تبلیغات
تبلیغات متنی
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
بهترین دکتر پروتز سینه در تهران
محبوبترینها
راهنمای انتخاب شرکت‌های معتبر باربری برای حمل مایعات در ایران
چگونه اینورتر های صنعتی را عیب یابی و تعمیر کنیم؟
جاهای دیدنی قشم در شب که نباید از دست بدهید
سیگنال سهام چیست؟ مزایا و معایب استفاده از سیگنال خرید و فروش سهم
کاغذ دیواری از کجا بخرم؟ راهنمای جامع خرید کاغذ دیواری با کیفیت و قیمت مناسب
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
آفریقای جنوبی چگونه کشوری است؟
بهترین فروشگاه اینترنتی خرید کتاب زبان آلمانی: پیک زبان
با این روش ساده، فروش خود را چند برابر کنید (تست‌شده و 100٪ عملی)
خصوصیات نگین و سنگ های قیمتی از نگاه اسلام
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1865971463
قرآن و اهداف و آثار ازدواج
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: نگاهی به اهداف و آثار ازدواج در قرآن
• مفهوم ازدواج • اهداف و آثار ازدواج 1- حفظ انساب 2- برخورداری از سكون و آرامش 3- حفظ نوع بشر 4- داشتن فرزندان صالح 5- مودت و رحمت 6- ارضای غریزه جنسی 7- بازداشتن از گناه 8- توسعه رزق یكی از بناهای پر اهمیت اجتماع، ازدواج و تشكیل خانواده است در این واحد اولیه اجتماعی سنگ بنای تعلیم و تربیت نهاده می‌شود و انسان در عرصه ازدواج به آرامش و تكامل می‌رسد.در این مقاله سعی شده است كه با نگاهی اجمالی به اهداف و آثار ازدواج از نظر قرآن كریم به تبیین اهمیت این سنت حسنه پرداخته شود. مطلب را با هم از نظر می‌گذرانیم: مفهوم ازدواج ازدواج، در عرف و شرع، پیمان زناشویی است كه بر اساس آن، برای مرد و زن در برابر هم، تعهدات اخلاقی و حقوقی پدید می‌آید كه سرپیچی (از بسیاری) از آنها، عقوبت و كیفر در پی خواهد داشت. در هر آیینی، ازدواج با قوانین و مقررات ویژه‌ای صورت می‌گیرد و اسلام به آداب و رسوم دیگر اقوام احترام گذاشته است: «لكل قوم نكاح» از پیمان زناشویی در قرآن به «نكاح» نیز تعبیر شده، و به دو معنا به كار رفته است:1. آمیزش (بقره/230؛ نساء/6) 2. عقد ازدواج (نور/32) نیاز روح به كانون آرامش، با اهمیت‌تر از نیاز جنسی است. همسر شایسته در پیش آمدهای زندگی، راه وصول به آرامش و سعادت را نزدیك می‌كنداهداف و آثار ازدواج حكمت‌ها و آثار مهمی بر ازدواج ترتب دارد، و قرآن در آیاتی به آنها پرداخته است. در برخی موارد، هر چند زن و مرد با یكدیگر زندگی می‌كنند، اهدافی كه باید در زندگی آنان حاكم باشد، از میان می‌رود و دو طرف بدون آن كه بهره‌ای از زندگی مشترك ببرند، با یكدیگر زندگی می‌كنند برخی گفته‌اند: هر جا نشانه‌های الفت و حكمت‌های زوجیت چه در دنیا و چه در آخرت برقرار باشد، قرآن واژه زوجیت را به كار برده است.(روم/ 21 فرقان/74 زخرف/70 بقره/25 یس/56)و هرگاه جای این نشانه‌ها و حكمت‌ها را بغض و خیانت یا تفاوت عقیده زن و مرد با یكدیگر پر می‌كند، قرآن از كلمه «امرأه» استفاده كرده است (یوسف/30 تحریم/10و 11).همچنین آن جا كه حكمت زوجیت (بقای نسل انسان) از میان برداشته می‌شود، باز قرآن واژه «امرأه» را به كار برده است (ذاریات/25 مریم /4 و 5 آل عمران/40). بدین سبب دوباره وقتی این حكمت سر برمی‌آورد و ثمره زوجیت به بار می‌نشیند، باز قرآن تعبیر را عوض كرده كلمه «زوج» را به كار می‌برد. در آیه 40 آل عمران، زكریا به خدا خطاب می‌كند كه همسرم نازا است: «و امرأتی عاقر»؛ ولی وقتی دعای او اجابت می‌شود، قرآن می‌فرماید: «و اصلحنا له زوجه». 