مظاهري:مانع نقدينگي 300هزار ميلياردي شدم

واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: مظاهري:مانع نقدينگي 300هزار ميلياردي شدم
رئيس كل سابق بانك مركزي با تاكيد بر اينكه "رئيس جمهور سياست هاي بانكي مرا پذيرفت و سپس مشغول كار شدم" به خبرگزاري مهر گفت: بانكها حافظ منافع سپرده گذاران و مردم هستند نه خزانه دولت يا صندوق توسعه.
بخش دوم گفتگوي مشروح خبرنگاران مهر با طهماسب مظاهري چنين است:

* با توجه به اينكه سياستهاي پولي شما و رئيس جمهوري با يكديگر همخواني نداشت، چه دليلي باعث شد كه پيشنهاد تصدي پست رياست كل بانك مركزي را بپذيريد؟

- زماني كه مسئوليت بانك مركزي را پذيرفتم، سياستهاي مورد نظر خود را به صورت مكتوب به رئيس جمهوري پيشنهاد دادم و اين پيشنهادات به عنوان برنامه اي كه بايد عملياتي مي كردم، مورد پذيرش ايشان قرار گرفت.

* پس به اين اميد اين پست را قبول كرديد كه بتوانيد تعديلاتي را در سياستهاي پولي رئيس جمهوري ايجاد كنيد؟

- بله قراربر اين بود برنامه اي كه براي سياستهاي پولي و بانكي كشور نوشته بودم و مورد قبول واقع شده بود، مورد عمل قرار گيرد و اجرايي شود.

* پيشنهادات شما در برنامه اي كه به رئيس جمهوري ارائه داده بوديد، چه بود؟

- پيشنهاداتي كه ارائه دادم، متناسب با اولويتها بود، بنابراين قطعا با توجه به اينكه مورد قبول واقع شده بود به بانك مركزي رفتم.

* چند درصد از اين برنامه عملياتي شد و چه بخشي اجرايي نشد و ناتمام باقي ماند؟

- نمي توان درصدي را براي تحقق آن تعيين كرد.

* اگر برنامه ها محقق نشده ، آيا از عملكرد خود در رياست بانك مركزي دفاع مي كنيد؟

روند سياست هاي تورم زا با چاپ پول و تضعيف مديريت بانكها و دخل و تصرف درسپرده هاي مردم در بانكها علاوه براينكه عامل رشد اعتبارات معوق شدند بلكه تحميل تورم فزاينده ي سنگيني را به مردم و جامعه تحميل نمود. اين روند با تحمل دشواري هاي فراوان مهار شد.

- در همان زمان نيز از سياستهاي پيشنهادي دفاع كردم و گزارش اقدامات و كارهاي انجام شده ارائه گرديده. در نهايت مردم هستند كه بايد در اين خصوص قضاوت كنند. گزارش عملكرد يك ساله بانك مركزي در مجمع عمومي اخير بانك مركزي مطرح شد، و به تفصيل توفيقاتي را كه براي انضباط بخشي به سيستم مالي و پولي كشور انجام شده ، توضيح داده است. البته بخشي از اموري كه جنبه حساس و كليدي داشته، با مقاومت هائي روبرو بوده است ولي آنها نيز مشمول اصلاحات شد. از جمله روند سياست هاي تورم زا با استفاده از خلق پول پرقدرت و به اصطلاح چاپ پول و تضعيف مديريت بانكها و دخل و تصرف درسپرده هاي مردم در بانكها علاوه براينكه عامل رشد اعتبارات معوق شدند بلكه تحميل تورم فزاينده ي سنگيني را به مردم و جامعه تحميل نمود. اين روند با تحمل دشواري هاي فراوان مهار شد. البته به دليل حجم بزرگ هجمه اي كه با آن روبرو بوديم تورم مهار شده آن در حال حاضر به حدود 25 در صد رسيده است. يقينا اگر آن اقدامات كنترلي انجام نشده بود نقدينگي بيش از 300 هزار ميليارد تومان و تورم بسيار بالائي را به كشور وارد مي كرد.

* اگر قرار باشد به عملكرد خود در بانك مركزي نمره بدهيد، به اين عملكرد چه نمره اي مي دهيد؟

- من هيچ زماني به خود نمره نمي دهم و اين كار را براي ديگران نيز توصيه نمي كنم.

