طنز در مطبوعات ايران مثل نور ايمان در دل شيطان است

واضح آرشیو وب فارسی:ابرار: طنز در مطبوعات ايران مثل نور ايمان در دل شيطان است
وقتي كه طنز به شكل يك غده پيشرفته و سرطاني در وجود طنز پرداز شروع به متازتاز(تكثير) مي كند عكس العمل طبيعي بدن او نوشتن طنز سياسي است. درباره خودم هم بايد بگويم با شيمي درماني هم نجات پيدا نخواهم كرد.

باشگاه جواني برنا/ ليلا باقري- همان بيت اول آنقدر ضرب دارد كه تا انتها شنونده اش را لبخندزنان حفظ كند. " بچه كه بودم به من آموختند/ فحش نبايد بدهي گوسفند!"

"سعيد نوري" يكي ديگر از طنز پردازاني است كه در سومين جشنواره طنز مكتوب صاحب مقام شد. وي كه طنز پردازي است با قيافه اي كاملا جدي اينطور بيوگرافي خود را براي خوانندگان باشگاه جواني برنا شرح مي دهد: "14 خرداد سال 54 سالروز ارتحال رهبر كبير انقلاب اسلامي بدنيا آمدم. لذا تا روز مرگ عقده جشن تولد بر دلم خواهد ماند، انشاالله."

نامبرده را معلم ادبياتش( استاد بافنده) در سال تحصيلي 72 – 71 كشف كرد. البته سرودن شعر هنر خانوادگي آنهاست. وي خرداد 72 با هر جان كندني بود ديپلم رياضي اش را گرفت و خوب به خاطر دارد اولين غزل درست درمانش را وسط كنكور سراسري همان سال سروده است و پاسخنامه را به صورت پلكاني پر كرده كه طبيعتا بعد از اعلام نتايج كنكور به خدمت سربازي اعزام شد.

اين طناز در سال 76 به دانشكده ادبيات دانشگاه تهران راه يافت. در دانشكده نامزدي را اختيار كرده و در سال 80 با هم ازدواج كردند.

از انجا كه در اين مدت آوازه شهرت وي در اطراف و اكناف جهان پيچيده بود سال 79 از سوي استاد علي معلم دامغاني به عنوان كارشناس شعر مركز موسيقي صدا و سيما براي همكاري دعوت شد كه اين همكاري تا كنون ادامه دار بوده است. در سال 81 نيز پس از اخذ ليسانس ادبيات در دبيرستانهاي غير انتفاعي تهران به شغل انبيا مشغول شد.

وي درباره چگونگي طناز شدن خود اعتراف مي كند كه "در همان سال همزمان با افتتاح شب شعر طنز در حلقه رندان لقب طنزپرداز به القاب پر شمارم اضافه شد. "

هم اكنون نشر علمي فرهنگي مجموعه اشعار جدي سعيد نوري را با عنوان "عذاب هاي منتشر" و نشر سوره مهر اشعار طنزي را با عنوان "دي اكسيد شوكران" زير چاپ دارند. وي اميد دارد عطش هوادارنش با چاپ اين دو مجموعه قدري فرو بنشيند.

درادامه گفتگوي ما را با اين طنزپرداز بخوانيد...

شما تعريفي هم از طنز داريد؟

طنز يعني توليد لبخند همراه با نمايش لجن ها، كثافت ها، عفونت و چرك هاي روح انسان ها و جوامع. به گونه اي كه نه انسانها به خود بگيرند و نه جوامع طنز پردازي را بگيرد.

اما هميشه طنز اين نيست!

قبول دارم اما با توجه به طنزهاي خودم اين تعريف را دارم. عموما طنزهايي كه مي گويم موضوعش برگرفته از همين تعريف است يا اين تعريف منطبق است با شعرهاي طنز خودم وگرنه قبول دارم طنز همين نيست. طنزهايم بايد اين دو فاكتور را داشته باشند.

و اما طناز كيست؟

طنزپرداز موجود بدبختي است، گرفتار سندروم مازوخيزم. چون تمام سلول هاي خاكستري مغرش را به كار مي گيرد و به خاكستر مي نشيند تا بر لبها تبسم نشانده و مردم به نوشته هايش بخندند.

همين؟!

همين است... شما اگر به طنز پرداز نخندي ناراحت مي شود. خودش را نابود مي كند تا مطلب طنزي را بنويسد كه خنده دار باشد.

