محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1845641663
از حمیدرضا جلایی پور تا فاطمه راکعی، بررسی جنبش دانشجویی در ایران/١٦ آذر روزی که نرفت از یاد
واضح آرشیو وب فارسی:انتخاب: پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : ٨١ سال از تأسیس دانشگاه تهران گذشته است؛ تشکل های دانشجویی مختلفی با رویکردها و مطالبات متفاوت شکل گرفته اند و در برخی از رویدادهای سیاسی تاریخ معاصر هم اثرگذار بوده اند. در همه این سال ها فعالیت های دانشجویی در چارچوب این تشکل ها و آنچه بعدها از آن تحت عنوان «جنبش دانشجویی» نام برده شد، با نگاهی فراجنسیتی موردبحث و بررسی قرار گرفته است. بر اساس خوانش مسلط، هدف جنبش دانشجویی عمل جمعی، اختیاری و جهت دار دانشجویان برای ایجاد تغییر و تحول سیاسی - اجتماعی یا کوشش جمعی دانشجویان برای پیشبرد یا مقاومت در برابر دگرگونی اجتماعی در جامعه ای که خود جزئی از آن هستند، به شمار می رود. بر اساس این خوانش، حرف از زن بودن یا مردبودن دانشجو به میان نمی آید و جنبش دانشجویی پیکره ای واحد و فراجنسیتی تلقی می شود. بااین حال نگاهی گذرا به ترکیب جنسیتی تشکل های دانشجویی بی ثمر نیست زیرا نشان می دهد که با وجود گسترش فعالیت های مدنی جامعه زنان و با وجود افزایش سهم زنان از صندلی های دانشگاه های سراسر کشور، شاهد حضور پررنگ دختران در این حوزه نیستیم. این مسئله زمانی قابل تأمل تر می شود که توجه داشته باشیم حضور و فعالیت در این چارچوب با موانع قانونی، اجتماعی و فرهنگی برای زنان سخت نشده است و از سوی دیگر می تواند مقدمه خوبی برای ورود به فعالیت های حزبی و مشارکت سیاسی باشد. نگاهی به آمار و ارقام و بررسی روند افزایشی سهم زنان از آموزش عالی در کنار ثابت و اندک ماندن سهم آنان از تشکل های دانشجویی، تلنگری است به جامعه زنان تا دریابند که از پتانسیل های موجود برای شروع حرکت های اجتماعی و سیاسی غفلت کرده اند. از جنبش دانشجویی به عنوان پتانسیلی برای نقش آفرینی بیشتر زنان در فعالیت های سیاسی و اجتماعی نام می بریم زیرا از همان وقتی که ایجاد شد تاکنون، همیشه نقش مؤثری در رویدادهای سیاسی کشور داشته است. این نقش برجسته تا جایی بوده است که ١٦ آذر سال ١٣٣٢ را می توان نقطه عطفی در فعالیت های سیاسی جوانان کشور به شمار آورد. گرچه نخستین دانشگاه ایران، سال ١٣١٣ را به عنوان سال تأسیس بر پیشانی خود دارد اما فعالیت های دانشجویی را - البته از منظر کمیت و کیفیت مشارکت زنان در آن - می توان در سه دوره ١٣٢٢ تا ١٣٤٧، ١٣٤٧ تا ١٣٥٥ و از ١٣٧٤ تاکنون بررسی کرد و برای درک بهتر نسبت جنسیتی و میزان مشارکت زنان در فعالیت های هریک از این دوره ها باید به آمار دانشجویان آن دوره و سهم زنان نیز توجه داشت. جای خالی زنان موج اول در فعالیت های سیاسی دانشجویان ایران از سال ١٣٢٥ آغاز شد. همان زمانی که حزب توده اگرچه دچار انشعاب هایی شده بود اما در دانشگاه تهران همچنان قدرتمند بود. سازمان جوانان آن به عنوان اتحادیه دانشجویی حامی اصلی حزب توده در ایران شناخته می شد و برای اعتراض به اعلام ممنوعیت فعالیت سیاسی در دانشکده ها، اعتصابی را در دانشگاه تهران سامان داد که می توان آن را نخستین اعتصاب دانشجویی کارآمد تا آن زمان دانست. حزب توده بعد از این اعتصاب دانشجویی، اعلام کرد که بیش از نیمی از دانشجویان حاضر در اعتصاب، عضو یا هوادار حزب آنها بوده اند. در این مقطع، سهم زنان از این تشکل و اعتصابی که صورت گرفت، بسیار اندک بوده است، به قدری که نام هیچ زنی را در میان اعضای سازمان جوانان توده یا حتی انجمن جوانان دموکراتیک ایران که بعدا با فشارهای حکومت پهلوی ایجاد شد، نمی بینیم.