نظام آموزش و پرورش، رکن اساسی توسعه و پیشرفت هر جامعهای است. جمهوری اسلامی ایران از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، همواره توجه ویژهای به این حوزه داشته و تلاشهای گستردهای در جهت گسترش پوشش تحصیلی و ارتقاء کیفیت آموزش انجام داده است.
امروزه، ایران با افتخار به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در عرصه آموزش در منطقه شناخته میشود. این موفقیت، مرهون تلاشهای بیوقفه مسئولان، معلمان و دستاندرکاران نظام آموزشی کشور و همچنین اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است.
سند تحول بنیادین، به عنوان نقشه راه نظام آموزشی کشور، با هدف ایجاد تحول بنیادین در ساختارها، محتوا و روشهای آموزشی، گامهای مؤثری در جهت ارتقاء کیفیت آموزش و تربیت نسل آینده برداشته است.
چالش کیفیت، در کنار موفقیت کمی آموزش و پرورش ایران
علی محبی، رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، در گفتوگویی با اشاره به دستاوردهای انقلاب اسلامی در زمینه پوشش تحصیلی، از چالشهای کیفی نظام آموزشی سخن گفت.
محبی با بیان اینکه پیش از انقلاب، بسیاری از مناطق کشور، به ویژه روستاها، از نعمت آموزش محروم بودند، تاکید کرد که امروزه ایران به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در زمینه پوشش تحصیلی شناخته میشود.
وی افزود: پس از انقلاب، با دستور امام خمینی (ره) مبنی بر تاسیس نهضت سوادآموزی، گام بلندی در جهت افزایش سواد در جامعه برداشته شد.
رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با اشاره به افزایش سه برابری تعداد دانشآموزان، معلمان و مدارس پس از انقلاب، این امر را نشاندهنده توجه ویژه به عدالت آموزشی، به خصوص در بعد کمی، دانست.
با این وجود، محبی از چالشهای کیفی نظام آموزشی نیز سخن گفت. وی تغییرات مکرر در نظام آموزشی، عدم ثبات مدیریت و تنوع بیش از حد مدارس را از جمله عواملی دانست که مانع تمرکز بر کیفیت آموزش شدهاند.
به گفته محبی، این عوامل باعث شدهاند تا با وجود توسعه کمی، همچنان در زمینه عدالت کیفی آموزشی با مشکل مواجه باشیم و همه دانشآموزان به طور یکسان به آموزش با کیفیت دسترسی نداشته باشند.
رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش در ادامه به گسترش ماموریتها و افزایش حوزههای پژوهشی این نهاد اشاره کرد و آن را به یکی از مراکز مهم تحقیقاتی کشور در زمینه تعلیم و تربیت تبدیل کرده است.
محبی با بیان اینکه پژوهشگاه در زمینههای مختلفی از جمله رصد مسائل آموزش و پرورش و ارائه راهکارهای علمی برای حل آنها، پژوهشهای مورد نیاز طراحی، اجرا و ارزشیابی برنامههای درسی، و تدوین برنامههای مربوط به توسعه منابع انسانی فعالیت میکند، بر نقش مهم این نهاد در تدوین سیاستهای کلان آموزشی تاکید کرد.
وی همچنین از تدوین نقشه راه اجرای سند تحول بنیادین به عنوان یکی از دستاوردهای مهم پژوهشگاه یاد کرد. محبی با بیان اینکه این سند که حاصل یک دهه تلاش علمی است، پس از تایید مقام معظم رهبری ابلاغ شده است، اما اجرای کامل آن با تاخیر بیش از ۱۲ سال مواجه بوده است.
به گفته رئیس پژوهشگاه، با تدوین نقشه راه و تصویب آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی و همچنین تهیه الگوی مدرسه تراز سند تحول، گامهایی در راستای اجرای کامل این سند برداشته شده است.
محبی ابراز امیدواری کرد که در صورت استقرار کامل الگوی مدرسه تراز سند تحول در تمام مدارس طی سه سال آینده، شاهد جهشی جدی در کیفیت آموزش و پرورش باشیم.
وی در پایان تاکید کرد که برای رسیدن به جایگاه مطلوب در حوزه کیفیت آموزشی، نیازمند اجرای کامل و دقیق سند تحول بنیادین و برنامهریزیهای بلندمدت از ستاد تا مدرسه هستیم. به گفته محبی، توجه ویژه سیاستگذاران و قانونگذاران به افزایش مشارکت و انگیزه معلمان و مدیران مدارس، میتواند نقطه عطفی در تاریخ آموزش و پرورش ایران باشد و دستاوردهای کیفی قابل توجهی به همراه داشته باشد.