هامون خشك شد

واضح آرشیو وب فارسی:آفرينش: هامون خشك شد
گروه اجتماعي: درياچه هامون آخرين نفس‌هاي خود را كشيد و كاملا خشك شد. ‌اين اتفاق از اوايل سال‌جاري قابل پيش بيني بود، ولي مردم و مسئولان محيط زيست اميدوار بودند با بارش ‌باران در كوه‌هاي هندوكش، آورد اين آب به هامون سرازير شود. اما اميدها محقق نشد و ‌هامون از دست رفت.درياچه‌ها و تالابهاي كشور يكي پس از ديگري درحال خشك شدن هستند. بخشي از اين اتفاق نتيجه خشكسالي و بخش ديــگـــر بــه واسـطــه ســوءمــديــريــت دسـتـگــاهـهــا است.مركز نظارت محيط زيست جهاني، ميزان تالابهاي جهان را 570 ميليون هكتار برآورد كرده است كه يك ميليون و 481 هزار و 147 هكتار از آن در ايران قرار دارد. در واقع در كشور ما 84 تالاب مهم بين المللي شناسايي شده كه از ميان آنها تاكنون 22 عنوان تالاب به ثبت رسيده است. با اين وجود تاكنون آن طور كه بايد و شايد نتوانسته‌ايم در حفظ اين تالابها موفق باشيم. هامون يكي از تالابهايي است كه سالها بي‌توجهي به اهميت آن منتهي به نابودي آن شده است. اين تالاب كه در سال 1342 بـراي اولين بار به علت خشكسالي از بين رفت، باعث كوچ مردم زابل به شهرهاي اطراف شد چرا كه زندگي در اطراف تالاب غيرممكن شده بود.تالاب هامون در سال 1379 نيز دچار خشكسالي شد، اما اين بار دولت براي اين كه بار ديگر تغييري در بافت انساني منطقه رخ ندهد، بودجه فراواني براي اين كار در نظر گرفت و باعث زنده شدن دوباره آن شد.درياچه اروميه نيز كه يكي ديگر از درياچه‌هاي مهم و در آستانه خشك شدن است، چندين هكتار از آن دچار خشكسالي شده و با خشك شدن اين درياچه به علت شور بودن، نمكهاي اطراف آن به وسيله باد به سوي محصولات كـشـــاورزي روانـــه و بـــاعـــث نـــابـــودي مـحـصــولات مي‌شود.به گفته رئيس پژوهشكده آرتمياي دانشگاه اروميه، هفت سال ديگر درياچه اروميه به شوره‌زاري به وسعت 4 هزار كيلومتر مربع تبديل مي‌شود كه كمترين پيامد آن تغيير آب و هواي منطقه است.نمونه‌هايي از اين دست زياد است؛ تالاب هشيلان كرمانشاه كه يكي از زيباترين تالابهاي كشور است تنها با روياي بارش باران نفس مي‌كشد. صدها ماهي و آبزي در اين تالاب از بين رفته و زيستگاههاي اطراف تالاب درحال از بين رفتن مي‌باشد.تالاب انزلي نيز يكي از تالابهاي در آستانه نابودي محسوب مي‌شود كه به دلايل متعدد از جمله ورود فاضلاب و موافقت با احداث جاده از ميان تالاب در خطر نابودي است. به اين نمونه‌ها مي‌توان تالاب شادگان، تالاب ميقان اراك و درياچه بختگان را افزود. به گفته كارشناسان محيط زيست، از 22 عنوان تالاب ثبت شده، 7 تالاب در وضعيت قرمز قرار دارند كه اگر به اين تالابها توجه نكنيم بايد منتظر تغييرات در محيط زيستي كـشـور بـاشـيـم. هـمـچـنـيـن ‌آرامنش رئيس اداره كل حفاظت محيط زيست استان سيستان و بلوچستان، در گفتگو با ميراث خبر، گفت:" در هامون صابوري و هيرمند، حتي يك قطره آب هم باقي نمانده است. در هامون ‌پوزك هم تنها مقداري آب باقي مانده كه آن‌هم تا مدتي ديگر از بين مي رود."‌وي گـفـت:" بـه‌دلـيـل خـشـك شـدن هـامـون‌هـا، توفان‌هاي شديدي در منطقه به وجود آمده است. به‌طوري كه ‌ما از ابتداي ورود به منطقه تا لحظه خروج از آن درگير اين توفان‌هاي شديد هستيم."‌ آرامنش در ادامه گفت:" خشك شدن هامون معضلات اجتماعي براي مردم زابل به‌وجود آورده و اقتصاد ‌آنها كاملا تحت تاثير اين موضوع قرار گرفته و شغل آن‌ها را به‌خطر انداخته است."‌وي گفت:" برخي از مردم منطقه به‌دليل خشك شدن اين درياچه به شغل‌هاي كاذب رو آورده‌اند."‌رئيس اداره كل حفاظت محيط زيست سيستان و بلوچستان، خشك شدن درياچه هامون را باعث به‌خطر افتادن ‌سلامت مردم زابل دانست و گفت:" مردم منطقه دچار انواع بيماري‌هاي تنفسي و چشمي شده‌اند. از سوي ديگر آب شرب مردم منطقه نيز تحت تاثير قرار گرفته است.‌ آرامنش گفت:" خشكسالي‌هاي پي‌درپي باعث ‌شد تا مجموعه تالابهاي هامون كه تا سالهاي گذشته با حجمي بالغ بر 8 ميليارد مترمكعب؛ عامل اصلي حيات ‌در منطقه سيستان شناخته مي‌شد، خشك شود. سال گذشته با افزايش نسبي بارندگي كمتر از نيمي از ‌حجم اين درياچه مجددا پرآب شد، اما متاسفانه اين شرايط در سال‌جاري پايدار نماند."‌ وي در ادامه گفت:" تالاب هامون از لحاظ اقتصادي براي ساكنان سيستان اهميت فراواني دارد و ازنظر ‌زيست محيطي نيز منبعي عظيم و مهم به شمار مي‌رود. منطقه حفاظت شده هامون، به علت قرارگرفتن ‌در مركز مـنـاطـق كـويـري و نـيـمـه‌كـويري كشورهاي ايران و افغانستان، در حقيقت تنها مأمن زيست پرندگان ‌مهاجر در شرق كشورمان محسوب مي‌شود."‌ گفتني است، وسعت كل هامون‌ در زمان پرآبي 5660 كيلومترمربع است كه از اين مقدار 3820 كيلومترمربع متعلق به ‌ايران است. با اين اوصاف، درياچه هامون وابسته به رودخانه هيرمند است واين وابستگي باعث شده تا ‌هرگونه نوسانات در ميزان آب آن، مشكلاتي را براي كل سيستم به وجود آورد. قطع جريان آب هيرمند به مرز ايران، كمبود باران و در نهايت خشك شدن بخش‌هايي از هامون، باعث كاهش ‌مهاجرت پرندگان به اين درياچه شده است. درحال حاضر نجات هامون‌ها تنها بستگي به يك بارندگي سيلآسا در حوزه آبخيز آن يعني كشور افغانستان و ارتفاعات هندوكش دارد.
شنبه 5 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آفرينش]

[مشاهده در: www.afarineshdaily.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 109]