اسرائیل جدید و اسرائیل قدیمی(2)

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

◄ ریشه های صهیونیسم آمریکایی

در چند سال اخیر و بویژه پس از روی کار آمدن نومحافظه کاران در ایالات متحده و اقدامات آنها پس از واقعه 11 سپتامبر، موضوع مسیحیت صهیونیست یا صهیونیسم مسیحی، به یکی از مهم ترین مباحث در ادبیات سیاسی و بین المللی تبدیل شده است. در طول این سال ها، نویسندگان متعددی از سراسر جهان به این موضوع پرداخته و ابعاد آن را کم و بیش روشن ساخته اند. مقاله حاضر نیز با همین موضوع به رشته تحریر درآمده، با این تفاوت که نگارنده آن یک صاحبنظر برجسته آمریکایی است که طی این مقاله گوشه ای مهم از عقاید و افکار ملت خود را روشن ساخته است. وی که یکی از محققان برجسته شورای روابط خارجی کنگره آمریکا است، در این مقاله با اشاره ای جامع به تاریخ شکل گیری پدیده مسیحیت صهیونیست و ریشه های اعتقادی و مذهبی آن، این موضوع را به شکلی منطقی و کارشناسانه به نقد کشیده است. البته نباید فراموش کرد که وی به عنوان یک آمریکایی دست به نگارش این مقاله زده و ردپای این نکته در جای جای مطلب و بویژه در انتها و ارائه برخی پیشنهادات ضمنی قابل ردیابی است. در هر حال کلیت مقاله برای علاقمندان و صاحبنظران بسیار روشنگر و جالب توجه خواهد بود. بخش دوم این مطلب را باهم می خوانیم:

خویشاوندان منتخب

تمام احساسات و افکار ایالات متحده درباره هویت و مأموریتش در جهان توسط قرائت هایی از تاریخ و تفکر عبری شکل گرفته است. "هرمان ملویل" این دیدگاه را این چنین بیان می کند: «ما آمریکایی ها، مردمانی کاملاً منحصر به فرد و ویژه هستیم، مردم منتخب یا همان اسرائیل دوران؛ صندوق های آزادی در دوران کنونی بر دوش ما قرار دارد.» از زمان پیوریتن ها تا روزگار کنونی، سخنرانان، متفکران، و سیاستمداران بسیاری در ایالات متحده، از هر طیفی اعم از سکولار و مذهبی، لیبرال و محافظه کار و...، آمریکایی ها را به عنوان مردمی منتخب توصیف کرده اند که به جای مناسبات خونی، بر اساس مجموعه ای از عقاید و البته یک سرنوشت مشترک به هم پیوسته اند. آمریکایی ها همواره عقیده داشته اند که خداوند (یا تاریخ) آنها را به درون یک سرزمین جدید آورده و بزرگ و غنی ساخته است؛ همچنین معتقدند که سعادت ابدی شان وابسته به انجام تعهداتشان در قبال خداوند یا اصولی است که تاکنون باعث برکت و موفقیت برای آنها شده است. آنها می گویند اگر این اصول را نادیده بگیریم – و به سمت گوساله طلایی بچرخیم – بلا بر ما نازل خواهد شد.

هم آمریکایی های مذهبی و هم غیر مذهبی، به عنوان یک ملت برگزیده و اختصاص یافته – بواسطه مأموریتشان – و احضار شده برای تغییر سرنوشت جهان، به کتب آسمانی عبرانی نگاه کرده اند. آیا سرزمینی که آمریکایی ها در آن مستقر شدند، قبلاً به دیگران تعلق داشت؟ آری، اما عبرانی ها نیز به شکلی مشابه سرزمین کنعان را تسخیر کردند. آیا مستعمرات کوچک و خرد ایالات متحده که تنها سلاحشان عدالت بود، بزرگ ترین امپراتوری های جهان را شکست دادند؟ آری، و چنین کاری را داوود نبی، آن چوپان فروتن نیز با جالوت انجام داد. آیا آمریکایی ها در قرن نوزدهم بواسطه عقاید دموکراتیکشان مورد تمسخر و استهزاء بودند؟ آری، و عبرانی های احاطه شده توسط بت پرستان نیز چنین بودند. آیا آمریکایی ها دشمنانشان را در داخل و خارج شکست داده اند؟ بله، و مطابق عبارات کتاب مقدس، عبرانی ها نیز پیروز شدند. و هنگامی که آمریکایی ها در تخلفی آشکار از اعتقاداتشان، میلیون ها برده را مورد سوء استفاده قرار دادند، آیا تنبیه شده و مورد غضب قرار گرفتند؟ آری، و بسیار شبیه به عبرانی ها، پیامدهای گناهان خود در قبال خداوند را تحمل کردند.

