واضح آرشیو وب فارسی:ایبنا: خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- دهه نخست از ماه محرم الحرام با شهادت مظلومانه امام حسین(ع) و 72 تن از یاران ایشان در نینوا همراه است؛ واقعه ای که پس از گذشت قرن ها، هنوز انگیزه ای برای تالیف کتاب از سوی پژوهشگران محسوب می شود. یکی از عمده مسائل مهم در تالیفات و پژوهش ها تحریفاتی است که از سوی برخی محققان در آثار آنها صورت می گیرد. حجت الاسلام دکتر محسن الویری، از محققان حوزه اسلام شناسی است که اعتقاد دارد، امروزه با انحراف در «رویکرد» نهضت عاشورا مواجه هستیم و متاسفانه برخی از محققان به اجتهاد شخصی خود تکیه می کنند و به انحرافات تاریخی دامن می زنند، همچنین دستگاه اجرایی عزاداری و واعظان منابر دارای آشفتگی های جدی است و باید اهلیت آنها آشکار شود. گسترش عزاداری؛ آغازگر «تحریف» در واقعه کربلا الویری گفت: در ابتدا و برای بررسی پدیده تحریفات تاریخی در نهضت عاشورا، باید به تبیین چرایی عزاداری مردم پس از هزار سال بر این واقعه باشیم. سه برداشت از نهضت عاشورا وجود دارد، که مردم را بر آن می دارد تا پس از گذشت سال ها با رسیدن ماه محرم برای امام حسین (ع) عزاداری کنند، البته نباید فراموش کرد که گسترش عزاداری برای امام حسین (ع) می تواند سرآغاز بروز تحریف در این واقعه باشد. وی ادامه داد: یکی از عوامل گسترش عزاداری برای امام حسین (ع) در این است که حرارت علاقه به امام حسین (ع) در دل مردم به خاموشی نمی گراید و هر ساله این شوق پررنگ تر می شود. وجه دوم اقبال به عزاداری برای امام حسین (ع) «وجه تراژیک» این واقعه است که با احساس مردم پیوند دیرینه پیدا کرده است. به عبارتی تلخی حادثه عاشورا، پیوند عمیقی با عاطفه عامه مردم پیدا کرده است. وجه سوم عزاداری بر واقعه کربلا، بررسی وجه حق طلبی است که بخش مهمی از اقبال و گسترش عزاداری برای امام حسین (ع) و اهل بیت ایشان در بین مردم است. این نویسنده در ادامه گفت وگو با تاکید بر این که هر واقعه ای از جمله کربلا، وقتی با لایه های اجتماعی مردم پیوند می خورد «تحریف» را فراهم می آورد، اظهار کرد: تحریف تنها به نخبگان جامعه برنمی گردد، بلکه حضور لایه های اجتماعی و عامه مردم نیز در بروز و ظهور تحریف بی تاثیر نیست. تحریف در واقعه کربلا از «رویداد» تا «رویکرد» صاحب کتاب «تبلیغ اسلامی و دانش ارتباطات اجتماعی» ادامه داد: تحریف در نهضت کربلا را باید در دو بعد «رویداد» و «رویکرد» بررسی کرد. تحریف در «رویداد» به مساله ای مربوط می شود که در نهضت کربلا وجود نداشته و اتفاق نیفتاده، اما مردم و برخی از نویسندگان و محققان آن را به این واقعه پیوند می دهند. باید بگویم، انحراف در «رویکرد» نگران کننده تر از «رویداد» است، هرچند هر دو این تحریفات در کنار هم و موثر بر یکدیگر هستند، اما وجه «رویکرد» را پررنگ تر می بینم. وی با بیان این که در تحریف «رویکردها» چندین اثر در سال های پیش از انقلاب و در سال های اخیر نوشته شده است، گفت: علامه شهید مرتضی مطهری، در آثار خود به رد برخی از این تحریفات پرداخت و آنها را در قالب کتاب منتشر کرد. متاسفانه در بررسی تحریف در «رویکردها» به وقایعی برخورد می کنیم که در سال ها و به تدریج به نهضت کربلا اضافه شده و کم کم به صورت فرهنگ عاشورایی و