واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: بین الملل > خاورمیانه - نسل جدیدی فلسطینی ها برای پیشبرد انقلابی عاری از خشونت به گاندی یا مارتین لوتر کینگ نیاز ندارد گرشام گورنبرگنیازی به الهام گیری از ماهاتما گاندی و یا حتی خود او برای به راه انداختن انقلابی عاری از خشونت ندارید. این جمله در حقیقت درسی بود که انقلاب ها در تونس و مصر به مردم فلسطین و اسرائیل داد. مدت هاست که اسرائیلی ها و فلسطینی ها از هم این سوال را می پرسند که : ماهاتما گاندی فلسطینی ها کجاست؟ اکنون پرسش دیگری مطرح است : آیا نسخه ای که در مصر و تونس پیچیده شد برای کرانه باختری هم قابل تجویز است ؟ این نسخه را باید برای مبارزه با کدام بیماری صادر کرد؟ من دو سال پیش در یادداشتی برای آتلانتیک ، چرایی عدم برخورداری فلسطین از ماهاتما گاندی را مطرح کردم. این سوال ریشه در حقیقتی غیرقابل انکار هم داشت: موفقیت گاندی در مقابله با انگلیسی ها در هندوستان و مارتین لوتر کینگ در ایالات متحده نشان می دهد که این قبیل مبارزات عاری از خشونت می تواند در برابر رژیم هایی که داعیه دار دفاع از ارزش های لیبرال هستند، جواب دهد. این راهکار در برابر رژیم هایی جواب می دهد که شعار دموکراسی خواهی می دهند اما در حقیقت از هیچ سرکوبی فروگذار نیستند. در این قبیل مسائل زیرکانه ترین راه توسل به رویکردی است که طرف را در مقام انتخاب دو تضاد قرار دهد. دو راهی که در یک سوی آن ارزش های رژیم داعیه دار دموکراسی ایستاده و در سوی دیگر آن هم سرکوب معترضان و مخالفان قرار گرفته است. اگر این فرضیه درست باشد ، اسرائیل به حکمرانی بر کرانه باختری ادامه خواهد داد و البته که حصر غزه توسط این رژیم می تواند بهترین بهانه برای توسل به مبارزه عاری از خشونت فلسطینی ها باشد . از سوی دیگر فلسطینی ها برای مقابله با اسرائیل دست به مبارزه مسلحانه برده اند که البته همواره آنها را هدف انتقادهای بی سر و ته اسرائیل قرار داده است. اسرائیل مبارزه مسلحانه فلسطینی ها را مبنا قرار داده و حرکت های خود را در حصر نوار غزه و اعمال کنترل بر کرانه باختری توجیه می کند. رهبران این رژیم حتی برای توجیه عملکرد خود در برابر دیدگان غرب هم از همین ابزار استفاده می کنند. اسرائیل حتی برای توجیه مقاومت در برابر طرح تشکیل دو کشور مستقل فلسطین هم مبارزه مسلحانه فلسطینی ها را بهانه می کند. با این همه فراموش نکنیم که تاریخ معلمی زیرک است. می توان از همین تاریخ بسیار آموخت. با توجه به تجربه گاندی و مارتین لوتر کینگ ، می توان نتیجه گیری کرد که مبارزه عاری از خشونت به رهبری کاریزماتیک نیاز دارد . رهبری که با الهام از همین تاریخ رهروان خود را به سمت مبارزه ای عاری از خشونت رهنمون شود. در مصر و تونس این مساله چندان عینیت نداشت. این انقلاب ها سکولار نبودند و تظاهرات عاری از خشونت ابزاری بودند در اختیار معترضان. معترضان چندین به این شیوه از اعتراض اعتقاد نداشتند. اکنون تمامی این خیزش ها رهبران کاریزماتیک را کم دارند و بر مبنای همین غیبت است که رژیم های خودکامه اما داعیه دار دموکراسی به رویه سابق خود ادامه می دهند. آیا تمام این مشق ها را می توانیم برای ساکنان کرانه باختری هم دیکته کنیم؟ برخی نویسندگان فلسطینی هر بار که نام مبارزه عاری از خشونت به میان می آید،به تاریخ ارجاع می دهند و سابقه فلسطین در این قبیل مبارزه را به رخ می کشند: فلسطینی ها این استراتژی را هم تجربه کرده اند. این پاسخ را اما باید در بستری تاریخی مورد موشکافی قرار داد. در دهه هشتاد، یک فعال فلسطینی - امریکایی به نام مبارک عواد ، در کرانه باختری دست به مبارزه غیرمسلحانه و عاری از خشونت با اسرائیل زد .