پیامبران بنی اسرائیل پس از مرگ موسی (ع)

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: یهودیان به نبوت معتقدند و در مورد آن بحثهاى كلامى گسترده اى دارند. همچنین براى نبوت معناى ویژه اى قائلند كه پیشگویى است و پیامبران بزرگى همچون اشعیا، ارمیا، حزقیال و هوشع به عنوان نبى یعنى پیشگو شهرت دارند. پیامبران بسیارى در كتاب عهد عتیق مطرح شده اند. اشعیا، ارمیا، عاموس با بیانات شیواى خود به بنى اسرائیل هشدار مى دادند و آنان را از عاقبت كارهاى زشت و ناروایشان بر حذر مى داشتند و متذكر مى شدند كه اسارت ذلت بارى در پیش دارند. اما آنان به این گفتارها كمترین توجهى نمى كردند و از سوى دیگر به قتل و حبس و آزار پیامبران خود كمر مى بستند (قرآن مجید از این امور بسیار سخن گفته است ). هفده كتاب پایان عهد عتیق كه كتابهاى نبوت نام دارد، مشتمل بر این پیشگوییهاست. از 26 پیامبر مذكور در قرآن كریم 20 تن به اهل كتاب مربوط مى شوند: آدم، نوح، ابراهیم، لوط، اسماعیل، اسحاق، یعقوب، یوسف، موسى، هارون، داوود، سلیمان، الیاس، الیسع، عزیز (عزرا)، ایوب، یونس، زكریا، یحیى و عیسى. از آن انبیا 6 تن به اهل كتاب ربطى ندارند: ادریس (مگر به نام اخنوخ در سفر پیدایش 5:24)، شعیب (مگر به نام رعوئیل در سفر خروج 2:18 یا به نام یترون در سفر خروج 3:1)، ذوالكفل، هود، صالح و محمد.

علماء یهود معتقدند كه پس از حضرت موسى، چهل و هفت پیامبر براى قوم اسرائیل آمده و شریعت حضرت موسى را ترویج كرده اند كه هفده نفر از آنان داراى كتاب بوده اند. در قرآن به چند نفر از انبیاء بنى اسرائیل كه پس از موسى آمده اند، اشاره شده است؛ داود كه صاحب كتاب آسمانى زبور بود، یكى از آنهاست و نیز سلیمان كه در قرآن شرح رسالت و سلطنت او آمده است. انبیاء اولیه در عهد داوران (قضاة ) بنى اسرائیل در حدود هزار سال ق. م. ظاهر شدند كه آنان را در زبان عبرى نبییم لقب داده بودند. این افراد مانند دراویش و عرفاء مشرق زمین افرادى با جذبه و مؤمن بودند. پیامبران اسرائیل در یك زمان چند نفرشان با هم رسالت هدایت این قوم را بر عهده داشته اند و در شهرها و قرا و قصبات مشغول دعوت بودند. ولى در تورات، نام آنهائى كه داراى رساله و كتابى بوده یا بعدا پیروانشان تدوین كرده اند، آمده است :یوشع بن نون، عاموس، هوشع، سموئیل، اشعیا، ارمیا، ایلیاء و دانیال. در برخى كتب تعداد انبیاء بنى اسرائیل را چهل و هشت نفر نوشته اند كه هیجده نفر از آنها صاحب كتاب مى باشند. دو نفر دیگر به نامهاى ایشع و الیاس كتابى ندارند.

اسامى انبیائى كه داراى كتاب بوده اند: موسى، شموئیل بن القانا (شائول یا طالوت را به پادشاهى برگزید)، عاموس، هوشع بن ئبرى، میخا بن مورثین، یونس، اشعیاء بن عاموس، ناحوم بن القوشى، صفیا بن كوتى، حقوق نبى، ارمیاء بن ملقیاء نبى، حزقیال نبى، یوال بن قتوائیل، عوبد یاتى نبى، دانیال نبى، حكى نبى، زكریا بن ارخیا و داود نبى كه داراى كتاب مزامیر بوده است.

ایلیاء نبى حامى مذهب اخلاقى یهوه بود. او در كنعان و زمان پادشاهى اهاب قیام كرد و علیه بت پرستان كه بَعْل را مى پرستیدند، شورید و تا حدودى موفق شد توحید را دوباره احیا كند. ایلیا نبى ناگهان ناپدید شد و شاگرد او ایشع كار او را دنبال كرد. اما عاموس نبى ظاهرا بزرگترین پیامبران بنى اسرائیل در قرن هفتم ق. م. متولد شد. او به كار شبانى مشغول بود. او پیام یهوه را كه با الهام دریافته بود، به مردم فاسد و تبهكار اسرائیل رساند. مردم او را بیرون كردند. او مردم را به بلاهاى آسمانى كه در انتظارشان بود، انذار داد. اندكى بعد بر آن تبهكاران بلاى هجوم ملخ و طاعون نازل شد و زلزله اى شدید شهرهاى سدوم و عموره را كه مركز فساد و تباهى بودند، زیر و رو كرد.

