واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۱۷ شهريور ۱۳۹۴ (۱۰:۱۰ق.ظ)
در گفت و گوي تفصيلي با موج عنوان شد: توفان ها و مخاطرات طبيعي بيشتر در انتظار ايران/ تدوين پيش نويس سند راهبردي تغيير اقليم کشور تا پايان شهريور موج - گروه اجتماعي
تابستانهاي گرمتر و زمستانهاي معتدل؛ ديگر خبري از بارش باران و برف نيست، اگر برف هم بيايد آنقدر زمين گرم است که ردي از آن بهجا نميماند. اعتدال بهار و پاييز هم همراه توفان است، هشدارهاي خشکسالي و کمبود آب تبديل به خبر هر روزه رسانهها شده است.
کارشناسان و متخصصان خبر از تغييرات گسترده آب و هوايي ميدهند و برخي خاورميانه را در ورطه خشکيدگي و بياباني شدن ميدانند.
گمانهزنيهاي متعددي دراينباره وجود دارد، اين که آيا اين تغييرات آب و هوايي موقتي و تنها مربوط به نوسانات آب و هوايي است و يا تغييرات بلندمدتي در راه است و در واقع تغيير اقليم رخداده است.
محسن ناصري، مدير پروژه تغييرات آب و هوايي سازمان حفاظت محيط زيست، گزينه مناسبي براي پاسخگويي به اين سوالات است که در ادامه شرح آن را خواهيد خواند.
برخي کارشناسان ميگويند تغيير اقليم هنوز يک فرضيه است و نميتوان به آن اتکا کرد، از نظر شما تغييرات آب هوايي ناشي از نوسانات آب و هوايي است يا تغيير اقليم؟
مشخص است که واقعيت است و فرضيه نيست. هيچ شکي وجود ندارد که دچار تغيير اقليم شدهايم.
گزارشي که سايت گرين پرافت در خصوص افزايش بارندگيها در منطقه خاورميانه داده برخلاف پيشبينيهاي تغييرات اقليمي نشان دهنده اين است پيشبينيها درباره تغيير اقليم آنچنان هم درست از آب در نيامده، آيا اين نمي توان بر فرضيه بودن تغيير اقليم صحه بگذارد؟
به اينگونه گزارشهايي که در خصوص شرايط موجود خاورميانه ارائه ميشود نميتوان اعتماد کرد؛ زيرا جنوب غرب آسيا شبکههاي پايشي دقيقي ندارد، اطلاعات سازمان هواشناسي جهاني هم در خصوص کشور ما از جنوب شرق به شمال غرب حدود +30 تا -30 درجه خطا دارد که به دليل کمبود شبکه در تبادل اطلاعات و تحليل اطلاعات کره زمين است در واقع گزارشهايي که اين مراکز درباره بارشها ارائه ميدهد هم داراي خطا است
اما واقعيت امر اين است که مشاهداتي که در کشور وجود دارد نشان ميدهد که بارشها در جهان روزبهروز روند کاهشي پررنگتري به خود ميگيرد.
نکته مهم اين است که در تغيير اقليم اگر ما بهطور تصادفي يک سال پر آب داشتيم به معني اين نيست که تغيير اقليم روي نداده است. چون وقتي درباره تغيير اقليم صبحت ميکنيم درباره فرايندهاي بلندمدت با ميانگينهاي بلندمدت صحبت ميکنيم.
ممکن است در کوتاهمدت نوساناني اقليمي رخ دهد، مثل جريان النينو که احيانا غرب کشور ما را تحت تأثير قرار ميدهد و ميانگين بارش را زياد کند اما اين به مفهوم اين نيست که اين فرايند بلندمدت نقص شده است. ما در مورد تغييرات اقليمي در دورههاي 15-30 ساله صحبت ميکنيم.
شاخصههاي تغيير اقليم چيست؟
در کشور ما تقريبا 10-15 درصد کاهش بارش داشته است، البته اگر روشهاي تخمين مکانيمان را جابهجا کنيم ممکن است کم يا زياد شود. به تناسب آن چيزي حدود 40-50 درصد کاهش روان آب داشته و با افزايش دما مواجهيم.
ايران به طور متوسط 0.8 دهم تا يک درجه افزايش دما داشته که البته در نقاط گرمايي تا دو درجه افزايش دما ناشي از فرايند توسعه هم ثبت شده است.
توسعه را در تغيير اقليم دخيل ميدانيد؟
اساساً وقتي درباره تغيير اقليم صحبت ميکنيم، با توجه به ادبيات جهاني منظور دخالت انساني و انتشار گازهاي گلخانهاي است.