از آنجایی که اصلی ترین فعالیت های سیاسی جوانان و دانشجویان کشور در این سال ها در چارچوب فکری و سازمانی توده بوده است، می توان وجود سازمان زنان این حزب- با عنوان تشکیلات دموکراتیک زنان- را یکی از عواملی دانست که زنان برای فعالیت های خود از ظرفیت تشکل دانشجویی وقت استفاده نکردند. موضوع دیگری که نمی توان از کنار آن به سادگی گذشت این است که بر اساس آمار و ارقام موجود درخصوص وضعیت سواد زنان، در سال ١٣٣٥- ١٠ سال بعد از شروع کار سازمان جوانان توده – تنها هشت درصد از کل جمعیت زنان شش ساله و بالاتر کشور باسواد بوده اند. حال اگر در نظر داشته باشیم که حتما بخش خیلی کوچکی از این هشت درصد توانسته بودند دانشجو شوند، به نظر منطقی می رسد که در ابتدای شروع مبارزات دانشجویی جای زنان خالی باشد. علاوه بر این بر اساس اولین سرشماری عمومی نفوس و مسکن کشور در سال ١٣٣٥، در مقابل هر صد هزار نفر جمعیت ٢٠ تا ٢٩ساله کشور، ٦٢ نفر را زنان در حال تحصیل در مقاطع عالی تشکیل می دادند. این در حالی بود که در همین دوره، نسبت دانشجویان پسر به هر صد هزار نفر جمعیت ٢٠ تا ٢٩ساله کل کشور، حدود هشت برابر دختران بود. به هرحال این مبارزات و فعالیت های سیاسی در موج اول با تشکیل انجمن جوانان دموکراتیک و سپس سازمان دانشجویان دانشگاه تهران که با اتحادیه های بین المللی دانشجویان در پراگ پیوند داشت، ادامه پیدا کرد. گسترش نقش زنان موج دوم از جنبش دانشجویی کشورمان را باید در سال های ١٣٤٧ تا ١٣٥٥ تعریف کرد. در این دوره که دهه پایانی حکومت پهلوی را شامل می شود، شاهد افزایش حضور زنان در دانشگاه ها و به تبع آن فعالیت های سیاسی آنها بوده ایم. حضور زنان در مبارزات سیاسی منتهی به انقلاب اسلامی و دهه اول انقلاب- رویدادهایی مانند تسخیر سفارت آمریکا- به خوبی این تغییر و تحول در بستر سیاسی و اجتماعی کشور را نشان می دهد. با این حال کاهش تعداد دانشجویان زن بعد از انقلاب فرهنگی سبب شد که جامعه زنان این مسیر را با همان سرعت اولیه طی نکنند و در این راه با فراز و فرود هایی مواجه شوند. موج اول از جنبش دانشجویی با تفکرات و نفوذ اندیشه های چپ همراه بود، اما در ادامه جریان های دانشجویی با گرایش اسلامی گوی سبقت را از چپ گرایان ربودند و این فصل از فعالیت های دانشجویی با سردمداری اشخاصی همچون مهندس مهدی بازرگان، دکتر یدالله سحابی و آیت الله سیدمحمود طالقانی آغاز شد. آنها اندیشه های سیاسی مبتنی بر اسلام را وارد دانشگاه کردند و نهایتا انجمن های اسلامی در دانشگاه ها شکل گرفت. البته در این مقطع جریان های سیاسی دیگری نظیر جبهه ملی و نهضت مقاومت ملی - در سال ۳۶ و ۳۷- نیز شکل گرفت و از آنجا که گروه های معتقد به مشی مسلحانه اغلب از درون دانشگاه ها عضو گیری می کردند دانشگاه میدانی برای تبدیل دانشجو به چریک شد، چریک هایی که در میان آنان دختران- البته به تعدادی کمتر نسبت به پسران - نیز دیده می شدند. یکی از اثرگذارترین چهره های این دوران در دانشگاه، دکتر علی شریعتی بود و دقیقا در همین بستر فکری، دفتر تحکیم وحدت، توانست جای خود را در میان جنبش دانشجویی باز کند و تا سال ها پس از آن به وسیله چهره هایی که خود را شاگردان شریعتی می دانستند، دست به اقداماتی همچون تسخیر سفارت آمریکا بزند. این مهم ترین دستاورد جنبش دانشجویی بود که در دهه ٧٠ موجب ایجاد انشعاب و ازدست رفتن نقش رهبری دفتر تحکیم وحدت در جنبش دانشجویی شد؛ همان زمانی که برخی از اعضا به انتقاد یا تبری جستن از مسئله تسخیر سفارت پرداختند. با این حال