واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: خبرنگار ايرنا براي معرفي جايگاه موسيقي و تاريخچه اين هنر بومي در استان كرمان، روز يكشنبه و همزمان با برپايي هفتمين جشنواره موسيقي نواحي گفت وگويي را با كارشناس موسيقي و دبير تخصصي جشنواره موسيقي نواحي استان كرمان انجام داده است. سيد فواد توحيدي گفت: موسيقي نواحي اين استان به ترانههاي كار، شادماني، روايي و حماسي، سوگ آواها، لالاييها و موسيقي صوفيانه و قلندري، مذهبي و آييني، سارباني، زورخانه و كوليها تقسيم بندي ميشود. وي سازهاي موسيقي نواحي استان را در دنيا منحصر به فرد دانست و افزود: اين سازها شامل كوبهاي، بادي و زهي آرشهاي است. توحيدي سازهاي كوبهاي را شامل پوستي(ممبرانوفون) و بدون پوست (ايديوفون) ذكر كرد و ادامه داد: جوغ، غرو، جاريگ، درك، انواع مختلف دايره، انواع دهل و جوره، انواع نقاره، تمبك محلي و تمپو از سازهاي كوبشي پوستي در استان كرمان به شمار مي روند. وي سازهاي كوبشي بدون پوست در اين استان را به كوزه، سنگ، چوسر (چوب سحر) و خلخال تقسيم بندي كرد. اين استاد موسيقي در مورد ساز جوغ گفت: جوغ، سازي است سنگي از نوع كوبهاي يك طرفه كه روي دهنه آن را با پوست بز يا گوسفند ميپوشانند. به گفته توحيدي، تا دو دهه قبل ساز جوغ در بين گروهي از ساربانان و شتربانان استان رواج داشته است به اين ترتيب كه آن را با طناب روي شتري به نام شتر سرآهنگ (راه بلد) ميبستهاند و ساربان در هنگام بروز توفان شن از آن به عنوان ساز راهنما استفاده ميكرده، به صورتيكه براي ايمني از شنهاي بيابان، صورت خود را با پارچهاي بسته و فقط با ضربهزدن به پوست جوغ، شتران را بدنبال شتر سرآهنگ ميكشانده است. دبير تخصصي هفتمين جشنواره موسيقي نواحي كرمان، ساز غرو را يكي از سازهاي منحصر به فرد دانست و گفت: شايد اين ساز تنها ساز چهارگوش دو طرفه در جهان باشد. وي افزود: غرو در روستاهاي بيدخون و مرغك بم شناسايي شده و در هنگام شادي و پايكوبي سنتي نواخته ميشود. اين كارشناس موسيقي محلي در استان كرمان با اشاره به اينكه پوست ساز غرو از جنس پوست بز يا گوسفند است، افزود: طرز نوازندگي غرو بسيار جالب است و نوازنده با تكنيكي خاص به دو طرف ساز ضربه وارد ميكند. وي درمورد معرفي ساز جاريگ نيز گفت: اين ساز يكي ديگر از سازه هاي كوبهاي پوستي استان كرمان است و سازي است استوانهاي و كوچك كه بر دو دهانه آن پوست ميكشند و در داخل آن مقداري سنگريزه (ريگ) وجود دارد. توحيدي افزود: نوازنده در حال اجراي ريتم بر روي يكي از پوستهاي جاريگ در حالتي شوكدار پايين و بالا ميكند و از برخورد ريگها با پوست بالا و پايين صدايي ايجاد مي شود. وي بيشتر نوازندگان جاريگ را نوجوانان معرفي كرد و گفت: جنس بدنه جاريگ در قديم چوبي بوده اما اكنون بيشتر حلبي و بدون پوست است. اين استاد موسيقي افزود: درگ نوعي ساز پوستي دو طرفه است كه با تسمه به گردن نوازنده آويزان ميشود و بر عكس دهل، پوستها موازي زمين قرار ميگيرند و به جاي چوب و تركه با انگشتان دست نواخته ميشود. وي ادامه داد: معمولا بر بدنه اين ساز زنگولهاي با نخي از جنس كنف آويزان است و نوازنده زماني زنگوله را بر روي پوست بالايي ميگذارد تا در هنگام نواختن و لرزش پوست، صداي زنگداري ايجاد شود. اين پژوهشگر موسيقي محلي كرمان در مورد ساز دايره نيز گفت: اين ساز با ابعاد و اندازههاي مختلف و تكنيك نوازندگي متنوع در اكثر مناطق استان اجرا ميشود. وي افزود: در ميان تكنيك هاي نوازندگي، نوع نوازندگي دايره در شهربابك بسيار منحصر به فرد است و نوازنده آن را به صورت نشسته و با تكيه دادن بر روي يكي از پاها اجرا ميكند. توحيدي ادامه داد: در يكي از روستاهاي كولينشين به نام دهنو (دهنه) نيز بر روي پوست دايره به صورت ضربدري روده گوسفند ميكشند تا در هنگام ضربه به پوست، صدايي تركيبي شبيه به درام را ايجاد كند. وي خاطر نشان كرد: دراويش و زرتشتيان كرمان نيز از نوعي دايره به نام دپ استفاده ميكنند و طرز نوازندگي دپ در بين اين دو گروه متفاوت است. توحيدي ادامه داد: زرتشتيان اين ساز را با انگشت مينوازند و از آن در مراسم گوناگون از جمله جشن تيرگان، مهرگان و سده استفاده ميكنند. توحيدي گفت: اين ساز در شهر رفسنجان در سه اندازه كوچك، متوسط و بزرگ يافت ميشود كه توسط نوجوانان، جوانان و بزرگسالان نواخته ميشود. مسوول گروه پژوهش هاي موسيقي نواحي استان كرمان در مورد ساز دهل افزود: اين ساز در مناطق مختلف استان به دو صورت بدنه فلزي و چوبي و با ابعاد متفاوت كاربرد دارد. وي گفت: از اين نوع دهل در مناطقي مانند بم، جيرفت و رابر استفاده ميشود. ك/4 فراهنگ ** 7438/2624 ** 1071 ادامه دارد …
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 519]