شیعی درآمده است که متاسفانه نادرست و نمونه بارز تحریف در واقعه کربلا است. الویری با تاکید بر این که آنچه امروز به صورت فرهنگ شیعی درآمده، برگرفته از آموزه های دینی نیست، اظهار کرد: در منابع تاریخی، تنها «روز عاشورا» برای عزاداری امام حسین (ع)، در نظر گرفته شده بود که بعدها «تاسوعا»، دهه محرم، استقبال از محرم، دهه آخر ماه صفر و دو ماه محرم و صفر به آن اضافه شد. باید بگویم، در سال های اخیر «استقبالیه» نیز در میان مردم رواج پیدا کرده است. تغییر رویکردهای عزاداری از تاریخی تا احساسی همراه با خرافه الویری در ادامه بحث خود درباره «رویکردها» به سه نوع رویکرد متفاوت درباره نهضت کربلا پرداخت و اظهار کرد: در سال های پیش از انقلاب اسلامی، رویکرد عزاداری برای واقعه کربلا، تنها وجه «تاریخی» داشت، بعدها رویکرد به عزاداری امام حسین (ع)، بُعد «سیاسی» پیدا کرد و در دهه های اخیر نیز شاهد ظهور رویکرد «احساسی و عاطفی» به این واقعه بودیم، البته ناگفته نماند که رویکرد احساسی و عاطفی با خرافه و باورهای غلط همراه است. وی با اشاره به این که عزاداری برای امام حسین (ع)، سرمایه اجتماعی تمام حق طلبان اعم از مسلمانان و غیرمسلمانان است، گفت: عزاداری امام حسین (ع) نباید به کانون اختلافات مذهبی تبدیل شود، که متاسفانه در سال های اخیر شاهد این نوع از عزاداری نیز بودیم. متاسفانه وضعیت عزادرای در حال حاضر تحریف در رویکردها و احساسی شدن واپس گرایانه است. و گِره این مساله به دست مراجع و شخصیت های درجه اول علمی و دین گشوده می شود. تاریخ نشان داده است، هنگامی که مسائلی از این دست از حوزه اختیارات مراجع خارج می شود، آموزه های دینی و اخلاقی دچار آسیب می شوند. الویری در پاسخ به این سوال، که چرا بعد از رد تحریفات از سوی محققان هنوز تحریفات در منابر و تالیفات تبلیغ می شوند؟ گفت: برای دستیابی به پاسخ این پرسش باید دو منظر «معرفتی» و «نظام اجرا» را مورد بررسی قرار دهیم. این محقق توضیح داد: در بحث «معرفتی» متاسفانه با برخی از واعظان و نویسندگانی مواجه هستیم که «جامعیت اهل بیت (ع)» را نادیده می گیرند و مکتب اهل بیت(ع)، مانند امام حسین (ع) را براساس اجتهاد شخصی خود ترویج می کنند و دم از تمسک به ولایت نیز می زنند. در درجه دوم باید «نظام اجرا» را از نظر گذراند. آشفتگی نظام دینی در تمام دستگاه های دینی از جمله دستگاه امام حسین (ع)، نیز تاثیر گذاشته است و به هیچ روی نمی توانیم آن را انکار کنیم. یکی از آشفتگی ها این است که مداحان و واعظان منابر نشین، اهلیت خود را از کدام دستگاه اجرایی کسب کرد ه اند؟ که در موعظه های خود امام حسین (ع) و آموزه های اخلاقی ایشان را به هر نحوی که دلخواهشان است، تبلیغ می کنند و رفتارهایی دور از شأن روحانیت نشان می دهند که این امر نیز به نوبه خود در کنار تحریفات، یکی از آفت های اساسی تحریف در واقعه کربلا است. در این باره بیشتر بخوانید: سنگری: ساحت ربوبی دادن به امام حسین(ع) نمونه بارز تحریف است صحتی سردرودی: تحریفات واقعه کربلا متاسفانه همچنان ترویج و تالیف می شود/ منابع تاریخی درباره تحریفات عاشورایی چه می گویند؟
چهارشنبه ، ۲۹مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایبنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 25]