صداي مرگ تالاب ها به گوش مي رسد

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: تالاب‌ها محیط‌ هایی هستند که مشخصاتشان چیزی میان خشکی و دریا است. تالاب‌ها ممکن است همواره دارای آب و یا اینکه گاه خشک و گاه آبدار باشند. برخی تالاب‌های نزدیک دریا با جزر و مد تغییر وضعیت می‌دهند. مشخصه اصلی تالاب‌ها ماندگاری نسبی آب در آنها است. آب تالاب‌ها ممکن است شیرین و يا شور باشد. تالاب‌ها، اين بوم‌سازگان‌هاي بي‌نظير آبي، شش درصد سطح کره زمين را فرا گرفته‌اند و مساحت آنها در مجموع بالغ بر 885 ميليون هکتار است که حدود 75 ميليون هکتار از آنها در کنوانسيون رامسر ثبت شده و سهم ايران از اين ميان 250 تالاب‌ با مساحتي در حدود 5/2 ميليون هکتار است . از لحاظ مساحت بيش از نيمي از آنها (4/1 ميليون هکتار) در کنوانسيون رامسر تحت 19 عنوان تالاب‌ به ثبت رسيده و به عنوان تالاب‌هاي مهم بين‌المللي شناخته مي‌شوند . اگرچه از لحاظ مساحت تنها مقدار ناچيزي از تالاب‌هاي جهان (3/0 درصد) در ايران واقع شده است،‌ با اين حال به خاطر شرايط خاص اقليمي و موقعيت جغرافيايي هر يک از تالاب‌هاي ايران داراي ويژگي‌هاي منحصر به فردي است که شايد نظير آن را کمتر جايي از جهان بتوان مشاهده کرد. ایران 22 تالاب بین‌المللی دارد که نام همه آنها در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است. یکی از شرايط ثبت نام تالاب در این کنوانسیون پذیرا بودن حداقل 20 هزار پرنده مهاجر در سال است ، در این میان خشکسالی، استثنائاتی مانند تالاب هامون را به وجود آورده است ؛ این در حالی است که سال گذشته تالاب میانکاله به تنهایی از 500 هزار پرنده مهاجر پذیرایی کرد. به اعتقاد علي ارواحي کارشناس دفتر مرکزي طرح حفاظت از تالاب هاي ايران ، تالاب هاب به نوعي جزو اکوسيستم هاي مظلوم هستند که دچار وضعيت نامناسب از لحاظ زيست محيطي هستند. وي مي گويد عمده ترين مشکلات تالاب ها در چند محور خلاصه مي شود که عبارتند از " توسعه ناپايدار به خصوص در زمينه هاي صنعت ، کشاورزي و منابع آب ، وابستگي شديد معيشت جوامع محلي به تالاب ها ، ناشناخته بودن کارکردهاي تالاب ها نزد افکار عمومي ، عدم وجود نظام مستمر در راستاي تعيين و تخصيص نياز آبي تالاب ها ، مشارکت پايين جوامع محلي در طرح هاي حفاظتي محلي و عدم وجود مديريت جامع بر تالاب ها. به اعتقاد ارواحي ، مديريت تالاب ها به صورت جامع و مشارکت با حمايت جدي از سوي نهادهاي حاکميتي ، پيش بيني و اجراي مدل هاي معيشت جايگزين و کاهش وابستگي جوامع محلي به تالاب ها و و شناسايي، تثبيت حريم اکولوژيک تالاب ها ، برنامه ريزي در راستاي توسعه پايدار توام با حفظ محيط زيست و اکوسيستم هاي تالابي و برنامه ريزي مستمر جهت تخصيص حق آبه هاي تالاب ها برخي از راهکارها براي برطرف کردن مشکلات تالاب ها است. اين کارشناس معرفي کارکردهاي عم تالاب به طيف هاي مختلف جامعه و تلاش در راستاي افزايش اگاهي عمومي ، برنامه ريزي جهت تخصيص منابع مالي براي مديريت تالاب ها ، تقويت همکاري و هماهنگي بين بخشي در راستاي محافظت و مديريت تالاب هاي کشور ، معرفي ارزش هاي تالاب و کارکردهاي اقتصادي از مجراي توسعه طبيعت گردي و توسعه روستاهاي سازگار با محيط زيست ، مديريت جامع منايع اب و حمايت از طرح هاي آبخوان داري و آبخيزداري و جلب مشارکت مردم محلي و درگير کردن آنها در حفاظت از تالاب ها را از ديگر راهکارهاي حفاظت از تالاب ها عنوان کرد. این نکته را نیز نباید فراموش کرد که تالابهای بسیار دیگری در ایران پذیرای پرندگان مهاجر و بومی‌اند اما در لیست کنوانسیون رامسر به ثبت نرسیده‌اند. کنوانسیون حفاظت از تالابهای جهان در بهمن ماه 1349به میزبانی دولت ایران و در شهر رامسر منعقد شد و تا به امروز 138 کشور جهان به این کنوانسیون بین المللی ملحق شده‌اند. در حال حاضر یک هزار و 328تالاب به مساحت١١١میلیون و 900 هزار هکتار در سایت رامسر به عنوان تالابهای بین‌المللی به ثبت رسیده که از این تعداد، 22 تالاب بین‌المللی یعنی یک میلیون و 327هزار و 920هکتار در ایران واقع شده‌اند. تالاب میانکاله، دریاچه پریشان، دریاچه ارومیه، دریاچه نیریز، مرداب انزلی، تالاب شادگان، هامون سرابی و هیلمند، دریاچه قوپی، هامون پوزاک، شورگل، بندر کیاشهر، امیرکلایه، قوری گل، مجموعه آلاگل، آلما گل و آجی گل، خوران، مجموعه رود شور، رود شیرین و رود میناب، رود گز و رود حرا، تالاب گاوخونی، خلیج گواتر، جزیره شیدوار، تالاب قمیشان و تالاب فریدون کنار تالابهای بین‌المللی ایران هستند. از میان این تالابها، ارومیه، انزلی،شادگان، هامون، گاوخونی مهمترین آنها هستند که متاسفانه تمام این پنج تالاب در وضعیت وخیمی قرار دارند. تالاب‌هاي ايران در جنوب غربي آسيا و جنوب نيمکره شمالي محل زيست بيش از 140 گونه پرنده مهاجر و بومي است که 30 % از پرندگان ايران را تشکيل مي‌دهد. اين امر به دليل دارا بودن مواد غذايي فراوان، امنيت، پناهگاه و شرايط آب و هوايي مناسب است که سبب شده 63 گونه پرنده در تالاب‌‌هاي ايران جوجه‌آوري کنند و 77 گونه فصل زمستان و پاييز را در آنها سپري کنند. در حال حاضر حدود يک تا دو ميليون پرنده آبزي و کنار آبزي در تالاب‌‌هاي ايران زمستان‌گذراني مي‌کنند. همچنين 