دفتر تحکیم توانست با بهره گیری از موقعیت و اعتباری که اشغال لانه جاسوسی برایش فراهم کردبود، نفوذ نسبتا خوبی در نهادهای انقلابی پیدا کرد و همه توان خود را به کار گرفت تا ضمن حفظ انقلاب در جهت توسعه کشور و رفع عقب ماندگی ها حرکت کند. زنان در این مقطع زمانی بیشترین و قابل توجه ترین سهم را از فعالیت های سیاسی و اجتماعی داشتند. در جریان تسخیر سفارت حدود ٢٠ درصد از دانشجویان حاضر را تشکیل می دادند و پس از آن نیز پابه پای هم دانشگاهی های پسر خود در عرصه های مختلف تلاش کردند، اما این رویه ادامه نیافت. عقب گرد در این بررسی نمی توان تحولات کمی و کیفی آموزش عالی در ایران را طی سالیان گذشته نادیده گرفت. توسعه سطح عمومی سواد و تحصیلات متوسطه و افزایش ظرفیت دانشگاه ها، حضور زنان را در دانشگاه ها بین سال های ١٣٣٥ تا ١٣٥٥ افزایش داد، به گونه ای که در سال ٥٥ از هر صدهزار نفر جمعیت ٢٠ تا ٢٩ ساله کشور، ٩٣٨ نفر زن در حال تحصیل در مقاطع عالی بودند. نکته ای که نباید نادیده گرفته شود، این است که اگرچه سهم زنان از دانشگاه های کشور در دهه ٥٠ رو به افزایش بود و در سال ٥٧، حدود ٣٨ درصد از صندلی های دانشگاه را در اختیار داشتند، اما تحقیقات متعدد نشان می دهد با وجود افزایش باسوادی زنان و برعهده گرفتن مسئولیت های مدیریتی، نگرش آنان نسبت به نقش سنتی و نیز جایگاه فرودست خود تغییر چندانی نکرده بود. بعد از انقلاب اسلامی نیز گسترش آموزش عالی با سوگیری دینی اسلامی، ارزشی، مردم سالاری و به نوعی تخصص گرایی توام شد. در سال ١٣٥٩ دانشگاه ها به مدت سه سال به منظور ایجاد تغییرات بنیادی، ساختاری و «اسلامی کردن دانشگاه ها» بسته شد. در همین زمان ستاد انقلاب فرهنگی با هدف ایجاد و برنامه ریزی گسترش آموزش عالی اسلامی در ایران تشکیل و موجب شد که بعد از بازگشایی دانشگاه ها در سال ١٣٦٢تحولات ساختاری، انسانی و کالبدی عظیمی در نظام آموزش عالی ایجاد کند. پس از بازگشایی تدریجی، افت چشمگیری در جمعیت دانشجویی به وجود آمد. این افت در بین زنان دانشجو بیشتر بود، زیرا پس از بازگشایی کامل دانشگاه ها و برقراری کنکور سراسری، اعمال ممنوعیت شرکت و محدودیت هایی در انتخاب برخی از رشته های دانشگاهی برای زنان سبب شد تا میزان مشارکت آنان در بخش آموزش عالی کاهش پیدا کند، به طوری که در سال ١٣٦٥ نسبت زنان دانشجو به صد هزار نفر جمعیت ٢٠ تا ٢٩ ساله به ٦٢٥,٦ نفر کاهش یافت. محدودیت های مورد اشاره به مرور زمان کاهش پیدا کرد و دوباره شاهد افزایش تدریجی مشارکت زنان در بخش آموزش عالی بودیم، چنانچه در سال ١٣٧٥ نسبت زنان دانشجو به صد هزار نفر جمعیت ٢٠ تا ٢٩ ساله زن حدود ٧٦٥ نفر رسید. روشن است که وقتی رقم مشارکت زنان در بخش آموزش عالی هنوز به رقم ٢٠ سال قبل از آن برنگشته بود، نمی توان انتظار داشت که فعالیت های سیاسی زنان در چارچوب جنبش دانشجویی نیز همانند و هم پای آن دسته از فعالیت هایی که به پیروزی انقلاب اسلامی کمک کرد، باشد. در دو دهه اخیر زنان توانسته اند در رقابت های تحصیلی و علمی از مردان پیشی بگیرند و سهم بیشتری از دانشگاه ها داشته باشند. با این حال هنوز هم ترکیب جنسیتی در تشکل های دانشجویی با آنچه در دهه ٧٠ مشاهده می شد، چندان فرقی نکرده است و روشن می شود که یک نوع بی میلی و انفعال در میان دختران جوان دانشجو برای ورود به فعالیت های سیاسی و اجتماعی وجود دارد. این رویکرد درحالی است که فعالیت های مدنی و سیاسی زنان خارج از چارچوب دانشگاه روشن می کند که جامعه زنان با جدیت کامل به دنبال افزایش سهم خود در مشارکت های سیاسی و اجتماعی است. همین تفاوت