* پشت پرده تعيين نرخ سود بانكي سال جاري هيچگاه گفته نشد چه دلايلي باعث تعويق در ابلاغ اين نرخ از سوي شما با وجود امضاي معاون اول رئيس جمهوري براي اعلام كاهش نرخ سود تسهيلات بانكي شد؟

- مباحث اقتصادي دو وجه دارد، يك وجه آن مباحث واختلاف نظر هاي درون دولت است و يك وجه آن مسائل تكنيكي، فني و علمي است.دولتها و اعضاي آن بايد اين شان و منزلت را حفظ كنند كه اختلافات شخصي، سليقه اي و دعواهاي روشي خود را به بيرون منعكس نكنند، اين تيم بايد اين اختلافات را در بين خود بحث و حل كرده و وقتي به ميدان عمل وارد مي شوند، نمايشي از همبستگي و هماهنگي تيمي را ارائه دهند و هر فردي بايد به فكر انجام كار محوله خود به بهترين وجه باشد و حداكثر كوشش خود را در اين زمينه انجام دهد. بحثهاي داخل دولت، اختلاف نظرها، ضعفها، كمبودها، كم اطلاعي ها، دلسوزي ها و غيره در داخل تيمي حدودا 30 نفره، قاعدتا زياد است.

بايد اعضا و مسئولين تيم دولت، شان خود را حفظ نمايند، به عبارت ديگر اين اعضا در درون خود، بحثهاي سخت، محكم و انتقادي را داشته باشند و در انعكاس بيروني، جمع بندي تصميمات را ارائه نمايند، تا نمادي از يكدلي، هماهنگي و همساني را به نمايش بگذارند. به همين دليل نيز من هيچگاه مسائل داخلي دولت يا به عبارتي پشت پرده را بيان نكرده ام. يك زمان ممكن است مطلب يا خاطره اي مربوط به سالها پيش باشد كه هم اكنون موضوعيت خاصي ندارد و طرح آن مشكلي را ايجاد نمي كند، كه مي توان از اين مطلب به عنوان تجربه استفاده كرد. اما تا زمانيكه اين مطالب، موضوع روز است، طرح مطالب پشت پرده غير از اينكه باعث كوچك شدن اعتبار دولت نزد مردم و در اذهان شود، خاصيت ديگري ندارد.

البته برخي از اعضاي تيم اين نكات را رعايت نمي كنند و اين اشتباه را كردند كه شاهد آن بوديم . البته مسئول آن رئيس دولت است و بايد اين مسائل را نظم ببخشد. بنابراين ترجيح مي دهم كه اين اصل اصيل را رعايت كنم، زيرا صلاح كشور است. اگر اختلاف و بحثي هم بوده، براي صلاح كشور بوده . البته روشن است كه نظرخواهي از مردم، كارشناسان، سوال درباره ي مطالبات مردم، سنجش افكار عمومي درخصوص سياستها، مقوله اي جدا از طرح دعواهاي داخلي دولت است. دولت در مرحله تصميم گيري و مرحله پس از تصميم گيري، براي توجيه كردن مردم نسبت به اين تصميمات در جهت جذب همكاري و همدلي مردم، بايد اطلاعات و توضيحات كافي به مردم ارائه دهد و كارهاي خود را براي مردم تشريح و تصميمات خود را توجيه كند و از مردم و كارشناسان نيز در مورد آن تصميمات نظر خواهي نمايد.

اينكه نبايد دعواهاي داخلي را در سطح جامعه مطرح كرد، با كسب نظراز مردم مغايرتي ندارد و اين دو موضوع با يكديگر متفاوت است و مرزهاي مشخصي دارد.

نظام تعيين نرخ سود بانكي در بانكداري بدون ربا، الا و لابد بايد مبتني بر مفاهيم وعقود اسلامي و غير ربوي و همچنين اصول علم اقتصاد باشد.

در مورد نرخ سود بانكي، نكته كليدي و قابل ذكر كه در بانك مركزي به آن ارجاع مي كرديم و روي آن تاكيد داشتيم، اين است كه اولا نظام تعيين نرخ سود بانكي در بانكداري بدون ربا، الا و لابد بايد مبتني بر مفاهيم وعقود اسلامي و غير ربوي باشد. اين موضوع جزو اصول جدي كار است و بايد رعايت شود.

نكته دوم اين است كه، اصول اوليه و غير قابل ترديد، انكار و اجتناب ناپذير اقتصادي در اين محاسبات رعايت شود. ما نمي توانيم در موضوعي كه جنبه علمي دارد، كار كنيم و اصولي كه در آن علم وجود دارد را ناديده بگيريم.

بانكها حافظ منافع سپرده گذاران هستند و براي خدمت به آنها ايجاد مي شوند، نمي توان گفت كه در موردي خاص اين نكته رعايت نشود. آن وقت ديگر آن بانك نيست، بلكه خزانه دولت يا صندوق توسعه است.