20 گونه پرنده در خطر انقراضي که در ايران زندگي مي‌کنند، 6 گونه آبزي بوده و در تالاب‌‌هاي ايران به سر مي‌برند . مدير طرح حفاظت از تالاب هاي ايران مي گويد سازمان حفاظت محيط زيست با توجه به وضعيت تالاب ها به مراجع بين المللي پيشنهاد داد تا طرح حفاظت از تالاب ها در کشور‌اغاز شود. علي نظري دوست گفت: با توافق مراجع بين المللي مرتبط اين طرح از سال 2005 در قالب يک طرح هفت ساله آغاز شد و تا 2012 ادامه دارد. طرح حفاظت از تالاب هاي ايران با همکاري سازمان حفاظت محيط زيست ، صندوق تشهيلات جهاني محيط زيست (gef) و دفتر عمران ملل متحد (UNDP) اجرا مي شود. دراين طرح قرار شد ابتدا برروي تالاب هاي درياچه اروميه ، پريشان و شادگان به عنوان سايت هاي نمونه کار شود و مديريت زيست محيطي براي اين تالاب ها تعريف و پياده و در نهايت بر روي تمام تالاب هاي کشور اعمال شود. به گفته نظري در بندالف 67 قانون برنامه توسعه براي سازمان محيط زيست امده است که بايد مديريت زيست بومي پياده شود. در راستاي اجراي طرح حفاظت از تالاب هاي ايران برنامه مديريت درياچه هاي اروميه ، پريشان و شادگان بر اساس الگوي زيست بومي تدوين و تصويب شد که از سالجاري فرايند اجراي عملي آن آغاز شد. دراين راستا براي درياچه اروميه ستاد ملي تشکيل شد که معاون اول رييس جمهور رييس اين ستاد است ، چون درياچه اروميه بين سه استان آذربايجاه شرقي ، غربي و کردستان واقع شده ستاد آن جنبه ملي دارد و وزاري نيرو ، جهاد کشاورزي ، کشور ، مسکن و استانداران آذربايجان غربي ، شرقي و کردستان اعضاي اين ستاد هستند. همچنين براي تالاب هاي پريشان چون تک استاني است کميته محلي به رياست فرماندار تشکيل شده است. تالاب هاي شادگان نيز چون يا تاخير به طرح اضافه شد يک ماه پيش برنامه آن تصويب شده است. نظري دست مي گويد موارد تهديد تالاب ها با توجه به موقعيت جغرافيايي شان متفاوت است به عنوان مثال تالاب هايي که در مناسطق خشک و نيمه خشک هستند همواره مورد تهديد کم ابي هستند و يا تالاب هايي که در مناطق مرطوب واقع شده اند با خطر آلودگي و بهره برداري زياد مواجه هستند. وي معتقد است نياز به توسعه و وابستگي معيشت مردم جوامع محلي تهديداتي است که تالاب ها با آن مواجه هستند ، هر توسعه اي به اب نياز دارد در حالي که منبع محدود است بنابراين بايد نيازها متناسب با منابع پيش رود از اين رو سهم آب تالاب ها در برنامه ريزي هاي طرح حفاظت از تالاب ها مشخص شده است. *** تالاب شادگان اين تالاب از مهمترین تالابهاي جهان است، سه هزار صیاد ماهي و هزار و پانصد صیاد پرنده از طریق اين تالاب زندگی مي‌کنند و ارزش آن به مراتب از واحدهاي بزرگ صنعتي مانند فولاد خوزستان بیشتر است. برخي از فعالان دوستدار محیط زیست در خوزستان بر این باورند که متولیان طرح توسعه نیشکر با وجود آلاینده بودن صنایع توجه جدي به جبران خسارتهاي ناشي از اجراي طرح نمي‌کنند. در این تالاب 152 نوع پرنده از 38خانواده شناسایی شده است که به همراه مهاجران آبزی مانند پلیکان پاخاکستری، عقاب دریایی دم سفید، اردک مرمری و اردک طلایی بهشت زیبایی را در این گستره از میهن ما به وجود آورده است. در میان این تالابها که همگی دارای وضعیت نامناسبی هستند، شادگان وخیم‌ترین وضعیت را دارد. تالاب شادگان با داشتن تنوع بالای جانوری و گیاهی که در صورت حفاظت می‌توانست به یکی از مهمترین قطب‌های گردشگری ایران تبدیل شود، هم اکنون در حال تبدیل شدن به بزرگ‌ترین فاضلاب ایران است. تالاب شادگان در مسیر یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مسیرهای کوچ پرندگان مهاجر قرار گرفته است. بسیاری از پرنده‌های مهاجر شمالی در کوچ سالانه خود از این تالاب به عنوان مقصد نهایی استفاده کرده و به زادآوری می‌پردازند. تخریب این تالاب از زمانی آغاز شد که در تابستان 79 و پس از درگیري در شهرستان آبادان و خرمشهر به دلیل شوري آب، مسئولان طرح توسعه نیشکر پساب هاي صنعتي طرح را به سمت تالاب شادگان هدایت کردند . ***درياچه اروميه پایین رفتن سطح آب و افزایش شوری آن در اثر برداشت بی‌رویه آب و خشکسالی دریاچه ارومیه، این تالاب بزرگ را در خطر جدی قرار داده است. دریاچه ارومیه نمونه باشکوهی از یک دریاچه طبیعی آب شور است که با وسعتی حدودپنج هزار کیلومتر مربع بزرگترین دریاچه نمک در ایران است و تالابهای شیرین واقع شده به صورت اقماری در اطراف دریاچه نامبرده، اهمیت تنوع زیستی این دریاچه را صد چندان کرده است. این دریاچه که یکی از مهمترین و باارزشترین تالاب های ایران است، در اوایل دهه1350 به عنوان پارک ملی و در سال 1355 از سوی سازمان یونسکو ، به عنوان ذخیره‌گاه بیوسفر اعلام شده است. همچنین این دریاچه که جزو تالابهای با اهمیت بین‌المللی محسوب می‌شود، در سال 1354 به کنوانسیون حفاظت از تالابها معرفی شده و جزو مناطق دارای اهمیت برای پرندگان است. در حوزه دریاچه ارومیه، دریاچه گپی، شورگل، یادگارلو و درگه‌سنگی تا کنون به عنوان سایت رامسر تعیین شده‌اند و در خارج از حوزه اکولوژیکی، در حدود چهل کیلومتری شرق تبریز، سایت رامسر دیگری به نام قوری گل نیز وجود دارد. بنابراین حوضه آبریز دریاچه ارومیه شامل تالابهای مهم فراوانی است که شش مورد از آنها تحت چهار عنوان در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده‌اند. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که خطرهای جدی دریاچه را تهدید می‌کند و نشانه هایی مبنی بر کاهش کارکردهای اکولوژیکی آن به دلیل فعالیتهای انسانی مشاهده می‌شود. تنظیم و ذخیره آب رودخانه‌ها در پشت سدها و برداشت آب برای مقاصد کشاورزی و از رودخانه‌های دریاچه و کاهش آب ورودی به دریاچه، فاضلابهای صنعتی و شهری تصفیه نشده و یا نیمه‌تصفیه شده و نیز پساب حاصل از طرح‌های آبیاری بر کیفیت آب دریاچه و ایجاد بزرگراه شهید کلانتری که تاثیر مهمی بر گردش آب و شوری و حیات آرتمیا داشته است، دریاچه را مورد تهدید جدی قرار داده است. به اعتقاد برخي کارشناسان اگر روال به همين صورت پيش رود سه تا چهار سال آينده اين درياچه به کلي خشک کلي شود. *** " بندعلی‌خان" با اردک، غاز، آبچلیک و چنگرهایش هنوز می‌تواند فرصتی برای تجربه تماشای پرندگان باشد. این تالاب در سی و پنج کیلومتری جنوب شهرستان ورامین واقع شده است ، گفتن اینکه بندعلی‌خان رو به نابودی می رود. آلودگی آب و شکار بی‌رویه پرندگان روی آب‌زی در این منطقه نگرانی دوستداران محیط زیست را سبب شده است. طرح‌های زیادی برای جلوگیری از آلودگی بندعلی‌خان اجرا شده است ، کارخانه چرم‌سازی موجود در منطقه ملزم شده است فاضلاب خود را تصفیه کند اما با این حال آبی که وارد تالاب می‌شود آلوده است. یکی از شگفتی‌های این تالاب تصفیه خود به خود آب آن است ، به طوری که در ابتدای تالاب باکتری‌ها به تصفیه آب مشغول‌اند و پس از چند متر نیزار به چشم می‌خورد ، نی تنها در محیط آب شیرین رشد می‌کند و وجود نی‌زار در این تالاب نشان دهنده تصفیه خود به خود آب در آن است. معضل دیگر این تالاب شکار بی‌رویه پرنده در آن است ، به طوری که به گفته برخي از دوستداران محيط زيست ، در ساحل تالاب بندعلی‌خان به وفور پوکه یافت می‌شود و حتی ممکن است حین تماشای پرندگان، پرنده‌های در حال پرواز را دید که در اثر شلیک گلوله سقوط می‌کنند. تالاب بندعلی‌خان زیستگاه و یا محل زمستان‌گذرانی پرندگانی چون اردک‌های روی آب‌چر (سرسبز، فیل‌وش و خودکا) است ، غازها و آبچلیک‌های پاسبز و پاسرخ را هم می‌شود به وفور دید اما بیش از همه در این تالاب چنگر یافت می‌شود. *** دریاچه یا تالاب پریشان " فامور " این دریاچه درسه کیلومتری روستای ایازآباد که دردوازده کیلومتری کازرون قراردارد به وجود آمده است ، آب دریاچه پریشان ، شیرین است ولی برای آشامیدن چندان مناسب نیست درداخل این دریاچه ، ماهی هایی به صورت آزاد زیست می کنند . ازاین دریاچه ، برای پرورش ماهی نیزاستفاده می شود ، پرندگان مهاجرآبزی نیز در فصل مهاجرت دراطراف دریاچه دیده میشوند . نام دریاچه پریشان که فامور هم نامیده میشود ، ازنام چشمه ای گرفته شده که منبع اصلی تامین آب دریاچه است . حداکثروسعت آن 18 کیلومترمربع است که درتابستان به حداقل رسیده وحالت باتلاقی پیدا می کند ، میانگین عمق آب این دریاچه یک و نیم متراست که دربعضی ازسالها به دو مترنیزمیرسد ، جلوه های بهاری وپاییزی این دریاچه جذاب ودیدنی است ، مراتع وگلزارهای حاشیه دریاچه و پرندگان وحشی آن ، گردشگاه طبیعی جالب توجهی را به وجودمی آورد . ارزشهای زیست محیطی دریاچه کم نظیروقابل توجه است . تالاب پریشان از جمله تالابهای مهم کشور است. ‪ این تالاب محل زمستان گذرانی تعداد زیادی از پرندگان در معرض انقراض است .اردک، پلیکان، غاز، درنا، حواصیل، آنقوت، اگرت، چنگر ، طاووسک ، ‪ عروس غاز، اردک مرمری، اردک سرسفید و پلیکان خاکستری در تالاب پریشان زادآوری و تخم‌گذاری می‌کنند. *** تالاب کافتر " شادکام " این دریاچه با مساحتی نزدیک پنجاه کیلومترمربع ، یکی ازدریاچه های آب شیرین استان فارس است که درجنوب شرقی شهرستان اقلید واقع شده و از زیستگاه های بسیار ارزشمند پرندگان مهاجرمحسوب میشود. درحال حاضر، برداشت بی رویه از رستنی های محدوده این دریاچه و آب آن ، حیات آن را به مخاطره انداخته است این دریاچه یکی از زیباترین چشم اندازهای طبیعی استان است . *** دریاچه یا تالاب مهارلو این دریاچه دربیست و هفت کیلومتری جنوب شرقی شیراز واقع شده است .آب دریاچه شور و غیرقابل استفاده است ، از آب این دریاچه ، برای تهیه واستخراج نمک طعام استفاده میشود ومکانی مناسب برای زیست پرندگان وحیوانات وحشی محسوب میشود. وسعت دریاچه ششصد کیلومترمربع است . دریاچه مهار لو از سه رودخانه فصلی و سیلابهای کوههای مجاور تغذیه مي شود و گستردگی آن بر حسب بارندگی بین 250 تا 300 کيلومتر در نوسان است. در کتاب های جغرافیایی قدیمی نام این دریاچه را "جنکال" ذکر کرده اند و در کتاب فارسنامه ابن بلخی "ماهلویه" خوانده شده است. *** تالاب های طشک وبختگان این دریاچه ها که درنزدیکی نی ریز واقع شده اند ، از بزرگ ترین و پرآب ترین دریاچه های کشورمحسوب می شوند و مناطق کوهستانی بین آنها و جزایرمتعدد به ویژه دردریاچه طشک ، مجموعه ی طبیعی بسیاربا ارزشی را به وجود آورده اند. درمجاورت مصب رودخانه و تاحوالی جزیره یوسف ، آب تا اندازه ای شیرین است و گاه برای کشاورزی نیز استفاده می شود . ازناحیه دو شاخ به طرف شرق، آب دریاچه به تدریج شورتر می شود. چشم انداز عمومی دریاچه به دلیل وجود درختان گز در نواحی ساحلی و پوشش گیاهان آبزی دردرون دریاچه ، سبزبه نظرمیرسد در مناطقي که اب درياچه شور مي شود ، این چشم انداز تا حدودی رنگ خود را ازدست میدهد. بخش ساحلی وکم عمق دریاچه ازنیزارها ودرختان گزهمراه نمونه هایی ازگیاهان شورپسند پوشیده شده است .