میان رویکرد جامعه زنان در دانشگاه و بیرون از آن بررسی علل و عوامل این مسئله را ضروری می کند؛ زیرا تنها با پرداختن به این موضوع است که مشخص می شود سهم زنان در جنبش دانشجویی ایران به خاطر بی میلی خودشان اندک مانده یا اینکه مطالبات ملی و فرا جنسیتی مسبب بوده است؟! فضای سیاسی کشور موج سوم از جنبش دانشجویی نیز در گستره سال های بعد از ١٣٧٤ تعریف می شود. کمی قبل از آن و بعد از آنکه جنگ هشت ساله با عراق تمام شد، دولت «سازندگی» روی کار آمد. فضای سیاسی کشور با سال های قبل از آن فرق کرده بود و فعالیت های سیاسی دانشجویان نیز متأثر از همین فضا بود. انتقاد از دولت ساده نبود و با واکنش هایی همراه می شد بنابراین کار برای تشکل های دانشجویی سخت تر از قبل شده بود. در چنین فضایی، کمتر جایی برای رشد فعالیت سیاسی آن هم در چارچوب دانشگاه باقی نمی ماند. در این فضا هم مثل همیشه کار و فعالیت سیاسی برای زنان با هزینه های بیشتری همراه بود بنابراین محافظه کاری ها و عافیت طلبی های مضر در میان دختران دانشجو سبب شد نقش زنان در جنبش دانشجویی افزوده نشود، اما سال پایانی دولت شکل دیگری به خود گرفت. از آنجا که سال انتخابات ریاست جمهوری بود، فضای دانشگاه ها از قبل بازتر شد. چهره هایی مانند، سعید حجاریان، عباس عبدی، موسوی خوئینی ها و... اجازه حضور در دانشگاه ها را پیدا کرده بودند و تشکل های دانشجویی به نقد دولت می پرداختند. به این ترتیب زمینه های شکل گیری دوم خرداد فراهم شد و عصر دولت اصلاحات رسید. در این مقطع تحولات تازه ای در فرایند جنبش دانشجویی ایجاد شد و انجمن های اسلامی عضو دفتر تحیکم وحدت با تغییر رویه ای آشکار در فعالیت های دانشجویی مواجه شدند و رویکرد متفاوتی را در جریان دانشجویی کشور به نمایش گذاشتند. جریان دانشجویی و دفتر تحکیم وحدت دیگر به دنبال آرمان خواهی های گذشته نبود و زمینه ساز ورود دانشجویان به فعالیت های حزبی و سیاسی جدی تر شده بود. این دوره را می توان مقطع اوج گرفتن فعالیت های دانشجویی در سال های اخیر دانست، فعالیت هایی که با همان رویکرد فراجنسیتی دنبال می شد. زنان بیشتری به دانشگاه رفته بودند و با بازشدن فضای سیاسی کشور در قالب تشکل های دانشجویی فعالیت می کردند، اما سهم آنها از شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت به عنوان مهم ترین تشکل سیاسی- دانشجویی سراسر کشور یا حتی نسبت آنها به مردان عضو تشکل از سال های قبل از آن به قدری فراتر نرفت که بتواند فصل تازه ای در مشارکت سیاسی زنان باشد. از نیمه دهه ٨٠ و روی کارآمدن احمدی نژاد نیز شاهد بودیم که فضای فعالیت های سیاسی در دانشگاه و بیرون دانشگاه نسبت به دوران اصلاحات محدودتر شد. بااین حال جنبش دانشجویی با رویکردی میانه نسبت به دوران اصلاحات و دوران سازندگی به مسیر خود ادامه داد. در دولت های نهم و دهم فاصله فعالیت های سیاسی در چارچوب تشکل های دانشجویی با فعالیت احزاب و گروه های سیاسی بیشتر شد؛ به عبارت دیگر از رونق تشکل های دانشجویی سیاسی تر کاسته شد و تشکل هایی مانند بسیج دانشجویی قوت بیشتری گرفت. این تغییر و تحولات نیز در میزان مشارکت زنان در فعالیت های دانشجویی تغییر چندانی ایجاد نکرده است. بسیج دانشجویی به عنوان فعال ترین و پرقدرت ترین تشکل دانشجویی اصولگرای موجود که به طور معمول با مانعی در مسیر فعالیت های خود مواجه نمی شود در همه دانشگاه های کشور واحدهای خواهران فعال دارد. اکنون در دو سال گذشته و با روی کارآمدن دولت اعتدال گرای روحانی شاهد توجه ویژه دولت به دانشگاه هستیم. اگرچه در همین دو سال چندین و چند سخنرانی در