محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1828788994
ساخت عمومي شهرها
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
ساخت عمومي شهرها رابرت ديكنسون_جغرافيا دان انگليسي_ پس از بررسي نظريه هاي مربوط به ساخت شهرها، شهر را در يك مقياس كلي مي نگرد و در محدوده آن مناطقي را بدين شرح تعيين مي كند: منطقه مركزي: در اين منطقه مركز شهر وبخش قديمي آن قرار گرفته است و در آن حد اكثر تراكم از لحاظ جا و فضا مشاهده مي شود،زيرا مراكز اصلي شبكه هاي وسايل ارتباطي است. انواع مختلفي از فعاليتهاي مربوط به بخش خدمات ، هنگام انتخاب محل در منطقه مركزي بشدت با هم رقابت مي كنند. با اشغال عمودي و افقي و جانبي، ساختمانهاي منطقه مركزي گسترش مي يابد وباعث تراكم ترافيك مي گردد. در اين منطقه،خرده فروشي،عمده فروشي،بخش اداري و بخش تجاري،همچنين بازار ها،هتل ها و بخش مسكوني براي طبقه ممتاز و ثروتمند و طبقه فقير و كم درآمد،مانند قطب هاي جاذب عمل مي كند.ساختمانهاي عظيم آن، نيازهاي جامعه بزرگ شهري را بر طرف مي سازد.همه زمينهاي منطقه مركزي تحت پوشش ساختمانهاي شهري قرار مي گيرند.در منطقه مركزي،حداثر توسعه عمودي شهر با ايجاد آسمان خراشهاي تو در تو و بي شمار،منطقه اي جدا از ديگر مناطق شهري بوجود مي آورد و به اغلب شهرها چهره كاملا مشخصي مي بخشد.منطقه مياني:بيشتر نقاط آن در نيمه دوم قرن نوزدهم و عوايل قرن بيستم ساخته شده است و برخلاف منطقه مركزي ، در تراكم ساختمان ها محدوديت ديده مي شود.طرح هاي شهري در منطقه به صورت نسبتا كاملي اجرا شده است كه طرز خيابان بندي و عرض خيابان ها نمونه اي از اين طرحها است.بلوك هاي ساختماني كاملا توسعه يافته است و فضاهاي باز و شخصي به ندرت به چشم مي خورد. اين منطقه معمولا يك منطقه مسكوني است و تراكم واحدهاي مسكوني در آن بسيار زياد است،با وجود اين تعداد بيشماري از كارخانه هاي كوچك در اين منطقه تاسيس مي شوند .از طرفي مرحله اوليه استقرار و توسعه صنايع شهري در سطوح مسطح منطقه مياني صورت مي گيرد.منطقه مياني شهرها به دلايل مختلف،منطقه در حال تحول و منطقه رو به پژمردگي ناميده مي شود.در واحدهاي مسكوني آن مهاجران و اقشار كم درآمد جامعه سكونت مي كنند.اين منطقه براي طراحان شهري هنگام نوسازي،مسائل و مشكلات فراواني ايجاد مي كند.منطقه بيروني:اين منطقه اصولا به عنوان يك منطقه مسكوني به شمار مي آيد كه در شهرهاي اروپائي از نيمه دوم قرن نوزدهم با توسعه واگن هاي اسبي،ترامواها،اتوبوس ها،واگن هاي برقي و در نهايت با توسعه اتوموبيل ها به صورت منطقه مسكوني در آمده است.سرعت اشغال اين منطقه بعد از جنگ جهاني اول افزايش مي يابد،به طوريكه امروزه همه نقاط آن تحت پوشش تاسيسات و سازمان هاي شهري و يا واحدهاي مسكوني قرار گرفته است.اين منطقه، منطقه اي باز و داراي فضاهاي وسيع و پاركهاي عمومي است، از اين رو تراكم كمتري را نشان مي دهد.بيشتر ساكنان قديمي ،اين منطقه را ترك كرده اند وسكونتگاههاي بزرگ آنها به قطعات كوچكتري تقسيم شده و طرح هاي جديد صنعتي در طول بزرگ راهها اجرا شده است . درين منطقه فضاهاي باز،منطقه واحداهاي مسكوني را از ديگر مناطق شهري جدا مي سازد.