واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: بین الملل > آسیای میانه و قفقاز - ساکنان کرملین کابل را در برابر مسکو علم کردند دولت جدید ایالات متحده به رهبری باراک اوباما از نخستین روزهای حضور در قدرت شرط بست تا رابطه خود با روسیه را ترمیم کند. چند ماه پس از پیروزی باراک بود که هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه ایالات متحده در دیدار با سرگئی لاوروف همتای روسی خود از دولت روسیه خواست تا به بازسازی رابطه با واشنگتن فکر کند. دکمه قرمز رنگ معروف با ترجمه اشتباهی از واژه resetهم وسیلهای شد برای سرمایهگذاری واشنگتن بر بهبود رابطه با مسکو. با این وجود از آن روز تاریخی ماهها میگذرد و هنوز خبری از آشتی روسیه با ایالات متحده نیست. دو رقیب قدیمی گویا هنوز قصد ندارند یخ حاکم بر روابط را باز کنند. بیشک یکی از مطالبات ایالات متحده از روسیه تلاش این کشور در رفع بحرانی است که هفت سال واشنگتن را درگیر خود کرده است. بحرانی به نام افغانستان. اگر چشم را بر همه مطالبات دیگر ببندیم باید اعتراف کرد که این مورد بیش از سایر موارد پرریسک است و البته مطالبهای که هرگز پاسخی به آن داده نخواهد شد. بر هیچ کس پوشیده نیست که روسیه چندان هم به منافع ایالات متحده در منطقه فکر نمیکند. این کشور در طول هفت سال حضور ایالات متحده در افغانستان اندک کمکی به واشنگتن نکرده است. روسیه منافع خود را در این نبرد دنبال میکند. مسکو بخصوص در چند ماه اخیر کاملاً منافع خود را در افغانستان در آستانه انتخابات دنبال میکند. بیستم آگوست که از راه برسد افغانها باید در یکی از معدودترین انتخابات برگزار شده در این کشور رئیس دولت جدید خود را انتخاب کنند. مردی که قرار است جای حامد کرزای بنشیند البته اگر کرزای باز هم برگ برنده را در دست نگیرد. بازی روسیه در افغانستان از سال 2007 آغاز شد. بازی پس از حضور اوباما در کاخ سفید هم به اوج خود رسید. کابل قراردادهای تسلیحاتی کلان با روسیه بست. از نود و سه درصد بدهیهای افغانستان به اتحاد جماهیر شوروی سابق هم گذشت. بازی دیپلماتیک با کابل هم از همان روزها آغاز شد. در چهاردهم ماه می بود که شصت درصد نمایندگان افغان به مسکو دعوت شدند. بهانه این سفر هم آغاز دور جدیدی از گفتوگوها میان مسکو و کابل بود. گفتوگوهایی که این بار دیگر قرار بود منظم و دورهای باشد. این حرکت روسیه یعنی تبیین استراتژی جدید برای بازگشایی فصلی جدید در روابط دو کشور. همزمان ناکارآمدی حامد کرزای هم به کار روسیه خورد. ایالات متحده و ناتو دائم از سیاستهای کرزای در جامه یک رئیسجمهور گلایه کردند و در نهایت راهی برای کرزای نماند جز توسل به تسلیحات روسی. اوباما از نخستین روزهای حضور در قدرت تاکنون چهار ماه فرصت داشته تا در برابر این نزدیکی روسیه به افغانستان واکنش نشان دهد. مخالفت اوباما با کرزای از همان ابتدا بر همه عیان بود. کرزای هم تمام تلاش خود را به کار گرفت تا با برقراری رابطه حسنه با روسیه این کشور را جایگزین ایالات متحده کند. کرزای تنها پنج روز پس از حضور باراک در کاخ سفید در مجلسی که سفیر ایالات متحده هم در آن حضور داشت، حقیقت را مشتی کرده و بر صورت ایالات متحده کوبید: من به آمریکاییها گفتهام که به ما هواپیما بدهند در غیر اینصورت ما برای تأمین نیاز خود دست به دامان دیگران میشویم. به آنها گفتهام که ما به تانک و تسلیحات نیاز داریم اگر این کار را نکنند ما اینها را از جاهای دیگر فراهم میکنیم. درست چند ساعت پیش از مراسم تحلیف باراک اوباما بود که یک کارشناس تسلیحاتی روسیه اعلام کرد که حاضر است پیمان تسلیحاتی قوی با افغانستان امضا کند. آنچه اوباما در طول رقابتهای