يكي از اصول اوليه علم هندسه ( اصل اقليدس) اين است كه از يك نقطه خارج از خط نمي توان بيش از يك خط, موازي خط ديگر كشيد و اين اصل را بايد در تمام مسائل هندسي در نظر گرفت. در بحث سود بانكي نيز اصل اوليه رعايت بانكداري بدون ربا است. در نظام بانكداري, بانكها حافظ منافع سپرده گذاران هستند و براي خدمت به سپرده گذاران ايجاد مي شوند، نمي توان گفت كه در موردي خاص اين نكته رعايت نشود، آن وقت ديگر آن بانك نيست، بلكه خزانه دولت يا صندوق توسعه است.

در بانكداري بدون ربا، بانك بايد به سپرده گذاران خدمات دهد، بانك بايد از منافع سپرده گذاران در مقابل تصميمات كلان اقتصادي و ريسكهاي نوسانات اقتصادي از جمله تورم و تصميمات مديران وسهامداران بانك حتي اگر سهامدار آن دولت باشد، محافظت نمايد. دولت به عنوان سهامدار برخي بانكها نبايد به خود اين اجازه را بدهد كه خلاف اين اصل در مورد منابعي كه در آن بانك است، تصميم گيري نمايد. بانك مركزي نيز مسئول رعايت و حفظ اين اصل است. در هر كشوري هيچ بانكي ولو بانك دولتي نبايد بدون در نظر گرفتن منافع سپرده گذاران به فكر بهره برداري از منابع موجود بانك باشد.

نكته سوم كه جزو اصول كار است اين است كه افزايش نقدينگي و به تبع آن تزريق پول جديد و به تعبير عمومي چاپ پول, بدون ملاحظه و بدون توجه به حجم فعاليت اقتصادي و ظرفيت جذب ، موجب ثروتمند شدن كشور نمي شود. هيچ دولتي در هيچ كجاي دنيا نمي تواند با چاپ پول و افزايش نقدينگي كنترل نشده، آن كشور را ثروتمند كند. به نظر مي رسد در سياستهاي پولي سه نكته فوق كليدي و پايه اي است.

* برخي از افراد براي تعيين نرخ سود بانكي، منكر رابطه نرخ سود بانكي و نرخ تورم هستند، نظر شما در اين خصوص چيست؟

ارتباط نرخ سود بانكي و تورم جزو واقعيات است و سخنراني يك مسوول آن را قطع نمي كند.

- ارتباط دو سويه سود بانكي و نرخ تورم همواره محل بحث بوده، يكي اينكه سود بانكي چه اثري بر نرخ تورم دارد و ديگري اينكه تورم چه اثري بر نرخ سود بانكي مي گذارد. اعلام اين مطلب كه رابطه اي بين اين دو وجود ندارد، توسط يك مقام مسئول، آن رابطه را كه نفي نمي كند. آن رابطه در عالم واقع، طبيعت و ذات آن پديده ها وجود دارد و انكار آن توسط يك نفر ولو مسئول دولت, اين رابطه را نفي نخواهد كرد، يكي از مباحثي كه بايد هميشه به آن توجه كنيم و همواره نيز محل بحث بوده، همين نكته است.

*اخيرا مطلبي از سوي رئيس كل بانك مركزي ( آقاي بهمني) مطرح شده بود، مبني بر اينكه اگر تزريق پول توسط بانك مركزي به بانكها كاري اشتباه است، آمريكايي ها و اروپايي ها اين كار را نمي كردند، نظر شما در اين خصوص چيست؟ زيرا شما هميشه مخالف تزريق منابع بانك مركزي به نظام بانكي بوديد و آن را باعث افزايش نقدينگي در جامعه عنوان مي كرديد و سياست سه قفله كردن خزانه بانك مركزي را نيز بر همين اساس مطرح كرديد.

- فرض اينكه اقدامات و سياستهاي پولي اروپايي ها و آمريكايي ها هميشه درست است، فرض صحيحي نيست. آنها نيز همانند همه مردم دنيا ، هم اشتباه دارند و هم كار درست مي كنند. نكته بعدي اين است كه اقداماتي كه توسط هر كشور يا دولت انجام مي شود، مخصوص محيط فرهنگي، سياسي و اجتماعي همان كشور است و كپي كردن و تكرار آن براي يك كشور ديگر منطقي نيست و جواب نخواهد داد.

دانش بشري حاصل تجربيات و مطالعات افراد مختلف در طول قرون و اعصار است. درس گرفتن از خطاها و استفاده از ايده هاي مثبت ديگران ، رمز رشد دانش بشري و نظام جامعه مدني است.

