واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: زنگ خطر اضافه شدن فست فودها به سبد غذایی خانوارها بعضي دولت ها هم در كشورهاي پيشرفته به تولید کنندگان مواد غذایی فشار می آورند تا غذاهای سالم تری تهیه کنند و همچنین تا حدی تبلیغات غذاهایی که سریع آماده می شوند، غذاهای فاقد مواد مغذی و یا غذاهایی که میزان چربی آنها بالاست را ممنوع کرده اند./ تا زماني كه الگوي غذايي خانواده ها اصلاح نشود نباید به تغيير عادات غذايي اميدوار بود. شفاف - سحر رستمی : شبهاي تهران را چراغ رستورانها و اغذيه فروشيها روشن مي كند.از پايين شهر تا بالاي شهر ,در گوشه و كنار هر خيابان فرعي يا اصلي رستوراني را مي بيني كه مملو از جمعيت است.در اين ميان فست فود فروشيها بيشترين سهم را در ميان اين رستورانهاي شلوغ دارند.پيتزا,انواع برگرها,هات داگ و ...به يك عادت غذايي براي مردم ما تبديل شده است .با توجه به زندگي ديجيتالي امروز ونبودن فرصت كافي براي تفريح در كنار خانواده, رستوران رفتن و بيرون از خانه غذا خوردن ,براي خانواده ها و افراد جوان ,به يك سرگرمي تبديل شده است و طبيعي است كه فست فودها به علت داشتن قيمت مناسب تر از غذاهاي سنتي,بيشتر مورد توجه قرار گيرند, غافل از اينكه اين نوع غذاها چه تاثير سوءي بر سلامت انسان مي گذارد.بدون شک چگونگی تغذیه در سلامت و تندرستی انسان به گونهای موثر است که هیچکس نمیتواند آن را حتی به اندازه ذرهای انکار کند. تغذیهای که بر اساس اصول علمی و با در نظر گرفتن تمامی احتیاجات بدن ما تنظیم شده باشد، سلامت انسان را تامین میکند و قوای دفاعی بدن را به صورتی بسیار اساسی و قابل ملاحظه افزایش میدهد. و اگر خلاف این امر واقع شود اثرات بد این عمل در تمامی اعضاء و دستگاههای بدن منعکس میشود و باعث از دست رفتن قوای فعال جسمی و حتی روحی در هر انسانی و تحت هر شرایطی میشود.در حقیقت به عقیده بسیاری از دانشمندان یک برنامه غذایی خوب و متعادل میتواند علاوه بر افزودن نشاط و نیروی حیاتی ، عمر انسان را به میزان بسیار قابل ملاحظهای افزایش دهد. در حالی که محروم ماندن از مواد غذایی اساس تندرستی را سست میکند و حتی روی نسلهای آینده انسان نیز تاثیر گذار است. آیا سوءتغذیه فقط با نخوردن غذا ایجاد می شود؟ بارها و بارها شده كه با شنيدن كلمه سوتغذيه ,به ياد فيلمهاي مستندي مي افتيم كه در كشورهاي فقير افريقايي ساخته شده اند و مردماني استخواني با شكمهاي برآمده در ذهنمان تداعي مي شوند كه از گرسنگي رنج مي برند و چيزي براي خوردن ندارند اما نكته اينجاست كه تنها كساني كه غذايي براي خوردن ندارند دچار سوء تغذيه نمي شوند.بسياري از مواقع ديده شده كه مادري كودك خود را به مطب متخصص تغزيه مي برد و وقتي پزشك مي گويد كه فرزند شما دچار سوءتغزيه است با ناراحتي رو ترش مي كند و مي گويد يعني من به بچه ام غذا نمي دهم؟؟؟؟اين طرز تفكر كاملا اشتباه است .دكتر نسيم روحاني متخصص تغزيه در اين باره مي گويد:" محرومیت از مواد غذایی همیشه به معنای نخوردن و یا کم خوردن نیست. ممکن است غذا از لحاظ حجم کافی باشد و حتی معده انسان را پر کند، اما کارآیی لازم را برای بدن در پی نداشته باشد یا اینکه رژیم غذایی نامتعادل باشد، یعنی دستهای از مواد غذایی به اندازه کافی به بدن برسد و از دسته دیگر مواد مورد نیاز به میزان ناچیزی به بدن برسد و اين بدان معنا نيست كه فرد كم غذا خورده يا غذا نخورده است.پس اين تصور كه تنها افراد فقير دچار سوءتغذيه مي شوند اشتباه است"گاهي آداب و رسوم اجتماعي و فرهنگي در مورد عادات غذايي و همچينين بيماريها و مشكلات فيزيكي فرد ,مي تواند باعث ايجاد سوءتغزيه در افراد شود.