واضح آرشیو وب فارسی:نامه نیوز: ریاض این بازی را تا کجا ادامه میدهد؟
ابتکار در سرمقاله خود آورده است:
به گزارش نامهنیوز، در روزهای گذشته سران ریاض به طور رسمی از دور تازه تنشزاییهای خود در درون دو سازمانی که رسالت اصلی آنها تنشزدایی در بین اعضا است، رونمایی کردند. هفته پیش سازمان همکاری اسلامی در استانبول، با محوریت سعودیها یکی از مساله دارترین اجلاس های خود از بدو تاسیس تاکنون را تجربه کرد. روز یکشنبه این هفته هم نشست مشترک اوپک با دیگر تولیدکنندگان نفت جهان در دوحه قطر به همان سرنوشت اجلاس هفته پیشِ کشورهای اسلامی دچار شد؛ باز هم با محوریت عربستان و با هدف ضدیت با ایران!
زمانی قرار بود سازمان همکاری اسلامی بانی ارتباط همه جانبه و برادرانه کشورهای اسلامی و زمینه ساز ایجاد وحدت در بین اعضا و حمایت از تمامی مسلمانان در جهان باشد و مطابق اساسنامه فارغ از تفاوت های مذهبی و نژادی کشورها، حفظ منافع جهان اسلام درمناسبات بین المللی و منازعه های جهانی و منطقه ای به عنوان اصلی ترین رسالت این سازمان بیان شده است. اما متاسفانه شواهد نشان می دهد که در سال های اخیر تحت تاثیر تحولات جدید کشورها، تغییرات حادث شده در راس حاکمیت عربستان و بی ثباتی پیش آمده در سایر کشورهای اسلامی منطقه، این سازمان دچار مشکلات اساسی در ساختار و مدیریت خود شده و عملا از سوی ریاض محاصره شده و هویت آن به گروگان گرفته شده است. فی المثل سازمان همکاری اسلامی به دلیل ماهیت خود، میتوانست و انتظار این بود که بتواند برای پایان دادن به غائله داعش به عنوان بزرگترین بحران کنونی جهان اسلام و منطقه و ماجرای جنگ در سوریه و عراق نقشی تعیین کننده ایفا کند. اما به مدد سیاست های تفرقه افکنانه ریاض این سازمان آنچنان از هویت خالی شده و تنزل سطح یافته که انگار تنها کارویژه آنها دامن زدن برخی اعضا به رقابت های قدرتطلبانه منطقه ای و یارگیری و بیانیه نویسی علیه دیگر کشورهای عضو شده است. این کشور که چندسالی است دور تازه پروژه ایران هراسی در منطقه خاورمیانه و جهان اسلام را کلید زده، عملا این سازمان را به تریبونی تبلیغاتی برای تکمیل این پروژه و تنش آفرینی در منطقه بدل کرد و اجلاس اخیر سران در استانبول یکی از بارزترین نمونه های تلاش ریاض برای جایگزینی تنش زایی به جای تنش زدایی و تلاش برای دوقطبی سازی در بین کشورهای عضو با هدف فشار بر تهران بوده است. سعودیها چند سالی است که با چشم بستن بر تمام خطرهایی که خاورمیانه و جهان اسلام را تهدید می کند، به هر دلیل یا بدون هیچ دلیلی تهران را بزرگترین دشمن خود و متحدان خود معرفی می کنند. از این رو است که حکام این کشور در هیاهوی دود و آتش خاورمیانه سر در برف کرده و بر طبل رویارویی با نفوذ تاریخی ایران در منطقه متمرکز شدهاند. آنها با پر و بال دادن بر ظن کاذب ایران هراسی و تلاش برای ایجاد مانع بر سر راه روابط حسنه تهران با کشورهای اسلامی و شیعی منطقه از نگاه خود سعی در تغییر این سلطه خودخوانده دارند؛ حتی اگر این رویه به قیمت به بن بست کشاندن منطقه، آتش افروزی در عراق و سوریه و یمن و لبنان و از حیز انتفاع خارج شدن سازمان همکاری اسلامی تمام شود.جدای از عرصه دیپلماسی و روابط بین الملل، حاکمان فعلی عربستان بازار جهانی نفت و منافع کشورهای عضو اوپک را هم قربانی این نگاه افراطی و رقابتی خود در قبال تهران نموده و این بخش از اقتصاد منطقه و جهان را به فضایی برای دامن زدن به جنجال سازی و تکثیر رویکرد تنش زای خود بدل کرده اند. سازمان کشورهای صادر کننده نفت (OPEC)، به عنوان یک کارتل بینالمللی نفتی سالهاست که با هدف محافظت از منافع مشترک کشورهای عضو تشکیل شده و بناست که هماهنگ کننده سیاستهای نفتی اعضا و تعیین کننده بهترین راه تامین منافع جمعی آنها بوده و ثبات قیمت های جهانی و بازدهی منصفانه سرمایه گذاری و تولید نفت در این کشورها را تضمین کند. اما عربستان سعودی چندسالی است که اصرار دارد این سازمان را همانند سازمان همکاری