واضح آرشیو وب فارسی:ایستانیوز: ایستانیوز:نرخ ارز همواره در اقتصاد ملی ایران یکی از عوامل تاثیر گذار قلمداد شده و در زمانی که این متغیر در نوسان و تلاطم باشد وضعیت اقتصاد ایران نیز بی ثبات خواهد بود، اما در فرصت هایی نظیر دو سال گذشته که نرخ ارز در یک ثبات نسبی به سر برده اقتصاد ایران نیز دچار تکانه های شدید نشده است.به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی (ایستانیوز)،نرخ ارز همواره در اقتصاد ملی ایران یکی از عوامل تاثیر گذار قلمداد شده و در زمانی که این متغیر در نوسان و تلاطم باشد وضعیت اقتصاد ایران نیز بی ثبات خواهد بود، اما در فرصت هایی نظیر دو سال گذشته که نرخ ارز در یک ثبات نسبی به سر برده اقتصاد ایران نیز دچار تکانه های شدید نشده است. ایرانیان تلاطمات ارزی در سال های ۹۰ و ۹۱ را هیچگاه فراموش نخواهند کرد، در آن ایام نرخ دلار هر ثانیه تغییر پیدا می کرد و هر زمان که رئیس کل بانک مرکزی وقت در زمان دولت دهم، محمود بهمنی در باره نرخ ارز صحبت می کرد، بازار نسبت به این سخنان واکنش منفی نشان می داد و ارز سیر صعودی به خود می گرفت. دلار ۵ هزار تومانی را نیز در مقاطعی شاهد بودیم. در آن ایام، حال سه سال از آن روزگار گذشته و حدود دو ماهی است که از حصول توافق هسته ای می گذرد. بحث تک نرخی کردن ارز از همان آغاز به کار دولت تدبیر و امید توسط حسن روحانی به عنوان یکی از برنامه های اصلی دولت عنوان شد. حال که توافق هسته ای منعقد شده، به نظر می رسد شرایط برای تک نرخی کردن ارز از هر زمان دیگر مساعد تر است. ارز در ایران دوبار تک نرخی شد، یک بار در اواسط دولت سازندگی در دهه هفتاد که به دلیل افت شدید قیمت نفت در سال های بعد از آن به خصوص در ابتدای دولت اصلاحات، باردیگر ارز دو نرخی شد. بار دوم نیز توسط دولت اصلاحات در آغاز دهه هشتاد، اما بعد از روی کار آمدن دولت محمود احمدی نژاد با وجود اینکه بهای نفت تا ۱۲۰ دلار نیز صعود کرد،ولی با توجه به سوءمدیریت دولت و ناکار آمدی مسئولان، ارز سه نرخی نیز مشاهده شد که در تاریخ اقتصاد ایران کم سابقه بود. در شرایط حاضر دولت تدبیر و امید نیز قصد دارد به محض اینکه تحریم ها برچیده شد، ارز را دیگر برای همیشه تک نرخی کند. بر همین اساس به سراغ تنی چند از کارشناسان و فعالان اقتصادی رفتیم تا نظرات آنها را در رابطه با تک نرخی شدن ارز جویا شویم. تک نرخی کردن ارز در سالجاری مقدور نیست بهروز هادی زنوز استاد دانشگاه و اقتصاددان در حال حاضر با توجه به اینکه فعلا تحریم ها هنوز پا برجاست و منابع ارزی کشور قفل است، بانک مرکزی منابع ارزی کافی برای تک نرخی کردن ارز در اختیار ندارد. با توجه به این امر که بانک مرکزی امسال عایدات کافی ارزی نخواهد داشت، در نتیجه طی سالجاری تک نرخی کردن ارز مقدور نخواهد بود. این در حالی است که دولت طی دو سال گذشته سیاست کنترل تورم را در پیش گرفته است و در مقابل نیز رکود بر بازار های مختلف و همچنین بخش تولید کشور حکمفرما شده است. در حال حاضر سیاست ارزی بانک مرکزی در جهت مقابله با رشد تورم است. بر همین اساس بهترین زمان برای تک نرخی کردن ارز، موقعی است که تورم تک نرخی شده باشد. اصولا تک نرخی شدن ارز به متغیر های زیادی بستگی دارد که تمام آن ها باید مهیا باشد، در غیر این صورت بعد از مدتی که تک نرخی شدن ارز روی داد، این امر پایدار نخواهد بود و دوباره به دلیل نوسانات روی داده ، ارز دویا چند نرخی خواهد شد. پس می توان نتیجه گرفت که باید در یک شرایط پایدار مبادرت به تک نرخی شدن ارز کرد. ارز تک نرخی، تکلیف برنامه پنجم توسعه محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات ایران و عضو اتاق بازرگانی تهران ارز دو یا چند نرخی علاوه بر اینکه بر تولید و تولیدکنندگان کشور آسیب رسانده، بلکه باعث به وجود آمدن رانت شده است. این در حالی است که فاصله میان نرخ ارز مبادله ای و نرخ ارز در بازار آزاد برای واردکنندگان جذابیت بیشتری ایجاد می کند و این نوعی سوبسید دادن به وارد کنندگان است. بر همین اساس دولت در سیاستگذاری خود، تک نرخی شدن ارز و از بین بردن فاصله نرخ ارز مبادله ای و نرخ ارز در بازار آزاد که موجب ایجاد رانت و فساد می شود، را در دستور کار خود قرار داده است. همچنین باید به این نکته اذعان داشت، نرخ ارز باید بر مبنای قانون برنامه پنجم توسعه مورد بررسی قرار گیرد. بر اساس قانون