طریقتهای بودائی و تفاوت آموزه های آن.

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: بعد از مرگ بودا دين او در مشرق و جنوب آسيا انتشار يافت، ولي پيروان بودا در تفسير دستورهاي او اختلاف كردند. در نتيجه بوداييان، اندكاندك به دو فرقه يا دو مكتب بزرگ و يك مكتب كوچك منقسم شدند. از دو مكتب بزرگ يكي را فرقهي: هينَهْيانَهْ يا - Hinayana يا - بوداي جنوبي - گويند. زيرا در نزد مردمان جنوب آسيا يعني در كشورهاي سيام و برمه و ويتنام و غيره رواج دارد. دومي را فرقهي مهايانه نام Mahayana بودايي شمالي - نام دادهاند كه در نواحي شمالي مانند كره، چين و ژاپن معمول و متبع است. مكتب كوچكتر وَجْرَهْيانَهْ دارد Vajrayana كه در تبت و مغولستان شايع است و نسبت به دو فرقه ديگر، بسيار خرافاتي و جامد است.

دو مكتب هينَهْيانَهْ (به معني گردونه كوچك يا راه كوچك) و مهايانه (به معني گردونه بزرگ يا راه بزرگ) بعد از پنج قرن كه از وفات معلم بزرگ - بودا - سپري شد، از يكديگر جدا و متمايز گشتند. اختلاف و فرق بين آن دو اجمالاً در اين است كه در طريق هينَهْيانَهْ، مبتدي و نوآموز بايد كوشش كند تا نفس خودر ا انفراداً تكميل كرده به كمال انساني برساند و به مرتبهي حقيقت «بودائيت فردي» برسد و كاري به ديگر نفوس بشري ندارد. ولي در مكتب مهايانه، جنبهي اجتماعي در تربيت نفس و تهذيب اخلاق بيشتر رعايت ميشود و برحسب مبادي آن، هدف هر فرد انساني نبايد فقط آن باشد كه خويشتن را كامل ساخته به مرتبهي نيروانه نائل گردد، بلكه بايد به مقام «بودائيت عامه» واصل شود تا آنكه ديگر نفوس را كه در جهان دستخوش آلام و مصائباند، به سعادت و نجات برساند (1) .

بدين روش هر نوآموز كه به سوي بودائيت سير و سلوك ميكند به نام «بودي سَتْوَه» Bodhisattva ، يا بوداسف، موسوم است يعني موجودي كه به مرور، اندكاندك، نائل به اشراق و روشنشدگي بشود.
در كتب و آثار مكتب مهايانه سرگذشت بوداها يا افرادي كه به مقام بودائيت عامه رسيده و به درجه نهايي از مدارج كمال قدم نهادهاند، بسيار ذكر شده است. اين بوداهاي عام مانند قدّيسين نصاري و اولياء صوفيه، نزد هنود مقدساند و آنها را صاحب قوهي كشف و كرامات ميدانند.
پيروان مهايانه معتقد شدند كه بودا به شاگردان خاص خود در خفا گفته است كه تلاش انسان به تنهايي و بيمدد غيبي براي نجات نفس او از مهلكات كافي نيست، بلكه بايد به او مددي نيز از مبادي غيبي برسد. اين عوامل نجات غيبي، سه دستهاند:

الف- «منوشي بودا»ها ، يعني منجيان بزرگي كه همچون بودا گوتمه در زمين به صورت بشرظاهر شدند و سپس به مرتبهي اشراق و شهود رسيدند و ابناي نوع را با تعاليم خود ارشاد كردند و عاقبت به نيروانه رسيدند. اينان چنان به فناي مطلق و بحث بسيط رسيدهاند كه اكنون ديگر دعاها و مناجاتهاي انسانها به ايشان نميرسد.
ب- «بودي سَتْوَه»ها همان بودا، قبل از بودا شدن اوست و يكي از آنها در بودا گوتمهي هندي تحقّق يافته است. اين عنوان «بوديسَتْوَه» براي آن دسته از موجودات روحاني به كار ميرود كه نمازها و مناجاتهاي آدميان را ميشنوند و ادعيه ايشان را اجابت ميكنند و ميتوانند خصائل و فضائل خود را به كساني كه به ايشان متوسّل ميشوند، منتقل سازند. اين بوديسَتوَهْها، در حقيقت ارواح كاملي هستند كه گاه به گاه براي تصفيه و تزكيه روح خود از آسمان به زمين فرود ميآيند و همچون فرشتگان و ارواح قدسي به كمك و دستگيري انسانها ميپردازند. اينان به ميل خود از وصول به مرتبهي فنا (نيروانه) خودداري كردهاند.
ج- « بودي سَتْوَهميتريَه » يعني بوداي موعود نجاتبخش، يكي از آن «بوديسَتوَهْ»هاي مذكور در صنف بالاست. اين بوديسَتوَهْها كه عاقبت جنبهي الوهيت مييابند، در آغاز، افراد بشري بودهاند. به اين اعتبار، هر كس ميتواند عاقبت به منزلگاه بوديسَتوَهْ نايل شود (2) .
همانطور كه گذشت، دو مكتب مهايانه و هينَهْيانَهْ دو فرقه اساسي و مهم دين بودايي است. ولي بايد دانست كه در آن دين - مانند ساير ملل و مذاهب - صدها فرقه و مكتب كوچكتر در هر كشور به ظهور رسيده است (كه از آن جمله فرقه وَجْرَهْيانَهْ است) و هر كدام يك رشته رسوم و عبادات و تشكيلات در صوامع و معابد گوناگون دارند كه در همهي آنها فلسفه اساسي گوتمه بوداي اصيل، ركني ركين است.

طريقت تِرَهْوادَهْ (هينَهْيانَهْ)

معرفي طريقت تِرَهْوادَهْ
Theravada به معني تعليم پيران است و نامي است براي كهنترين شكل تعليمات بودا- كه به زبان پالي است - كه به ما رسيده است. اين نام از انجمني مركب از پانصد تن از رهروان كه اندكي پس از مرگ استاد (بودا) تشكيل شده بود، گرفته شده است. تِرَهْوادَهْ فقط يكي از مكتبهاي كهن بوداست كه از سوي فرقهي مهايانه ، (آيين گردونه بزرگ) به نام هينَهْيانَهْ (آيين گردونه كوچك) خوانده ميشود. تِرَهْوادَهْ را گاهي آيين بوداي جنوب يا آيين بوداي پالي نيز ناميدهاند. (C. George. Boeree, 2002)

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 195]