روحاني معتقد است:" گاهی آداب و رسومی که در اجتماعات گوناگون وجود دارند موجب کاهش چشمگیر مواد غذایی در بدن انسان میشود وهمچنين ناراحتی های آشکار و پنهان ساختار بدن ما و مشکلات درونی ما نيزممکن است ما را دچار نوعي سوء تغذیه کنند. در حقیقت دستههای گوناگون مواد غذایی لازم برای بدن ما اگر دچار فقدان یا کمبود شوند تاثیرات متفاوتی را نیز در برخواهند داشت، برای نمونه ویتامینها که از جمله نیازهای اساسی بدن ما هستند و در طبیعت بوسیله موجودات زنده ساخته میشوند، از لحاظ شیمیایی هیچگونه نزدیکی و شباهتی به هم ندارند و به همین دلیل است که باید از هر یک از آنها به مقدار لازم و کافی مصرف کرد." در حقیقت مهمترین نکته این است که مواد غذایی ضروری برای حیات بدن باید به نسبتهای متعادل و درست مصرف شوند و در واقع باید بین آنها تعادل لازم و کافی برقرار باشد. چرا که همین تعادل در حقیقت از مشخصات اصلی و آشکار هر موجود زندهای است. اگر کسی فقط مواد سفیدهای به اصطلاح پروتئینهای نباتی و گیاهی را مصرف کند، چنین شخصی بدون تردید بعضی از اسیدهای آمینه مورد نیاز بدنش را در دسترس نخواهد داشت و کمبود و یا نبود این مواد به سرعت باعث به هم خوردن و اختلال اعمال اساسی بدن او میشود. پس برای آنکه این دسته از مواد و سایر مواد دیگر به بدن ما برسد باید مواد را به صورت متنوع و از دسته مواد گیاهی و حیوانی مصرف کنیم. فرقی نمیکند که این مواد جزو مواد چربی یا سفیدهای باشند. نکته مهم دیگر این است که همه ما به خصوص در دوران نوجوانی و جوانی باید مواظب مصرف کلسیم و فسفر روزانه خودمان باشیم. زیرا اساس ساختمانی استخوانها و دندانهای ما را تشکیل میدهند. ویتامین D تا حدود زیادی باعث تعادل میان کلسیم و فسفر موجود در بدن میشود و تشکیل و تکامل استخوانها را به صورت عادی و طبیعی خواهد کرد.بنابراين سوء تغزيه مي تواند به دليل داشتن عادات غذايي نادرست و يا مشكلات فيزيكي فردي نيز به وجود بيايد واين كه بگوييم سوء تغزيه تنها به علت نخوردن غذا ايجاد مي شود صحيح نيست و مي توان با اصلاح و تغيير عادات غذايي روزمره و همچنين درمان بيماريها و مشكلات فيزيكي ,از ايجاد سوء تغزيه و آثاري كه بر سلامت انسان مي گذارد ,جلوگيري كرد.تغذیه بهتر ،زندگی بهتر وقتي صحبت از تغذيه سالم مي شود, بلافاصه به ياد چاقي و لاغري و اندام مناسب و زيبا مي افتيم و رژيم غذايي براي داشتن اندام مناسب ,تنها چيزي است كه در ذهنمان تداعي مي شود در حاليكه خوردن غذاي سالم و كم كالري براي سالم بودن تك تك اعضاي بدن ما لازم و ضروري است و داشتن اندام زيبا تنها جزئي از هزاران تاثيري است كه غذاي سالم و مقوي بر زندگي انسان مي گذارد.دكتر روحاني معتقد است براي تغزيه سالم بايد سه كلمه ترتيب تنوع و تناسب را به خاطر سپرد:"ترتيب,تنوع و تناسب سه كلمه طلائي براي داشتن تغزيه سالم هستند.ترتيب يعني از مواد موجود در پايين هرم تغزيه كه به ترتيب از بالا به پايين قند و چربي,گوشت و حبوبات و لبنيات, ميوه و سبزي و در آخر غلات هستند بايد بيشتر استفاده كرد.تنوع يعني هيچ يك از طبقات هرم غذايي حذف نشود و از همه مواد موجود در هرم استفاده شود و تناسب يعني تغذيه با شرايط جسمي ,سن و فعاليت بدني فرد متناسب باشد.اگر اين سه كلمه در عادات غذايي ما جاي بگيرد ,مشكلي نخواهيم داشت."نکته بسیار مهم این است که میزان غذای مصرف شده روزانه در مرحله اول باید نیروی لازم را برای اعمال گوناگون و متنوع بدن تامین کند. برای مثال حداقل میزان کالری مورد نیاز برای بدن انسان و برای آنکه قلب و مغز و سایر اعضای بدن بتوانند اعمال خود را به درستی انجام دهند در حدود 1500 کالری است. واضح است که این میزان لازم است، اما به هیچ وجه و تحت هیچ شرایطی کافی نیست، زیرا انرژی مورد نیاز برای کارهای عضلانی روزانه و قرار گرفتن در برار سرما و گرما ، رشد و بسیاری اعمال دیگر نیاز به انرژی بیشتری نسبت به انرژی اولیه احساس میشود.