جامعه - تمرين تمركز حواس

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: جامعه - تمرين تمركز حواس
جامعه - تمرين تمركز حواس

اميرعباس ميرزاخاني:اغلب ما دوست داريم در مواقعي كه مطلبي را مطالعه مي‌كنيم جاي دنج و راحتي پيدا كنيم. البته برخي از افراد اينگونه نيستند و در مترو، اتوبوس، تاكسي و حتي حاشيه خيابان نيز به راحتي توانايي تمركز كردن روي مطلب يا موضوع خاصي را پيدا مي‌كنند، اما عده‌اي ديگر حتي در هنگام خواب هم با چكه كردن آب، يا سر و صداي راديوي همسايه و حتي راه رفتن هم‌اتاقي خود دچار عدم‌تمركز حواس مي‌شوند. به راستي چرا برخي مي‌توانند تمركز حواس داشته باشند و برخي ديگر از اين توان بي‌بهره‌اند. مطلبي كه در پي مي‌آيد نكاتي در مورد تكنيك‌هاي تمركز حواس است كه با هم مي‌خوانيم. تمركز توانايي جهت دادن به افكار، در مسيري است كه به آن مي‌انديشيم. همه ما توانايي متمركز شدن را داريم. نوشتن يك داستان، نواختن پيانو يا مجذوب يك فيلم سينمايي شدن، همگي به تمركز نياز دارند. ولي گاهي اوقات افكار شما پراكنده است و ذهن‌تان از موضوعي به موضوع ديگر كشيده مي‌شود. در چنين مواقعي است كه نياز داريد ياد بگيريد چگونه حافظه خود را تقويت كنيد. تقويت حافظه عبارت است از يادگيري‌هاي منظم ذهني و مرتب كردن عواملي كه يك‌‌باره به ذهن ما خطور مي‌كنند.