1- حفظ انساب:ازدواج و رعایت مقررات آن، نسب را حفظ می‌كند. در اسلام، حفظ نسب، پایه احكام و حقوق فراوانی است. بعضی از احكام فقهی، بر شناخت رابطه فرزند با پدر و مادر یا بر شناخت نسبت‌های فامیلی دیگر، مبتنی است. تبعیت فرزند از پدر و مادر در كفر و اسلام، در طهارت و نجاست، در بردگی و حریت، ربابین پدر و فرزند، قصاص نشدن پدر به قتل فرزند، مقبول نبودن شهادت پسر بر ضد پدر، وجوب قضای نمازهای میت بر پسر بزرگتر، مسائل ارث، ولایت پدر و جد، حقوق طرفینی مانند حق حضانت و نفقات، عقوق والدین و اطاعت از آنها و مسائل اخلاقی مانند صله رحم، هبه به اقارب، عقیقه فرزند و مسائل فراوان دیگری، بر حفظ انساب متوقف است. و از این جا به اهمیت ازدواج و مراعات حدود آن نیز پی می‌بریم. حفظ نسب، حكمت عده زن بین دو ازدواج شمرده شده است. انتظار زن برای ازدواج دوباره پس از وفات شوهر به مدت چهار ماه و ده روز (بقره/ 234)، عده زن به مدت سه دوره پاكی پس از طلاق (بقره/ 228) و انتظار زن باردار برای ازدواج مجدد تا هنگام وضع حمل (طلاق/4) همه این مقررات گویای اهمیت حفظ نسب است. حرمت ازدواج با زن شوهردار (نساء/ 24)، و حرمت زنا (اسراء/32) نیز برپایه حكمت حفظ نسب قرار داده شده است. 2- برخورداری از سكون و آرامش: نیاز روح به كانون آرامش، با اهمیت‌تر از نیاز جنسی است. همسر شایسته در پیش آمدهای زندگی، راه وصول به آرامش و سعادت را نزدیك می‌كند: «و من ایاته أن خلق لكم من أنفسكم أزوجا لتسكنوا الیها...»، «...و جعل منها زوجها لیسكن الیها...»برخی مفسران، مقصود از لباس را در آیه 187 بقره، سكون و آرامش دانسته‌اند؛ همان گونه كه خدا شب را لباس (مایه آرامش و سكون) دانسته: «و جعلنا الیل لباس لكم و انتم لباس لهن» نیز به سكون و آرامشی كه با همسر حاصل می‌شود، اشاره خواهد داشت. یكی از بناهای پر اهمیت اجتماع، ازدواج و تشكیل خانواده است در این واحد اولیه اجتماعی سنگ بنای تعلیم و تربیت نهاده می‌شود و انسان در عرصه ازدواج به آرامش و تكامل می‌رسد3- حفظ نوع بشر:طبق بیان قرآن، ازدواج وسیله‌ای برای تولید و بقای نسل در انسان و حیوان است: «... جعل لكم من انفسكم ازواجا و من الانعام ازواجا یذروكم فیه...» گرچه جمله «یذروكم فیه» تكثیر نسل انسان را بیان داشته است، در این جهت، میان انسان و چهارپایان و گیاهان فرقی نیست. در جای دیگری می‌فرماید: پروردگار، شما را از «نفس واحدی» آفرید و جفتش را نیز از او خلق كرد، و از آن دو، مردان و زنان بسیاری را پراكنده ساخت: «... و بث منهما رجالاً كثیرا و نساء...». در آیه 72 نحل می‌فرماید: از همسرانتان برای شما فرزندان و نوه‌ها قرار داد «... و جعل لكم من ازواجكم بنین و حفده». قرآن، بقای نسل انسان و اجتماع مدنی را به ازدواج منوط می‌داند و روی آوردن به زنا و لواط را نابود كننده راه بقای نسل می‌شمارد: «و لا تقربوا الزنی انه كان فاحشه و ساء سبیلا»، «ائنكم لتأتون الرجال و تقطعون السبیل»؛ زیرا با رواج راه‌های نامشروع، رغبت به نكاح كم می‌شود؛ جاذبه‌اش از بین رفته، فقط بار تامین مسكن و نفقه و به دنیا آوردن اولاد و تربیت آنان، باقی می‌ماند. در نتیجه، آسان‌ترین راه‌های اشباع غرایز كه نامشروع است، رایج می‌شود و هدف بقای نسل، رنگ می‌بازد.
