راهكار جديد دانشمندان براي درمان سرطان

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: با اعزام مأموران الكترونيكي به خون محقق ميشود
راهكار جديد دانشمندان براي درمان سرطان
جام جم آنلاين: تلاش محققان در به خدمت گرفتن فناوري ريز مدارات سيال براي مطالعه سلولهاي سرطاني و تعيين آسيبپذيري آنها نويدبخش جهشي خيرهكننده در مسير درمانهاي اختصاصي سرطان خواهد بود.

دانشمندان با آزمايشهاي باليني جديد براي درمان مؤثر سرطان پروستات به شيوه نويني از درمان اختصاصي سرطان دست يافتهاند كه طي آن ميتوان سلولهاي سرطاني كمياب حاضر در خون بيماران را با استفاده از ريزتراشههاي مخصوصي شناسايي كرده و با آناليز همزمان نتايج به دست آمده، نوع و چگونگي واكنش بيماران به دارويي خاص را پيشبيني كنند.

به اعتقاد محققان، اين آزمايش بازتاب مرحله نويني از پزشكي شخصي شده و مختص هر فرد در مورد بيماري سرطان به شمار ميرود كه طي آن و با استفاده از فناوريهاي ريز سيالات ميتوان سلولهاي سرطاني كمياب را از سايرين مجزا و تغييرات بسيار كوچك در فرمول ژنتيكيشان را كشف كرد. پزشكان اميدوارند اين تراشهها بزودي بتوانند به گزينه معمول و روزمره مراقبتهاي باليني براي سرطان بدل شوند. در همين رابطه هوارد شر، مدير بخش تومورشناسي دستگاه تناسلي و ادراري مركز كانسر در آمريكا كه متولي اين آزمايشهاست در اظهارنظري چالشبرانگيز خاطرنشان ميكند: «اكنون ما به شيوهاي از درمان سرطان نياز داريم كه طي آن بتوانيم بررسي و تحليل يك تومور را همزمان با ملاحظه نحوه درمان مؤثر آن داشته باشيم.»
اين پژوهش، مرداني كه براي عمل سرطان پروستات با مشكلاتي مواجه بودهاند و در واكنش به ديگر شيوههاي درماني جوابي نگرفتهاند را كانون تحقيقات خود قرار داده است. به گفته محققان، تغييرات در فرمول ژنتيكي و پيبردن به آن ممكن است به مشخص كردن اين كه داروي بخصوصي در درمان بيماري مؤثر خواهد بود يا خير، كمك زيادي كند. به عنوان مثال، در صورتي كه بيماري از سطوح بالاي گيرندههاي مربوط به هورمون آندروژن برخوردار باشد، پس دارويي كه مانع پيامدهي آن گيرنده ميشود از احتمال بيشتري براي جواب گرفتن برخوردار خواهد بود. در واقع اطلاع از اين كه چرا بيماران مبتلا به سرطان پروستات به درمان پاسخ نميدهند و در ضمن چه نوع درماني براي آنها بهتر و مؤثرتر جواب ميدهد، دو موضوعي است كه توجه محققان را در اين آزمايشها به خود معطوف كرده است. محققان با جمعآوري سلولهاي تومور از خون فرد مبتلا و سپس انجام يك آناليز ژني ميتوانند مشخص كنند كه چه ژنهايي بيشتر از معمول بيان شدهاند و آيا اين ژنها ميتوانند كانديداي انواع مشخصي از درمانهاي هدف براي غلبه بر سرطان شوند؟
پزشكان اميدوارند ريزتراشهها بزودي بتوانند به گزينه معمول و روزمره مراقبتهاي باليني براي سرطان مبدل شوند
محققان معترفند كه كارايي و تأثيربخشي داروهاي مختلف سرطان بر اساس مشخصههاي ملكولي سرطان، از قبيل حضور هورموني معين يا جهش ژنتيكي تفاوت ميكند. با همين رويكرد است كه تاكنون پزشكان برخي تجزيه تحليلهاي ملكولي را از بافت سرطاني به عمل ميآورند تا از اين راه بهترين دارو براي بيماري معين را انتخاب كنند. به عنوان نمونه داروي هرسپتين براي درمان سرطان پستان در زناني استفاده ميشود كه داراي پروتئيني خاص در تومورهايشان هستند يا آن دسته از بيماران مبتلا به سرطان ريه كه واجد جهشي در ژن مربوط به گيرنده فاكتور رشد بشرهاي هستند در مقايسه با بيماران فاقد آن از احتمال بيشتري براي پاسخدهي به داروي موسوم به ايرسا برخوردارند. اما نكته حائز اهميت درباره اين گونه درمانها اين است كه خود بر اساس آناليز حاصل از بافتبرداريهاي تومور انتخاب ميشوند و اين در حالي است كه به اعتقاد پزشكان، آزمايش ميكروسكپي بافت زنده و اصولا نمونهبرداري از بافت زنده تومور، هميشه امكانپذير نيست.
