واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: وسترن آسیایی
![وسترن](http://img.tebyan.net/big/1386/08/20422311117913824810115613020413025224661125201.jpg)
تبعیدی، روایت آشفته بازاری است كه تشنگان قدرت و ثروت را به جان هم انداخته و آنها را به ورطهای میكشاند كه ارزشهای انسانی و اخلاقی را زیرپا میگذارند.این فیلم تازهترین اثر جانیتوكی فونگ، تهیهكننده و كارگردان هنگكنگی است كه علاوه بر شهرت محلی، در عرصه سینمای جهان هم طرفداران زیادی دارد. او كارش را با دستیاری كارگردانیفیلمهای تلویزیونی آغاز كرد. در سال 1989 با اكران موفق سومین فیلمش All About Ah Long ركود گیشه را در آن سال شكست و نامش بر سر زبانها افتاد. اگر چه بسیاری محبوبیت او را مرهون كمدیهای جنجالیاش چون« پای من عدالت»، »تو را میخواهم» و« عشق در پرهیز» میدانند اما تو آثار جدیتری چون «مأموریت» و «گذری از كامرا» را هم در كارنامه دارد كه هم در خور توجه و تحسین اندوهم در موفقیت او سهم بسزایی داشتهاند.سال 1998 – ماكائو، مستعمره پرتغال در آستانه تغییر و تحولی سرنوشتساز است و قرار است كه تا سال آینده به چین باز گردانده شود. اما در این بلوا و بلاتكلیفی،2 آدمكش حرفهای از گروه ضربتی زیرزمینی به این جزیره آمدهاند تا یكی از اعضای شورشی را به نام آقای وو به قتل برسانند؛ مردی كه چنان شرور و جنایتكار توصیف شده كه بسیاری حتی خانواده او را هم در خطر میبینند. اما مأموریت این افراد زمانی به مخاطره میافتد كه 2 نفر از همكاران سابق ایشان پا به قصه میگذارند تا كارشكنی كنند و نقشه آنها را خنثی سازند. همه به طمع رسیدن به پولهای بادآورده و آرزوی آیندهای روشنتر قدم در راهی نهادهاند كه سرنوشت پیش پایشان گذاشته است:راجرابرت منتقد شیكاگو سان تایمز درباره تبعیدی چنین مینویسد: اولین صحنه تبعیدی تنها موسیقی كارهای انیوموریكونه را كم دارد تا یك فیلم وسترن ایتالیایی تمام عیار شود. مشتی به در میكوبد. هیچ پاسخی شنیده نمیشود. دوباره و دوباره در میزند. در باز میشود 2 مرد غریبه اصرار دارند كه آقای وو را ببینند، اما زن میگوید آدرس را اشتباه آمدهاید و ...»با این وجود این 2 نفر مدام در خیابانهای اطراف پرسه میزنند و لحظهای چشم از این خانه برنمیدارند، چون اطمینان دارند كه آن خانه منزل وو (نیكچونگ) و آن زن جین (جوسیهو) همسر اوست با وجود آنكه همه كاراكترهای فیلم آسیایی هستند و خیابانها و ساختمانهای شهر به سبك معماری پرتغالی ساخته شدهاند. جلوههای تصویری و لوكیشنهای آن به همان اندازه كه چینیاست، مكزیكی هم به نظر میرسد و مایههای داستانی و اكشن آن بیشتر به فیلمهای وسترن شباهت دارد تا فیلمهای اندیشمندانه شرقی. تعقیب و گریزهای وو و افرادی كه در پی اویند خیلی كند پیش میرود و به جرأت میتوان گفت كه همه سكانسهای فیلم به نوعی مخاطب را در حالت تعلیق نگه میدارند و از همین طریق برهیجان تماشاگر میافزایند و او را به برزخی میكشاند كه هر آن در انتظار وقوع اتفاقی جدید است. در اینجا یكباره داستان جهت تازهای میگیرد و همه چیز لو میرود. وو به خانه میآید، تیراندازیها شروع میشود و درگیری مسلحانهای صورت میگیرد كه از جذابترین سكانسهای فیلم به شمار میرود؛ تجلی هنرمندانه صحنههای گانگستری كه در حوزه نقد فیلم به میزانسن هنرهای جنگی معروف است. میزانسن كارگردانی توانمند كه با ظرافت خاص تكنیكی هنرپیشگان جسور و چابك اثری به یادماندنی را خلق میكند. اما سر و كله پلیسی هم پیدا میشود كه وقتی با این آدمكشها روبهرو میشود حسابی جا میخورد و از ترس به خود میلرزد .به این ترتیب جو بی قانونی بر فیلم حاكم میشود.كرك هانی كات منتقد هالیوود ریپورتر با تحسین از جانیتو درباره آخرین فیلمش تبعیدی چنین مینویسد: این كارگردان یكی از استادان چیرهدست ژانر گانگستری آسیایی است كه در این عرصه فعالیت چشمگیری داشته و ثابت قدم بوده است.