در منطقه بيروني،ويژگي هاي شهري در محل تقاطع وسائل ارتباطي،در اطراف يك هسته قديمي،يك بازار محلي،يك روستا يا يك هسته كهن صنعتي گسترش مي يابد و به تدريج فراگير مي شود.در اين منطقه،با توجه به اعتبار اجتماعي مردم آپارتمانها و ساختمانهاي چند طبقه ايجاد مي شود كه بهترين مكان براي سكونت يا انتقال وتاسيس شركتها،سازمانهاي تجاري و باشگاهها به شمار مي رود.حاشيه شهر يا مرزهاي دهشهر:در اين منطقه،منطقه بيروني حومه هاي شهري قرار دارد كه در آن سوي مرزهاي اداري شهر واقع شده است و يك حوزه وسيع روستائي به شمار مي آيد.در منطقه بيروني،مزارع و جنگلها برچشم اندازهاي منطقه مسلط است.با توسعه شهر،مناطق مسكوني به سوي منطقه بيروني گسترش مي يابد و صنايع جديد وديگر فعاليت هاي شهري در اطراف شهركها و يا روستاهاي موجود متمركز مي شود.قانوني براي شهرهاي زيبادر ماده 30قانون طرح جامع در قانون برنامه چهارم توسعه آمده: دولت موظف است به منظور هويت‌بخشي به سيماي شهر و روستا استحكام بخشي ساخت و سازها، دستيابي به توسعه پايدار و بهبود محيط زندگي در شهرها و روستاها، اقداماتي را در بخش‌هاي عمران شهري و روستايي و مسكن به عمل آورد.براساس يكي از مفاد اين قانون هويت‌بخشي به سيماي شهرها در برنامه چهارم توسعه راهكارهايي به اين شرح دارد:هويت بخشي به سيما و كالبد شهرها، حفظ و گسترش فرهنگ معماري و شهرسازي و ساماندهي ارايه خدمات شهري از طريق:-1 تهيه و تدوين قانون جامع شهرسازي و معماري كشور تا پايان سال اول برنامه چهارم-2 مناسب‌سازي فضاهاي شهري و روستايي براي جانبازان و معلولين جسمي- حركتي و اعمال اين ضوابط در اماكن و ساختمانهاي عمومي و دولتي تا پايان برنامه چهارم.-3 بهبود وضعيت عبور و مرور شهري به همراه افزايش سهم حمل و نقل عمومي تا ميزان هفتاد و پنج درصد(75%) نسبت به كل سفرهاي درون شهري.-4 ارتقاي شاخص‌هاي جمعيت تحت پوشش شبكه آب شهري و فاضلاب شهري به ترتيب تا سقف صددرصد (100%) و چهل درصد 40%-5 احياي بافت‌هاي فرسوده و نامناسب شهري و ممانعت از گسترش محدوده شهرها براساس طرح جامع شهري و ساماندهي بافت‌هاي حاشيه‌اي در شهرهاي كشور با رويكرد توانمندسازي ساكنين اين بافت‌هاطبيعي است كه تحقق اهداف چنين قوانيني ميسر نخواهد شد مگر با برنامه‌ريزي، آسيب‌شناسي كارشناسانه، هماهنگي بين نهادهاي مسوول مرتبط و البته فرهنگ‌سازي در اين‌باره!نظريه مكان هاي مركزي وسلسل مراتب شهري به طور كلي، مكان هاي مركزي يعني مراكزي كه فعاليت هاي توليدي به منظور توليد و عرضه كالا و خدمات در آن جا متمركز است. حال اين مراكز يا ميتواند مراكز فرعي و اصلي موجود در داخل يك شهر باشد ويا اين كه خود شهر به عنوان يك مركز توليدي در يك نظام توزيع شهري در نظر گرفته شود (زيرا همان طور كه مي دانيم نقش اصلي يك شهر توليد و ارائه كالا و خدمات به مناطق اطراف خود استدرجه مركزيت هر شهر به وسيله مرتبه آن تعيين ميشود، بدين ترتيب كه شهرهايي كه در طبقه بالايي قرار دارند، داراي جمعيتي بيشتر و منطقه نفوذي بزرگ تري هستند (منظور از منطقه نفوذي،جمعيتي است كه علاوه بر جمعيت خود شهر ،از كالا ها خدمات شهر مورد استفاده مي كند)و در ضمن تعداد و نوع فعاليت هاي توليدي آن ، بسيار متنوع و گوناگون است.