دراطراف دریاچه ، درختچه های پسته و پسته وحشی ، بادام کوهی ، نرگس ، کیکم وقیچ دیده می شوند وگیاهان دارویی مانند باریم ، آویشن ، کاکاتی و... به وفوردراطـراف آن می رویند. زیـره ای بسیار معطر و خوشبو نیز در کوههای اطراف دریاچه می روید. دراین منطقه ، پرندگان قابل شکارنظیرهوبره ، کبک وتیهو، کوکو، کبوتر، قمری ، دارکوب وجغد کوچک زیست می کنند ومناطق شوردریاچه ، محلی برای زندگی پرندگان مهاجروحیوانات وحشی نظیربز، قوچ ، میش و آهو محسوب میشوند. دریاچه طشک ، جزایرمتعددی دارد که یکی ازآنها جزیره ی زیبای نرگس است . این جزیره ، محل رشدگل نرگس وحشی است که زیبایی خیره کننده ای را به وجود می آورد. یکی دیگر از جزایر دریاچه ، معروف به جزیره پلیکان هاست که محل لانه سازی پرندگان مختلف نیزهست ، این جزیره دربخش عمیق دریاچه طشک واقع شده وآب اطراف آن کمترخشک می شود ، به همین دلیل ، جانورانی مانندگربه وحشی ، شغال و کفتاربه آن دسترسی ندارند و نمی توانند امنیت حیات وحش جزیره را برهم زنند. *** دریاچه وتالاب ارژن وسعت این دریاچه نزدیک دو هزارهکتار و از دریاچه های آب شیرین کشوراست. این دریاچه بخشی ازمنطقه حفاظت شده ی ارژن وپریشان است که درفاصله شصت کیلومتری شیراز ودرکنار جاده اصلی شیراز – بوشهرقراردارد. دریاچه ارژن یکی از زیستگاه های مهم پرندگان مهاجر است و نیمی ازسال ، میزبان هزاران پرنده مهاجراست .این منطقه تابستان های خنک و زمستانهای سرد دارد و درفصل زمستان بابارش برف همراه است . منطقه گردشگاهی دریاچه ارژن به دلیل استقرار در مسیر جاده اصلی شیراز - کازرون نزدیکی با آثار تاریخی بیشابور و غارشاپور و همچنین راه ارتباطی استانهای خوزستان وبوشهربا شیراز،ازاهمیت ویژه برخورداراست . *** دریاچه (برم) الوان اين درياچه در شهرستان کهکیلویه وسعت نزدیک پانزده هکتار و دریاچه مور زرد زیلایی در شهرستان بویراحمد با وسعت چهارده هکتار نیز از تالاب های با ارزش کشور هستند . *** تالاب گاوخوني تالاب گاوخونی که سالها در مرز خشکسالی به سر می‌برد با گشایش یکباره کانال زاینده رود به سمت تالاب در حال زنده شدن است ، این تالاب که سالها با پیامدهای ناشی از کم آبی در حوضه زاینده رود مواجه بود با پر آب شدن زاینده رود و قطع آبیاری زراعی دوباره احیا می‌شود. با این که کارشناسان اعتقاد دارند آب زاینده رود هم برای مصارف شهری کافی است هم برای تالاب، اما واگذاری حوزه آبخیز این رود به زمینهای زراعی، تالاب را از بین برده و سبب خشکسالی شده است. پیش از این تنها آب باریکه‌ای از بخش کشاورزی در انتهای رودخانه زاینده رود وارد تالاب گاوخونی می‌شد. به همین دلیل از پهنه آبی گسترده، پوشش گیاهی درهم‌تنیده و خیل پرندگان مهاجر آبزیان این تالاب اثری دیده نمی‌شد. همزمان با اجلاس اوپک که در اصفهان برگزار شد سهمیه آب واگذاری به زمینهای زراعی قطع شد تا سطح آب در مسیر شهر بالا بیاید. بالا آمدن آب باعث افزایش آب ورودی به تالاب شد.در همین زمان فلامینگوها جذب این آب شده و شروع به جوجه آوری کردند. جوجه آوری فلامینگوها بر اثر آبی که به دلیل زیباسازی شهر به تالاب رسیده بود باعث شد تا سازمان حفاظت محیط زیست دلیل خوبی برای مقابله با وزارت نیرو که متولی واگذاری آب زاینده رود به زمینهای زراعی بود داشته باشد. باریکه آبی که پس از اجلاس اپک و زادآوری فلامینگوها به تالاب می رسد نمی تواند این تالاب را زنده کند اما خشک شدن و از بین رفتن آن را به تاخیر می‌اندازد. قطع جریان آب زاینده رود به تالاب گاو خونی چرخه طبیعی این منطقه را دستخوش تغییرات اساسی کرده و تا هنگامی که سهم آب گاوخونی از محل زاینده رود به این تالاب داده نشود، هر گونه فعالیتی برای احیای آن بی فایده خواهد بود. هرز آبی که از محل اراضی کشاورزی وارد تالاب می‌شود برای تداوم حیات آن کافی نیست و حتی طرح های انتقال آب نیز کمکی به احیای آن نخواهد کرد. مساحت تالاب قبل از خشکسالی 70 هزار هکتار با 117کیلومتر محیط بود که چهل و هفت هزار هکتار آن را دریاچه وبقیه را زمین‌های خیس اطراف تالاب تشکیل می داد. این تالاب یکی از تالاب های بسیار با ارزش کشور است که در استان اصفهان قرار دارد. شاید به دلیل فراوانی گورخر در گذشته در دشت های پیرامون تالاب و مرگ شکارچیانی که به امید شکار این حیوانات اسیر مرگ در محیط های باتلاقی این منطقه می شدند، آن را گور خونی نامیده‌اند که بعدها به گاو خونی تبدیل شده است. اما تعریف دیگری از نام تالاب در منطقه وجود دارد مبنی بر این که گاو خونی در اصل گاوخانی به معنی چاه بزرگ بوده است. گاوخونی یکی از نادرترین تالاب های موجود در فلات مرکزی ایران و از نظر تنوع چرخه طبیعی و ارزش های زیستگاهی منحصر به فرد است و بدین جهت در ردیف تالاب های بین المللی قرار گرفته است. رشد جمعیت و مهاجرت، افزایش سطح اراضی کشاورزی و روش های نادرست آبیاری، توسعه زیاد فضاهای سبز درون شهرها از جمله چمن و