واضح آرشیو وب فارسی:نامه نیوز:
هجرت نخبگان نفتی
فروغ گشتاسبی- "حقوق دریافتی کارکنان صنعت نفت یک پنجم کارکنان فعال در بخش خصوصی و یک بیست و پنجم شرکت های بین المللی نفتی است"، این عبارت بخشی از سخنان مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در نخستین بازدید سرزده دکتر حسن روحانی از وزارت نفت است که شگفتی وی را برانگیخت.
معاون وزیر نفت، به این باور عام که کارکنان شاغل در صنعت نفت در قیاس با دیگر صنایع، از دستمزد دریافتی و مزایای بیشتری بهرهمندند، تلنگر زد و با اشاره به حقوق 600 هزار تومانی کارکنان تازه استخدام و قراردادی این صنعت، گفت: یکی از مشکلات بزرگ کنونی صنعت نفت، مهاجرت نیروی انسانی به خارج از کشور است و اینکه هم اکنون برخی نیروهای انسانی آموزش دیده در صنعت نفت به محض کسب پنج سال تجربه به خارج از کشور مهاجرت می کنند.
متأسفانه بحث حقوق و دستمزد از عوامل مهم ریزش نیروی انسانی متخصص در صنعت نفت به شمار می رود و همان طور که رکنالدین جوادی یادآور شد، سبب شده است تا سالانه هجرت متخصصان زیادی از صنعت نفت را شاهد باشیم.
از سوی دیگر، نیاز به تخصص در صنایع نفت و گاز موجب شده است که کشورهای خارجی به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس، همواره در کشمکش پنهانی برای شکار نیروی های آماده به کار در شرکت های نفت و گاز باشند و چه بسا پیشنهادهای مالی که گاه تفاوت آن به بیش از 25 برابر حقوق دریافتی کارکنان ایرانی می رسد، عاملی شود برای ترجیح به کار در خارج از مرزهای کشور.
مسئولان کشور باید موضوع مهاجرت نخبگان و استعدادها را که یک تهدید برای رشد صنعت نفت به شمار می رود را جدی تلقی کنند، تهدیدی که تداوم و تقویت آن می تواند زنگ خطری برای اقتصاد نفتی کشور باشد.
بدیهی است که تقاضای جهانی انرژی و رقابت بر سر تولید نفت و گاز، روز به روز در حال افزایش است و این افزایش به معنای نیاز به نیروی های متخصص در صنایع نفت و گاز و ساخت تجهیزات وابسته به این صنایع از جمله سکوهای دریایی، دکل های حفاری، کشتی و مواردی از این قبیل است که راهبری این دستگاه ها نیز نیاز به تخصص و مهارت دارد.
بررسی ها نشان می دهد تلاشهای انجام شده برای حفظ و نگهداری متخصصان صنعت نفت و گاز و حتی فراساحل در کنار جذب مهندسان و فارغالتحصیلان جدید موثر واقع نشده است. سوال این است که اگر این شرکتها موفق به ترغیب جوانان متخصص برای ورود به این عرصه از صنعت شده اند چرا نتوانسته اند در زمینه نگهداری آنان، اقدام های آینده نگرانه ای داشته باشند تا مانع از تغییر شغل و خروج آنها از کشور شوند؟
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، وجود محدودیت ها و مقررات موجود در کشور در زمینه افزایش حقوق کارکنان صنعت نفت را یکی از این دلایل می داند و می گوید باید در بحث نیروی انسانی به یک نگاه جدید و ویژه برسیم؛ در غیر این صورت نمی توان خلاء به وجود آمده میان نیروهای جوان و مسن صنعت نفت را جبران کرد.
برخی از کارشناسان ارشد و متخصصان در لایههای میانی شرکتهای تابعه وزارت نفت نیز معتقدند که کمکاری یا تلاش و همت آنان برای توسعه صنعت نفت، هیچ اثری در حقوق و مزایای آنان ندارد، در صورتی که اگر با همین شرایط در یکی از کشورهای نفت خیز همسایه کار کنند، از مزایای حقوقی و جایگاه بالاتری برخوردار خواهند شد.
متأسفانه نگاه عموم جامعه به نفتیها هم دیدگاه مناسب و صحیحی نیست. بسیاری از کارمندان در دیگر بخشهای دولت، وضعیت شغلی و حقوقی خود را با کارکنان نفت مقایسه میکنند که این قیاس معالفارغ با شاخصهای صحیحی انجام نمیشود.
هر کشور، دارای تعدادی وزارتخانه و شرکت است که هر کدام بنا بر ماموریت سازمانی، وظایفی خاص خود را بر عهده دارند از این رو نباید وظایف سازمانها و وزارتخانهها را به صورت سطحی و صوری با همدیگر مقایسه کرد، مثلا جنس وظیفه وزارت امور خارجه با وزارت جهاد کشاورزی فرق میکند و در این میان جنس وظایف و مأموریتها در وزارت نفت با همه وزارتخانهها متفاوت است.
متأسفانه برخی، همه وزارتخانهها را در چارچوب لایحه مدیریت خدمات کشوری گنجاندند که البته بعدها مجبور شدند به دلیل شرایط کاری خاص در صنعت نفت، نوع و میزان حقوق و مزایای کارکنان شرکت های تابعه، این وزارتخانه را به همراه شرکتهای زیرمجموعهاش از این قانون مستثنی کنند؛ همانطورکه وزارتخانههای علوم، تحقیقات و فناوری، اطلاعات و امور خارجه را هم از این قانون مستثنی کرده اند.
باید پذیرفت که وزارت نفت و سایر وزارتخانه ها از نظر اهداف و مأموریتها و ساختار حقوقی و دستمزد، کاملا با یکدیگر متفاوت هستند از این رو مقایسه کارکنان سایر ارگان های دولت با کارکنان صنعت نفت کاملا اشتباه است.
اگر حقوق عده ای، مطابق انتظارات نیست، باید رسیدگی و اصلاح شود، نه اینکه کاری کنند که حقوق کارکنان صنعت نفت را کاهش دهند تا با حقوق دیگر اقشار زحمتکش جامعه یکسان شود.
از طرفی کاهش ضریب ماندگاری کارکنان صنعت نفت به ویژه آنان که در شرایط بد جغرافیایی و عملیاتی بر روی سکوهای نفتی دور از خانه و خانواده زندگی می کنند را باید در سختی و ریسک بالای کار و عدم وجود عوامل انگیزشی مناسب دید که باید از طریق تدوین قوانین حمایتی و تشویقی هم تراز با دیگر کشورهای نفتی رقیب در جهان، در جهت جبران آثار ناشی از سختی های این حرفه، تلاش کرد.
در مجموع باید به امر توجه داشت که ماموریت اصلی صنعت نفت، مسئله تولید، بهرهوری، زمانبندی توسعه و اجرای بهموقع برنامه ها و پروژه هاست. پروژه هایی که در گذر اجرایی شدن آن می توان زیربناها و زیرساختهای اقتصادیی کشور را خوراک داد و تامین مالی کرد. از این رو توجه به حفظ و نگهداشت نیروی انسانی در صنایع نفت و گاز به عنوان موتور محرکه اقتصاد کشور باید از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد. اهمیتی که نتیجه آن به نقل از مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران باید داشتن نگاه ویژه به این صنعت باشد.
* روزنامه نگار
1392/12/11
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نامه نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 26]