واقعا اگر به نوشته طنز پردازي نخندي ناراحت مي شود؟

همه طنزپردازان ناراحت مي شوند. شما به اجراي طنز پرداز توجه كنيد همان اول اگر با اقبال عمومي مواجه نشود و مخاطب نخندد اجرايش تضعيف شده و حالش گرفته مي شود. سريع دوست دارد بيايد پايين و بنشيند. خوب اين يك جور مازوخيزم است ديگر...

در مورد چه مسائلي نمي توان طنز نوشت؟

در مورد مسائل سياسي، اقتصادي، اجتماعي، خانوادگي، ديني، شيمي، جبر و ... نمي توان طنز نوشت اما ساير موضوعات بلا مانع است.

زندگي را با نگاه طنز مي گذارنيد؟

اگر منظورتان زندگي در جهان سوم است كه بايد بگويم اين كاريكاتوري از زندگي است. تكليف كاريكاتور هم كه روشن است.

اول كدام قسمت روزنامه را مي خوانيد؟

قسمت نيازمندي ها و آگهي هاي ترحيم را... چون نيازمندي و مرگ تنها واقعيت هاي زندگي هستند.

قشنگ ترين كتاب طنزي كه خوانديد؟

قشنگ ترين نه اما آخرين كتاب هزار حكايت شيرين فارسي است كه نكته هاي طنازانه توسط دكتر علي اصغر حلبي جمع آوري شده و نشر اساطير آن را منتشر كرده است.

از سوتي هاي اطرافيان طنز مي نويسيد؟

طنز نبايد تاريخ مصرف داشته باشد. لذا دروغ، تهمت، شهوت و پول پرستي، غيبت و ... تنها سوتي هاي بشري و بدون تارخ مصرف است. اگر منظورتان اينگونه سوتي هاست بله مي نويسم.

اما سوتي هاي ديگر؟

نه. معمولا از سوژه هاي دم دستي استفاده نمي كنم. يكي از مشكلاتم هم با بچه هاي ديگر همين است. شايد مشكل بچه هاي ديگر هم با من همين باشد. من مي گويم اگر فلان مسئول فلان جا كاري را انجام داد كه نبايد، نمي تواند سوژه خوبي براي طنز باشد چون چند ماه ديگر طنز پرداز بايد خودش را به مطلب سنجاق كند و براي يك مصرع دقيقه اي به مردم توضيح دهد. سوژهايي خوب هستند كه در هر زمان مي تواند خوانده شود و نياز به توضيح هم نداشته باشد.

نظرتان درباره مسائل روزي كه به سرعت اس ام اس مي شود چيست؟

به نظر من اينها كار عوام است نه طنزپرداز. حد طنز پرداز خيلي بالاتر از اين حرفهاست كه به اينگونه طنزپردازي ها روي بياورد. مشكل طنز پرداز هم اين است كه موضوع را مردم به آنها مي دهند. من به عنوان طنز پرداز وقتي فلان سوتي را شعر مي كنم و مردم به آن مي خندند خوب از فردا سراغ همان سوژها مي روم كه دم دستي است. مردم طنز پردازها را بد عادت كردند.

يعني تقصير مردم است؟

نه! آدم ها دوست دارند خودنمايي كنند. وقتي سوژه دم دستي را كار مي كني و مردم تشويقت مي كنند عملا تو را به ابتذال مي كشند. اين ضعف اول تقصير خودت است دوم اينكه مردم اقبال نشان مي دهند. به نظرم مردم خودشان به بهترين شكل از پس طنزهاي دم دستي بر مي آيند. من خيلي وقت ها سعي كردم از استاد زرويي ياد بگيرم. هميشه و در همه زمانها مي توان طنزهاي زرويي را خواند. ما چنين الگوهايي داريم ابوتراب جلي را هم اگر كارهايش را بخوانيد هرگز موضوعات دم دستي را استفاده نكرده است.

سر و كله اين طنزها از كجا پيدا مي شود؟

"دل هر ذره را كه بشكافي"

سوژه طنز در ميان دارد

جايگاه طنز در مطبوعات ايران چگونه است؟

جايگاه طنز در مطبوعات ايران مثل نور ايمان در دل شيطان است.

عجب!

واقعا هم همين است. من مسئول صفحه طنز روزنامه هم ميهن بودم. هفته اي يك بار 5 شنبه ها يك لايي ادبي 32 صفحه اي داشتند يك صفحه به طنز اختصاص داده بودند. دقيقا مثل نور ايمان در دل شيطان.

مرز بين طنز و هجو كجاست؟

هدف هجو نابود كردن است و از كلمات ركيك استفاده مي كنند. طبيعتا هر متني كه درش كلمات ركيك باشد خنده دار است اما طنز نيست. طنز كلام نجيبي است كه وارد اين حيطه ها نمي شود و هدفش دقيقا هدف همان جراحي است كه پاي بيمار را قطع مي كند. براي اينكه بيمار زنده بماند پا را قطع مي كند اما بيمار بعد از زنده ماندن لبخند به لبش مي آيد. ظنز هم بعد از يك جراحي بر روي مخاطب لبخند به لبش مي نشاند.