این درک موهوم و افسانه ای از تاریخ، طبیعت، و تقدیر ایالات متحده، یکی از قوی ترین و دائمی ترین عناصر فرهنگ و تفکر آمریکایی به شمار می رود. همانند عبرانی ها در دوران باستان، بسیاری از آمریکایی ها اکنون معتقدند که ملت آمریکا حامل یک مکاشفه و الهام، نه تنها برای خودش، بلکه برای کل بشریت و جهان است؛ آنها اغلب خود را اسرائیل جدیدی برای خداوند در نظر می گیرند. یکی از اولین پیامدهای متعدد این خویشاوندی و قرابت فرضی این است که بسیاری از آمریکایی ها تصور می کنند یک ملت منتخب، هم حق و هم امتیاز ویژه ی حمایت از یک ملت منتخب دیگر را دارد. آنها هنگام حمایت و پشتیبانی ایالات متحده از اسرائیل (یک ملت و یک کشور بسیار منزوی و بی آبرو)، که قطعاً آمریکا را در نظر دیگران منفور کرده و مسائل متعددی را ایجاد می کند، هرگز آشفته و پریشان نمی شوند. به عهده گرفتن نقش محافظت از اسرائیل و دوستی با یهودیان توسط واشنگتن، یک راه کسب مشروعیت به عنوان کشوری منتخب با سرنوشتی بی نظیر توسط خداوند است.

حتی از این هم فراتر، از قرن نوزدهم به این سو، ایالات متحده همواره خودش را به عنوان کارگزار منتخب خداوند برای حمایت، محافظت، و رهایی یهودیان معرفی نموده است. آمریکایی ها معتقدند همان طور که مهاجران آمریکایی – که افرادی عمدتاً فقیر و از طبقات پست جامعه بودند – از سراسر اروپا توانستند زندگی بهتر و رو به پیشرفتی برای خود فراهم کنند، یهودیان نیز با حرکت از کوچه ها و محله های پست و کثیف به حومه شهرها، از وضعیت خفت بارشان خارج شده و به تدریج به جایگاه واقعی خود خواهند رسید. مسیحیان لیبرالی همچون "جان آدامز " معتقد بودند که این حرکت در پرتو پروتستانیسم لیبرال، یهودیان را به عنوان بخشی از تعالی عمومی بشریت مطرح می کند. و صهیونیست های پیشگو نیز آرزو داشتند که گرایش و تغییر دین توده ای یهودیان به مسیحیت هوادار بیداری مذهبی، آغاز فرایند آخرالزمان و بازگشت مسیح باشد. در واقع از هر سو که به موضوع بنگریم، نقش ویژه ایالات متحده در حیات مجدد یهودیان، تجلی انتظارات آمریکایی ها درباره جنبش و حرکت تاریخ بوده و عقاید آنها را درباره هویت و مأموریت ایالات متحده تحکیم می نماید.