طرح های انتقال آب زاینده رود به سایر مناطق، افزایش مصارف صنعتی و خشکسالی از عمده علل خشک شدن تالاب گاوخونی بوده است. تالاب گاوخونی اصفهان که هنوز ناشناخته مانده، دارای جلوه هایی بکر، زیبا و پررمز و راز است. این تالاب به دلیل ارزش های نهفته زیست محیطی، نقش و اهمیت منحصر به فرد در جلوگیری از گسترش کویر، پذیرش دهها هزار پرنده بومی و مهاجر و تثبیت تپه های شنی، از اهمیت و ارزش ویژه‌ای برخوردار است. مطالعه تاریخ و گذشته تالاب گاوخونی، حکایت از آن دارد که این زیستگاه از لحاظ تنوع آبزیان و حیات وحش، به مراتب غنی تر از حال بوده است و جانورانی مانند گورخر، آهو، یوزپلنگ، خوک و پرندگان بسیاری در آن می‌زیسته‌اند. *** تالاب آق گل اين یکی از زیباترین تالابهای همدان است که با وجودتمام زیباییهایش تنها پرندگان می توانند از آن استفاده کنند. تالاب فصلی و طبیعی آق گل در میان استانهای مرکزی و همدان به فاصله بیست کیلومتری شمال شرقی روستای کردخورد قراردارد. این تالاب از بخش جوکار و نیز بیست کیلومتری جاده همدان ملایر از کنار روستای سیاه کمر قابل دسترسی است. آب این تالاب از حوضچه آبریز رودخانه قره چای در جنوب دشت کمیجان تامین می شود. زمان آبگیری تالاب از اواخر آذر ماه آغاز می‌شود و تا اواسط خردادماه پایان می پذیرد. وسعت تالاب در ماههای پرآب به پانزده کیلومتر مربع می رسد و با پیشروی آب جزیره‌هایی به ارتفاع شش متر ظاهر می شود. تالاب آق گل در مسیر مهاجرت فصلی پرندگان شمالی قرار گرفته است. با توجه به همزمانی فصل پرآبی تالاب با کوچ پرندگان در اواخر زمستان و اوایل فصل بهار و دارا بودن پوشش گیاهی مناسب، مسیر مهاجرت حدود ده تا بسیت هزارگونه از انواع پرندگان آبزی و کنار آبزی است که نقاط سردسیر شمال روسیه و قفقاز و شبه جزیره اسکاندیناوی را به مقصد گرمتر ترک می کنند. انواع اردک، غاز ، فلامینگو، مرغ باران، حواصیل، کاکائی، درنا، خروس کوهی و غاز خاکستری پرندگانی هستند که در میهمانی پنج ماهه این تالاب زندگی می کنند. *** تالاب نیشکر اين تالاب در غرب جاده خرمشهر به خانه ی مرگ پرندگام مهاجر تبدیل شده است. با توجه به افزایش درجه حرارت هوا در فصول گرم سال بسیاری از ماهیان موجود در این تالاب که مهم ترین منبع غذایی پرندگان بومی و مهاجر در این منطقه هستند، به نواحی عمیق تر تالاب پناه می برند در نتیجه بسیاری از پرندگان ضعیف و نابالغ به دلیل نبود مواد غذایی کافی، تلف می شوند. تالاب نیشکر که در منطقه ای واقع در غرب جاده خرمشهر قرار گرفته، محوطه ای بالغ بر یازده هزار هکتار است که طی سال های اخیر در نتیجه تجمع آب در حوضچه های تبخیری شرکت توسعه نیشکر شکل گرفته است. در نتیجه اکوسیستم غنی و جالبی از انواع ماهیان بیاح، شوجی، کپور، شانک و انواع دیگر ماهی و جانوران آبزی پدید آمده که در فصول سرد سال سبب جذب پرندگان مهاجر و بومی می شود. *** تالاب ميانکاله همزمان با فرود بیش از 500 هزار پرنده مهاجر در تالاب بین المللی میانکاله در استان مازندران،مردمان با آیین ویژه به استقبال این پرندگان می روند. جشن استقبال از پرندگان مهاجر که هر ساله در بسیاری از کشورهای دنیا برگزار می شود. برای نخستین بار در ایران سال گذشته در پناهگاه حیات وحش میانکاله که عنوان نخستین تالاب بین المللی جهان را با خود یدک می کشد، برگزار شد و طرفداران محیط زیست از سراسر ایران، با حضور در میانکاله مهاجرت بیش از یک میلیون و دویست هزار پرنده مهاجر به تالاب های این استان را جشن گرفتند. میانکاله و دیگر تالاب های استان همچون فریدونکنار، سرخ رود، زاغمرز، زرین کلا و سید محله در میان غوغای پرندگان مهاجر گم شده این در حالی است که هنوز روند مهاجرت ادامه دارد. تالاب میانکاله میزبان ده ها هزار چنگر، فلامینگو، ازاع غاز، اردک و... است . تالاب بین المللی میانکاله با وسعتی بالغ بر صد هزار هکتار در دوازده کیلومتری شهرستان بهشهر در مازندران واقع شده و مهم ترین منطقه زمستان گذرانی پرندگان مهاجر در ایران و غرب آسیا به شمار می رود به طوری که تاکنون بالغ بر 149 گونه پرنده آبزی از این منطقه گزارش شده که چهل گونه از آنها از اهمیت جهانی برخوردار است. *** تالاب زاغمرز اين تالاب در مازندران نیز بسیار دیدنی است ، امسال برای اولین بار نیلوفر آبی در پهنه تالاب بین المللی زاغمرز در استان مازندران مشاهده شد. تاکنون در این تالاب نیلوفر آبی مشاهده نشده بود ولی امسال برای اولین بار در پهنه آبی تالاب بین المللی زاغمرز که چسبیده بر میانکاله قرار دارد، گیاه نیلوفر آبی مشاهده و گزارش شد. تالاب زاغمرز که چسبیده به تالاب میانکاله قرار دارد در سال 1354 به عنوان نخستین تالاب های بین المللی جهان در فهرست کنوانسیون حفاظت از تالاب های جهان در سوئیس به ثبت رسیده است و با توجه به وجود عوامل تهدید در منطقه همچون مخازن ذخیره نفت در پایانه نفتی نکا، بهشهر و شرکت صدرا، این منطقه همچنان به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری استان مطرح است و هر ساله در فصل مهاجرت پذیرای گونه های متعددی از پرندگان آبزی است. *** دریاچه کوهستانی ولشت اين درياچه در جنوب غربی شهر چالوس و در شمال شرقی کلاردشت و در ارتفاع یک هزار متری از سطح دریاچه خزر