4- داشتن فرزندان صالح:یكی از خواسته‌های غریزی انسان، نیاز فطری به پدر و مادر شدن شمرده، و پاسخ به این خواسته با ازدواج و داشتن فرزند تامین می‌شود؛ زیرا اصل تولید و تكثیر، از راه‌های غیر مشروع نیز ممكن است؛ ولی در سایه ازدواج، نسلی دارای اصل و نسب پدید می‌آید. قرآن در آیاتی، فرزند را زینت زندگی دنیا شمرده كه بیان‌گر رغبت انسان به داشتن فرزند و برقرار شدن رابطه پدر یا مادر و فرزند است «المال و البنون زینه الحیوه الدنیا». داشتن فرزند به صورت ثمره ازدواج، با تعبیرهای گوناگونی در قرآن آمده است. در آیه 223 بقره از این كه می‌گوید: «نساوكم حرث لكم فاتوا حرثكم انی شئتم...»، یادآور می‌شود كه بكوشید از این فرصت بهره گیرید و با پرورش فرزندان صالح و شایسته كه به حال دین و دنیای شما مفید باشد، اثر نیكی برای خود از پیش بفرستید. «... و قدموا لانفسكم...». در آیه 187 بقره پس از آن كه از آمیزش با همسر سخن به میان آمده است، می‌فرماید: «... و ابتغوا ما كتب الله لكم...» كه به نظر بسیاری مقصود، طلب فرزند است. در موارد متعددی از قرآن، خداوند برای داشتن فرزند صالح، خوانده شده است. در آیه 189 اعراف از قول پدر و مادر نقل می‌كند كه عرضه می‌دارند اگر فرزند صالح نصیبشان شود، شكرگزار خواهند بود: «دعوا الله ربهما لئن اتیتنا صالحا لنكونن من الشكرین...». در چند جا، درخواست حضرت زكریا (ع) مطرح شده است كه از خداوند، فرزندی كه لیاقت جانشینی او را داشته: «... فهب لی من لدنك ولیا»، و مورد رضایت پروردگار باشد: «... و اجعله رب رضیا» را خواسته است. در سوره آل عمران، پس از مشاهده شایستگی‌های مریم (ع) پروردگارش را می‌خواند: خداوندا! از طرف خود، فرزند پاكیزه‌ای نیز به من عطا فرما: «... هب لی من لدنك ذریه طیبه انك سمیع الدعاء». 5- مودت و رحمت:از دیگر آثار ازدواج، مودت و رحمت است: «و جعل بینكم موده و رحمه...» آن چه در آغاز زندگی مشترك بین زن و شوهر، یگانگی برقرار می‌كند، و اثر آن در مقام عمل ظاهر می‌شود، مودت است؛ ولی پس از گذشت زمان و رسیدن دوران ضعف و ناتوانی، رحمت جای مودت را پر می‌كند. رحمت و مودت به تعبیر قرآن، دو نشانه الهی و ضامن به پا ماندن بنای زندگی و تداوم وحدت است؛ البته رحمت در همان آغاز زندگی نیز در زندگی نقش دارد. گاهی زحمات و خدمات بلاعوض و ایثارگرانه بدون هیچ گونه چشم داشتی حتی گاهی با برخورد سرد از طرف مقابل، از انسان سر می‌زند. در اینجا برای حفظ نظام خانوایكی از خواسته‌های غریزی انسان، نیاز فطری به پدر و مادر شدن شمرده، و پاسخ به این خواسته با ازدواج و داشتن فرزند تامین می‌شود؛ دگی، مودت رنگ می‌بازد؛ ولی رحمت جایگزین آن می‌شود.یكی از خواسته‌های غریزی انسان، نیاز فطری به پدر و مادر شدن شمرده، و پاسخ به این خواسته با ازدواج و داشتن فرزند تامین می‌شود؛ 6- ارضای غریزه جنسی:غریزه جنسی، نیرویی است كه در زن و مرد قرار داده شده و ازدواج، وسیله‌ای مُجاز برای اطفای نیروی شهوت و پاسخی به این غریزه خدادادی است: «و الذین هم لفروجهم حفظون ¤ الا علی ازواجهم او ما ملكت ایمانهم فانهم غیر ملومین» در حدیث آمده است: میان لذت‌های مادی و جسمانی در دنیا و آخرت، هیچ كدام به پایه لذت