دولت های مهاجر

ایالات متحده و اسرائیل، به عنوان "دولت های مهاجر" نیز وضعیت مشابه و مشترکی دارند: کشورهایی که توسط مردمانی مهاجر و با کنترل یک سرزمین پس از جابجایی جمعیت اصلی و بومی آن شکل گرفتند. هر دو کشور دارای یک تاریخ پر فراز و نشیب درگیری و منازعه با مردم بومی بوده و هر دو توجیهاتی را نیز از منابع مشابه برای این رفتارهای خود جستجو کرده اند. هم آمریکایی ها و هم اسرائیلی ها در ابتدا به "عهد عتیق" مراجعه کرده اند، کتابی که صفحات آن مشحون از داستان درگیری میان عبرانی های باستان و کنعانیان (ساکنان اصلی و قدیمی جایی که عبرانی ها آن را سرزمین موعود خود می دانند) است. آمریکایی ها این ایده را بنا نهادند که آمریکا همان اسرائیل جدید خداوند است؛ ایده ای بسیار جذاب که به توجیه رفتار آنها با بومیان بسیار کمک کرد. همان طور که "تئودور روزولت" در کتاب پرفروش خود با نام "تاریخ غرب آمریکایی" خاطرنشان کرده «بسیاری از این انسان های فرودست و پست [منظور مهاجران به سرزمین آمریکا]، خوانندگان پروپا قرص انجیل بودند، اما با عقایدی مبتنی بر عهد عتیق تربیت شده و به مقولاتی همچون وفاداری، شفقت و رحمت توجه چندانی نداشتند. نگاه آنها به دشمنانشان درست همانند نگاه پیامبران عبرانی به دشمنان اسرائیل بود. در این میان، بین کنعانی ها و زشتی هایشان قبل از یوشع نبی، با ویژگی های نفرت انگیز وحشی های سرخپوست – که سرزمینشان باید متحول می شد – مقایسه ای صورت گرفت.» (خود روزولت همانند پسر عموهایش فرانکلین و النور، یک صهیونیست مسیحی بود. او در سال 1918 چنین نوشت: به نظر می رسد زمان برای آغاز تشکیل یک دولت صهیونیستی در اطراف اورشلیم مناسب باشد.)

گذشته از یک عهد الهی مستقیم، آمریکایی ها در مناظره با بومیان این سرزمین از دو توجیه مهم دیگر نیز استفاده می کردند: توجه و تمرکز آنها روی "سرزمین های خالی"، و دکترین استفاده منصفانه "جان لاک" (لاک استدلال می کرد که املاک بلااستفاده یک امر باطل و در واقع حمله ای علیه طبیعت است). مهاجران آمریکایی به این نتیجه رسیدند: تنها کسانی دارای یک حق واقعی بر یک زمین خاص می شوند که به آن زمین سروسامان داده، در آن ساکن شوند و مزارع، ساختمان ها و شهرهای متعدد در آن به وجود آورند. "جان کوئینسی آدامز" در سال 1802 موضوع را با این سئوال مطرح ساخت: «آیا این تقدیر سرخپوستان است که تا ابد در یک منطقه امن از جهان، این چنین در فلاکت و بدبختی زندگی کنند؟» و "توماس جفرسون" نیز هشدار داد: «بومیان آمریکا که در یادگیری علوم و فنون از سفیدپوستان ناموفق بودند و در امور کشاورزی و تولیدی به کار گرفته شدند، با سرنوشت شومی روبرو گشتند. آنها ناگزیر، به دوران بربریت و بدبختی بازگشته و تعداد زیادی از جمعیت خود را بواسطه جنگ و فقر از دست می دهند؛ ما نیز مجبوریم آنها را به کوهستان های سنگی هدایت کنیم.»