از طرف ديگر شهرهايي كه در طبقه پايين تري قرار دارند، مراكز ارائه كالا هاو خدماتي هستند كه نيازهاي ضروري و اوليه انساني را (مانند گوشت، نان، لبنيات، پوشاك و مواد سوختني) كه احتياج به خريد مداوم و روزانه دارد برآورده مي كند. بنابراين درهر جامعه اي يك سلسله مراتب شهري وجود دارد، زيرا وسعت بازار براي كالاها و خدمات گوناگون مختلف است كه اين به نوبه خود ناشي از وجود يكصد بالا و پاييني است كه براي اندازه بازار هر كالا و خدمتي وجود دارد. حد پايين، به حداقل ميزاني كه يك كالا قابل عرضه باشد گفته مي شود، كه اين در نقطه سر به سر قرار گفته (نقطه سر به سر جايي است كه درآمد متوسط برابر هزينه متوسط باشد كه البته در هزينه متوسط سود نرمال هم نهفته است.حد بالاي وسعت بازار يك كالا، بيشتر داراي مفهوم فضايي است. تعيين كننده اصلي و تنها عامل تعيين كننده اين حد بالاي وسعت بازار،هزينه حمل و نقل است (حد نهايي در جايي كه تقاضا براي آن كالا صفر است، تعريف مي شود(اين حد بالا و پايين وسعت بازار براي هر كالا، تواما تعداد و اندازه مكان هاي مركزي كه هر كالا را عرضه مي كند، تعيين مي كند. از آن جايي كه كالاها و خدمات با توجه به وسعت بازار خود در طبقه هاي مختلفي قرار مي گيرند، يك شبكه مكان هاي مركزي (يا نظام سلسله مراتب شهري)به وجود مي آيد كه مراكز كوچك و محدوده هاي اطراق شان، درون محدوده بازار شهرهاي بزرگ قرار دارند.در هر سلسله مراتب شهري، اندازه شهر به سطح مرتبه اي بستگي دارد كه آن شهر در آن قرار گرفته، به خاطر اين كه فعاليت هايي كه در هر شهر انجام مي گيرد به موقعيت مكاني آن نسبت به ساير شهرهاي هم مرتبه و بزرگ تر از آن بستگي دارد. بنابراين، حد مطوب اندازه شهر، تمام مفهوم مطلق خود را در يك نظام سلسله مراتب شهري، كه در آن اندازه هاي مختلف شهر وجود دارد، از دست مي دهد. با توجه به اين نكات متوجه مي شويم كه، مساله توزيع جمعيت در حد مطلوب، دريك سلسله مراتب شهري مهم تر از تعيين حد مطلوب اندازه شهر است. سلسله مراتب شهري از چند نظر مختلف بهترين شكل سازماندهي فضاست. توزيع كالاها و خدمات به تمام جامعه، انتقال تكنولوژي هاي جديد و ابداعات به سراسر جامعه و وجود روشهاي مختلف زندگي در محيطهاي گوناگون است. وجود اين نوع سلسله مراتب شهري باعث مي شود كه تقريباً هر اندازه شهري با حد مطلوب سازگار باشد.اولين تئوري مكان هاي مركزي به وسيله كريستالر كه يك جغرافي دان بود در سال 1933، در مورد نواحي جنوب آلمان، عنوان شد. او متوجه شد كه رابطه مشخصي بين اندازه شهر و تعداد شهرهايي كه درآن طبقه از اندازه شهر قرار دارند، وجود دارد و بالاخره، براي ژي بردن به اندازه شهر، بايد در مورد تمام كالاها و يا خدماتي كه در آن شهر توليد و عرضه مي شود، اطلاعاتي داشت. هر شهر كه در هر طبقه اندازه اي خاصي قرار دارد، تمام كالاها و خدماتي را كه شهرهاي كوچك تر عرضه مي كنند به علاوه كالاها و خدمات بيشتري كه به بازار بزرگتري احتياج دارند، توليد و عرضه مي كند.