تيغ طنزتان خيلي برنده است؟

فكر مي كنم. كلا مصداق زبان سرخ سر سبز مي دهد بر باد هستم...

جشنواره طنز مكتوب چقدر در پيشبرد طنز و گسترش آن اثر داشت؟

بارقه هايي ديده شد. اينكه در شنيدن طنزها سعه صدر داشته باشند. من سه چهار تا شعر براي جشنواره داده بودم كه شيوه هاي موثر تربيتي انتخاب شد كه تعجب كردم. به من گفتند آيت الله خاموشي رئيس سازمان تبليغات زمان خواندن شعر از خنده رو بر شده بود و از بغل دستي ها اسم من را پرسيده بود.

چرا زنان زيادي سوژه طنز مي شوند؟

من كلا در خانواده خودمان هم به عنوان يك مرد فمنيسم( نه به آن مفهومي كه در غرب هست) شناخته شدم. خيلي غصه شرايط زنان در ايران را مي خوردم. دراز ترين ديوار جهان ديوار چين، كثيف ترين ديوار جهان ديوار برلين در المان و كوتاه ترين ديوار جهان ديوار زنان در ايران است. زورمان به قدرتمندان نمي رسد به ضعيفه ها كه مي رسد.

خنده دار ترين ضرب المثلي كه شنيديد؟

توانا بود هر كه دانا بود. واقعا خنده دار است...

به نوشته هاي خودتان خيلي مي خنديد؟

اصلا آدم خنده رويي نيستم. كلا يك پرستيژ عبوسي دارم اما در جمع هاي خصوصي از اين قالب بيرون مي آيم.

ميانه تان طنز سياسي چطور است؟

وقتي كه طنز به شكل يك غده پيشرفته و سرطاني در وجود طنز پرداز شروع به متازتاز(تكثير) مي كند عكس العمل طبيعي بدن او نوشتن طنز سياسي است. درباره خودم هم بايد بگويم با شيمي درماني هم نجات پيدا نخواهم كرد.

به نظر شما مسئولان چقدر به طنز بها مي دهند؟

مسئولان اهميت ويژه اي براي طنز قائل هستند. به طور مثال پخش هر شب 140 قسمت سريال چهارخانه از شبكه 3 سيما آنهم در بهترين ساعات پخش مدعاي من را اثبات مي كند.

طنز نويسي زنانه و مردانه هم دارد؟

ما در شرايط موجود متاسفانه طنز پرداز زن خوب نداريم. چون يك عمر در جامعه سنتي زن از تحصيل محروم بوده و جسارت بيان عقايد را نداشته است. مهمترين چيز براي طنز پرداز جسارت بيان و تجربه زندگي در بيرون از منزل است. سالهاي متمادي اصلي ترين ابزار از زن گرفته شده. البته در سالهاي اخير زن وارد اجتماع شده اما حداقل صد سال طول مي كشد تا زن بتواتند يك رقابت سالم با مردها را داشته باشد.
ممنون از فرصتي كه در اختيار باشگاه جواني برنا قرار داديد!

اثر برگزيده سعيد نوري در جشنواره طنز مكتوب:

بچه كه بودم به من آموختند
فحش نبايد بدهي گوسفند!
بي ادبي بوده از اين خانه دور
حرف ركيكي نزني بي شعور!
بچه همسايه به من فحش داد
پند پدر مادرم آمد به ياد
بر دهنش مشت ادب كوفتم
البته با غيظ و غضب كوفتم
شب كه پدر قصه ما را شنيد
نوبت آموزه دوم رسيد
گفت نبايد به كسي زور گفت
من چه كنم با توي گردن كلفت
بچه كه بودم پدرم ياد داد
عشق بورزم به نبات و جماد
عشق به سوراخ ازن في المثل
عشق به هر كس شده حتي زنت!
عشق به مفرد به مثني به جمع
عشق به اينها كه رساندم به سمع
مختصري بود ز بسيارها
اين همه مشتي است ز خروارها
منحني تربيتم رشد كرد
حيثيت و شخصيتم رشد كرد
حاصل اين شيوه ارزنده من
اين من خوش ذوق، ولي بد دهن!

***

در باشگاه جواني برنا ثبت نام كنيد:[email protected]
شنبه 30 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ابرار]

[مشاهده در: www.abrarnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 89]