در سراسر تاریخ ایالات متحده، چنین دیدگاه هایی نه تنها از سوی انسان های فرومایه [مهاجران آمریکایی]، بلکه از طرف شهروندان لیبرال و روشنفکر نیز تبلیغ شده است. این قبیل استدلال ها، هنگامی که مفهوم "ارض مقدس" به میان می آید، معنی خاصی به خود می گیرد. آمریکائیان دیندار و پرهیزگار، روی شکوه و عظمت اورشلیم باستانی و معبد سلیمان تأکید داشته و بر اساس آموزه های انجیل، آن را یک سرزمین حاصلخیز و باشکوه (یا یک سرزمین با نهرهایی از شیر و عسل) تصویر می کردند. اما در قرن نوزدهم، و هنگامی که در ابتدا چند نفر و سپس صدها و نهایتاً هزاران آمریکایی از این ارض مقدس دیدن کردند – و میلیون ها نفر نیز در سخنرانی ها و جلسات مختلف برای شنیدن اخبار این سفرها ازدحام می کردند -، در این سرزمین "شیر و عسل" اندکی وجود داشت. در آن زمان فلسطین یکی از فقیرترین، عقب مانده ترین و بی ثبات ترین ایالات امپراتوری عثمانی به شمار می رفت. در چشمان این بینندگان آمریکایی، دامنه ها و زمین های سنگی یهودیه ویران و خالی از سکنه بود. بسیاری از آنها معتقد بودند که خداوند وقتی یهودیان را برای دومین بار و به عنوان مجازات شکست آنها در شناسایی عیسی یه عنوان مسیح موعود تبعید کرد، این سرزمین را نیز لعنت نمود. و بدین ترتیب، آمریکایی ها اعتقاد داشتند که یهودیان به ارض مقدس تعلق دارند، و ارض مقدس نیز متعلق به یهودیان است. از نظر آنان، یهودیان هرگز کامیاب نمی شوند، مگر این که در سرزمین و خانه خود و در آزادی باشند و این زمین نیز شکوفا نخواهد شد، مگر هنگامی که مالکان اصلی و برحقش به آن بازگردند.

اشعیای نبی، بازگشت یهودیان به سرزمینشان را به عنوان فیض خداوند و همانند بازگشت آب به یک سرزمین خشک و بیابانی توصیف کرده بود. آمریکایی ها نیز شکوفایی در حال تجدید سرزمین های زیر کشت مهاجران صهیونیست اولیه را با نگاهی بسیار متعصبانه، به عنوان تحقق پیشگویی های انجیل در مقابل چشمان خود تعبیر می کردند. مجله تایم در سال 1946، و در بیان انعکاس کلام اشعیای نبی نوشت: «چشمه های قدرت یهودیان در حال سکونت، که توسط کمک های مالی یهودیان از سراسر دنیا تقویت می شود، به سمت بیابان سرازیر شده است.» دو سال بعد و به دنبال پیروزی یهودیان در جنگ سال 1948، این مجله اعراب و احساسات مشترک آمریکایی ها را چنین توصیف کرد: «جهان غرب، اعراب را همانند جنگجویی می داند که با چشمانی همچون چشمان شاهین، روی یک اسب سفید نشسته است. این جنگجو هنوز در همین اطراف است، اما استعدادش بسیار کمتر از انسان های بدبخت، از اسب افتاده، زخمی و بی هدفی است که در خیابان های داغ در پی سایبانی است که زیر آن پناه گیرد.» آمریکایی ها این جنگ را به عنوان نزاعی میان یک ملت عقب افتاده و بی استعداد و یک جمعیت توانا برای سکونت در بیابان و شکوفا کردن آن، و در واقع تحقق حیرت آور پیشگویی های باستانی در مورد دولت یهودی نگریستند.

یهودیان به شکل گسترده ای به عنوان پریشان ترین مردم اروپای شرقی در نظر گرفته می شدند: یک جمعیت فاسد، متفرق و دسته بندی شده، نادان، ستیزه جو، و ناامید. حال این که چنین مردمانی پس از تحمل بیرحمی ها و اذیت و آزار نازی ها، اولین دموکراسی باثبات خاورمیانه و یک اقتصاد در حال پیشرفت را در دل بیابان های خاورمیانه بر پا کند، و با ارتش خود بتواند دشمنانش – با ارتش هایی چندین بار بزرگ تر و قوی تر – را شکست دهد، در نظر بیشتر آمریکایی ها نشانه تاریخی برجسته و مهمی از دوست داشتنی ترین ایده آل های آمریکایی به شمار می رفت

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 90]