در حدود دو سال بعد، در سخت ترين سالهاي جنگ جهاني دومف »آگوست لوش«، بعضي از فرضهاي مدل كريستالر را تغيير داد و يك نظام شهري را بنيان نهاد كه با حقيقا سازگاري بيشتري داشت. برعكس مدل كريستالر در مدل لوش، شهرهاي هم اندازه، مي توانند كالاها و خدمات مختلفي را توليد و عرضه كنند.نظام سلسله مراتب شهري را كه منتج از نظريه مكانهاي مركزي است، مي توان در ساده ترين حالت خود با استفاده از ابزارهاي رياضي نشان داد و معمولاً رابطه مستقيم بين تعداد و تنوع فعاليت ها و جمعيت شهر وجود دارند. بنابراين، مي توان گفت شهرهايي كه در طبقات بالاتر قرار دارد، جمعيت بيشتري هم دارد. در اين صورت شهري كه در طبقه اول قرار گرفته، كوچكترين اندازه شهر در نظام سلسله مراتب شهري است و شهري كه در طبقه آخر قرار گرفته، داراي بزرگترين اندازه شهر در آن نظام شهري است.از خصوصيات ديگر سلسله مراتب شهري بر اساس نظريه مكانهاي مركزي اين است كه فاصله بين شهرهاي موجود در هر طبقه با طبقه اي كه آن شهرها در آن واقع شده است، رابطه عكس دارد. بدين ترتيب كه فاصله بين شهرهايي كه در طبقه قرار دارند، كمتر از فاصله بين دو شهري است كه در طبقه بالاترند.نبايد فراموش شود كه يكي از فرضه هاي مهم اين نظريه بيان مي كند كه منابع توليد و جمعيت به طور يكنواخت در منطقه توزيع شده باشد، اما نامنظم بودن توزيع فضايي منابع توليد و به تبع ان مناطق توليدي و صنعتي و همچنين وجود خاصيت صرفه جويي هاي ناشي از تجمع ، باعث برهم زدن يكنواختي سيستم سلسله مراتب شهري بر اساس نظريه مكانهاي مركزي مي شود.نكته ديگر اين كه نظريه مكانهاي مركزي، وضعيت موجود يك سيستم سلسله مراتب شهري را در حالت ايستا (استاتيك) توضيح مي دهد و نمي تواند با رشد ديناميكي شهر سازگاري داشته باشد.«اسمايلز» اولين بررسي سلسله مراتبي مكانهاي مركزي را در سطح ملي انجام داده است، سلسله مراتبي كه او براي كشورهاي انگليس و ولز ارايه داد، بر اساس برخي فعاليتهاي منتخب كه وي آن ها را ويژگي يك شهر كامل از نظر خدمات و خرده فروشي تشخيص داده بود قرار داشت. اين فعاليتها عبارت بودند از: 1. بانك 2. شعبات فروشگاههاي زنجيره اي مهم 3- دبيرستان 4- بيمارستان5- سينما6- روزنامه هاي هفتگي.هر شهري كامل مي بايست همه كاركردهاي بالا را به استثناي بيمارستان و دبيرستان كه در مورد اين دو، اسمايلز انعطاف بيشتري به خرج داده بود داشته باشد.نظريه مكان مركزييكي از علمي ترين ساخت سكونتگاه ها كه در بيشتر موارد،برنامه هاي توسعه اجتماعي _ اقتصادي كشورها ونواحي را تحت تاثير قرار داده است ، نظريه مكان مركزي والتر كريستالر (1893-1969) است كه آن را در سال 1933 در كتاب خود به نام مكان هاي مركزي در بخش جنوبي آلمان منتشر ساخت.اين نظريه تا دهه1950 مورد توجه قرار نگرفت تا اينكه در سال 1966 به زبان انگليسي ترجمه ومنتشر شد و از آن زمان به بعد،اساس مطالع شهري _ ناحيه اي قرار گرفت وشهرت جهاني يافت.والتر كريستالر،در طرح نظريه مكان مركزي،بيشتر از نظريات علمي فن تونن (كاربري زمين هاي كشاورزي)، آلفرد وبر(مكان گزيني صنعتي،1909) وانگلندر(كرايه حمل ونقل،1924) بهره گرفته است.