اگر تغييرات دما را در کنار افزايش غلظت CO2 قرار دهيد اين دو افزايش با هم بسيار متقارن است و نسبت معنادار و قابلاعتنايي ميان آنها وجود دارد. در واقع اين حداقل توضيح شهودي است و دلايلي وجود دارد که بر اين مسأله اقرار دارد.
ديرينه شناسان بر مقياسهاي زمينشناسي اين اتفاقات را دنبال ميکنند و گمانهزنيهاي آنها بر اين است که اصابت يک شهاب با زمين موجب بروز اين تغييرات شده و...
اما آنچه ما در تغييرات اقليمي مورد توجه قرار ميدهيم، تغييرات دمايي از 8 دهم تا يک درجه از سال 1880 به بعد است، بنابراين اين تغييرات زمان زيادي نبرده است و با گمانهزنيهاي چند هزار ساله ديرينه شناسان اختلاف زيادي دارد.
ديرينه شناسان معتقدند اين اتفاقات به دلايل زمينشناسي رخداده است، درحاليکه حرف ما درباره تغييرات شگرف در بازه زماني 70 سال صحبت ميکنيم نه هزاران و ميليونها سال!
آيا توفانهاي پرشماري که در کشور اتفاق ميافتد از نشانههاي تغيير اقليم است؟
طبيعتاً ناهنجاريهاي اقليمي يکي از خصوصيات تغيير اقليم است. اين ناهنجاري بهصورت واضح در کشورهايي که در جنوب شرق آسيا و در مجاورت اقيانوس آرام واقع شدهاند قابل مشاهده است، در اين کشورها جمعيت فراواني به دليل ناهنجاري هاي آب و هوايي مهاجرت کردهاند.
بنابراين نفس توفان و وقوع آن ميتواند يکي از علايم باليني اين مسأله باشد و تواتر و تعداد توفانها ميتواند ناشي از تغيير اقليم باشد.
آيا بايد منتظر افزايش توفانها باشيم؟
ما به دو دليل بايد منتظر افزايش وقوع توفانها باشيم. از يک طرف دماي کشور ما روزبهروز در حال افزايش است، رطوبت خاک در حال کم شدن است و خشکتر شدن، موجب پيوستگي کمتر لايههاي خاک و برخاستن ذرات ريز در هنگام توفان زياد ميشود.
اما در عين حال رفتارهاي نامتوازن توسعه اين رفتارها را تشديد ميکند، زميني را شخم ميزنيم به اميد بارش و کشت ديم و بارش اتفاق نميافتد و اين خاکها تبديل به گردوخاک ميشود همچنين خشک شدن تالابها و اراضي به دليل کمبود آب و توسعه تأسيسات آبي بسترشان در معرض فرسايش بادي قرار ميگيرد.
اين تغييرات در زندگي ما تأثير ميگذارد آيا شما برنامهاي براي مواجهه با اين شرايط ترتيب دادهايد؟
بله. به دنبال برنامهاي هستيم و تا آخر شهريور «پيشنويس سند ملي تغيير اقليم کشور» را تهيه کنيم. اگر اين سند فرايند قانونياش را طي کند و تبديل به يک سند بالادستي و لازم توجه در برنامههاي توسعه کشور شود، ميتواند اين اميد را در ما تقويت کند که در سالهاي آينده سازگاري بيشتري را در کشور شاهد باشيم.
در دفتر پروژه تغييرات آبوهوا، سرفصلها و برنامههايي را استخراج کردهايم که در قالب سند ملي قرار ميگيرد و ديگر اين سند در هر دستگاهي بنا بر سياست اجرايي سنجيده ميشود و در دستور کار قرار ميگيرد.
البته حوادث تغيير اقليم حوادث بزرگمقياس در سطح کره زمين است و في النفسه به عنوان يک کشور نميتوانيم دخل و تصرفي در آن داشته باشيم. ما در تلاشيم در کشور ميزان سازگاري خود را افزايش دهيم تا آسيبپذيري کمتري از تغييرات اقليمي به شهروندان وارد شود.
آيا تغيير اقليم در کشور ما روي مثبت هم دارد يا فقط باعث نگراني است؟
در برخي از نقاط دنيا ميتواند منجر به افزايش بارش باشد که به شکل حوادث حدي اتفاق ميافتد اما فعلاً در کشور ما علايم موجود خوشايند نيست. ما شاهد کاهش بارش، افزايش دما هستيم که همگي براي ما نامطلوب است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]