دانشگاه های کشور لغو شده یا با حاشیه های بسیار همراه بوده است، اما بازهم می توان گفت فضای فعالیت های سیاسی در چارچوب تشکل های دانشجویی بیش از هشت سال قبل از آن مهیاست. به همین دلیل انتظار می رود جامعه زنان نیز از این وضعیت بهره ببرد و تلاش کند با افزایش نقش و سهم خود در جریان های دانشجویی، مسیری را برای ورود به عرصه سیاست انتخاب کند که به فعالیت های حزبی منتهی شود، چرا که بیشتر فعالان سیاسی اعم از مرد و زن در جامعه کنونی ما به ضعف در تحزب و فعالیت سیاسی باقاعده اذعان می کنند، بنابراین خوب است که افزایش مشارکت سیاسی زنان از همین ابتدای کار، مسیر صحیح تر و هموار تر را برگزیند. --------------------------------------------- ایلنا: علی مطهری روز گذشته در نشستی با عنوان جمهوری اسلامی از آرمان تا واقعیت که در دانشگاه علامه برگزار شد، گفت: روز دانشجو و امروز حاکی از فریاد در سکوت و جرقه ای در تاریکی است، چراکه دقیقا چند ماه بعد از کودتای سال ۳۲ بود که خفقان بر کشور حاکم شده بود، برای همین این حادثه بسیار ارزشمند است. او با بیان اینکه گاهی از کلمات معانی متفاوتی برداشت می شود، افزود: «قبل از پیروزی انقلاب نیز در مورد معانی کلمات مناقشه های زیادی وجود داشت. چپ ها می گفتند بیاییم از آزادی شعار واحد بسازیم و شعار «اتحاد، مبارزه، پیروزی» را قرار دهیم. با شکل گرفتن نیروهای اسلامی آنها شروع به این حرف ها کردند، اما سران انقلاب به ویژه شهید مطهری پاسخ آنها را دادند و گفتند اگر می گویید آزادی، مقصود شما آزادی در مذهب است، اما مقصود ما از آزادی در واقع آزادی از رژیم شاه و کمونیسم است». در دوره اصلاحات حد خوبی از آزادی بیان داشتیم او در ادامه و در بخش پرسش و پاسخ با دانشجویان که در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، در پاسخ به این سؤال که آیا بویی از آرمان های انقلاب امروز به مشام می رسد، گفت: «در بحث آزادی دچار فراز و نشیب های زیادی بودیم، گاهی آزادی بیان قابل قبول بود و برخی مواقع خیر؛ برای مثال در دوره اصلاحات حد خوبی از آزادی بیان داشتیم. در دولت نهم نیز نسبتا آزادی بیان قابل قبول بود، اما در دوره دولت دهم به ویژه از سال ۸۸ به بعد محدودیت ها زیاد شد و تا الان نیز ادامه دارد». او افزود: «در دوره سازندگی هم آزادی بیان ایده آل نبوده است. دوره جنگ و استقرار نظام هم نمی تواند خیلی معیار باشد، چرا که در دوره جنگ هر کشوری محدودیت هایی دارد». حرفم درباره ٨٨ همچنان همان است مطهری در ادامه با بیان اینکه در دوره جنگ ۱۷ روزنامه بسته شد، گفت: «امام صحبت کردند و گفتند قلم های مسموم باید شکسته شود. این مسئله با شرایط جنگ قابل توجیه است اما قابل سرایت به امروز نیست، اشتباه این است که برخی می خواهند احکام گذشته را به امروز سرایت دهند، اما نمی گویند حرف امام برای شرایط عادی نبود بلکه برای دوره جنگ بود. معتقدم امروز در زمینه آزادی بیان در شرایط خوبی نیستیم». او در پاسخ به این سؤال که آیا هنوز هم معتقدید باید بر ای تمام طرف های مناظره در سال ۸۸ دادگاه برگزار شود، گفت: «بله، هنوز هم حرف من همان است که بار ها گفتم. در سال ۸۸ از ابتدا معتقد بودم حوادث یک مقصر ندارد، بلکه سه ریشه می توان برای آن ذکر کرد. اول خطاهای برخی نهادهای حکومتی، دوم برخی شیطنت های آقای احمدی نژاد و سوم تمکین نکردن به قانون از سوی آقایان موسوی و کروبی. من هنوز هم معتقدم اگر بناست مجازاتی صورت گیرد، باید هر سه ریشه بررسی شود و سهم هر گروه مشخص و روال قانونی طی شود. اگر لازم است محاکمه برگزار شود، هر اقدامی باید براساس