واضح آرشیو وب فارسی:فارس: یادداشت//
زبان کردی سرمایه و ثروتی ملی برای ایرانیان
زبان کردی یکی از کهنترین زبانهای ایران باستان بوده که آثار به جای مانده از آن به سده اول پیش از میلاد مسیح باز میگردد.
به گزارش خبرگزاری فارس از سنندج، زبان کردی با توجه به ساختار زبانی و واژگانی، به نظر زبانشناسان و صاحبنظران، زبانی مستقل و یکی از زبانهای هندوایرانی و از بقایای زبان مادی است که خود دارای چهار گویش اصلی کرمانج شمال (هکاری، بادینی، شمزینی)، کرمانج میانین یا سورانی (اردلانی، مکریانی، گرمیانی، هولیری، سلیمانیهای)، کرمانج جنوبی (لکی، کلهُری، کلیایی، فیلی) هورامی و زازایی بوده و در استانهای کردستان، کرمانشاه، ایلام، آذربایجانغربی، همدان، خراسان شمالی و نقاطی دیگر از ایران رایج میباشد. این زبان در کشورهای دیگری چون عراق، ترکیه، سوریه، ارمنستان نیز رواج داشته و یکی از دو زبان رسمی کشور عراق است. زبان کردی یکی از کهنترین زبانهای اصلی ایران باستان بوده که آثار به جای مانده از آن به سده اوّل پیش از میلاد مسیح بازمیگردد (سبکشناسی بهار، ج 1: 44 و 67؛ تاریخ زبان فارسی: 242 و مجموعه مقالات نخستین همایش بینالمللی ادبیّات کُردی: 739) و بر اساس عقیده بسیاری از شرق شناسان از جمله پروفسور سایس و گروه کثیری از مورّخین ایرانی مانند مشیرالدوله زبان رسمی طوایف ماد بوده است که در کرمانشاه، همدان، اراک، قزوین، ری، نهاوند، اصفهان، لرستان، کرردستان و آذربایجان سکونت داشتهاند (تاریخ مشاهیر کُرد، ج 3: 3 و کُردها نوادگان مادها: 21و22). یشتها منظوم به شعر 8 و 10 و 11 هجایی (سیلابی) است و اغلب اشعار کلاسیک کردی نیز دارای همین اوزان است. این اشتراک در وزن و نزدیکی زبان اوستا با گویش کردی گورانی حکایت از ریشه مشترک آنها دارد و تأییدی است بر نظر "دارمستتر"، "نولدکه" و خاورشناسان دیگری که معتقدند کتاب مذهبی زردشت (اوستا) به زبان مادی نوشته شده و زبان کردی کنونی هم بازمانده زبان مادی است (تاریخ مشاهیر کُرد، ج 3: 6و7؛ فرهنگ ماد: 15؛ سبکشناسی بهار، ج 1: 34 و تاریخ مردوخ: 48). معین در مقدّمه فرهنگ فارسی، یارشاطر در مقدمه لغتنامه دهخدا و جهاندیده در کتاب حماسه سرایی در بلوچستان، ضمن بحث در مورد خانواده زبانهای ایرانی، زبان کردی را مستقل و همردیف زبانهای فارسی و غیره به شمار آورده اند(فرهنگ فارسی: بیست و هشت تا بیست و نه؛ لغتنامه، 1337: 12-26 و حماسهسرایی در بلوچستان: 43). فرشیدورد ضمن بحث در مورد تأثیر ادب فارسی در میان ملل شرق، زبان و ادبیات کوردی را مستقل و در شمار ادب ملتهای دیگر، چون ادب عربی و هندی و ... به شمار آورده است (درباره ادبیّات و نقد ادبی: 813). مولانای رومی نیز از کردها و زبان کردی در کنار عرب و ترک و رومی نام میبرد که اشاره به باور مردم آن روزگار است که ملت کرد و زبان کردی را ملت و زبانی مستقل میدانستهاند. کان عدد را هم خدا داند شمرد از عرب وز ترک وز رومی و کُرد (مثنوی معنوی: 33، ب 10) تنها قوم ایرانی نیز که در شاهنامه فردوسی در کنار قوم پارس از آنها نام برده شده، قوم کرد و بلوچ است که احیاناً با توجه به کوچ کردهای مناطق مرکزی ایران به بلوچستان و وجود برخی طوایف با نام کرد در آنجا، بلوچها را باید کردهای کوچانده شده به آن دیار دانست(رازهای شاهنامه: 279). همچنین تعلق زبان بلوچی به گروه زبانهای ایرانی غربی و همانندی بسیار آن با زبان کردی و خاستگاه و نظام آوایی و دستوری و واژگانی مشترک این زبانها، حاکی از ریشه مشترک و هویت مستقل آنها دارد(حماسهسرایی در بلوچستان: 44 و گل رنجهای کهن: 376). بنابراین با توجه به مطالب فوق، زبان کردی یکی از زبانهای کهن و اصیل ایرانی بوده که با وجود ریشهی مشترک با زبان فارسی، زبانی مستقل به شمار میآید. ---------------------------- یادداشت از: فرهاد پرموز ---------------------------- انتهای پیام/79006/
92/11/19 - 07:48
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 90]