واضح آرشیو وب فارسی:دانا: صنعت دستی مس و مسگری در زنجان به بیش از یک هزار سال قبل و به دوره ساسانیان باز می گردد که در حال احیاء شدن است.به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا ؛ به نقل از مهرزنجان ، بشر بعد از سنگ و گل، برای رفع سایر نیازهایش به فلز روی آورد، در بین فلزات مس زودتر از بقیه فلزات بکار رفت زیرا بصورت خالص در طبیعت یافت می شد و استخراج و بهره برداری از آن ساده بود. درخشش و جلای مس خالص و رنگ جالب توجه سنگهای معدنی از دیگر علل کاربرد آن در طول اعصار گذشته می باشد. قدمت استفاده از مس براساس مدارک و شواهد باستان شناسی به 9500 ق.م می رسد و تا قبل از هزاره 5 ق.م(کشف ذوب مس) بصورت خالص بکار رفته و از شیوه چکش کاری سرد برای شکل دادن به آن استفاده می شده است. امروزه با استناد به مدارک غیرقابل انکار که از گوشه کنار ایران یافت شده، می توان شمال و مرکز ایران را جزء قدیمی ترین مراکز فلزکاری جهان و نیز فلزکاران ایران از پیشگامان کشف ذوب مس در جهان باستان دانست که فراوانی معادن مس در ایران ، مؤید این نکته است. صنعت دستی مس در زنجان به بیش از هزار سال قبل و دوره ساسانیان در زنجان باز می گردد و احتمالا مهمترین مقطع رشد صنایع مس زنجان در دوره سلجوقیان بود که صنعتگران زنجانی برای این اقوام تازه استقرار یافته ترک آفتابه لگن های مسی با نقش حیوانات اساطیری می ساختند. بعدها در دوره ایلخانان با ورود تعدادی هنرمند چینی به وسیله هولاکوخان به زنجان، صنعت مس زنجان تکامل بیشتری یافت و آفتابه لگن های مسی برجسته و منقش این شهر با نقش های برجسته از گل و گیاه و با لگن های کنگره دار مزین شده و برای صدور به بلاد چین و کناره های مدیترانه آن روز مهیا شد اما متاسفانه این نوع آفتابه لگن های عتیقه که یادگار تکامل صنایع دستی زنجان در ادوار هزاره و پیش از هزاره اول بود چیزی باقی نمانده و بیشتر آنها رهسپار کوره های ذوب مس شده است. اوج هنر فلزکاری دوره اسلامی مربوط به سلجوقیان است که در این دوره زنجان در کنار مراکزی چون خراسان، موصل، همدان، ری و اصفهان یکی از مهمترین قطبهای فلزکاری محسوب می شده و در این دوره زنجان بعنوان یکی از مهمترین مراکز تهیه ظروف مرصع کاری شده ، مطرح بوده است. در دوره ایلخانی با توجه به نزدیکی پایتخت حکومت ایلخانان به زنجان و توجه حکمرانان ایلخان به فلزکاری و نیز وجود گویهای مرصع نقره کوب، مربوط به این دوره که نام سلطان اولجایتو در آن حک گردیده می توان موقعیت فلزکاری در دوره مذکور را تصور نمود. انواع ظرف مسی مثل تیان، تشت، حنا خوری، لگن و تاس حمام، روشل، تونگ و پارچ مسی و آفتابه و مخزن سقا خانه مسی بود و ظروف آشپزخانه مثل دیگ های بزرگ و کوچک، تیانچه، بادیه، دیزی مسی، آبکش مسی، قابلمه و تابه مسی و ظروف دیگر مسی برای سر سفره و مهمانی مانند بشقاب هشت گوش و گرد و کاسه و پیاله و دوری و کفگیر و ملاقه قاشق مسی و لیوان مسی و پارچ مسی و آفتابه لگن مسی برای شستشوی دست بعد از جمع آوری غذا از سر سفره و نیز مجمه مسی، سینی بادامی گرد و فراشی و مجمه، چای دان، زیر استکان، منقل مسی، پاطیل و انواع سطل ها و زیر سیگار مسی و غیره بوده است. زنجان تا 10 سال پیش با همه فراز و فرودهای اقتصادی، قطب تولید مس در کشور بود تا اینکه به تدریج، مس و مسگری از رونق افتاد . اما این روزها مسگری در زنجان رونقی دوباره یافته است. از سال 92 تاکنون بیش از 500 مسگر که این کار را رها کرده و به شغل های دیگر روی آورده بودند، جذب این صنعت شده اند. خوشبختانه این روزها روی آوردن به صنعت مس توسط مسگران زنجانی مشاهده می شود و رونق این کار نیاز به حمایت مسئولان دارد. حمایت از تولید کنندگان مس در زنجان در سال اقتصاد مقاومتی، سبب رشد این صنعت شده و صنعتکران می توانند از این واسطه دست به تولیدات بیشتری بزنند. علاوه بر تولید ظروف مسی، حمایت از این صنعت سبب ایجاد اشتغال مستقیم و غیر مستقیم برای آنهایی می شود که مدتی از این ضنعت فاصله گرفته اند. بر اساس شنیده ها متاسفانه به دلیل نبود شناسنامه گمرگی، مس زنجان به نام استان های دیگر در برخی موارد صادر می شود که این اقدام برای مس زنجان ضربه وارد می کند. امید است در سال اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل مسولان با حمایت از این صنعت سبب رشد و رونق این صنعت در استان زنجان شده و زمینه صادرات مس به سایر استانها و کشورها نیز بیشتر فراهم کنند.
یکشنبه ، ۱۴آذر۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: دانا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 25]