برنامه پنجم توسعه ، نظام ارزی کشور باید، نظام مدیریت شده شناور باشد، که هنوز اجرایی نشده است. اما با توجه به اینکه تحریم ها در آینده ای نزدیک برچیده خواهد شد، می توان ارز را تک نرخی کرد. همچنین بنده معتقدم باید نرخ ارز براساس نرخ تورم داخلی و نرخ تورم خارجی مشخص شود. حال باید دید که چه مدت طول می کشد تا دولت و بانک مرکزی بتوانند ارز را تک نرخی کنند. برداشتن تحریم های بانکی، پیش شرط تک نرخی شدن ارز مسعود دانشمند دبیر کل خانه اقتصاد ایران و فعال بخش خصوصی در ابتدا باید به این موضوع اشاره کرد که نیت دولت در تک نرخی کردن ارز خیر است و این موضوع را باید به فال نیک گرفت. تک نرخی شدن ارز نیاز به یک بازه زمانی ۶ ماهه دارد، اما مهم ترین پیش شرط این موضوع برداشتن تحریم های بانکی است که فعلا این موضوع رخ نداده و تا زمانی که تحریم های بانکی برداشته نشود، بانک مرکزی نمی تواند اقدامی در جهت تک نرخی شدن ارز انجام دهد. دولت می تواند ابتدا نرخ مبادله ای و آزاد را به هم نزدیک کند، که این امر به مرور زمان در حال رخ دادن است و پس از رساندن این دو نرخ به یکدیگر، نرخ واحدی به عنوان نرخ ارز تعیین شود. در حقیقت پیش از آنکه به یکباره نرخ مرجع و مبادله ای حذف شود، ضروری است که نرخ های مبادله ای و آزاد به یکدیگر نزدیک شوند تا در نهایت نرخی واحد برای ارز تعیین شود.برای تک نرخی شدن ارز باید پروسه طولانی مدتی صرف شود و دولت نیز باید ارز کافی داشته باشد که بتواند تعادل بین عرضه و تقاضا را برقرار کند. با این کار دولت می تواند تقاضای بازار را پاسخگو باشد و از طرفی کاری کند که نرخ ارز آزاد به سمت مبادله ای حرکت کند. بانک مرکزی درصدد تک نرخی کردن ارز محمد حسین برخوردار مدیر عامل شرکت دخانیات و عضو اتاق بازرگانی تهران دولت در تعیین نرخ ارز بازیگری فعال بوده و به همین دلیل در تک نرخی کردن ارز، عزم و جدیت دولت مهم ترن موضوع است. در همین رابطه بانک مرکزی روی این بخش در حال کار است و به نظر می رسد باید برای تک نرخی شدن ارز قدری تامل کرد.رسیدن به ارز تک نرخی از آن جهت بسیار مهم است که بخش بسیار بزرگی از فعالیت های اقتصاد ایران یا با ارز انجام می گیرد یا به نرخ ارز بستگی دارد. از این رو باید بانک مرکزی به یک استراتژی پایدار و شفاف در زمینه تک نرخی شدن ارز دست یاید. اگر ارز تک نرخی شود، از وقوع بسیاری از رانت ها و فسادها جلوگیری خواهد شد. بانک مرکزی به دنبال آن است که نظام ارزی مدیریت شناور شده را به کارگیرد. به این نحو که یک دامنه برای نوسانات ارزی تعیین کند، ولی قیمت دقیق نرخ ارز را عرضه و تقاضا مشخص خواهد کرد. در اینجا ذکر این نکته ضروری است که دولت و در رأس آن بانک مرکزی نباید در نرخ گذاری دلار دخالت کند. اگر دولت دست به چنین اقدامی بزند، نوسانات ارزی دوباره روی می دهد. این در حالی است که ریسک نوسانات نرخ ارز می تواند دارایی ها و بدهی های افراد و موسسات را تحت تاثیر جدی قرار دهد. تک نرخی شدن ارز،یک ضرورت کوروش پرویزیان مدیر عامل بانک پارسیان و عضو اتاق بازرگانی تهران به گزاش قانون ، در حال حاضر زمان مناسب برای تک نرخی کردن ارز فراهم شده و اگر این امر هر چه زودتر اجرایی شود، به ایجاد شفافیت در اقتصاد کمک خواهد کرد. یکی از شرایط تک نرخی کردن ارز نزدیک شدن نرخ ارز در بازار آزاد به نرخ ارز مبادله ای است که این امر به صورت تدریجی در حال انجام است و به نظر می رسد طی یک بازه زمانی که بانک مرکزی در نظر دارد این اتفاق روی دهد.همچنین باید به این نکته اشاره کرد ارز دونرخی یا چند نرخی فساد زا است و رانت ایجاد می کند این در حالی است که ارز تک نرخی باعث شفافیت اقتصادی می شود و رانت و فساد ها را از بین می برد. یکسان سازی نرخ ارز رویکردی مهم در سیاست های پولی کشور است و باید مجموعه رفتارهای طرف های عرضه و طرف های تقاضای ارز به خوبی مدیریت شود. در شرایط ثبات اقتصادی است که شما می توانید ارز را تک نرخی کنید، اما در شرایطی که متغیر های اقتصادی قابلیت پیش بینی ندارند، نمی توان ارز را تک نرخی کرد. انتظار فعالان اقتصادی این است که تک نرخی شدن ارز هرچه سریع تر روی دهد و از بانک مرکزی توقع است که در مسیر ساماندهی و یکسان سازی نرخ ارز گام بردارد.
پنجشنبه ، ۲مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایستانیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 15]