واضح آرشیو وب فارسی:سیمرغ: تهیهكننده فیلم «كتاب قانون» پیشبینی كرده بود كه فیلمش ركورد «اخراجیها» را بشكند، اما نهتنها اینگونه نشد بلكه كتاب قانون در رقابت با فیلمهای پیش پا افتادهای چون «زندگی شیرین» و... فيلم كتاب قانون در چند نما كتاب قانون، چهارمین اثر مازیار میری، حدود یك ماهی است كه روانه سینماهای تهران شده است. میری پس از 3 فیلم جدی پاداش سكوت، به آهستگی و قطعه ناتمام، این بار سراغ ژانر كمدی رفته و فیلمی را كارگردانی كرده كه با لحنی طنزآمیز دغدغههای اجتماعی كارگردانش را بازتاب میدهد. داستان فیلم درباره اختلافاتی میان افرادی است كه مناسبات و احكام شرع را در رفتار و گفتارشان رعایت نمیكنند. پرویز پرستویی، دارین حمسه، فریبا جدیكار و نگار جواهریان از بازیگران این فیلم هستند. گپی با فریده سپاهمنصور خودم با این جور پیرزنها خیلی مساله داشتم انگیزهتان از پذیرفتن نقش مادرشوهر سختگیر فیلم كتاب قانون چه بود؟ از سالها قبل خودم با این جور پیرزنها خیلی مساله داشتم. وقتی این نقش گیرم آمد، خوشحال شدم. گفتم خب حالا میتوانم حرف دلم را با این نقش بزنم. برخورد تندی كه یك عده متعصب با من در گذشته داشتند، در نحوه ارائه این نقشم تاثیر داشت. فكر میكنید كارهایی كه این مادر شوهر میكرد از روی بدجنسیاش بود؟ نه، این زن بدجنس نبود. عقیدههای متحجرانهای داشت كه روی آنها پافشاری میكرد. فكر میكرد دارد دستورات خدا را اجرا میكند. غذای عروسش را نمیخورد، چون فكر میكرد، آن غذا نجس است چقدر از خلاقیت خودتان برای در آوردن نقش استفاده كردید؟ اولش كه فیلمنامه را خواندم، دیدم شخصیت زن خیلی جدی است. خودم یك مقدار پیاز داغش را زیاد كردم. در نتیجه، نقش مادر شوهر یك مقداری طنزآمیز شد. البته از محدوده فیلمنامه بیرون نرفتم. من خصوصیات این زن را درشت نمایی كردم و مازیار میری هم مخالفتی نكرد. برخوردتان با بازیگر لبنانی یعنی «دارین حمسه» چطور بود؟ مشكلی نداشتیم. پرستویی و مازیار میری با بازیگر لبنانی خیلی سر و كله میزدند. او خیلی كم زبان میفهمید. جملهها را به زبان فرانسوی برایش ترجمه میكردند. خودش ترجمه فارسی را گوش میكرد و همانها را میگفت. اگر به فرانسوی ترجمه نمیكردند، خیلی نمیفهمید دارد چه میگوید. به عنوان بازیگر فیلم كتاب قانون، فكر میكنید علت توقیف 2 سالهاش چه بود؟ هنوز هم نمیدانم علت توقیفش چه بوده. شنیدهام یك نفر اعتراض كرده كه چرا یك خارجی در این فیلم میخواهد به ایرانیها درس مذهب یاد بدهد. این برداشت اشتباه است. «ژولیت» یك تازه مسلمان است. ما دیدهایم دانشجویانی را كه پزشكی میخوانند و در ترمهای اول وسواس زیادی دارند مدام به بقیه میگویند این چیزها را نخورید كه برای سلامتیتان ضرر دارد. بعد خودشان كه پزشك میشوند همه چیز از یادشان میرود و همه چیز میخورند. رسیدن به چرایی! 1 - كتاب قانون مخاطبش را به اندیشیدن فرا میخواند. فیلمنامهنویس یك تازه مسلمان را وارد كشورمان میكند و رفتارها و خصوصیات اخلاقی ایرانیها را به خودمان نشان میدهد. ژولیت كه در اواسط داستان به آمنه بدل میشود، یك آیینه دستش میگیرد و آن را با خودش به كوچه و خیابان میبرد. آیینه او صاف نیست و كمی تحدب و تقعر دارد. برای همین تصویری كه ما از خودمان در آن آیینه میبینیم، اندكی كاریكاتوری است. كتاب قانون از این نظر كه مخاطبش را با كلی سوال از سالن سینما بیرون میفرستد، فیلم ارزشمندی است. هر بار كه ژولیت با یك رفتار عجیب و غریب از نوع ایرانی مواجه میشود، یك علامت سوال در ذهنش شكل میگیرد. همزمان با او، تماشاگری هم كه به این واكنشهای روزمره عادت كرده، به كلمه چرا میرسد. چرا یك تازه مسلمان اصول اخلاقی ما را بهتر از خودمان رعایت میكند؟ چرا در سكانس آخر، رحمان (پرویز پرستویی) مجبور میشود در كلاس درس همسر لبنانیاش زانو بزند و از او درس ایمان و تقوا بیاموزد؟ 