از سوي ديگر، آناليز سلولهاي توموري موجود در خون 2 چالش اساسي را مطرح ميكنند؛ نخست اين كه سلولهاي تومور سرطاني با تراكمهاي بسيار پايين در خون يافت ميشود كه در حدود يك در 10 ميليون سلول است و همين جداسازي، آنها را مشكل ميسازد؛ و ثانيا بايد اين تعداد اندك سلولها را در حجمهاي بسيار پايين آناليز كرد. همين گروه تحقيقاتي سال گذشته موفق به توسعه روشي براي به چنگ آوردن اين قبيل سلولها با استفاده از پادتنهايي شده بودند كه ميتوانست تنها به رديابي بيانگر ملكولي حاضر در سلولهاي سرطاني بپردازد. اما روند پيشرفت درمان تخصصيتر سرطان تا اين درجه در حالي است كه اكنون و با تحقيقات جديد صورت گرفته دانشمندان با مشكلي به مراتب چالشبرانگيزتر مواجه شدهاند و به جاي رديابي يك جهش ژنتيك خاص، بايد به دنبال يافتن اختلافات موجود در فرمول ژني باشند. از اين رو، پژوهشگران براي انجام چنين مأموريتي حساس به استفاده از تراشههايي با محوريت ريز سيالات رو آوردهاند. در اين روش، ملكولDNA هر سلول به يكي از 96 كانال ظريف مستقر روي يكي از 2 وجه اين تراشه پالايش ميشود و در عين حال واكنشگرها در 96 كانال وجه ديگر در جريان هستند. سپس يك سامانه خيلي دقيق مداري كار تركيب كردن اين ملكولها را با تركيبات مختلف انجام ميدهد كه در اين ميان، حدود 9000 واكنش همزمان ايجاد ميشود. اما نكته جالب توجه در حجم معادل نانوليتري است كه هر واكنش دربردارد و اين تفاوت شاخص در حالي است كه حجم نمونه درخصوص بيشتر ادوات و دستگاههاي تجاري داراي فناوري سيالات در حد ميكروليتر است. اين تراشه به گفته شركت سازندهاش، ميتواند با دقت بسيار عالي تفاوتهايي تا 2 برابر نامحسوستر را در عبارت ژني رديابي كند.
اكنون و با پيشرفت صورت گرفته در زمينه رديابي و بررسي همزمان و تخصصيتر سلولهاي سرطاني، پژوهشگران درصدد برنامهريزي براي آناليز طيف وسيعتري در حدود 30 ژن در هر بيمار هستند كه ژنهاي دخيل در توليد تستوسترون و پيامدهي سلول از اين جملهاند. تلاشهاي محققان براي دستيابي به عبارتهاي ژني سلولهاي سرطاني در انسان در حالي صورت ميگيرد كه تاكنون عبارتهايي از اين ژنها در مدلهاي حيواني و به منظور پيشبيني چگونگي واكنش مطلوب يك تومور به دارويي اختصاصي ارائه شده است، به گونهاي كه داروي مذكور براي درمان سرطان خون حاد وابسته به مغز استخوان تأييد شده و درخصوص سرطان پروستات نيز مراحل نهايي آزمايشهاي باليني را ميگذراند.
با اين اوصاف، محققان اظهار اميدواري ميكنند فناوري ريز سيالات بتواند براي بررسي و امتحان ساير خواص سلولهاي توموري نيز استفاده شود. به طوري كه دانشمندان اظهار اميدواري ميكنند با استفاده از اين فناوري بتوانند به جستجوي تغييراتي در عبارت ژني بپردازند كه حاكي از جابهجايي و گسترش سرطان به ديگر نقاط بدن است يا نشان ميدهد توموري به بروز جهشهاي خاصي منجر شده كه آن را نسبت به داروهاي خاصي مقاوم ساخته است.
مترجم: مهريار ميرنيا
منبع: تكنولوژي ريويو

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 278]