![وسترن](http://img.tebyan.net/big/1386/08/8721823716911623211519213653219251136156175.jpg)
مأموریت و گذری بر كامرا از نمونههای بارز این ادعا هستند. به نظر میرسد كه كارگردان با آسودگی خاطر و آرامش منحصر به فردش بیشتر روی طرح و زیرساخت این پروژه كار كرده و استادانه اثری خوش ساخت و عالی را میآفریند. این اثر اكشن و تعلیقی به گونهای ماهرانه به بسط مضامین اخلاقی و مفاهیم مطلقی چون برادری، تبعید، عشق و شرف میپردازد. نه كارگردان و نه نویسندگان اجازه نمیدهند حتی برای یك لحظه از تنش و رفتار روحی كه از دقایق نخستین فیلم برای تماشاگر ایجاد كردهاند كاسته شود تبعیدی قصه رویارویی گانگسترهای بد و بدتر و عواقب ناشی از آن است. آثار استیصال و درماندگی مردم در برابر قانون كمونیست به طرز وحشتآوری در اعمال همگان مشهود است. «وقتی كه قهرمانان داستان برای تسویه حسابهای شخصی، تقسیم سودهای نامشروع و وصول طلبها و پرداخت بدهیها به جان هم میافتند.» هانی كات معتقد است كه این فیلم در بازارهای آسیایی قطعاً فروش خوبی خواهد داشت و این به این دلیل است كه تو فیلمسازی است كه آثارش همیشه در گیشه ركورد زدهاند.هیچ سكانسی بهتر از20 دقیقه ابتدای فیلم نمیتواند مخاطب را در حالت تردید و بلاتكلیفی نگه دارد. سرجیولئونه این شیوه بدیع كارگردان را در به كارگیری حقه قدیمی قهرمانان برای به دام انداختن گروه رقیب تحسین میكند. بیایید آن را انتظار برای یافتن وو بنامیم. او چند سال قبل در صدد كشتن رئیس باند تبهكاران برآمده اما بعد از ناكامی در آن، به عنوان عضو شورشی شناخته و تبعید شده است. اما در سال 1989 بعد از سالها رنج تبعید به اتفاق جین همسر و فرزند تازه متولد شدهشان به زادگاهش ماكائو باز میگردد، غافل از آنكه در این جزیره چند نفر به كمین آنها نشستهاند....فیلم از این شروع قوی به تقابل نژاد و زمانه میرسد. اشرار متنبه میشوندو در صدد برمیآیند تا اشتباهات گذشتهشان را جبران كنند؛ رقابت رئیس باند گانگسترهای هنگكنگی كه تنها آرزوی گسترش قلمرواش را درسر میپروراند و رئیس باند گانگسترهای محلی اوج میگیرد و...فیلم به طور كلی با طنز سیاهی پیش میرود. در پس رفتار و ویژگیهای هر كدام از كاراكترها تفكری عمیق نهفته است كه از نقاط قوت این كار به شمار میرود. فیلمنامه تبعیدی بسیار قوی است؛ شخصیتها فقط در مواقع لزوم با هم صحبت میكنند و به جای استفاده از دیالوگهای بیهوده و بیجا فرصت را در اختیار كارگردان قرار میدهند تا با آفرینش صحنههای بسیار زیبا و مهیج برجذابیتهای این كار بیفزاید. با وجود آنكه فیلم ضرباهنگ خوبی دارد این كارگردان برای تنظیم و ترتیب رویدادهایی كه قرار است از این پس در قصه اتفاق بیفتد تلنگرهایی را طراحی میكند كه برای هیچ كس قابل پیشبینی نیست و كاملاً تصادفی روی میدهد. زد و خورد و تیراندازیها با سلاحهای آتشین فضای آشفته و ناآرامی را خلق میكند كه از تیرگی و بوی دود ناشی از آن هیچ چیز و هیچ كس قابل شناسایی نیست. انگار كه همه در میان دود و دم شیرجه میزنند. گلن كنی در پریمیر مینویسد: با وجود آنكه از جانی تو به اندازه سینماگران بزرگ دیگری چون جان وو وتوسی هارك یاد نمیشود، او بدون شك یكی از استادان قدیمی فیلمهای اكشن هنگكنگی است كه بیش از 50 فیلم عالی و سرگرم كننده را در كارنامهاش دارد.«3قهرمان» مشهورترین اثر او در سال 1993 است كه قصهای را از 3 قهرمان زن روایت میكند، اما قهرمانان تبعیدی او همه مرد هستند بدون آنكه هیچ ابرقدرتی در میان آنها باشد. روی چونگ و فرانسیسنگ كه برای نجات قهرمان ما خود را در این قائله گرفتار كردهاند به شدت با آدمكشها درگیر میشوند، اما این درگیری به جز خرد شدن اسباب و وسایل منزل وو ، تلفات دیگری ندارد، بعد از این زد و خوردها همه شخصیتها تحت تاثیر قرار میگیرند و احساساتی میشوند. وانگ و لمسوئت هم كه فقط و فقط برای پول كمر به قتل دوستشان بسته بودند، تصمیم میگیرند كه از دستورات رئیس سرپیچی و از چونگ حمایت و محافظت كنند. هر 5 نفر كه از دوستان دوران كودكی بودهاند در اینجا به همان صمیمت سابق كنار هم مینشینند و باز با هم همپیمان میشوند. پیوستن دوباره آنها به هم زمینهساز حركتهای بعدی میشود، كه هر كدام از آنها نقطه اوجی برای فیلم به شمار میروند. این نوع پایان تا حد زیادی به آثار سرجیولئونه شباهت دارد و البته از شاخصههای بارز فیلمهای گانگستری هنگكنگی است. فیلمهای جدی انتخابات از انتخابات سوم بازتاب روابط پست، ستیزه جو و بدبینانه كاراكترهای آنها بودند، اما به نوعی رویكردی آزمایشی و آزمونگرایانه داشتهاند. تبعیدی، جانیتو را در زمره معدود فیلمسازان موفق اكشن قرار میدهد و یكی از بهترین و دلگرمكننده ترین آثار اوست؛ فیلمی سرگرم كننده كه با وجود داشتن مایههای طنز به موضوعات جدی میپردازد و فرصتی را برای نقش آفرینی عالی هنرپیشگان با استعداد در صحنههای اكشن فراهم میآورد.منبع : همشهری
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 376]