واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فارس گزارش میدهد
آیینهای ویژه هیئتهای عزاداری کرمان
هیئتهای عزاداری کرمان در گذشته آیین خاصی مانند ذبح گوسفند، علمبندان با پارچههای مخصوص و ... داشتند که این مراسم عزاداری از شب اول محرم در تکایا و مساجد آغاز میشد و در روزهای تاسوعا و عاشورا به اوج میرسید.
به گزارش خبرگزاری فارس از کرمان، مراسم ماه محرم در استان کرمان از اواخر ماه ذیالحجه با سیاهپوش کردن مساجد، تکایا و مکانهای برگزاری مراسم محرم آغاز میشد و دستهجات و هیئتهای عزادار اقدام به تشکیل تمرین برای باشکوه برگزار کردن مراسم میکردند و از شب اول ماه محرم در منازل، تکایا، مساجد و حسینیهها عزاداری آغاز میشد و در روزهای تاسوعا و عاشورا عزاداری به اوج میرسید. پنج روز مانده به محرم در تکیه و خانهای که روضهخوانی دهه اول محرم داشتند، چادر روضهخوانی را بر پا و عدهای از اهالی محل به ویژه ریشسفیدان و جوانان برای این امر به بانیان کمک میکردند. هنگامی که چادر و خیمههای عزا را بر پا میکردند برای رفع بلا و خطرات احتمالی گوسفندی در کنار ستونی که چادر برپا میشد، ذبح میکردند و همچنین در بالای ستون یا تیرک چوبی وسط چادر قرآن میبستند تا محافظ چادر باشد از زمان صفویه به بعد به نشانه خیمه امام حسین (ع) در زمین کربلا، روی چادرها و خیمهها تصاویر شیر، شمشیر و خورشید طراحی شده است. بانیان برپا کننده چادر و خیمه امام حسین (ع) نیز با شربتهایی که از بیدمشک، آبلیمو و ... در ظرفهای مسی درست میشد از آنها پذیرایی میکردند برای ناهار یا شام از گوشت گوسفند ذبح شده، آبگوشت امام حسینی پخته و از عزاداران پذیرایی میکردند و در هنگام آمادهسازی خیمههای عزا، پرچمهای سیاه بر سر درب ورودی خیمه، حسینیه و تکایا نصب میشد و اکنون نیز این عمل انجام میشود. هیئتهای عزاداری چند روز قبل از محرم ابزار و وسایل عزاداری لباس، پرچم، بیرق، زنجیر، طبل و ... را آماده و زنان نیز در آمادهسازی وسایل عزاداری و نذورات محرم کمک میکردند و همچنین به تکایا، حسینیهها و مساجد رفته به تمیز کردن اماکن میپرداختند. مقدمات برپایی سفرههای نذری چون سفره حضرت رقیه (ع)، سفره حضرت ابوالفضل (ع) و ... فراهم میشد و به دلیل عزادار بودن در ماههای محرم و صفر، مردم قبل از محرم به سر و دست و پای خود حنا میگذاشتند. دهه اول محرم چادرها و خیمههای عزا برافراشته میشد و محلات با پرچها و پارچههای سیاه آذینبندی میشد و هر شب در تکایا، حسینیهها، مساجد و منازل مراسم روضهخوانی با ذکر مصیبتهای تاسوعا و عاشورای حسینی همراه با سینهزنی تا قبل یا بعد از نماز مغرب و عشا برپا و در مراسم روضهخوانی در منازل از عزاداران پذیرایی میشد. در گذشته تا سال 1320 دستههای عزادار از شب هشتم محرم بعد از تشکیل حرکت کرده به تکایا، حسینیهها و مساجد اطراف میرفتند و هر شب هیئتها به محله هیئتی میرفتند که شب قبل به محله آنها آمده بود و به این طریق دعوت هر هیئت را پس میدادند. هنگام حرکت جلوی دسته پرچم سیاهی به شکل مستطیل که روی آن یا حسین شهید (ع)، یا ابوالفضل (ع) گلدوزی شده بود 2 طرف پرچم با 2 چوب نگه داشته میشد، بالای پرچم نیز نام هیئت نوشته میشد. در جلوی دسته عزادار جریدهای که متعلق به دوره محمدشاه قاجار بود با شیرهای کوچک فلزی و مهرههای سبز برای رفع چشم زخم به زنگولههای کوچک و پارچههای رنگی که اهالی نذر کرده بودند، آذینبندی میشد، سپس روی ستون چوبی بر روی دست حمل میکردند، این جریده در مسجد ملک نگهداری میشد، هنگام حرکت دستهجات در شب طبق چوبی بزرگی که داخل آنها چراغهای توری کوچک و گلدانهای شیشهای قرار میدادند در وسط آن نیز نیمکتی کوچک گذاشته دوباره روی آن طبقی دیگر با چراغ و گلدان قرار میدادند، یکی از افراد جلوی دسته به عنوان طبق گردان طبق را بر سر میگذاشت و همراه هیئت میبرد، هنگام حرکت یک دور با طبق میزد. بعد همراه هیئت وارد مکان عزاداری میشدند، علمهای چوبی کوچک که به علم فلزی تبدیل شد، دارای تیغههای فلزی که با آیات قرآنی تزئین شده بود، توسط یک نفر به نام علمگردان در آن زمان یک نفر به نام کلجواد علمبند در تکیه قلعه محمود و بعد از آن در تکیه فاطمیه بود، روی دوش گذاشته و جلوی دسته میچرخاند. مردم حاجتمند نیز برای برآورده شدن نذرشان به آن پارچههای رنگی میبستند، هنگام دسته روی دستهجات، سادات شالهای سبز به گردن و کمر بسته همراه معتمدان در جلوی دسته حرکت و بقیه اعضای دسته عزادار به دنبال آنها به صورت خطی در 2 صف مقابل هم حرکت میکردند. نوحهخوانی و سینهزنی حالت بده بستان داشت، گروه جلویی قسمتی را میخواند، گروه دوم که در عقب بود بر سر میزد و بالعکس به همین ترتیب حرکت میکردند در گذشته ابزار و ادوات عزاداری چون طبل و سنج و شیپور نبود و مردم بر سینه و سر میزدند واویلا حسینا، عباس، عباس میگفتند. حرکت دستهجات از هر محله به محله دیگر میرفتند به طور مثال از تکیه قلعهمحمود به صفهعزاخانه یا از تکیه شاهعادل به تکیه گرم محله میرفتند، امروزه دستجات عزادار در قالب گروههای سینهزن و زنجیرزن در 2 صف به دنبال هم حرکت و جلوی دستجات گوسفند قربانی میکنند به ویژه هنگام علمگردانی جلوی علم گوسفند ذبح کرده و اسفند و کندر دود میکنند. ================ گزارش از سمیه حسینآبادی ================ انتهای پیام/2446/م40
93/08/11 - 08:44
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 54]