تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران شناخته می‌شود؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1820933325
معضل اجتماعی به نام خودکشی نوجوانان!
واضح آرشیو وب فارسی:صدرانیوز: برخی صاحب نظران از نوجوانی با نام دوره بحرانی زندگی یادمی کنند، زیرا بر این باورند که افراد در این سنین بسیار آسیب پذیرند و هرچند که دوران نوجوانی، زمان شکوفایی، ورود به بزرگسالی و کسب هویت فردی و اجتماعی است، اما در عین حال، اغلب مشکلات زندگی نیز در همین دوران ریشه دارند. به گزارش روزنامه شهروند،ودکشی نوجوانان که چندی است در نقاط مختلف کشورمان اتفاق می افتد، به عنوان یک معضل اجتماعی قابل تامل، اهمیت توجه به این دوران و نقش والدین و مسئولان را بیش از پیش برجسته می سازد. این موضوع، دستمایه گفت وگویی با دکتر غلامحسین معتمدی، روانپزشک قرار گرفت تا بنابر اهمیت فوق العاده ای که دارد، بدان بپردازیم و با بررسی ابعاد مختلف خودکشی نوجوانان، پدیده ای را که با آن مواجهیم، بهتر بشناسیم. پی بردن به این که چه اتفاقاتی دست به دست هم می دهند تا یک نوجوان با همه شور و هیجان این دوران، خودکشی را ترجیح دهد، نیازمند پژوهش های متعدد در حوزه های مختلف است. جنابعالی به عنوان یک روانپزشک درباره عوامل زمینه ساز خودکشی نوجوانان چه نظری دارید؟ پیش از پرداختن به پاسخ لازم است چند نکته کلی و کلیدی را توضیح بدهم. بحث از خودکشی در قلمرو رشته ای به نام خودکشی شناسی قرار می گیرد و در آن تعابیر و اصطلاحات مشخصی وجود دارد که برای بحث حاضر، نیازمند رجوع به آنها هستیم. خودکشی عملی آگاهانه برای نابودکردن خود قلمداد می شود که مرگ را هدف یا وسیله قرار می دهد. باید میان خودکشی و اقدام به خودکشی تفاوت گذاشت، چون باوجود ارتباط نزدیکی که دارند، از لحاظ پویش شناسی روانی متفاوتند. در اقدام به خودکشی همان تعریف خودکشی صادق است، با این تفاوت که گاهی منجر به مرگ نمی شود. افکار خودکشی به افکار فرد در باب نابودی خود یا به عبارت دیگر به تصور خودکشی در ذهن اشاره دارد. منظور از نیت خودکشی، میزان اشتیاق فرد برای خاتمه دادن به حیات خود است و بالاخره خطر خودکشی به احتمال وقوع خودکشی در فرد نظر دارد. با این مقدمه در پاسخ شما باید بگویم نوجوان هم تابع عوامل کلی تعیین کننده خودکشی است، ولی با برخی مشخصات و ویژگی های این دوره سنی. در تبیین خودکشی معمولا دو نظریه روان شناختی و اجتماعی همیشه در کنار یا در برابر هم قرار می گیرند. در حدود دو قرن پیش «اسکی رول» خودکشی را یکی از علایم اختلالات روانی به حساب می آورد، درحالی که یک قرن پس از او «دورکهایم» خودکشی را پدیده ای اجتماعی و نوعی اعلام موضع در رویارویی فرد با گروه و اجتماع می دانست و معتقد بود که خودکشی محصول عوامل گوناگون اجتماعی، روانی، تربیتی، خانوادگی و... است. همین امروز هم در بعضی متون روانپزشکی می خوانید که ٩٥درصد اقدام کنندگان به خودکشی، حداقل یک بیماری روانی دارند. درست آن است که خودکشی را پدیده ای چند عاملی