حکم قانونی باشد، نه اینکه تنها یک طرف را مقصر بدانید و آنها را به اسرائیل و آمریکا وصل کنید و بقیه را رها کنید». مطهری گفت: «سال ۸۸ واقعا تفکیک حق از باطل مشکل شد. بنابراین می توان کلمه فتنه را برای آن به کار برد. در همان ابتدا برخی از اصولگرایان هم شک داشتند که در انتخابات تقلب شده یا خیر؛ شاید من اولین فردی بودم که لفظ فتنه را به کار بردم، اما سوءاستفاده از این کلمه درست نیست نباید با سوءاستفاده و به هر بهانه ای هر کسی را فتنه گر بدانیم». کاسه های داغ تر از آش مشکل سازی می کنند مطهری همچنین در بخش دیگری از این نشست گفت: «رهبری در دیدار با دانشجویان به صراحت این گفته را که نمی شود ایشان را نقد کرد، رد کرده اند و اعلام کرده اند چه کسی گفته نمی شود نقد کرد ما حرفی نداریم و من از انتقاد حمایت می کنم». این نماینده مجلس سپس بخشی از صحبت های مقام معظم رهبری در دیدار با دانشجویان را برای حاضران خواند که در آن آمده بود: «عده ای تصور می کنند باید حرف های من را بیان کنند، خیر؛ هرکس فکر کند و حرف خودش را بیان کند». مطهری تصریح کرد: «اینکه عده ای در کشور اجازه اظهار نظری مخالف رهبری نمی دهند، مسئله ای است که متأسفانه وجود دارد و به اصطلاح کاسه های داغ تر از آش مشکل سازی می کنند. بنابراین اشکال در ولایت مداران است نه در ولایت فقیه. امیرالمؤمنین هم می گوید از من انتقاد کنید». این نماینده مجلس در پاسخ به این پرسش که آیا مارکسیست ها می توانند در دانشگاه فعالیت تشکیلاتی داشته باشند، گفت: «براساس قواعد اولیه انقلاب، آنها می توانند فعالیت داشته باشند و ما در بیانات شهید مطهری می خوانیم که مارکسیست ها می توانند، اما در صورتی که با تابلوی مشخص خودشان حرف بزنند نه اینکه از اسلام و آیه های قرآن فکت بیاورند و در تجمع های خود عکس امام و رهبری را کنار بگذارند و تصاویر لنین و مارکس را بالا ببرند. طبعا باید در دانشگاه هم با تابلوی خودشان به عنوان کمونیست غیرمسلمان فعالیت کنند، اما با قوانین موجود امکان پذیر نیست». از ابتدای انقلاب قراری برای قطع رابطه با آمریکا نبود این نماینده مجلس همچنین درباره رابطه با آمریکا، حدود آن و شعار مرگ برآمریکا بیان کرد: «فراموش نکنیم که از ابتدای انقلاب قراری برای قطع رابطه با آمریکا مطرح نبود و بعد از ماجرای تسخیر سفارت آنها رابطه شان را قطع کردند. امروز هم نفس برقراری رابطه اهمیت چندانی ندارد و مهم این است که ما از مواضع اصلی خود عقب نشینی نکنیم». او ادامه داد: «البته شاید امروز به نفع نباشد، ولی اتفاقا صهیونیست ها و عربستان سعودی همواره تلاش می کنند رابطه ایران و غرب گل آلود بماند تا آنها ماهی خود را صید کنند». مطهری درباره شعار مرگ بر آمریکا گفت: «شعار مرگ برآمریکا یعنی مرگ بر سیاست های آمریکا. شخصا تصور می کنم تا وقتی این کشور از سیاست های اسرائیل حمایت می کند، سردادن این شعار ایرادی ندارد».وظیفه نظارتی مجلس در قبال نمایندگان پرسش دیگر دانشجویان حاضر در این جلسه بود که مطهری در این رابطه گفت: در مواردی نهادهای زیر مجموعه رهبری مالیات پرداخت نمی کنند، در صورتی که نهاد رهبری نظارت درونی انجام می دهد. حتی ایشان گفتند اگر لازم باشد، باید از دفتر من هم تحقیق و تفحص کنید. ----------------------------------- تکرارنشدنی مهدی شیرزاد، فعال دانشجویی سابق اگر جنبش دانشجویی را به معنای آرمان خواهی در نظر بگیریم به نظر من می شود همچنان از چیزی تحت عنوان جنبش دانشجویی یاد کرد. اما آیا جنبش دانشجویی را صرفا در اعتراضات و تظاهرات های دانشجویی خلاصه کنیم؟ با این متر و معیار اکنون به دشواری می توان از چیزی تحت عنوان جنبش دانشجویی یاد کرد. واقعیت این است که جنبش دانشجویی تابعی از شرایط عمومی جامعه است و نمی توان یک جنبش را مستقل از دیگر تحرکات اجتماعی دانست. در دو، سه قرنی که از تأسیس نهاد دانشگاه در جهان و هشت دهه ای که از پایه گذاری این نهاد در ایران می گذرد، جنبش های دانشجویی عموما متأثر از جنبش های آزادی خواه، عدالت طلب و برابری خواه بوده اند و هم راستا با جنبش هایی که در جهت آرمان های دموکراسی خواهانه و برابری طلبانه گام برمی داشتند عمل کرده اند. با این رویکرد برای مقایسه آنچه اکنون در فضای دانشگاه حاکم است با شرایط دانشگاه ها در دوران اصلاحات باید به چند متغیر توجه کرد؛ یکی اینکه ترکیب سنی و جنسی دانشگاه ها تغییر کرده است. از نظر سنی رویکرد نظام آموزش عالی به ویژه در دانشگاه های مادر در مراکز استان ها به سمت گرفتن دانشجوی تحصیلات تکمیلی رفته است؛ دانشجویانی که علی القاعده بالای ٢٢ سال سن دارند و گرفتار دوران خاصی از زندگی هستند و نگرانی های خاصی دارند مانند بحث اشتغال و تشکیل خانواده و سربازی. این دغدغه ها قدری دانشجو را بیشتر متوجه زندگی شخصی اش می کند تا متوجه آنچه در محیط اطرافش می گذرد. به لحاظ ترکیب جنسی هم دانشگاه ها زنانه تر شده اند و دانشگاه هایی که زنانه تر شده اند احتمال اینکه در آنها حرکت های تهورآمیز ببینیم کمتر است. من نمی خواهم منکر تحولات سیاسی و آنچه در این مدت بر دانشگاه ها رفته شوم، ولی اگر دانشجوی امروز را با دوران اصلاحات مقایسه کنیم، می بینیم یکی از مشکلات این بود که عموم دانشجویان تصوری از مفهوم هزینه دادن برای فعالیت و آرمان های سیاسی خود نداشتند، به نظر می آید دانشجوی امروز قدری واقع بینانه تر به سیاست نگاه می کند و تلاشش این است که به صورت مؤثرتر و پخته تری مطالبات سیاسی اش را پی گیری کند. در زمان اصلاحات بخشی از میل دانشجویان به تعاملات اجتماعی و ارتباط با دوستان از طریق این فعالیت های دانشجویی ارضا می شد، اما اکنون با وجود شبکه های مجازی، ارتباطات گسترده ای بین دانشجویان وجود دارد و قدری ارتباطات گسترده می تواند میل آنها به فعالیت پرهزینه دانشگاهی را کاهش دهد. من تصور می کنم حتی اگر شرایط سیاسی هم به شرایط دوم خرداد یا مشابه سال های بعد دوم خرداد بازگردد، بعید است اتفاقاتی که در آن دوران می افتاد، تکرار شود. سال های اصلاحات یک دوره کم نظیر به ویژه در حوزه آموزش عالی بود. جنبشی که دیگر وجود ندارد فاطمه راکعی، دبیرکل جمعیت زنان مسلمان نواندیش جنبش دانشجویی اکنون به معنی واقعی وجود ندارد، همان طور که جنبش زنان وجود ندارد. این در حالی است که ازهمه قشرها، از جمله دانشجویان انتظار می رود که از همه حقوق مصرح در قانون اساسی برای رسیدن به اهداف خود استفاده کنند، ضمن اینکه امکان نقد قوانین برای این گروه ها و افراد حقیقی هم وجود داشته باشد. جریان های دانشجویی از امکان تحرک برای بهبود شرایط و ایجاد فضای سالم برای اندیشیدن در دانشگاه ها نیز چنان که شایسته است، برخوردار نیستند، به همین دلیل دانشجویان، حرکت روشن، پررنگ و معناداری در عرصه عمومی ندارند. تداوم این محدویت ها، باوجود تأکیدات مقام معظم رهبری و دیگر مسئولان ارشد نظام مبنی بر ایجاد فضای لازم برای تضارب افکار و اندیشه ها در دانشگاه، موجب تأسف است. به نظر می رسد یک جریان ویژه، برای دیگر تفکرات درون دانشگاه ارزشی قائل نیست و تلاش می کند با توسل به هر شیوه ممکن در سطح دانشگاه و همچنین جامعه حرف اول را بزند. این جریان خاص حتی از برخورد فیزیکی و مانع تراشی بر سر راه طرح