واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: آخرین نوازنده ساز «شمشال» از دنیا رفت
![آخرین نوازنده ساز «شمشال» از دنیا رفت](http://img.tebyan.net/big/1388/03/1321191542191502477162195371461019114319836.jpg)
به گزارش ایسنا از بوکان ـ استاد قادر عبداللهزاده «قاله مهره» و یکی از نوازندگان برجسته دورههای مختلف جشنواره بینالمللی موسیقی فجر و جشنواره موسیقی نواحی کرمان، شب گذشته ـ 31 اردیبهشت ماه ـ بر اثر بیماری «ایدم ریه» و بیماری قلبی در 84 سالگی درگذشت. گفته میشود؛او از آخرین بازمانده نوازندگان قدیمی ساز شمشال، از استادان و مشاور هیأت داوران جشنواره موسیقی نواحی ایران، از نوازندگان دورههای مختلف جشنواره بینالمللی موسیقی فجر و یکی از گنجینههای موسیقی ناب و فولکلور کردستان است. به زعم اظهارنظرهای مختلف؛ محمد رضا درویشی محقق برجسته موسیقی نواحی ایران، «قالهمهره» یکی از گنجینههای بیبدیل موسیقی ناب کردستان و ساز قدیمی شمشال به شمار میرود و برای همین درویشی از ایشان برای شرکت در جشنواره موسیقی نواحی ایران در کرمان اختصاصی دعوت بهعمل میآورد تا در کنار نوازندگی ساز شمشال و مزین کردن جشنواره موسیقی نواحی کرمان، در سازهای بادی مشاور هیأت داوران نیز باشد. پیکر آن مرحوم در ساعت 17 عصر امروز جمعه ـ اول خرداد ماه ـ طی مراسمی توسط خانواده، بستگان نزدیک و هنرمندان و مردم منطقه از مرکز شهر بوکان تشییع و در جوار هنرمند صاحب نام کردستان زنده یاد استاد «حسن زیرک» واقع در مجتمع تفریحی گردشگری حسن زیرک در دامنه کوه «نعل شکن» شهر بوکان به خاک سپرده خواهد شد. استاد قادر عبداللهزاده در سال 1294 شمسی در روستای (کولیجه) از توابع شهرستان بوکان در استان آذربایجان غربی چشم به جهان گشود. پدربزرگ، پدر، و برادران او از نوازندگان برجسته و مشهور شِمشال در زمان خود بودهاند؛ وی از سن 11سالگی ساز شمشال را نواخته و هرگز این ساز را از خودش دور نکرده است. در سن جوانی به دلیل محجوبی و شخصیت متینش شیخ محمد، شیخ منطقه بُرهان لقب «قاله مهره» به معنای قادر آرام را به او داد. شیوه نوازندگی استاد عبداللهزاده کاملاً تحت تاثیر وضعیت جغرافیایی منطقه مکریان است، که طبیعتی کوهستانی و پستی، بلندیهای بسیاری دارد. نوع نوازندگی این ساز کاملاً پرشور و هیجان با صداهای قوی و ضعیف مکرر و تکرارهای متوالی است. او بیشتر آهنگهای فولکلور را که با نامهای «بیت»، «بند»، «هوا»، «حیران» و «گورانی» که داستانهای عاشقانه و منظومههای حماسی کردستان است را در سینهاش حفظ و اجرا میکرد. به گفتهی خودش از کودکی با شمشال همدم بوده است و در هر جا وهر شهر و هر کوهساری و برای هر کسی شمشال مینواخته است. چون مردم دوست بوده و به هنری که داشته بسیار علاقهمند بوده است و مردم نیز بدان اهمیت میدادند و وی را مورد احترام قرار میدادند.
![آخرین نوازنده ساز «شمشال» از دنیا رفت](http://img.tebyan.net/big/1388/03/1631691306014415617718422814089219809113193.jpg)
او با بیتخوانها وخوانندگانی چون «محمد بیتان»، «محمد آغا»، «علی کردار« و «عزیز شاهرخ» برنامههایی را اجرا و ضبط کرده است. استاد «قالهمهره» به شمشال خود علاقه زیادی داشت و به گفته خودش کسی از آن نوع شمشال او را نداشته و نمیتواند درست کند. این شمشال را وی حدود 30 سال قبل از یک سید با یک راس گوسفند معاوضه کرده است. استاد «قاله مهره» میگفت بعد از مرگ من فلوتم را به موزه کردستان عراق منتقل کنید چون قدیمی بوده و از نیاکانان کرد بر جای مانده و به دست من رسیده است و قدمت آن به حدود 150 سال قبل میرسد. شمشال در موسیقی كردی از جایگاه ویژهای برخوردار است. ساختمان ساده و صدای ویژه آن حكایت از قدمت بسیار زیاد آن دارد و به همین دلیل نیز جنبههای قدسی و رمزی اصوات را تاكنون حفظ كرده است. متأسفانه نوازندگان این ساز بسیار انگشت شمارند و آخرین راویان اصوات قدیمی شمشال در سن كهولت میباشند. بنا بر این گزارش، استاد «قالهمهره» در مراسمهای رسمی همچون سالگرد بمباران شیمیایی سردشت، سالگرد بمباران شیمیایی حلبچه و انفال مردم کردستان عراق و در رادیو تلویزیون مهاباد و هر مراسمی که مربوط به بدبختی و آوارگی مردم کرد بوده هر ساله دعوت میکردند تا شمشال بنوازد. همچنین در سال 2002 جایزه ویژه انفال «پیره میرد» را به خاطر یک عمر فعالیت هنری در شهر سلیمانیه کردستان عراق را دریافت کرد. این نوازنده تا زمستان سال 1387 در سن کهولت و پیری به طور مداوم به کار نوازندگی شمشال میپرداخت. تنظیم برای تبیان : مسعود عجمی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 313]