قرار دارد. مسیر دسترسی به آن از شهر چالوس و از طریق کندوان و محور ارتباطی چالوس و از طریق کندوان و محور ارتباطی چالوس به تهران آغاز و پس از طی بسیت و سه کیلومتر و بعد از پل کجور و گذر از سربالایی ها و پیچ های جنگل تا کنار دریاچه ادامه می یابد. دریاچه ولشت به دلیل چشم انداز سبز و طبیعت منحصر به فرد آن از جمله دیدنی ترین میراث طبیعی کشور محسوب می شود که این امر هر ساله بسیاری از گردشگران را برای بازدید از این منطقه جلب می کند. حضور گردشگران بدون نظارت طی سال های گذشته طبیعت این منطقه آسیب پذیر و اکوسیستم طبیعی آن را دگرگون کرده است. قطع نیزارهای اطراف دریاچه ولشت توسط روستاییان برای مصارف ساختمانی و آتش سوزی های گسترده در این مناطق طی سال های گذشته آسیب های جبران ناپذیری را به طبیعت دریاچه ولشت وارد کرده و تخریب این نیزارها که به عنوان یک پناهگاه طبیعی برای تخم ریزی و باروری آبزیان دریاچه محسوب می شوند زنجیره حیات این دریاچه را به مخاطره افکنده است. دریاچه ولشت دارای اکسیژن و دمای متفاوتی با سایر نقاط کلاردشت است و ورود آلاینده های محیطی حیات انواع آبزیان چون ماهی سفید، اردک ماهی، شاه کولی و حتی جلبک ها و پلانگتون ها را در معرض تهدید قرار می دهد. ***تالاب لیپاز اين تالاب در پانزده کیلومتری چابهار رودخانه های باهوکلات، سد پیشین و تالاب های یاهوتک محل استقرار هزاران پرنده مهاجر است. تالاب پارک نیز در این منطقه از زیباترین مناطق کوچ پرندگان مهاجر در چابهار است. *** تالاب گندمان اين تالاب در استان چهار محال و بختیاری نیز از جمله مکان هایی است که هر ساله میزبان هزاران پرنده مهاجر آبزی است. این تالاب با مساحتی حدود 980 هکتار و در ارتفاع حدود دو هزار و 219 متر از سطح دریا در فاصله چهار کیلومتری شهر گندمان و فاصله تقریبی 90 کیلومتری از شهرستان بروجن در حاشیه استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. علاوه بر برف و باران از دیگر منابع آبی این تالاب می توان به رودخانه آق بلاغ و همچنین چشمه های حاشیه تالاب چون گل کوچک، گل بزرگ، مرادان و نصیرآباد اشاره کرد. پرندگانی از خانواده لک لک ها، شکاری ها، حواصیل، با کلان، مرغابی سانان، یلوه و سلیم، پرندگان مهاجری هستند که همزمان باسردی هوا به این منطقه کوچ می کنند. تالاب ها علاوه بر میزان کوتاه مدت پرندگان مهاجر همچنین میزبان های دایمی حیوانات دیگری نیز هستند که با توجه به موقعیت این مناطق زیستگاه مناسبی برای آنها به شمار می روند. تالاب های گندمان نیز بر همین اساس میزبان دایمی گونه های جانوری خاصی است که در این منطقه به زندگی می پردازند :مارها، قورباغه ها، لاک پشت و پستاندارانی مانند گراز، شغال، گرگ، خفاش، روباه، خرگوش و نیز ماهی هایی چون ماهی گور خری، سفید کولی، ماهی پوره دار و سیاه ماهی از جمله جانوارنی هستند که این تالاب را برای زندگی برگزیده اند. *** هامون هامون را هیرمند سیراب می کند و دشت هامون انرا به آغوش می کشد ، دشت هامون سرسبز است و نخل های صبور خرما را در خود جای داده است. هامون پناهگاه بسیاری از گونه های نادر جانوری و گیاهی و حلقه ای مهم در زنجیره غذایی پهنه دشت کویر است. این دریاچه آشیانه پرندگانی چون شاهین، عقاب و باکدان است. پوشش گیاهی آن نیز مخفیگاه پرندگان و پستانداران است. پوشش گیاهی زیر آب دریاچه و نیزارهای آن هم در تامین نیازهای حیات وحش نقش اساسی دارند. پلیکان، فلامینگو، پرندگان مهاجر آبی، تیهو، زنگوله بال،‌ باقرقره، خرگوش،‌شغال، کفتار، کاراکال، یوزپلنگ،‌گراز و آهو را می توان در مراتع اطراف دریاچه دید. تالاب هامون، هفتمین تالاب بزرگ جهان، که در گذشته به علت دارا بودن آبزیان نادری همچون شیزوتراکس و نیز مهاجرت گونه های مختلف پرندگان دارای اهمیت زیست محیطی قابل توجهی بود. هم اکنون به دلیل بروز خشکسالی به طور کامل نابود شده است. رودخانه هیرمند که شریان دریاچه هامون در خاک ایران بود، به علت نبود بارش به شدت کم آب شده و سهم آب ایران از این رودخانه، جوابگوی نیازمندی دریاچه برای ادامه حیاتش نیست . *** تالاب بیشه دالان اين تالاب نیز که در جنوب شرقی شهرستان بروجرد با وسعتی حدود 913هکتار قرار گرفته، از دیگر تالاب هایی است که از گزند شرایط نامساعد در امان نمانده و از یک سو تصرف های غیر قانونی اراضی اطراف بیشه دالان توسط کشاورزان و جاری شدن فاضلاب های خانگی، صنعتی و کشاورزی در محیط زیست تالاب، استفاده بیش از حد سموم رفع آفات، بهره برداری تجاری از نیزار اطراف تالاب و شکار بی رویه و غیر مجاز اهالی منطقه ، و از سوی دیگر چندگانگی مدیریتی بین منابع طبیعی، جهاد کشاورزی، سازمان محیط زیست موجب شده تا وسعت آن تا حد زیادی کاسته شده ونمونه های نادر گیاهی و جانوری تالاب نابود شود. *** تالاب گمیشان اين تالاب در شمال بندر ترکمان و حاشیه شرقی دریای خزر واقع شده است. عمق متوسط این تالاب یک و نیم متر و بیست هزار هکتار وسعت است. این تالاب در فصول مختلف سال پذیرای هزاران پرنده مهاجر و کمیاب است. تالاب گمیشان جزو تالاب‌های بین‌المللی است . تالاب گمیشان به عنوان یک پدیده طبیعی نیازمند توجه خاصی است اما به دلیل برخی سهل انگاری‌ها و منفعت طلبی‌های اقتصادی، منافع تالاب