یوشع یكى دیگر از پیامبران اسرائیل در شمال كنعان به دنیا آمد. او از انحطاط اخلاقى و مذهبى بنى اسرائیل رنج مى برد. او مردم را به پاكى و توحید دعوت كرد، اما مردم حرف او را قبول نكردند. اشعیاء نبى در جنوب كنعان متولد شد. سال تولد او 740 ق. م. بود و در یك خانواده خوش نام به دنیا آمد. در اورشلیم به نبوت رسید و به دعوت مردم عصر خویش پرداخت. او به یهوه ایمان داشت. چهل سال مردم را به توحید دعوت كرد. پادشاهان یهود با او مشاوره مى كردند. هرگز در ایمان او تزلزل راه نیافت. در سال 722 ق. م. كه حكومت یهود به دست سپاهیان آشور در هم شكست، اشعیاء دعا كرد و بخشى از سرزمین كنعان از اشغال مصون ماند. او مردم را به نیكوكارى و انصاف دعوت مى كرد. میكاء نبى، پس از درگذشت اشعیاء نبى در اورشلیم مبعوث شد. او نبوّت خویش را با پیشگوئى آغاز كرد. ظهور او را در سال 722 ق. م. نوشته اند. كتاب او در بردارنده سخنان جالبى است. او از یك طرف انبیاء دروغین و مغرور را انكار كرد و از دیگر طرف، روح حقیقى دین را براى مردم بیان كرد.

ارمیاء نبى، از پیامبران مشهور است. او از خادمان معبد شهر عناتوث بود و در آن شهر متولد شده بود. او مورد تهدید جامعه خود بود و به مردم اسرائیل وعده و وعید و بیم و امید مى داد. نصایح او بى فایده و نتیجه ماند. مردم او را استهزاء مى كردند، در عین حال او به ارشاد مردم ادامه داد. وقتى كلدانیان اورشلیم را فتح كردند، ارمیا در زندان بود، زیرا قومش او را زندانى ساخته بودند. كلدانى ها او را آزاد كردند. ارمیا گفت: كلدانى ها بزودى شكست خواهند خورد و یهودیان به وطن خویش بازخواهند گشت و به عبادت یهوه مشغول خواهند شد.

حزقیل نبى، زندگى وى مجهول است. او فرزند یكى از خاندان هاى كاهنان اورشلیم بود كه در سال 597 ق. م. به اسارت در بابل برده شده بود. او در سن 22 سالگى خود را پیامبر بنى اسرائیل معرفى كرد و مكاشفات خود را با عباراتى روان و روشن بیان مى داشت و به شرح احكام و تكالیف قوم خود پرداخت.
اشعیاء دوم، زندگى وى نیز مجهول است. او صاحب الهامات و تلقینات نفسانى و دینى قوى بوده است و كمالات او صحف عهد عتیق را تشكیل مى دهد.

