واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: از گذشته تا كنون معروفترين چموش دوزان گيلان در شهرك تاريخي ماسوله بسر ميبرند و در گذشته بيشتر چموشهاي مورد استفاده مردمان اين استان بخصوص اهالي منطقه فومنات (غرب گيلان) به دست آنان تهيه ميشد. به گزارش خبرنگار ايرنا ،در زمانه اي نه چندان دور، چموش يا كفش و پايافزار تمام چرم ، مخصوص گيله مردان و روستاييان بدون پاشنه و در انواع و اقسام مختلف مورد استفاده اغلب ساكنان گيلان بود . نوع متداول آن، داراي بند و تسمههاي بلنداست كه به ساق پا پيچيده ميشود و نوع ديگر داراي تسمه و بند است، ولي همانند نوع بنددار، نوكي عقابي و برگشته دارد. در گذشته اكثر روستاييان، دامداران و كشاورزان گيلاني از چموش استفاده ميكردند كه با رواج كفشهاي ماشيني و انواع پايافزار لاستيكي و پارچهاي، امروزه استفاده از چموش بسيار كم شده، به طوري كه اكنون اين صنعت و هنر سنتي بيشتر جنبه تزييني پيدا نموده است. در كتاب سرزمين و مردم فومنات نوشته كيوان پندي آمده است: چموش را غالبا از چرم ساده و بدون رنگ تهيه ميكردند، اما اگر ميخواستند كه چرم را رنگ كنند، از رنگ گياهي همچون رنگ پوست انار استفاده ميشده است. چموش اصيل را از چرم دباغي شده گاوميش براي مردان يا بز براي زنان ميساختند و به همين جهت در جاهايي كه دوخت چموش متداول بود، تشكيلات دباغي و دباغخانه رو به راه و دباغخانههايي در حوالي چموش دوزان وجود داشت . كارگاههاي دباغي كه خود نيز از مشاغل قديمي اين منطقه، به خصوص صنايع دباغي ماسوله را تشكيل ميداد، كارش تبديل پوست گاو و گوسفند به چرم بود. در گذشته نه چندان دور و قبل رواج شيوه هاي نوين عمل آوري چرم ، براي تهيه چرم مورد استفاده چموش ، پوست گاو و بز را به دباغخانه آورده، اول آن را نمك ميزدند، بعد در آهك ميخوابانيدند، سپس موي آن را بر مي داشتند و آنگاه در آب انار ترش، پخته و در حوض ميانداختند تا پوست رنگ بگيرد. بعد از آن چرم را روي تخت انداخته، لوله ميكردند، سپس در آب فرو ميكردند تا شوري آن برود، بعد در كنار هم آويزان ميكردند تا هوا خورده و خشك بشود. بعد از اين مرحله پوست را صاف نموده مجددا در آب ميانداختند، آن وقت آن را روي تخت خوابانيده، آن را شلفا (يك نوع ضربه زدن به پوست) ميزدند و محصول به عمل آمده را تحويل چرمفروشان و كفاشان ميدادند. بنا براين گزارش و اعلام سازمان ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري گيلان، صنعت چموش دوزي شهر تاريخي ماسوله استان گيلان سال گذشته موفق به دريافت مهر اصالت از سوي سازمان فرهنگي يونسكو شده است. مهر اصالت مهمترين برنامه يونسكو در حمايت از توليد كنندگان صنايع دستي اهداء مي شود . مهر اصالت ابزاري تبليغاتي براي تصديق كيفيت و اعتبار محصول توليد شده است كه توسط هيات متخصص بين المللي صورت مي گيرد. ملاك ارزيابي براي ارائه مهر اصالت محصولات دريافتي بر اساس مرغوبيت ، اصالت ، نوآوري ،قابليت ارزيابي و سازگاري با محيط است. يك چموش دوز ساكن ماسوله كه اين پيشه و حرفه را از پدر بزرگش زنده ياد استاد علياكبر فرنيا، معروف به استاد ميرزا فراگرفته است، در اين باره ميگويد: با ورود كفشهاي پلاستيكي و ماشيني ديگر كمتر كسي رغبت به استفاده از چموش را دارد و هماكنون راسته چموشدوزان ماسوله كم رونق است. مجيد فرنيا جوان 31ساله كه داراي مغازه فروش صنايع دستي در ابتداي بازار ماسوله است، افزود: چموش به عنوان يك كالاي تزييني جنبه دكوري پيدا كرده است و تنها توسط گردشگران خوشقريحه خريداري ميشود. وي خنك نگه داشتن پا در فصول گرم و گرم نگه داشتن آن در فصول سرد سال را از جمله ويژگيهاي منحصر به فرد چموش عنوان كرد. وي گفت: پدر بزرگم سه سال پيش درگذشت و من بخاطر علاقهمندي و با هدف زنده نگه داشتن اين ميراث و فرهنگ گذشتگانم ، چموش ميدوزم. وي بابيان اينكه صنعت دستي چموش و چموشدوزي براي توسعه نياز مند حمايت است، گفت: افزايش قيمت مواداوليه، نداشتن كاربري در زمان حال و تقاضاي كم بازار، عدم حمايت ازاين صنعت و هنردستي و عدم كسب درآمد كافي در اين كار از مشكلات اين صنعت دستي است. وي گفت : تشكيل كلاسهاي آموزشي براي علاقهمندان، در راستاي حفظ اين هويت و ميراث گذشتگان از سوي سازمانهاي متولي و مرتبط بسيار موثر است. وي خواستار حمايت مورد نياز از سوي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري گيلان در زمينه حفظ واحياي صنايع دستي مختلف بويژه چموش دوزي شد. شهردار شهرك تاريخي ماسوله نيز با تاكيد برلزوم زنده نگه داشتن صنايع دستي به عنوان بخشي از هويت تاريخي و فرهنگي اين ديار قديمي، گفت: اين موضوع توجه و اهتمام بيشتر مسوولين سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان گيلان را نياز دارد . يحيي يوسف پور در گفت وگو با خبر نگار ايرنا افزود: سال گذشته در راستاي ارجگذاري تلاش و زحمات استاد چموش دوز ماسوله، تنديس زندهياد استاد علياكبر فرنيا در شهرك تاريخي ماسوله نصب شد. وي افزود: براي ماندگاري هر هنر سنتي بايد جنبههاي مختلف ماندگاري و حفظ آن كارشناسي شود و اين امر يك ضرورت است. وي گفت: صنايع دستي گيلان اين قابليت را دارد كه توجه گردشگران را با هدف بازديد و استفاده از اين ميراث ارزشمند به اين استان جلب كند . هم اكنون قيمت چموشهاي تزييني از نوع كوچك كه اغلب علاقهمندان آن را براي آويزان كردن در منزل يا اتومبيل شان خريداري ميكنند، 150هزار ريال است. سالانه بيش از يك ميليون مسافر و گردشكر داخلي و خارجي از شهرك تاريخي ماسوله در 35كيلومتري جنوب غربي مركز شهرستان فومن و 65كيلومتري رشت مركز استان گيلان، ديدن ميكنند. ك/4 7294/604
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 465]