2 - فیلم یك شخصیت نوجوان خوب دارد كه آن را نگار جواهریان بازی میكند. دختری كه به خاطر آگاهی و جسارت بیشترش، از دیگر اعضای خانه متمایز میشود. او دختر و خواهر زنان متعصب و سختگیر ساكن خانه است. با آنها با احترام برخورد میكند. اما هر جا لازم ببیند، اشتباهاتشان را هم نقد میكند. او یك نسل سومی متدین است كه میخواهد پل رابطی باشد بین عروس تازه مسلمان و دیگر اعضای خانواده. 3 - روایت كتاب قانون در لحظات پایانی لحن متفاوتی به خود میگیرد. به یك باره كارگردان میرود سراغ نصیحت كردن و پند و اندرز دادن و پیام فرستادن. پیامهایی از این دست كه غیبت نكنید، كم فروشی نكنید، با یكدیگر مهربان باشید، پول مچاله به همدیگر ندهید و...، این سكانسها به یكدستی روایت لطمه میزنند، شاید به این خاطر كه پشت سر هم و مسلسل وار نمایش داده میشوند و در تار و پود داستان قرار نمیگیرند. 4 - در فیلم شكلات (با بازی ژولیت بینوش)، صحنهای هست كه شهردار سنتی داستان به سراغ شكلاتهای شخصیت زن میرود و پنهانی و به دور از چشم زن طعم شیرین آن را میچشد. شبیه این سكانس در فیلم «كتاب قانون» هم هست. جایی كه زنان خانه در ظاهر از دستپخت زن لبنانی تازه مسلمان بد میگویند، اما پنهانی سراغ غذاهایی كه او پخته است میروند. ركورد «اخراجیها» شكسته نشد تهیهكننده فیلم «كتاب قانون» پیشبینی كرده بود كه فیلمش ركورد «اخراجیها» را بشكند، اما نهتنها اینگونه نشد بلكه كتاب قانون در رقابت با فیلمهای پیش پا افتادهای چون «زندگی شیرین» و «دو خواهر» هم كم آورد. فیلم تا به امروز با 20 سالن سینما حول و حوش 500 میلیون تومان فروخته است؛ رقمی كه برای تهیهكنندهاش اصلا راضیكننده به نظر نمیرسد، آن هم تهیهكنندهای كه دو فیلم پرفروش «مریم مقدس» و «همیشه پای یك زن در میان است» را در كارنامهاش دارد. در پاسخ به این سوال كه چرا فیلم پاسخ قابل انتظار را از گیشه نگرفت میتوان به همان پاسخ قدیمی و كلیشهای متوسل شد. این كه رفتار مخاطب ایرانی قابل پیشبینی نیست و برخی وقتها تصمیمهای عجیب و غریبی میگیرد. اما بیشتر كه دقیق شویم، به پاسخهای سرراستتری میرسیم. كتاب قانون ستاره جوانپسندی ندارد. این درست كه «پرویز پرستویی» بازیگر قدر و محبوبی است، اما در زمانهای كه ستارههای جوان سرنوشت اقتصادی فیلمها را رقم میزنند، پرستویی به تنهایی نمیتواند تغییر قابل توجهی در میزان مخاطب یك فیلم ایجاد كند. بازیگر زن لبنانی فیلم هم آنقدر معروف نبود كه بتواند به كمك فیلم بیاید. البته اعلام خبر رفع توقیف فیلم میتوانست برای مخاطب كنجكاوی برانگیز باشد. خیلی از دیگر فیلمها همچون «آدمبرفی» از این قاعده بهره بردند و خانههای بالای جدول فروش را تصاحب كردند. اما این اتفاق برای كتاب قانون نیفتاد؛ شاید به این خاطر كه بین تولید و اكرانش زمان زیادی یعنی بیش از 2 سال فاصله افتاد. ضمن این كه فیلم ناگهان اكران شد و همین مساله فرصت تبلیغات را از صاحبان فیلم گرفت. اگر همین طوری جلو برویم، میتوانیم به جوابهای دیگری هم برسیم. مثلا این كه اكران فیلم در شهرستانها همزمان با تهران نبود و همین تاخیر باعث ریزش مخاطبان شهرستانی شد. این كه فیلم برخلاف كمدیهای رایج این روزها، شوخیهای سطحی و نازل نداشت و طنز تلخش برای مخاطبی كه عادت دارد در سالن سینما قهقهه بزند جذاب نبود و...با این حال هنوز پرونده كتاب قانون بسته نشده است. فیلم از اواخر پاییز در چند كشور عربی روی پرده میرود. شاید برای مخاطبان عرب دیدن فیلمی كه بخشی از آن در یك كشور عربی (لبنان) ساخته شده، جذاب باشد. شاید كتاب قانون فروش خارجی خوبی داشته باشد و...
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سیمرغ]
[مشاهده در: www.seemorgh.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 496]