در نظر گرفته نمی‌شود. موضوع احداث موسسه پرورش میگو در استان گلستان مطرح شده است. احداث این موسسه می تواند آسیب های فراوانی برای محیط زیست منطقه در پی داشته باشد و آسیب‌های زیادی به لحاظ زیست‌ محیطی برای دریاچه گمیشان ایجاد ‌کند ولی تا به حال هیچ اقدامی برای جلوگیری از این طرح صورت نگرفته است. هم چنین کارخانه پرورش میگو باعث از بین رفتن تالاب خواهد شد. فاضلاب‌های شیمیایی و ضایعات کارخانه باعث آلوده شدن و به خطر افتادن حیات طبیعی در این تالاب می‌شود. نزدیک 80 گونه پرنده مهاجر و بومی در حاشیه این تالاب زندگی می‌کنند که پرندگان نادری مثل پلیکان پاخاکستری، قوی گنگ و فریادکش و فلامینگو نیز در میان آنها به چشم می خورند، همچنین یازده گونه ماهی و بسیاری از گونه‌های گیاهی نایاب نیز در این تالاب وجود دارد. همچنين تالاب های سه گانه «آلاگل»، «آلما گل» و «آجی گل»، در استان گلستان که در کشور کم نظیر و حتا بی نظیر هستند، از زیباترین پهنه های طبیعت شگفت ایران می باشند. *** تالاب امیرکلایه اين تالاب در لاهیجان نیز پناهگاه بسیاری از جانوران و گیاهان کم مانند است. ماهی «تینکا تینکا» یکی از منحصر به فردترین گونه های آبزی در سطح جهان که تنها دو هزار قطعه از آن در سطح جهان و در تالاب امیر کلایه لاهیجان باقی مانده است به علت رشد بیش از اندازه علف های هرز و عدم لایروبی این تالاب در حال انقراض کامل است. تینکا تینکا از گونه های ماهی کپور محسوب می شود که در آب شیرین زندگی می کند ، این ماهی در ماه های اسفند و فروردین تخم ریزی می کند. هر ساله در فصل های گرم سال به خصوص در فصل تابستان به علت تبخیر و کاهش آب تالاب امیر کلایه اکسیژن موجود در آب تالاب به شدت کاهش پیدا می کند و بر اثر این اتفاق صدها عدد از این گونه آبزی از بین می روند. تالاب امیر کلایه که تنها سکونت گاه گونه منحصر به فرد تینکا تینکا در سطح جهان محسوب می شود با داشتن هزار و دویست و سی هکتار وسعت و به علت وجود گونه های طبیعی و آبزی ویژه و به علت ویژگی های خود تالاب در فهرست تالاب های بین المللی به ثبت رسیده است. *** تالاب زریوار اين تالاب واقع در استان کردستان منطقه مریوان که به لحاظ دارا بودن شرایط کیفی و کمی در سطح استانداردهای مطرح از سوی کنوانسیون تالاب قرار دارد در فهرست کنوانسیون رامسر و تالاب های با اهمیت بین المللی به ثبت رسیده است. تالاب زریوار با مساحتی بالغ بر دو هزار هکتار و بیش از 37 گونه پرنده از تالاب های مهم ایران است. هم اکنون بیش از ده ها گونه پرنده بومی و مهاجر در این تالاب زندگی می کنند که از این تعداد چهارده گونه بومی وبقیه از انواع پرندگان مهاجرند . اردک سرحنایی و سرسبز، بوتیمار بزرگ و کوچک، کشیم بزرگ و کوچک و حواصیل خاکستری و پرندگان شکاری همچون سنقر تالابی، دلیچه و انواع چنگر از گونه های با اهمیت و ارزشمند این تالاب محسوب می شوند. *** تالاب اوان دریاچه زیبای اوان در میان چهار روستای اوان، وربن، زواردشت و زرآباد و در ارتفاع هزار و هشتصد متری از سطح دریا در اطراف قزوين قرار دارد. این دریاچه که بیش از 70 هزار متر مربع مساحت دارد، تنها از آب چشمه‌های موجود در کف دریاچه تغذیه می‌شود و عمیق‌ترین بخش آن به عمق 5/7 متر در جنوب شرقی واقع شده است. غیر از گونه‌های درختی دست‌کاشت نظیر بید، چنار، تبریزی، سیب، آلبالو، گیلاس، سنجد، فندق و گردو، گیاهان علفی مانند گون، کنگر، شیرین بیان و گونه‌های مختلف دیگر از خانواده گرامینه و لگومینیوزه هم در حوزه آبخیز اوان وجود دارند. از گیاهان داخل دریاچه هم می‌توان به نی‌بن در آب و گیاهان غوطه ور خوشاب و چنگال آبی اشاره کرد. از گونه‌های جانوری اطراف اوان می‌توان به کل و بز – که به علت شکار بی رویه و تخریب زیستگاه آنان کاهش چشمگیری یافته‌اند - پلنگ، خرس قهوه‌ای، روباه، شغال، گرگ، گراز، شنگ، سیاه گوش (گربه وحشی) انواع عقاب‌ها، دال، دلیچه، شاهین، جغد، کبک، فاخته، دارکوب، سبزقبا، زاغی و انواع گنجشک سانان، قورباغه، لاک پشت و خرچنگ اشاره کرد. انواع ماهی از جمله قزل آلای رنگین، کپور و اردک ماهی نیز در آب اوان زندگی می‌کنند. اعتقادی وجود دارد مبنی بر اینکه این دریاچه بازمانده دریاچه بزرگ " کاسپین " است. دلیلی که برای این مدعا می‌آورند تغییر یافتگی نام کاسپین به قزوین است. اوان به معنی محل گردآمدن آب می باشد. *** شورمست شورمست نام دریاچه زیبایی است در پل سفید مازندران که هر هفته پذیرای میهمانان زیادی از تهران است. دریاچه‌ شورمست‌ در پنج کیلومتری‌ جاده‌ فیروز کوه و پنج و نیم کیلومتری شهر «پل سفید» قرار گرفته و تنها دریاچه طبیعی شهرستان سوادکوه است که وسعتی در حدود 15 هزار متر مربع دارد. نه رودی به دریاچه می‌ریزد و نه آبی از آن خارج می‌شود و تعجب‌برانگیز است که هنوز سرپاست. چشمه‌های زیرزمینی حیات بخش شورمست‌اند. عمق دریاچه 5 متر است و درختان کهن‌سال و بلندقامت توسکا در اطراف آن منظره‌ای رویایی را به وجود آورده است. *** درياچه هاي گهر در رشته کوه زاگرس رودها و دریاچه‌های متعددی وجود دارد که دو قلوهای گهر از زیباترین دریاچه‌های آن هستند. دریاچه‌های دایمی و شیرین گهر بالا و پایین در دامنه‌های اشترانکوه گسترده شده‌اند. این دریاچه از