کرملین در سیاست خارجی ترکیه کجا ایستاده است ؟

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: کرملین در سیاست خارجی ترکیه کجا ایستاده است ؟ تهران- ایرنا- رهبران ترکیه پس از افزایش اختلاف با شریکان غربی به ویژه اروپایی خود طرح ریزی گسترش روابط با روسیه را دنبال می کنند؛ روابطی که با توجه به وجود اهداف و منافعی متعارض بین دو کشور با دشواری های بسیاری برای راهبردی شدن روبرو است.

کرملین در سیاست خارجی ترکیه کجا ایستاده است ؟

به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، ترکیه در شرایط کنونیِ روابط خارجی و تحولات منطقه ای، به دنبال افزایش وزن تعاملات خود با مسکو است. «رجب طیب اردوغان» رییس جمهوری ترکیه دیروز برای دومین بار پس از کودتای بیست و پنجم تیرماه امسالِ این کشور در کرملین با همتای روس خود دیدار کرد تا ضمن رایزنی در زمینه مسائل مشترک به ویژه سوریه راه را برای گسترش همکاری های آنکارا- مسکو بگشاید.اردوغان پس از دیدار با «ولادیمیر پوتین» از عادی شدن روابط دو کشور سخن گفت و رسانه ها از تصمیم مشترک رهبران آنکارا و مسکو برای مقابله با تروریست ها در سوریه، همکاری در زمینه انتقال گاز روسیه از طریق خط لوله ترکیه، تاسیس صندوق سرمایه گذاری مشترک و لغو بسیاری از تحریم های کرملین علیه آنکارا نوشتند؛ تحریم هایی که پس از هدف قرار گرفتن هواپیمای سوخو روسی از سوی ترکیه در اوایل آذرماه پارسال و بالاگرفتن تنش ها، علیه این کشور وضع شد.ترکیه اما مسیر متفاوتی را نسبت به آن دوره می پیماید. بسیاری در زمان سقوط جنگنده روسی چنین تحلیل کردند که ترک ها مایل به بالا بردن سطح تنش با روسیه اند تا در صورت هرگونه تلافی روسیه، پای ناتو را به منارعه احتمالی با مسکو بگشایند. از این منظر، ترکیه به عنوان یکی از مهمترین بازیگران متعارض با روسیه در بحران سوریه کوشید وضعیت موجود را متحول سازد و از پیشروی نیروهای دولت این کشور در لوای حمایت هوایی روسیه جلوگیری کند.شرایط طی بیش از یک سال اخیر در ترکیه و پیرامون آن به نحوی تغییر یافته که ترکها را به بازگشت از مسیر تقابل به نقطه صفر تنش و حتی همکاری با روسیه وادار ساخته است. یکی از مهمترینِ این تحولات ، ادامه پیشرفت های نیروهای دولتی سوریه و متحدان دمشق علیه تروریست ها و دیگر گروه های معارض با نقطه عطفِ آزادسازی شهر راهبردی حلب بود.در گیرودار پاکسازی حلب از تروریست ها، وزیر امور خارجه ترکیه با همتایان ایرانی و روس خود در مسکو بر سر میز مذاکره نوشت و آشکارا از متحدان عربی و غربی خود در عرصه بحران سوریه فاصله ای معنادار گرفت. به رغم اتهاماتی که علیه ترکیه در زمینه همکاری با گروه های تروریستی مطرح بود، این کشور خود را در صف نبرد علیه داعش جای داده است.به این ترتیب، روسیه و ترکیه را دست کم در سیاست های اعلانی می توان کشورهایی همسو در بحران سوریه با اختلاف نظرهایی چون سرنوشت «بشار اسد» به شمار آورد و طیفی از منافع مشترک، موازی و متقابل را برای آنکارا و مسکو در سوریه در نظر گرفت.ترکیه و روسیه اما ورای تحولات منطقه ای، اکنون در روابط خود با غرب به ویژه اروپا وضعیتی مشترک یافته اند. روسیه همچنان با تحریم های اروپایی ناشی از بحران اوکراین و خطر گسترش ناتو به شرق روبرو است و ترکیه در یکی از بدترین دوره های مناسبات با اروپا قرار دارد.ترکیه کشورهای غربی را پس از بروز کودتای تابستان امسال به مداخله در امور این کشور متهم کرد و رخدادهایی چون تصمیم پارلمان اروپا به تعلیق مذاکرات پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا در اوایل آذرماه، سبب اظهارات بسیار تند اردوغان علیه اروپایی ها شد. مخالفت کشورها و مقامات اروپایی با کارزارهای همه پرسی تغییر قانون اساسی ترکیه در قلمرو اتحادیه اروپا از تازه ترین نقاط اختلاف دو طرف به شمار می آید که منجر به موضع گیری های شدید متقابل شده است.در وضعیتی که اروپایی ها رهبران ترکیه به ویژه اردوغان را به تکمیل فرایند تمامیت خواهی در این کشور متهم می سازند، تغییر قانون اساسی ترکیه با هدف افزایش اختیارات ریاست جمهوری از دید رهبران روسیه قابل درک تر به نظر می آید و همین سبب نزدیکی موضعی ترکیه به روسیه شده است تا به پیامی را به شریکان اروپایی آنکارا مخابره کند.با وجود این گرایش مقطعی ترک ها به سوی روسیه، منافع و اهداف متعارضی وجود دارد که مانع از شکل گیری روابطی راهبردی میان دو کشور خواهد شد. همچنان که اشاره شد برخلاف روسیه و ایران که اهدافی مشترک را در سوریه به پیش می برد، ترکیه هرگز نمی تواند از منافع متعارض خود با مسکو در سوریه چشم پوشی کند.ترکیه یکی از اعضای ناتو است و این سازمان نظامی از لحاظ راهبردی تهدیدی پیش روی روسیه است. روس ها و ترک ها در مناطقی مانند قفقاز و آسیای میانه رقابت های جدی سیاسی، اقتصادی و حتی فرهنگی دارند و با توجه به اهداف بلندمدت دو کشور، حوزه های جغرافیایی پیرامونی از دریای سیاه گرفته تا آسیای مرکزی همچنان عرصه هایی پررقابت باقی خواهند ماند.برخی صاحبنظران در این باره می گویند سودای احیای امپراتوری عثمانی در میان رهبران ترکیه و بازگشت روسیه به دوران ابرقدرتی در جهان، خواه ناخواه به تشدید رقابت مسکو و آنکارا خواهد انجامید. علاوه بر اینکه ترکیه به سختی از عضویت در اتحادیه چشم پوشیده و به رغم گسترش همکاری با شریکان شرقی حرکت راهبردی خود برای تقویت پیوندها با غرب را افتان و خیزان ادامه خواهد داد.فرجام سخن اینکه افزایش وزن مسکو در مناسبات خارجی ترکیه که پس از عذرخواهی اردوغان بابت ساقط کردن هواپیمای روسیه شروع شده و اکنون اوج گرفته با چالش های جدی برای پیشرفت مواجه است و همچنان نقاط تعارض جدی پیش روی شراکت راهبردی دو کشور وجود دارد.پژوهشم**9279**1601**خبرنگار: سیدمحمد موسی کاظمی** انتشاردهنده: شهنازحسنی

21/12/1395

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]