وی با تئوریسین امریکایی که عقاید و باورهای وی در امروز خاورمیانه بسیار مورد استفاده قرار می گیرد ، بسیار بحث و تبادل نظر داشت . در 1988، عواد به امریکا بازگردانده شد چرا که اسرائیلی ها از حضور او در کرانه باختری احساس خطر کرده بودند. این اخراج از رام الله زمانی انجام گرفت که عواد هنوز چندان در میان فلسطینی ها جایی برای خود باز نکرده بود . بسیاری از فلسطینی ها اعتقاد دارند که عواد یک مانع روانی در میان فلسطینی ها را به چالش کشید: فلسطینی ها در تمام این سالها به خشونت و مبارزه مسلحانه به عنوان ابزاری برای اعتراض به قربانی شدن در این سالها متوسل شده بودند . اخیرا در برخی روستاهای مرزی کرانه باختری هم فلسطینی ها برای مقابله با مانع سازی های اسرائیل دست به مبارزه غیرمسلحانه زدند . با این همه در فراخوانی که برای اعترضا مسالمت آمیز به این شیوه برگزار شد ، جماعت محدودی شرکت کردند. این عدم استقبال به معنای عدم امیدواری فلسطینی ها به این شیوه از مذاکره بود . تا همین چند هفته پیش باور عمومی این بود که تظاهرات عاری از خشونت نه عملی است و نه قهرمان ساز . با این همه آنچه در میدان تحریر قاهره رخ داد به منزله حیاتی دوباره در رگ قهرمانانی بود که مقابل دیکتاتوری تنها سلاحی که دارند شجاعت است . آنها که از طریق فیس بوک و نه شیوه های قدیمی ، گردهم آیی ها را ترتیب می دهند. از مراکش تا بحریم هیچ کدام از خیزش ها و جنبش های عمومی اندک شباهتی به هم ندارند. در فلسطین هم تلاش هایی برای این قبیل مبارزات عاری از خشونت انجام گرفت. جوانان فلسطینی در فیس بوک راهنمای این مبارزه را به تصویر کشیدند. در فیس بوک گروهی به نام " انقلاب کرامت " کار خود را آغاز کرده اند که خواهان راهپیمایی مسالمت آمیز پس از نماز جمعه دو هفته پیش شده بودند . خواهش انها هم آشتی میان فتح در کرانه باختری و حماس در نوار غزه بود . جمعه مد نظر آمد و گذشت و هیچ جماعتی در خیابان دست به اعتراض نزدند. یک هفته پیش جماعتی چند صد نفری در کرانه باختری دور هم جمع شدند و فریاد آشتی ملی سر دادند اما در نوار غزه از این خیزش ها خبری نبود . این بی میلی فلسطینی ها یک اختلاف فاحش میان آنها و مصری ها را نشان داد . در مصر یک نفر در راس قدرت بود و هدف هم حذف همان یک نفر بود: جسنی مبارک . در فلسطین قدرت تقسیم شده و هدف مشخص نیست . کرانه باختری و نوار غزه از 2007 تحت حاکمیت دو گروه متفاوت هستند: غزه در قبضه حماس و کرانه باختری در اختیار تشکیلات خودگردان فلسطین یا همان فتح. دوران ریاست جمهوری عباس در 2009 یا 2010 به پایان رسید با اینهمه وی هنوز به قدرت نمایی ادامه می دهد. محمود عباس و نخست وزیر دولت موقت سلام فیاض معترضان مسلح را از خیابان ها جمع کرده و وعده اعلام استقلال یکجانبه تا پایان سال جاری میلادی را دادند. با این همه اسرائیل هنوز دست از کنترل کامل کرانه باختری برنداشته است . می توان همچنان بر این طبل کوبید که فلسطینی ها باید به راهکار مسالمت آمیز برای خروج از بحران روی بیاورند اما وتوی شهرک سازی های اسرائیل در شورای امنیت توسط ایالات متحده خلاف این امر را اثبات می کند. اسرائیل در حال حاضر با دو تناقض دست به گریبان است : دموکراسی پارلمانی در داخل و ادامه اشغال سرزمین دیگری در خارج. اگر نسل جدیدی از فلسطینی ها به اعتراض عاری از خشونت روی آورند، این فرصت را در اختیار خواهند داشت که خود و حق طبیعی خود را به افکار عمومی اسرائیل اثبات کنند. شاید این نسل بتواند بدون ماهاتما گاندی به این استراتژی تمسک جسته و رها شود. امریکن پراسپکت 24 فوریه / ترجمه : سارا معصومی 48
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 445]