اسلامی، اتحادیه عرب و ... با اهرم های در اختیار به گروگان گرفته و تصمیم سازیها و سیاست های نفتی اوپک را در راستای منافع خود و متحدان غیر اوپکیش مصادره نماید. روز یکشنبه وزیران نفت 12 کشور عضو سازمان اوپک در کنار شش وزیر کشورهای تولید کننده غیرعضو تلاش داشتند تا با محوریت عربستان و در غیاب ایران تولید نفت کشورهای عمده تولید کننده جهان را در سقف کنونی کشورها حفظ کنند. ایران و برخی دیگر از کشورهای تولید کننده اصرار این کشور بر حفظ سطح تولید کشورهای عضو را هیچ گاه برنتافته اند. اینبار هم از علی رغم غیبت ایران در دوحه، سعودیها طرفی از این نشست نبستند و عملا مذاکرات 18 کشور به شکست انجامید. سعودی ها طی سالهای اخیر با سوءاستفاده از غیبت نسبی عراق و ایران و لیبی و سایر کشورها از بازارهای جهانی وکاهش فاحش تولید آنها، سقف تولید خود را از 5 میلیون لیتر در سالهای پیش از جنگ عراق به 10 میلیون لیتر در ماههای اخیر رسانده اند. در مقابل تولید نفت ایران به دلیل تحریم و تولید نفت درعراق هم به دلیل جنگ های پیاپی و شرایط بحرانی این کشور تا یک سوم میانگین تولید در دهه گذشته کاهش پیدا کرده است. طبیعی است که با رفع تحریم ها علیه تهران و بازگشت ثبات به عراق و دیگر کشورها حق مسلم و منطقی آنهاست که تولید خود را به سطح پیشین که منطبق با ترازاقتصادی و حجم میادین نفتی و توان استخراجی آنها بوده، برسانند. اما از آنجا که اهالی ریاض نفت فروشی را برای اعمال سلطه و رقابت های منطقه ای خود میخواهند و سلطه منطقه ای را نیز برای نفت فروشی می خواهند، بازگشت تولید نفت ایران به پیش از تحریم ها را بخشی از همان رقابت منطقه ای و پروژه ایران هراسی تعریف کرده و از این منظر با آن برخورد می کنند. به همین خاطر در مذاکرات و چانه زنی های نفتی اوپک و خارج از اوپک، هدف ریاض الزاما حصول تفاهم بین دولت ها و حفظ و تقسیم منافع درون سازمانی نیست و اینجا و هرجای دیگری که ردی از ایران باشد- اوپک، سازمان همکاری های اسلامی یا هر سازمان و اجلاس دیگری- فقط و فقط به تلاش برای یارگیری جهت شکست ایران می اندیشد؛ حتی اگر مجبور به تهدید و تطمیع متحدان شود یا مثلا با افزایش تولید نفت یا ورود مستقیم به جنگ در یمن خودزنی کند. فاجعه مرموز منا و اقدامات مشکوک مسئولان سعودی در مواجهه با قتل عام حجاج بی گناه، اعدام ناگهانی شیخ نمر و حوادث پیش آمده متعاقب این اقدام در روابط دو کشور، ماجرای چگونگی برگزاری مسابقات فوتبال باشگاهها و تیم های ملی دو کشور و اقداماتی از این دست را میتوان پس لرزه های دیگری از همان پروژه بزرگ ایران هراسی تفسیر کرد که روز به روز پرونده آن قطورتر می شود.واقعیت این است که رقابت تهران و ریاض بر سر منافع اقتصادی و سیاسی تقریبا در همه سالها و دهه های گذشته وجود داشته و تا حدی این نوع از رقابت از جنس معمول رقابت قدرت های هر منطقه بوده و تا حدودی در سطح بین الملل پذیرفته شده و متداول است. اما ریاض در سالهای اخیر و از واپسین سالهای عمر ملک عبدالله ماجرا را از سطح رقابت دو کشور بر سر منافع ملی و منطقه ای فراتر برده و حتی از مرحله جدال زیر پوستی و نیابتی هم گذر داده است. اکنون این کشور مرحله ای جدید از جنگی آشکار و خطرناک را با هدف تلاش برای شکست و انزوای ایران ترتیب داده و ازقضا میدان بازی را هم به همه سازمان های بین المللی و منطقه ای و همچنین تمامی جغرافیای منطقه و آسیا نیز تعمیم و گسترش داده است. اینکه دیپلماسی ایران تا کجا رفتارهای اینگونه عربستان را بر می تابد و سرنوشت بازی خطرناکی که چندسالی است دولتمردان جدید این کشور شروع کرده اند به کجا می انجامد یکی از سوالهای مهمی است که پاسخ به آن همچون سرنوشت خاورمیانه کاملا مبهم مانده و نیازمند عبور از غبار کنونی حاکم بر منطقه است.
منبع: روزنامه ابتکار
۰۱ ارديبهشت ۱۳۹۵ - ۰۷:۵۳
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نامه نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 35]