زناشویی نمی‌رسد؛ سپس امام به آیه 14 آل عمران استشهاد می‌كند كه در میان شهوات گوناگون، علاقه به زن را مقدم داشته است: «زین للناس حب الشهوت من النساء و البنین و القناطیر المقنطره...» در آیه 187 بقره می‌فرماید: خداوند می‌دانست كه شما به خود خیانت می‌كردید و آمیزش با همسر را كه ممنوع شده بود، انجام می‌دادید؛ بدین سبب، ممنوعیت برداشته شد: «... علم الله انكم كنتم تختانون انفسكم فتاب علیكم و عفا عنكم فالن باشروهن...». این آیه، به نیاز غریزی جنسی اشاره دارد كه به رغم ممنوعیت شرعی، مردم به سوی آن كشیده می‌شوند؛ البته این امر نمی‌تواند انگیزه اصلی و هدف نهایی ازدواج باشد؛ زیرا غریزه جنسی در زن و مرد، دوره محدودی دارد و اگر غرض از ازدواج، فقط این جهت باشد، باید زوجین هنگام ناتوانی جنسی، یكدیگر را رها كنند یا زن و مردی كه توانایی جنسی خویش را از دست داده‌اند، هیچ گاه پیمان زناشویی نبندند. 7- بازداشتن از گناه:یكی از آثار ازدواج برای زن و مرد، ایجاد زمینه تقوا و دوری از گناهان است. با اشباع غریزه جنسی در زن و مرد، زمینه گناهان شهوت انگیز از میان می‌رود. این كه در قرآن از كسی كه ازدواج كرده، به «مُحصن و محصنه» تعبیر شده: «فاذا احصن...»، به جهت این است كه زن و مرد، با ازدواج در حِصن سنگر مستحكمی قرار می‌گیرند و خود را حفظ می‌كنند تا وسوسه‌های شهوانی در آنان اثر نگذارد؛ بلكه ازدواج، زمینه گناهان دیگر را نیز از بین می‌برد؛ زیرا پذیرفتن مسئولیت تامین و تربیت اولاد، انسان را به استفاده بهینه از عمر وا می‌دارد و برای گناه و معاشرت‌های گمراه كننده جایی باقی نمی‌ماند. پیامبر اكرم (ص) فرمود: «من تزوج فقد احرز نصف دینه» با ازدواج، نیمی از دین صیانت می‌شود. در روایتی دیگر آمده است: بدترین مردم، كسانی‌اند كه در تجرد به سر می‌برند. در تفسیر آیه 187 بقره «هن لباس لكم و انتم لباس لهن» برخی گفته‌اند: آن گونه كه انسان، با لباس از سرما و گرما و حشرات و آسیب‌های جلدی، محافظت می‌شود، زن و مرد، با ازدواج، یكدیگر را از گناه حفظ می‌كنند. در آیه 28 نساء حكمت تشریع ازدواج این گونه بیان شده است: «یرید الله ان یخفف عنكم...»؛ زیرا پیروی از شهوات و در دام گناه افتادن، برای انسان، وزانت و سنگینی می‌آورد و تشریع ازدواج و فراهم شدن امكان آن برای كسی كه نمی‌تواند با زنان آزاد ازدواج كند، از فساد و گناه جلوگیری می‌كند و انسان از عواقب آن در امان می‌ماند و این نوعی توسعه برای انسان شمرده می‌شود. 8- توسعه رزق:نگرانی از تنگ دستی، یكی از بهانه‌هایی است كه برای گریز از ازدواج، مطرح می‌شود. قرآن، این گونه به انسان امیدواری می‌دهد: از فقر و تنگ دستی جوانان و مجردان نگران نباشید و در ازدواج آنها بكوشید چرا كه اگر فقیر باشند، خداوند از فضل خویش، آنان را بی نیاز می‌سازد: «و انكحوا الایمی منكم و الصلحین من عبادكم و امائكم ان یكونوا فقراء یغنهم الله من فضله...» برخی گفته‌اند: مفاد این آیه، وعده خداوند به غنا و بی نیازی است برای كسانی كه تشكیل خانواده دهند. روایاتی نیز این معنا را تایید می‌كند. یكی از آثار ازدواج برای زن و مرد، ایجاد زمینه تقوا و دوری از گناهان است. با اشباع غریزه جنسی در زن و