پرورش ذهن آشفته
پرورش تمركز يك مهارت است. پرتاب توپ بسكتبال به طرف حلقه، تايپ كردن و يا مطالعه نياز به مهارت دارند. يادگيري يك مهارت نيز نياز به تمرين و ممارست دارد. همانطور كه وقتي دارويي را مصرف مي‌كنيد در بدن بدون كمك شما عمل مي‌كند و با كارهاي شما تداخل پيدا نمي‌كند، در مورد يك موضوع هم همينطور است و نبايد با ورود افكار ديگر بر هم بريزد. عمل تمركز، به تمرين احتياج دارد. شايد در هنگام شروع تمرينات ابتدا تغييرات كمي را حس كنيد، ولي پس از چهار تا شش هفته كه از پرورش ذهن و يادگيري مهارت‌ها گذشت، متوجه پيشرفت‌هاي قابل توجهي خواهيد شد و پس از مدت كوتاهي در مي‌يابيد كه چه سال‌هايي را براي تقويت حافظه و تمركز ذهن خود هدر داده‌ايد. براي شروع تمرينات از اين تكنيك استفاده مي‌كنيم: 1- حواست را جمع كن. 2- روش عنكبوتي 3- فرصتي براي افكار مزاحم. سعي كنيد از تكنيك‌هايي كه مفيد و موثر به نظر مي‌رسند، استفاده كنيد و حداقل به مدت 3 روز آنها را به طور صحيح به كار ببنديد. اگر متوجه تغييرات كمي شديد، پيشنهاد مي‌شود تمرينات خود را ادامه دهيد، چون در تمركز ذهن شما موثر خواهد بود. همچنين مي‌توانيد در محيط اطراف‌تان نيز تغييراتي بدهيد كه ممكن است براي شما مفيد باشند.
حواست را جمع كن
اين شيوه ممكن است ظاهرا ساده به نظر بيايد، ولي در عين حال بسيار موثر است. هنگامي كه حواس‌تان پرت مي‌شود و ذهن‌تان سرگردان است، مرتب به خودتان هشدار دهيد «كه حواست را جمع كن». اين روش كم‌كم سبب مي‌شود كه توجه شما به موضوع مورد نظرتان جلب شود. براي مثال، هنگامي كه در كلاس هستيد و ذهن شما از كنفرانس به كلاسي، به تكاليفي كه داريد، تاريخ، ساعت صرف غذا و يا هر چيز ديگري منحرف مي‌شود، به خودتان بگوييد: «حواست را جمع كن و به كنفرانس توجه كن». به هر حال تا حدي كه ممكن است اجازه ندهيد تمركزتان به هم بريزد. و دوباره اين هشدار را پيش خودتان تكرار كنيد: «حواست را جمع كن». هنگامي كه افكار مزاحم خود را پيدا كرديد، كم‌كم با تكنيك «حواست را جمع كن» به حال برمي‌گرديد. اگر يك شخص معمولي باشيد، ممكن است اين عمل را صدها بار در هفته انجام دهيد. ولي طي روزهاي آينده مدت زماني كه افكار خاصي در ذهن شما مي‌ماند، طولاني‌تر مي‌شود يا به عبارت ديگر تمركزتان در مورد موضوعي خاص بالا مي‌رود. بنابراين بايد صبور باشيد تا شاهد پيشرفت‌هاي خود در اين زمينه باشيد.
روش عنكبوتي
اين روش نيز يكي ديگر از تكنيك‌هايي است كه پايه و اساس تمركز است و به شما كمك مي‌كند تا تمركز داشته باشيد و از حواس‌پرتي جلوگيري كنيد. اگر تار عنكبوتي را تحريك كنيد، تار تكان مي‌خورد و عنكبوت نسبت به جنبش تار از خود واكنش نشان داده و مي‌خواهد علت حركت را بيابد، ولي وقتي چندين‌بار اين عمل را تكرار كنيد، خواهيد ديد كه عنكبوت ديگر نسبت به حركت تار هيچ عكس‌العملي از خود نشان نمي‌دهد و متوجه مي‌شود كه حشره‌اي به دام او نيفتاده است. اين روش را ياد گرفته و ذهن خود را پرورش دهيد و در برابر حواس‌پرتي تسليم نشويد. وقتي كسي داخل اتاق مي‌شود يا وقتي در با صداي بلند به هم مي‌خورد، نبايد به خودتان اجازه دهيد كه حواس‌تان پرت شود. شما بايد تمركزتان را براي هدفي كه در ذهن داريد، حفظ كنيد. مثلا در يك كنفرانس كلاسي اجازه دهيد كه ديگران جلوي شما حركت كنند و سرفه كنند، بدون اينكه به آنها نگاه كنيد فقط بين خودتان و كنفرانس، تونل ارتباطي ويژه‌اي ايجاد كنيد و بگذاريد ديگران از اين تونل خارج باشند. و يا وقتي كه با كسي صحبت مي‌كنيد، حواس‌تان فقط به او باشد و به صورتش نگاه كنيد و از حرف‌هايي كه مي‌زند يادداشت‌ برداريد. بگذاريد همه چيز از ذهن‌تان خارج شود و به هيچ چيز جز او توجه نكنيد.
فرصتي براي افكار مزاحم
در طول روز زمان ويژه‌اي را به فكر كردن درباره مسائلي كه به ذهن شما خطور مي‌كند و تمركزتان را به هم مي‌زند اختصاص دهيد. به طور مثال ساعت 30/4 تا 5 بعدازظهر زماني است كه شما مي‌توانيد به اين افكار بپردازيد. هنگامي كه اين افكار مزاحم در طول روز به ذهن شما خطور كرد و باعث نگراني شما شد، به ياد آوريد كه زمان ويژه‌اي را براي آنها در نظر گرفته‌ايد و اجازه دهيد كه از ذهن شما خارج شوند. كساني كه از اين روش استفاده كرده‌اند، توانسته‌اند 35 درصد از افكار مزاحم را در طول 4 هفته در خود كاهش دهند. اين تغيير بزرگي است. گام‌هاي اساسي اين روش عبارتند از: 1- زمان ويژه‌اي را هر روز به اين افكار اختصاص دهيد. 2- وقتي افكار مزاحم وارد ذهن شما شدند، بدانيد كه زمان خاصي را براي فكر كردن به آنها گذاشته‌ايد. 3- با تكنيك «حواست را جمع كن» هم مي‌توانيد اين افكار را از ذهن خود خارج كنيد. 4- به خودتان اطمينان بدهيد كه در زمان مخصوصي حتما به اين افكار مزاحم كه تمركز شما را بر هم مي‌زنند، فكر خواهيد كرد.
روش‌هاي ذهني ديگر
چوب خط زدن براي افكار مزاحم: كارت‌هاي كوچكي درست كنيد و آنها را به 3 قسمت مساوي تقسيم كنيد يك قسمت را به صبح، يك قسمت را به بعدازظهر و قسمت سوم را به شب اختصاص دهيد. هر بار كه تمركزتان به هم ريخت و حواس‌تان پرت شد، يك خط در قسمت مخصوص به آن بكشيد. براي هر روز يك كارت براي خود تهيه كنيد. وقتي به اندازه كافي ماهر شديد خواهيد ديد كه تعد خط‌ها روز به روز كاهش مي‌يابد و اين واقعا جالب و هيجان‌انگيز است. زمان استراحت: استراحت كوتاهي براي خودتان در نظر بگيريد. هنگامي كه استراحت مي‌كنيد، اكسيژن بيشتري به مغزتان مي‌رسد. بلند شويد و براي چند دقيقه در اتاق قدم بزنيد. وقتي ما براي مدت طولاني مي‌نشينيم، خون بدن ما به دليل نيروي جاذبه، به طرف پايين‌ترين نقطه بدن‌مان، يعني پاها كشيده مي‌شود. ماهيچه‌هاي ما همانند يك پمپ عمل مي‌كنند و هنگامي كه ما راه مي‌رويم، خون را به طور يكنواخت به سر تا سر بدن ما مي‌رسانند. در نتيجه، اكسيژن بيشتري به مغز مي‌رسد و باعث احساس شادابي و نشاط در بدن مي‌شود. عوض كردن موضوع: بسياري از دانش‌آموزان به وسيله تغيير دادن موضوع مطالعه، به تمركزشان كمك مي‌كنند. شما هم مي‌توانيد موضوعات متفاوتي را در نظر گرفته و با عوض كردن عنوان درس‌هايي كه بايد به طور منظم مطالعه كنيد به خودتان تنوع دهيد و هر كدام را به مدت دو ساعت مطالعه كنيد. جايزه و پاداش: هنگامي كه كاري را به طور كامل انجام داديد، به خودتان پاداش دهيد. كار شما ممكن است خيلي كوچك باشد و يا شايد يك مسووليت بزرگ، كه شما بايد آن را به پايان برسانيد. پاداشي كه براي خودتان در نظر مي‌گيريد، ممكن است قدم زدن در اطراف ساختمان، يك ليوان آب و يا خواندن يك مطلب جالب و خنده‌دار در روزنامه باشد.
دوشنبه 8 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 169]