرندگان بسيار زياد هستند. بنابراين كار براي بانك ها بسيار دشوار شده است.

از وي در باره ضامن اين نوع وام مي پرسم. مي گويد: هر فرد بايد يك ضامن داشته باشد ولي اگر قسط وام بيشتر از يك سوم حقوق ضامن باشد، وام گيرنده بايد ضامن يا ضامن هاي ديگري هم داشته باشد.

چنين به نظر مي رسد كه خشت اول اين ديوار اندكي كج است و اين متقاضيان وام مشاغل خانگي هستند كه بايد تاوان كجي اين ديوار را بدهند.

چكيده گزارش

قانون ساماندهي و حمايت از مشاغل خانگي، اواخر خرداد سال 89 تصويب و ابلاغ شد و از همان زمان، ستاد اين مشاغل نيز تشكيل شد. تقريبا 14 ماه پس از آن، با ابلاغ 450 ميليارد تومان از اعتبارات قرض الحسنه بانك‌ها براي توسعه مشاغل خانگي به صندوق مهر امام رضا (ع)، ميزان وام براي ايجاد هر شغل خانگي بين 3 تا 5 ميليون تومان اعلام شد. پس از آن معاون وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي اعلام كرد همه تسهيلات مشاغل خرد و كسب و كارهاي خانگي، متناسب با ثبت نام متقاضيان حداكثر تا بهمن ماه سال جاري پرداخت مي‌شود. ولي شواهد نشان مي دهد كه با پايان يافتن بهمن ماه متقاضيان اين تسهيلات از شرايط پرداخت وام راضي نيستند. اغلب مردم، مسئولان بانك ها را مسئول اين نارضايتي مي دانند و بانك ها نيز كار گروه اشتغال را مقصر مي دانند كه اسامي واجدان شرايط را بسيار دير و تقريبا يك ماه پيش به بانك ها اعلام كرده است. ولي مقصر هر كه هست با وجود اين شرايط، اهداف در نظر گرفته شده براي مشاغل خانگي محقق نخواهد شد.

چهارشنبه|ا|3|ا|اسفند|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 151]