بدانیم، بدون آن که در مورد اهمیت هر یک از عوامل سبب شناختی آن اغراق کنیم. لازم است بگویم که خودکشی یا اقدام به خودکشی را نباید بیماری دانست، بلکه باید به عنوان یک علامت شناخت، اما علامتی که به هرحال در یک زمینه مشخص، معنای خاص خود را دارد. بی تردید ارتباط نزدیکی میان خودکشی یا اقدام به آن با اختلالات روانی و مشکلات رفتاری وجود دارد. از دیرباز هم در نوشته های «جالینوس حکیم» یا «گالن» به وجود افکار مرگ و خودکشی در مالیخولیا که تقریبا همین افسردگی امروزی است، اشاره شده است. خودکشی در طیف وسیعی از اختلالات روانی مثل افسردگی، اسکیزوفرنی، زوال عقل، اختلال شخصیت و... دیده می شود. همچنین ارتباط معناداری از لحاظ ژنتیک در میان معتادان به موادمخدر، الکل، داروها و افسردگی با خودکشی وجود دارد. مثلا آمار خودکشی در الکلی ها ٥٠ برابر افراد عادی است. با این مقدمات در یک نوجوان نخست باید به وجود و شناسایی نوعی آسیب شناسی روانی یا رفتاری توجه داشت. از سوی دیگر تصور خودکشی بدون وجود اشکال در ارتباط های فردی دور از ذهن است. در مورد یک نوجوان هم این امر صادق است و به خصوص نقش اختلال در روابط خانوادگی را پررنگ تر می کند. البته تأثیر زمینه اجتماعی را هم نمی توان نادیده گرفت. اصولا مشارکت آحاد جامعه در ارزش ها و هنجارهای اجتماع و پذیرش درونی آنها مانند سدی محافظت کننده در برابر خودکشی عمل می کند و برعکس بیگانگی یک نوجوان با این ارزش ها و عدم احساس تعلق به گروه های اجتماعی، آسیب پذیری در برابر خودکشی را افزایش می دهد. افزون بر این، بحران های اجتماعی همان طور که آسیب های اجتماعی را افزایش می دهند، صدمات روانی را هم بیشتر می کنند و در افزایش خودکشی هم موثرند. خودکشی امری بسیار جدی است و رابطه ژرفی با ناامیدی دارد. فقدان امید مانند زندگی در دوزخ است، بنابراین هر عاملی که به ناامیدی بینجامد، چه منشأ فردی و خانوادگی داشته باشد و چه ناشی از بستر اجتماعی باشد، می تواند به خودکشی منجر شود. از نظر ویژگی های شخصیتی کدام دسته از نوجوانان بیشتر در معرض اقدام به خودکشی قرار دارند؟ گفته می شود پرخاشگری وقتی معطوف به دنیای بیرون شود، رفتارهای خصمانه و آسیب زننده به دیگران را به دنبال خواهد داشت و هنگامی که معطوف به جهان درون شود، نتیجه، افسردگی و خودکشی خواهد بود. وجود پرخاشگری، رفتارهای تکانشی، خشم نهفته، بی ثباتی هیجانی، مسئولیت ناپذیری، درون گرایی، تاثیرپذیری و شخصیت نمایشی (در مورد اقدام به خودکشی) از ویژگی های شخصیتی بارز زمینه ساز خودکشی هستند. در کنار این ها می توان به وجود اختلالات شخصیتی هم اشاره کرد. گاهی گفته می شود خودکشی وقتی صورت می گیرد که رابطه فرد با محیط اطرافش قطع شود. آیا این امر در مورد نوجوانانی که اقدام به خودکشی می کنند، نیز صادق است؟ اگر پاسخ مثبت است، دلیل بریده شدن رابطه یک نوجوان با محیط و افراد پیرامون چیست؟ همیشه قطع رابطه و انزوا می تواند از عوامل زمینه ساز بروز خودکشی باشد. نه تنها قطع رابطه بلکه وجود مشکلات رابطه ای هم در این مورد نقش دارد. به خصوص در سنین بالاتر کاهش روابط و انزوای اجتماعی نمایه اصلی در ترسیم چهره کسی است که دست به خودکشی می زند. در نوجوانان اختلال در پیوندهای عاطفی در چارچوب خانواده، تعیین کننده است. در برخی موارد مشکل از ابتدای تولد یا سنین پایین آغاز می شود. مثلا بر اثر مرگ یکی از والدین یا جدایی و طلاق آنها شبکه روابط عاطفی، آسیب پذیر می شود. همیشه در فرزندان خانواده های تک سرپرست، افکار انتحاری و تهدید به خودکشی بیشتر دیده می شود. مهاجرت هم به خاطر خدشه ای که بر روابط فرد با محیط او وارد می کند، زمینه ساز بروز خودکشی است. بدیهی است که آسیب پذیری نوجوانان در این موارد و به ویژه در صورت وجود مشکلات دیگر می تواند بیشتر باشد. ضمنا باید توجه داشت که به طورکلی به خاطر مشکلات شخصیتی، افرادی که دست به خودکشی می زنند، ازجمله نوجوانان، رابطه مطلوبی با دیگران ندارند و در نتیجه از حمایت های انسانی لازم برخوردار نمی شوند. مجموعه این عوامل در کنار مسائل اجتماعی می تواند نوجوان را در پیله خود محصور کند، درحالی که احساس ناامیدی و طردشدگی هم بر سپهر ذهنی و عاطفی او حاکم شده باشد. بدیهی است که در صورت وجود یک مشکل روانی یا رفتاری این فرآیند می تواند به خودکشی ختم شود. سازوکارهای اجتماعی چه تاثیری در این معضل دارند؟ همان طور که اشاره کردم برخی از صاحب نظران که طبعا در زمره جامعه شناسان قرار می گیرند، در سبب شناسی خودکشی عوامل جامعه شناختی را مؤثرتر و مهم تر می دانند. میزان آمیزش افراد با جامعه و چگونگی کنترل جامعه بر آنان در این جا نقش بازی می کند. قبلا به میزان مشارکت افراد در ارزش ها و هنجارهای جامعه و نقش حفاظتی آن اشاره کردم. جا دارد بگویم که تغییرات اجتماعی سریع و بی ثباتی اجتماعی در کل از عوامل افزایش خودکشی هستند. بهترین نمونه تأثیر عوامل اجتماعی در انزوای اجتماعی، قابل شناسایی است که شرح آن رفت. در تقسیم بندی «دورکهایم» از انواع خودکشی، در خودکشی نابهنجارانه، بحران های مختل کننده نظم اجتماعی مثل بحران های صنعتی، مالی و سیاسی دخیل اند که موجب آشفتگی وابستگی فرد با جامعه می شوند. قابل تصور است که همه این عوامل در روحیه یک نوجوان به خصوص در زمینه یک آسیب شناسی روانی، تاثیری مضاعف خواهند داشت. آیا افزایش فاصله نسل ها و کم شدن اشتراکات بین والدین و فرزندان به روند رو به رشد خودکشی نوجوانان ارتباطی دارد؟ فکر می کنم در مورد تعمیق فاصله عاطفی در خانواده ها مبالغه می شود، چراکه معلوم نیست این مقایسه با کدام خانواده در کدام بستر مکانی و زمانی صورت می گیرد. برعکس در خانواده های امروزی به ویژه در طبقات متوسط نسبتا مرفه که اکثرا معطوف به فرزند هستند، حتی گاه شاهد قربانی شدن نیازهای والدین در برابر فرزندان هستیم. البته شکاف بین نسل ها موضوع دیگری است که به خاطر پیوند نزدیک تر با عوامل محیطی و اجتماعی صحت دارد و حتی بازه زمانی آن هم کاهش یافته است و زیاد از مراجعان جوان می شنویم که مثلا با برادر یا خواهری که تنها چند سال از آنها کوچکتر است، شکاف نسلی را حس می کنند. به هرحال در مورد نوجوان همیشه اولویت با روابط خانوادگی و محیط خانه است و هر عاملی که به نوع رابطه و چگونگی آن صدمه بزند، می تواند تأثیر منفی بر رشد شخصیتی نوجوان و بروز آسیب شناسی روانی ازجمله خودکشی داشته باشد. به نظر شما در این وضع همزبانی و همراهی با نوجوانان چقدر میسر است؟ پایش و نظارت مسئولانه والدین تا چه حد امکان پذیر است؟ مسلما در اکثر موارد اگر به قول شما پایش و نظارت مسئولانه والدین وجود داشته باشد، کار به این جا نمی کشد که نوجوان خودکشی کند. بررسی خانواده این نوجوانان نشان دهنده وجود خانواده های ازهم گسیخته و گاه والدین بیمار، عوامل ژنتیک، طلاق و جدایی، فقدان والد یا والدین در کودکی، ناهنجاری های شخصیتی و خلاصه کلکسیونی از مشکلات و اختلالات است. البته استثنا هم وجود دارد، ولی معمولا با تصویر رایج ذکرشده، بیشتر روبه رو هستیم. ضمنا متاسفانه مسئولیت ناپذیری یکی از ویژگی های برجسته نمایه شخصیتی ما ایرانیان است که در محیط خانواده هم وجود دارد و خود را نشان می دهد. اما به هرحال در هر زمینه ای افزایش آگاهی و به خصوص آموزش می تواند موثر باشد. بدون تردید وجود یک شبکه حمایتی همراه با همدلی و درک درست از مسائل این نوجوانان در کاهش بار روحی آنان و تصحیح مسیری که در پیش می گیرند، موثر خواهد بود. به نظر شما مددکاران اجتماعی یا مشاوران در پیشگیری از این فاجعه چه نقشی ایفا می کنند؟ پیشگیری و درمان خودکشی فقط به مددکاران اجتماعی و مشاوران محدود نمی شود، بلکه برنامه ریزی در شبکه فراگیر بهداشتی و درمانی همراه با آموزش و استفاده از تیم هایی متشکل از روانپزشک، روان شناس، مددکار، پرستار و سایر دست اندرکاران خدمات درمانی را دربرمی گیرد. خودکشی مهم ترین اورژانس روانپزشکی محسوب می شود و نخستین گام جهت پیشگیری از آن شناسایی افرادی است که احتمال خودکشی یا اقدام به آن را دارند و ارزیابی میزان خطر خودکشی در آنها. ارزیابی میزان خطر خودکشی براساس معیارهای مشخص و شناخته شده بسیار موثر است. روانپزشک باید اطلاعات حاصل از تاریخچه بالینی، شرح حال نوجوان و وضع خانوادگی را با اطلاعات مربوط به معاینه وضع او کامل کند و با کمک شبکه حمایتی مناسب در خارج از محیط درمانی، مؤثرترین روش درمانی را به کار ببرد. شناسایی علت تمایل نوجوان به خودکشی و یافتن عواملی که کمک می کنند تا زندگی او باارزش تر شود و پیشنهاد راه حل های دیگر به جای خودکشی از مهم ترین اقدامات است. در صورت وجود بیماری روانی خاص، درمان آن بیماری اولویت نخست است. استفاده از روان درمانی و گروه درمانی نیز در جای خود سودمند خواهد بود. در برخی کشورها ازجمله ایران مراکز تلفنی (hot line) برای جلوگیری از خودکشی و ارایه کمک ها و مشاوره های لازم ایجاد شده که نقش مفیدی ایفا می کند.
یکشنبه ، ۲اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: صدرانیوز]
[مشاهده در: www.sadranews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 38]
-
گوناگون
پربازدیدترینها