انتخاباتی بر زبان آورد همگی سر نخ را به دست حامد کرزای داد که بهتر است به دنبال شریکی دیگر برای خود در عرصه بینالمللی باشد. در چنین شرایطی چه کسی بهتر از روسیه میتوانست به کمک کرزای بیاید. از همان روزها بود که حجم وسیعی از کمکهای روسیه راهی افغانستان شد. در طول ماههای مارس و فوریه بود که کمکهای روسیه به افغانستان در یک مورد به 18 هزار تن آرد گندم انجامید. در این میانه اما انتخاب ژنرال محمد فهیم به عنوان معاون اول حامد کرزای در انتخابات آتی ریاست جمهوری پرده از تلاش افغانستان برای نزدیکی به روسیه برداشت. ژنرال محمد فهیم در زمان دولت انتقالی وزیر دفاع بود و نخستین مقام افغان بود که در سال 2002 میلادی به روسیه سفر کرد. محمد فهیم به برخورداری از رابطه مسالمتآمیز با روسیه شهرت دارد. اما نگرانی از رابطه میان افغانستان و روسیه تنها به بحث کمکهای اقتصادی محدود نمیشود. حقیقت این است که ایالات متحده چندان هم ناراضی از حجم کمکهای روسیه به افغانستان نیست. البته در شرایطی که در پس این کمکها مطالبهای نهفته نباشد. نگرانی واشنگتن از اینجا ریشه میگیرد که روسیه حاضر به تقسیم منافع با ایالات متحده در خصوص افغانستان نیست. درست در شرایطی که روسیه در ماه مارس روزهای پرتنشی را با ناتو میگذراند، هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه ایالات متحده برای بازسازی رابطه با روسیه پیشقدم شده و اعلام کرد که دولتش قصد دارد همکاری تنگاتنگی را با روسیه در خصوص حل بحران امنیتی در افغانستان تجربه کند. پاسخ روسیه به این اظهارات اما بیش از سکوت چیزی نبود. بازی روسیه با ایالات متحده حالا بر همگان عیان است. روسیه ابتدا به قرقیزستان دو میلیارد دلار پول میدهد تا پایگاه نظامی آمریکایی موجود در خاک این کشور را تعطیل کند. پس از آن روسها که قصد درگیری لفظی با ایالات متحده و تجربه جنگ سرد دوباره را نداشتند اعلام کردند که میتوانند در انتقال تجهیزات نظامی به افغانستان به ایالات متحده کمک کنند. دولتمردان روسی تاکنون بارها با شیوهای بسیار زیرکانه به همتاهای آمریکایی خود گوشزد کردهاند که موفقیت آنها در مهار طالبان در خاک افغانستان به کمک روسها وابسته است. اگر ساکنان کرمیلن اراده کنند ایالات متحده میتواند ریشه طالبان را در افغانستان بخشکاند. حالا روسها بازی دیپلماتیکی را که با اتحادیه اروپا بر سر انتقال گاز داشتند با ایالات متحده هم تکرار میکنند. تحلیلگران بینالمللی بر این باورند که در صورت ادامه بازی موش و گربه روسیه با ایالات متحده پس از انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان این کشور به نوعی عدم توزان سیاسی مبتلا خواهد شد. دولتمردان افغان بیشک میان آمریکا و روسیه مردد خواهند ماند و کشور در آستانه ناآرامی داخلی قرار خواهد گرفت. ایالات متحده برای مهار افزایش نفوذ روسیه در افغانستان دوراه بیشتر پیش رو ندارد؛ یکی تلاش برای مقابله با انتقال تجهیزات نظامی و کمکهای غیر نقدی روسیه به افغانستان است و دیگری واگذاری نتیجه انتخابات به مردم و تلاش برای افزایش همکاریها با حامد کرزای. پر بیراه نیست اگر ادعا کنیم که روسیه به دنبال امتیازگیری از ایالات متحده از طریق افغانستان است. در شرایطی که ناتو دست از لجبازی سیاسی با روسیه بردارد میتوان امیدوار بود که مسکو هم در برخی حوزهها وادار به امتیاز دهی به ایالات متحده شود. تا آن زمان ایالات متحده باید بپذیرد که تا زمان حمایت روسیه از افغانستان به شکل زیرزمینی نمیتوان بر روی مسکو به عنوان متحد و مشترکی قابل اطمینان حساب کرد. فارین پالیسی / ترجمه: سارا معصومی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 499]