اندیشه کسانی که مثل آنها فکر نمی کنند نیز خودداری نکرده و از اخلال بر سر راه مراسمی که دارای مجوز رسمی و قانونی نیز هست، ابا ندارد. با وجود همه مشکلات اما دانشجویان اکنون بیدار شده و تلاش می کنند امکان مباحثه آزاد فکری را در محیط تحصیلی خود فراهم کنند. دانشجویان ورای گرایش های سیاسی باید توان خود را به ایجاد فضای تضارب آرا در سطح دانشگاه ها معطوف کنند. نیل به این هدف البته نه با ایجاد یا تعمیق فضای چالش برانگیز بلکه با همگانی کردن کنش های ایجابی و ایجاد فضایی ممکن است که در آن همه بتوانند حرف خود را بزنند. جنبشی متأثر از روح جامعه ناصر ایمانی، روزنامه نگار اصولگرا جنبش دانشجویی ایران در وضعیت راکدی قرار گرفته است. اساسا حرکت های سیاسی در دانشگاه مقدار زیادی حالت کرختی پیدا کرده است. صرف نظر از اینکه ریشه های این رخوت و سکون چیست، واقعیت این است که جنبش دانشجویی در سال های پیش به خصوص دهه اول انقلاب، محور بسیاری از فعالیت های سیاسی در سطح کشور بود. اکنون اما حتی در صحنه غیرسیاسی کشور- مانند صحنه فعالیت های علمی - هم شاهد حضور و بروز جنبش دانشجویی نیستیم. درحالی که جنبش دانشجویی راه تنفس و به تعبیری «شش» فضای سیاسی کشور است. شاید برخی معتقد باشند که جنبش دانشجویی در کل دنیا به حالت رکود در آمده و برخلاف سه یا چهار دهه قبل حتی در منطقه هم شاهد جنبش های دانشجویی نیستیم. شاید برخی معتقد باشند که این رخوت بیش از همه عوامل ناشی از عملکرد دولت های حال و گذشته است. اما به اعتقاد من رخوت در جنبش دانشجویی را نباید به عملکرد دولت ها تقلیل داد. برخی معتقدند که دوم خرداد باعث شد که جنبش دانشجویی جانی دوباره بگیرد. من این را قبول ندارم. تحرک جنبش به مستقل بودن از دولت هاست. در دوم خرداد، جنبش دانشجویی متأثر از حرکت های بیرونی بود. یعنی از بیرون تلاش کردند که از محمل دانشجویی هم استفاده کنند. البته جنبش دوم خرداد، جنبشی روشنفکری بود و برای همین طبیعی بود که دانشگاهیان جذب آن شوند. این بحثی غیرقابل انکار است. همچنان که زمان احمدی نژاد رویکرد نسبت به نخبگان و دانشگاه خیلی ضعیف بود. جنبش مستقل دانشجویی به اعتقاد من یعنی آنچه در چند سال اول انقلاب شاهد بودیم. مثل فعالیت دفتر تحکیم وحدت که عمدتا جنبشی درون زا بود و این جنبش دانشجویی بود که در فضای سیاسی تأثیر می گذاشت، نه اینکه از بیرون به جنبش سمت و سو بدهند. برخی معتقدند برخوردهایی که از بیرون یا داخل دانشگاه با دانشجویان سیاسی شده، عامل رکود جنبش دانشجویی است درحالی که من معتقدم برخوردهایی که با دانشجویان شد، درصد محدودی تأثیرگذار بود. علت اصلی جای دیگری است. باید پذیرفت که دانشجویان ما غیرسیاسی شده اند اما آیا فقط این دانشجویانند که غیرسیاسی شده اند یا کل جامعه دچار این وضعیت است و دانشجویان هم بخشی از این جامعه اند؟ برخی از تأسیس دانشگاه آزاد و گسترش آن به عنوان یکی از عوامل غیرسیاسی شدن دانشجویان و افول جنبش دانشجویی نام می برند و استدلال می کنند دانشجویی که درگیر تأمین هزینه های دانشگاه باشد فرصت و امکانی برای فعالیت سیاسی ندارد. فضای جامعه هم که افراد را درگیر کسب وکار و اشتغال کرده است؛ مسائل اقتصادی و... هم یکی از عواملی است که دانشجویان را از پرداختن به مشغله های سیاسی باز داشته است. در نهایت معتقدم که وضعیت جنبش دانشجویی جدای از وضع کلی جامعه نیست. شرق
دوشنبه ، ۱۶آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: انتخاب]
[مشاهده در: www.entekhab.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]
-
گوناگون
پربازدیدترینها