زنانى كه در بنى اسرائیل به نبوت رسیدند
در قوم یهود پیامبرى منحصر به مردان نبوده، بلكه زنان نیز مقام نبوت داشته اند و همان گونه كه انبیاء مرد بنى اسرائیل پدر خوانده مى شدند، زنان نیز كه به پیامبرى مى رسیده اند، مادر خوانده مى شدند، پدر اسرائیل و مادر اسرائیل. تعداد پیامبران زن اسرائیل هفت نفر بوده است:
1- ساره، همسر ابراهیم، مادر اسحاق بود كه مادر اسرائیل هم خوانده شده است. او نیز مانند ابراهیم صاحب مواعید بسیار شد و بركت یافت. ولى نبوتش با آنچه تورات نقل مى كند، سازگار نیست. گفته اند ساره مانند ابراهیم كه مردان را به توحید دعوت مى كرد، او نیز زنان را به خداوند یكتا فرا مى خواند. ساره 127 سال زندگى كرد.
2- مریم (میریام ) خواهر موسى. میریام به معناى: بیننده یا سرور یا ستاره دریائى است. او دختر عمران (عمرام ) و خواهر موسى و هارون است كه احتمالا به هنگام در آب انداختن موسى در كودكى همراه او بوده است و به دختر فرعون پیشنهاد كرده كه زنى شیرده براى وى بیاورد. وقتى كه موسى بنى اسرائیل را از رود نیل گذراند، او در جلوى قوم بسیار مسرور، مردم را به ستایش یهوه فراخواند. وقتى موسى زنى حبشى گرفت، مریم و هارون او را سرزنش كردند. مریم مورد غضب خداوند قرار گرفت و به بیمارى برص مبتلا شد. موسى براى او طلب شفا كرد. مریم در مقامى بود كه یهوه او را در عرض موسى و هارون بر بنى اسرائیل منت گذاشت. مریم در قارش درگذشت و در همان مكان دفن شد.
3- دبوره (كه قاضى نیز بوده است ). دبوره، یعنى زنبور عسل كه مادر اسرائیل نامیده شده است. او همسر لفیدت بود. این زن در زیر درخت دبوره مى نشست و براى قوم بنى اسرائیل قضاوت و داورى مى كرد. محققان معتقدند كه بنى اسرائیل زنان را به قضاوت قبول داشتند. دبوره یكى از همین زنان قاضى است كه در میان بنى اسرائیل به قضاوت مشغول بود. در عصر این زن، پادشاه كنعان یابین بر اسرائیل حكومت مى كرد. دبوره از میان قوم خود، مردى به نام بالاق را برانگیخت تا به همراهى او، ده هزار سپاهى گرد آورد و بر سیسرا فرمانده لشكر یابین حمله برد. او بر شاه پیروز شد.
4- حنّا(مادر سموئیل )؛ به معناى فضیلت است. او همسر القانه و مادر سموئیل نبى و سه پسر و دختر دیگر بود. او در ابتدا نازا بود و از خداوند تقاضاى اولاد نمود و دعاى او مورد اجابت قرار گرفت. او به هنگام زائیدن، سرودى به شكرانه این نعمت سرود كه یكى از زیباترین سرودهاى مذهبى بنى اسرائیل است. لوقا مى گوید: این سرود مانند سرود مریم است.
5- ابى جایل یا اوى گائیل (همسر داود)؛ یعنى: پدر شاد. او زنى زیبا و با هوش بود كه قبلا همسر ناتال بود، بعد همسر داود شد. او در جنگ همراه داود بود. در صقلع به اسیرى رفت و داود او را باز پس گرفت. براى داود دو فرزند به دنیا آورد.
6- حلده(همسر شائوم ) زن بدشكل و روسپى را در عبرى گویند. او زن شلوم بود كه در محله دوم اورشلیم زندگى مى كرده است. این زن پیامبرى مشهور بود كه در زمان یوشا پادشاه اسرائیل (اورشلیم) مورد مشورت پادشاه و كاهنان قرار مى گرفت.
7- استر(ملكه خشایارشا)، به زبان آكدى: ایشتار، یا ستاره به زبان فارسى و عبرى. این پیامبر، دختر ابیجایل است و پس از مرگ پدرش، پسر عمویش مُرْدَخاى او را سرپرستى مى كرد. این زن از یهودیانى بود كه جلاى وطن كرده و در شوش (ایران ) زندگى مى كرد. چون خشایارشا از ملكه خود جدا شد، او را به همسرى برگزید. اگر چه به نبوت او اشاره نشده، ولى صحیفه استر در میان قوم یهود مشهور است. و اگر چه نویسنده این كتاب روشن نیست، اما به عزرا و یهویاقیم كاهن و به خود مردخاى نسبت داده مى شود. بر سر این كتاب بین علماء یهود اختلاف بوده است كه آیا این صحیفه را جزء كتاب مقدّس بیاورند یا نه؟ سرانجام پذیرفته شده كه صحیفه استر به قوه روح القدس نوشته شده است. در مورد جانشینى او هم یهود عقیده دارند كه جبرئیل مانع شد تا ملكه در میهمانى مردانه حضور یابد و در نتیجه بجاى او ملكه ایران شد و جریان توطئه كشتن خشایارشا به وسیله جبرئیل در دفتر سلطنتى به ثبت رسید.

در تورات اشاره اى به نبوت زنان نیست، اما تلمود یهود به نبوت ایشان اشاره كرده است. عهد جدید (انجیل ) نیز از چند زن یاد مى كند كه پیامبر بوده اند. در انجیل لوقا آمده است كه در هنگام ظهور عیسى، حنّا دختر فنوئیل و چهار دختر فیلیپس نبوت مى كرده اند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 541]