وي در سال 1940،به همراهي اگوست لوش، سازمان فضايي اقتصادي را تهيه كرد.هدف اصلي نظريه مكان مركزي ، شرح وتبيين سازمان فضايي سكونتگاه ها وحوزه نفوذ آنهاست.فرضيات واصول نظريه كريستالروالتر كريستالر،اساس نظريه خود را در مجموعه اي از فرضيات قرار داده است كه خلاصه اي از آن در زير مي آيد :وجود دشت يكنواخت كه در آن به طور يكسان ،حمل ونقل به همه جهات به آساني امكان پذير است.در اين دشت تنها يك وسيله نقليه كار مي كند.جمعيت به طور يكنواخت در سراسر دشت پراكنده شده اند.در مكانهاي مركزي واقع در دشت براي حوذه هاي نفوذ،كالا وخدمات تهيه مي شود وكاركردهاي اداري ايجاد مي گردد كه مغازه هاي ظروف فلزي(كالا)،خشك شويي(خدمات) و دفتر برنامه ريزي(اداري) نمونه هايي از آن است.مصرف كنندگان، به نزديك ترين مكان مركزي كه كالا و خدمات مورد نياز آنان را ارائه مي دهد مراجعه مي كنند.در اينجا،مصرف كنندگان،حداقل مسافت را براي دريافت كالا و خدمات مي پيمايند.تهيه كنندگان كالا وخدمات،مردان اقتصادي هستند و همواره تلاش مي كنند كه در دشت به حد اكثر سود دست يابند و چون مردم با توجه به صرفه اقتصادي به نزديكترين مركز مراجعه مي كنند،تهيه كنندگان كالا و خدمات از يكديگر فاصله مي گيرند تا مصرف كنندگان بيشتري را جلب كنند.در اين دشت در برخي از مكان هاي مركزي ،كاركردهاي بيشتري عرضه مي شود.اين قبيل مكان هاي مركزيةدر سطوح بالاتر نظام سلسله مراتب مركزي قرار مي گيرند، در حاليكه مكان هايي كه تنها داراي چند كاركرد است در سطوح پايين تر نظام سلسله مراتبي فعاليت مي كنند.در سطوح بالاتر نظام سلسله مراتب مركزي،همه كاركردها از جمله ، كاركردهاي سطوح پايين تر نظام عرضه مي شود.همه مصرف كنندگان از نظر درامد وتقاضا براي كالا و خدمات،در موقعيت مساوي قرار گرفته اند.با توجه به موارد مذكور،در نظريه كريستالر، دو عامل مهم به نظر مي رسد:الف)آستانه كالا و خدمات،ب)محدوده بازار فروش كالا وخدمات.در اينجا نتيجه مي گيريم كه مراكز مختلف نظام سكونتگاهي ، تنها از طريق نوع وتعداد كالاها،محدوده بازار فروش كالا وخدمات و ميزان اشتغال وجمعيت شناخته وتبيين مي شود.در نظريه كريستالر،عامل هزينه حمل و نقل وآمد وشد براي خريد كالا وخدمات ، از موارد تعيين كننده محسوب مي شود،يعني مصرف كنندگان كالا و خدمات براي گريز از پرداخت هزينه زياد آمد وشد، به نزديكترين مكان مركزي مراجعه مي كنند و در صورتيكه مصرف كننده اي به مكان مركزي(بازار) دورتري مراجعه كند و هزينه مسافرت بيشتري را بپردازد، بايد كالا وخدمات كمتري را بخرد.اين "تاثير عارضي" فاصله از طريق پرداخت هزينه حمل ونقل به واقعيت مي رسد.نتيجه اين عملكرد،كاهش تقاضا با توجه به عامل فاصله از مكان مركزي است.روشن است كه علاوه بر هزينه اضافي حمل ونقل، مدت زمان مصرف شده نيز از عوامل اصلي در عدم مراجعه به مكان مركزي دورتر خواهد بود.منبع:http://forum.parsigold.comوبلاگ دانشجویان جغرافیای شهری یزد/الف
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 407]
-
گوناگون
پربازدیدترینها