روحاني در اين باره مي گويد:"بايد به خاطر داشته باشیم که احتیاجات انسانها بر حسب سن و شغل و شرایط محیطی و جغرافیایی تفاوت دارد، اما به هر حال یک انسان عادی باید حدود 2500 کالری را به صورت روزانه مصرف کند و این میزان در ورزشکاران به چیزی حدود 4000 کالری افزایش مییابد. به خصوص که در افراد ورزشکار و پرتحرک باید مواد قندی و نشاستهای افزایش داده شود و چربی نیز به میزان کمی افزایش یابد. همچنین میزان ویتامین C در این افراد باید افزایش یابد. در ضمن تمامی افرادی که به کارهای فکری مشغولند نیز به میزان انرژی بیشتری نسبت به انسانها عادی نیاز دارند. به خصوص نوجوانان به خاطر رشد بدنشان به مواد منظم و متناسب بیشتری احتیاج دارند."اشتغال نيز، روند معمول تغذیه خیلی از افراد را به هم می زند و موجب می شود كه افراد به سوی تغذیه نادرست گام بردارند.از سوی دیگر فشار كار در كنار فقر مواد غذایی و استرس می تواند، كارمندان را بیمار و چاق كندو روي زندگي و سلامت آنها تاثير منفي بگذارد. به گفته كارشناسان تغذیه، بهترین راه برای داشتن تغذیه سالم در محل كار استفاده از آجیل و میوه است. آنها می گویند هر چند به نظر سخت می رسد، اما می توان به سادگی ظرفی حاوی میوه و آجیل را روی میز كار قرار داد و از آن به عنوان میان وعده استفاده كرد، تا ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز بدن در طول روز تأمین شود.دكتر روحاني در اين زمينه مي گويد:" اغلب مردم در محیط كار در نوشیدن چای و قهوه زیاده روی می كنند و نوشيدن چاي و قهوه برايشان عادت شده است اما باید این نوشیدنیهای كافئیندار را تا جای ممكن با آبمیوههای طبیعی جایگزین كرد. همچنین مصرف غذاهای خانگی در محل كار بر همه چیز اولویت دارد، اما در صورتی كه این امكان وجود ندارد، باید مصرف فستفودها را به حداقل رساند و از غذاهای سالمتر به عنوان ناهار استفاده كرد."در هر حال منظور از تغذیه سالم، تلاش برای پیروی از یک رژیم غذایی حاوی مواد مغذی می باشد. به دلیل اینکه افکار ما در خصوص سلامتی طبق پیشرفت های جدید دانشمندان در علم تغذیه و همچنین بررسی های شخصی و فرهنگی مدام در حال تغییر است، استانداردهای تغذیه سالم بین افراد مختلف و در طول تاریخ با هم تفاوت دارد.بسیاری از دولت ها و نهادها برنامه هایی را برای داشتن تغذیه سالم آغاز نموده اند. رژیم های غذایی که سبب اضافه وزن، چاقی یا دیابت می شوند مشکلات مختلفی را برای سلامتی افراد ایجاد می کنند و با به وجود آمدن بیماری های مختلف ناشی از تغذیه ی ناسالم، نیروی کار مؤثر در صنعت و تجارت کاهش می یابد و یا این که بازده کارکنان کم می شود.برخي از دولتها با تغيير ارزشهاي غذايي، مصرف مقادیر زیادی میوه و سبزی را پیشنهاد می کنند و شعار این گروه، مصرف روزانه پنج وعده میوه و سبزی می باشد. تبلیغ کنندگان این برنامه، میزان مصرف میوه و سبزی در هر وعده را توضیح داده و همچنین اثرات آن را در رژیم غذایی فرد عنوان می کنند. بعضي دولت ها هم در كشورهاي پيشرفته به تولید کنندگان مواد غذایی فشار می آورند تا غذاهای سالم تری تهیه کنند و همچنین تا حدی تبلیغات غذاهایی که سریع آماده می شوند، غذاهای فاقد مواد مغذی و یا غذاهایی که میزان چربی آنها بالاست را ممنوع کرده اند.در كشور ما تا كنون هيچگونه برنامه ريزي مدون براي تغيير عادات غذايي نادرست مردم انجام نشده است با وجود اينكه اقداماتي براي دادن تغزيه سالم به كودكان و نوجوانان در مدارس صورت گرفته و بعضا شير و انواع ميوه بين دانش آموزان توزيع شده,تا گامي براي اصلاح الگوي تغزيه از دوران كودكي برداشته شود,اما اين به هيچ وجه كافي نيست.تا زماني كه الگوي غذايي خانواده ها اصلاح نشود نمي توان به تغيير عادات غذايي اميدوار بود و اين كار نيز جز با آموزش صحيح در سايه برنامه هاي آموزشي و فرهنگ سازي غذايي ممكن نيست تا جامعه اي سالم تر داشته باشيم.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 225]