مرد، زمینه گناهان شهوت انگیز از میان می‌روددر حدیثی، امام صادق (ع) ترك ازدواج به سبب ترس از گرسنگی را سوء ظن به پروردگار دانسته است؛ زیرا پس از وعده قرآن به توسعه رزق، نگرانی در این زمینه، جز بدگمانی به خدا نیست. با توجه به اینكه افرادی در جامعه، پس از ازدواج، نه تنها ثروتمند نمی‌شوند، بلكه بر فقرشان افزوده می‌شود و اگر این آیه، متضمن وعده خداوند باشد، خلف وعده لازم می‌آید و خلف وعده قبیح است، گروهی برآنند كه برای وعده در این آیه باید معلق بر مشیت الهی در تقدیر گرفته شود؛ یعنی پس از ازدواج، اگر خدا بخواهد، آنان را بی نیاز می‌كند، چنان كه در آیه 28 توبه، برای وعده الهی به غنا و بی نیازی به مشیت خدا تصریح شده است: «و ان خفتم عیله فسوف یغنیكم الله من فضله ان شاء...» اشكال شده است: همان طور كه غنا و بی نیازی متاهلان، به مشیت منوط است، غنا و بی نیازی مجردها و كسانی كه همسر ندارند (بلكه هر پدیده‌ای) نیز به مشیت توقف دارد، پس این چه وعده‌ای است كه خدا، برای ازدواج داده است؛ زیرا همان گونه كه متاهل‌ها، بر اثر مشیت الهی، به دو گونه (فقیر و غنی) تقسیم می‌شوند، مجردها نیز چنین هستند و اتفاقاً این وعده درباره مجردان در قرآن آمده است: «و ان یتفرقا یغن الله كلا من سعته»... اگر وضعیتی پیش آید كه زن و شوهر نتوانند با هم زندگی كنند و از هم جدا شوند، خداوند هر دو را با فضل و رحمت خود بی نیاز خواهد كرد.پاسخ اشكال آن است كه بسیاری از مردم خیال می‌كنند، ازدواج و فراوانی عائله، سبب فقر، تجرد، سبب پس انداز و ثروت می‌شود. آیه در صدد آن است كه این توهم را از دل‌ها بزداید و غفلت از رزاق حقیقی را بردارد و به ما بفهماند كه گاه، بركت و فراوانی، در مال انسان (با وجود عائله‌مند بودن) ایجاد می‌شود، و گاهی هم انسان (در عین كم عائله بودن و مجرد زیستن) هر چه می‌كوشد، در معیشت او پیشرفتی حاصل نمی‌شود. افزون بر آن كه پذیرفتن مسئولیت تامین زن و فرزند، در او مسئولیت پدید می‌آورد. در حدیثی، امام صادق (ع) ترك ازدواج به سبب ترس از گرسنگی را سوء ظن به پروردگار دانسته استوقت را از بین نمی‌برد و از عمر خویش استفاده بهینه می‌كند و با كسب معاش بر عزت و اعتبار خویش می‌افزاید، بنابراین، آیه «ان یكونوا فقراء یغنهم الله» بیان می‌دارد كه گاهی با ازدواج، فقر از زندگی رخت برمی‌بندد، نه آن كه همیشه با ازدواج، فقر برطرف می‌شود وگرنه این آیه با آیه «و لیستعفف الذین لا یحدون نكاحا» تنافض می‌یافت. فخر رازی معتقد است كه آیه «ان یكونوا فقراء یغنهم الله» در مقام وعده الهی نیست؛ بلكه مفاد آیه آن است كه نباید ترس از فقر، مانع ازدواج شود؛ زیرا مال فناپذیر است و آن چه ارزش و بقا دارد، فضل خدا است كه باید در پی آن بود كه از انباشتن ثروت بهتر است. «قل بفضل الله و برحمته فبذلك فلیفرحوا هو خیر مما یجمعون».آثار دیگری نیز بر ازدواج مترتب است؛ مانند حرمت برخی از زنان از جمله مادر زن و خواهر زن و... كه در ازدواج‌های ممنوع خواهد آمد. اثر دیگر ازدواج، ایجاد حقوق زوجیت است كه بحث آن مجال دیگری می‌طلبد. مصطفی اسدی؛ www.kayhannews.ir
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 573]
-
گوناگون
پربازدیدترینها