در بيان نكته سوم بايد گفت، دانش بشري حاصل تجربيات و مطالعات افراد مختلف در طول قرون و اعصار است. درس گرفتن از خطاها و استفاده از ايده هاي مثبت ديگران ، رمز رشد دانش بشري و نظام جامعه مدني است. با ملاحظه اين سه نكته مي توان از نقاط مثبت تجربيات ديگران استفاده كرد.

ما بايد اين تجربيات را با قوانين و قواعد فرهنگي، اجتماعي و سياسي كشور خود انطباق دهيم. كما اينكه در بحث تك نرخي كردن نرخ ارز، تجربيات خود را در اختيار ساير كشورها قرارمي داديم و البته به آنها توصيه ميكرديم كه اين تجربه را عينا كپي نكنند؛ از آن ايده بگيرند و آن را با شرايط كشور خود تطبيق دهند ، سپس اجرا كنند.

صرف اينكه اروپايي ها و آمريكايي ها اين كار را انجام دادند و خوب بوده، حرف كاملي نيست. بايد به اين موضوع توجه كرد كه در تجربه اخير, دولت اين كشورها به طور مستقيم مسئوليت كمك به نظام بانكي و يا واحد هاي توليدي خود را عهده دار شده اند. در تجربه ي آنان يك ايده ي صحيح و منطقي وجود دارد كه ما مي توانيم از آن استفاده كنيم و آن اين است كه جائيكه نياز به تزريق منابع به نظام بانكي وجود داشته، دولت آن كشورها، اين كار را از طريق بودجه و درآمدهاي خود و با كسب اجازه از مجلس انجام داده است ، نه اينكه بانك مركزي اين كشورها از طريق چاپ پول جديد يا افزايش نقدينگي و افزايش پول پرقدرت اين كار را انجام داده باشند. كما اينكه در آمريكا انجام اين كار پس از دو بار مراجعه به مجلس مورد تائيد قرار گرفت ومجوز پرداخت 700 ميليارد دلار توسط دولت اين كشور به نظام بانكي و واحد هاي توليدي اخذ شد. در اروپا نيزحدود دو هزار ميليارد دلار اجازه تزريق منابع به سيستم بانكي صادر شد. جالب توجه است كه در زماني كه اين مباحث در مجلس مطرح شده بود، مخالفتهايي از سوي برخي مردم اين كشورها نسبت به انجام اين كار مبني بر اينكه چرا ما بايد ماليات بپردازيم و دولت آن را به نهادهاي مالي تزريق كند، صورت گرفت و دليل اينكه درمرحله ي اول نيز مجلس آمريكا با اين كار موافقت نكرد، همين موضوع بود.

بانك مركزي در هيچ كشوري موظف به تزريق پول به نظام بانكي نيست و يا در بحث اوراق قرضه اي كه منتشر مي شود، بانك مركزي مكلف به خريد آن اوراق نيست، زيرا بانك مركزي حافظ منافع عمومي سپرده گذاران است. البته بانك در صورتي كه خودش صلاح بداند ميتواند وارد بازارخريد و فروش اوراق شود.

در حال حاضر نرخ تورم با وجود اينكه هم اكنون رقم بالايي را نشان مي دهد، اما سرعت رشد فزاينده آن مهار شده، نبايد با كپي برداري ناصحيح از رفتار ديگران، به سرعت رشد تورم بيفزائيم.

پس دولت اين كشورها نيز براي مديريت بحران مالي كه هم اكنون به وجود آمده، پول را به نهادهاي مالي خود تزريق كردند. توصيه مي توان كرد كه با يك برداشت ناصحيح و غير كامل از كار آنها، دوباره تزريق بدون كنترل پول بانك مركزي به بانكها شروع نشود و آتش تورم كشور را دوباره شعله ور نكنيم، زيرا در يكسال گذشته تلاش و كوششي بسيار زياد براي مهار نرخ تورم، تنظيم رشد نقدينگي، و بالاخص اصلاح تركيب نقدينگي و كاهش سهم پايه پولي در آن انجام شده است. در حال حاضر نرخ تورم با وجود اينكه هم اكنون رقم بالايي را نشان مي دهد، اما سرعت رشد فزاينده آن مهار شده، نبايد با كپي برداري ناصحيح از رفتار ديگران، به سرعت رشد تورم بيفزائيم.

* اگر مجددا در دولت آقاي احمدي نژاد پست ديگري به شما پيشنهاد شود آن را مي پذيريد؟

- اين سوال ديگر موضوعيت ندارد.

مهر: به عنوان يك صاحبنظر مهمترين نياز امروز جامعه را چه مي دانيد و بر اين اساس معتقديد رئيس جمهور آينده بايد چه انديشه اي داشته باشد؟

مظاهري: بعدا مي گويم.
شنبه 30 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تابناک]

[مشاهده در: www.tabnak.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 74]