برفاب‌های اشترانکوه و انباشت آب در پشت سد یا آب‌بندی که از ریزش کوه پدید آمده است. فراوانی نسبی آبهای ورودی به دریاچه باعث می‌شود سرریز آب آن به دریاچه پایینی بریزد. طول دریاچه اصلی گهر بیشتر از یک کیلومتر و عرض متوسط آن ٦٠٠600 متر است. حداکثر عمق دریاچه 28 متر و مساحت آن در حدود 100 هکتار است. دریاچه گهر مانند آبگیری است که از چشمه‌های آبشارها و سراب‌های اشترانکوه پر شده و آب آن در تمام فصول ثابت است. سطح دریاچه گهر در زمستان یخ می‌بندد. دریاچه گهر از زیباترین دریاچه‌های کوهستانی ایران است که در مرکز منطقه حفاظت شده اشترانکوه قرار دارد و شامل دو بخش به نام‌های گهر بزرگ یا کله گهر و گهر کوچک یا کره گهر است. پوشش گیاهی و گونه‌های متنوع درختان شامل (بلوط، بید، بادام، پسته وحشی) اطراف دریاچه را به صورت پارک طبیعی درآورده است. سطح دریاچه در طول زمستان می بندد، نی، جلبک، ماهی قزل آلای رنگین کمان و خال قرمز در این دریاچه وجود دارد. جنگل‌های منطقه اشترانکوه با گونه غالب بلوط ایرانی و گونه‌های دیگر کیکم _ بادام کوهی _ پسته وحشی _ ارغوان _ گلابی وحشی _ چنار _ نارون _ بلوط ماز و دار _ انجیر _ زبان گنجشک _ سیب _ زالزالک _ ارژن _ کنار _ کهور _ انار _ گز و مو وحشی پوشیده شده است. مراتع پوشیده از گونه های گیاهی خانواده های غلات _ بقولات و چتریان است و محصولاتی چون مو _ سیر _ گز انگبین _ کتیرا _ آویشن و گاو‌زبان از این مراتع به دست می آید. در اشترانکوه حیواناتی از قبیل: بز _ قوچ _ آهو _ کل _ پلنگ _ گرگ _‌ گراز _ خرس قهوه ای _ کفتار _ روباه _ شغال _ خرگوش _ وحوش کوچک _ و پرندگانی چون کبک و تیهو، انواع شاهین و پرندگان بومی استان را می توان دید. کوهستانی بودن و وسعت زیاد دریاچه و جاذبه‌های ورزشی چون کوهنوردی، صخره نوردی، ماهیگیری با قلاب و شنا را در اطراف کهر ایجاد کرده و پوشش جنگلی و مرتعی، رویش فراوان و انبوه گل‌های لاله واژگون و زنبق وحشی و گیاهان دارویی امکان تاسیس بانک ژن گیاهی و بررسی امکان ایجاد پیست اسکی را فراهم کرده است. ماهی قزل آلا ،انواع بوته‌ها، درختان تنومند بید، انجیر وحشی ،تمشک ،گیاهان و گل‌های پیرامون اطراف، دریاچه را به صورت یک پارک شگفت انگیز طبیعی درآورده است.زیبایی خیره کننده و چشم‌اندارهای بدیع دریاچه سبب شده است در تمام طول سال با وجود سختی راه انبوهی از مردم لرستان و دیگر نقاط کشور به دیدن دریاچه و زیبایی‌های آن بروند. مجموعه تالاب‌های استان و تالاب‌های پل‌دختر که نزدیک به 12 تالاب هستند در فصول پر آب، زیبایی خاصی را به این منطقه می‌بخشند.اکثر این تالابها زیستگاهی مناسب برای جانوران آبزی، پرندگان بومی و مهاجر هستند. از تفرجگاه‌ها و دیگر چشم‌اندازهای توریستی استان چشمه‌ها و سراب‌های متعددی است که در سطح استان پراکنده هستند. مهم‌ترین آنها سراب هنام، سرخه ، ناپی و چشمه کهمان در الشتر، سراب چگنی، کیو ، چشمه‌های آب ارم و گرداب دارایی در خرم‌آباد، سراب غار تهندر و گردکانک،‌ ماهی چال، فرسیان، سردره در الیگودرز و سراب چشمه و رودک در دورود هستند. اکثر این سرابها پوشش گیاهی نادری دارند. *** دریاچه دوقلوی سیاه گاو آبدانان، یکی از نادرترین پدیده‌های طبیعی کشو است. این دریاچه در فصل بهار و اواخر زمستان از تفگردش گاههای اهالی آبدانان، دره شهر و دهلران است، آب و هوای منطقه شرایطی را فراهم آورده که این دریاچه در هر فصلی به ویژه نوروز گردشگران را به زیبایی‌های طبیعی خود فرا می‌خواند. وجود غار "مژاره" در نزدیکی این محل و زیست برخی پرنده‌های مهاجر و بومی، وجهه سیاحتی این دریاچه را افزایش داده است.پای کوه کهنسال و دیرزی کبیر کوه،‌ آنجا که دشت وسیع مورموری دامن می‌گسترد، دریاچه شگفت‌انگیز و دیدنی دوقلوی سیاه گاو با عمری هزاران ساله شکل گرفته است. رودخانه سیاه گاو پس از عبور از میان صخره و دره ارتفاعات کبیر کوه در 45 کیلومتری جنوب شرقی شهر آبدانان به دو دریاچه تبدیل می‌شود که دریاچه نخست با اختلاف سطح اندک در بالادست دریاچه دوم قرار گرفته است. آب زلال و نیزار اطراف و ماهیان رنگارنگ و رقص نور در ساعات میانی روز و تشکیل طیف‌های متنوع نوری ناشی از آن، به این پدیده شگفت‌انگیز جلوه و زیبایی منحصر به فردی بخشیده است. یکی از ویژگیهای شگفت‌انگیز این دریاچه، رنگارنگ بودن آب آن، هنگام تابش نور خورشید است. دلیل این امر، وجود املاح مختلف و گوگردی بودن آب دریاچه است. از دیگر ویژگیهای این پدیده طبیعی، وجود چشمه‌های جوشان و شیرین داخل دریاچه است. *** تالاب گنجگاه اردبيل تالاب گنجگاه در 80 کيلومتری جنوب خاوری اردبيل قرار دارد که بسيار سرسبز بوده و از جمله پرندگان اين تالاب می توان به چنگر و آبچليک اشاره کرد. *** تالاب نوشار اردبيل تالاب فصلی نوشار در 35 کيلومتری جنوب خاوری اردبيل واقع شده است. زمين های اطراف تالاب که خيس و چمن زاری است در فصل بهار و زمستان مورد استفاده انواع پرندگان قرار می گيرد و در ديگر فصل ها نيز چراگاه دام داران رمه گردان است. *** تالاب شور گل اردبيل اين تالاب در سه کيلومتری جنوب خاوری اردبيل واقع شده و در فصل بهار زيست گاهی مناسب برای پرندگان مهاجر است. *** تالاب ملااحمد اردبيل اين تالاب در 15 کيلومتری جنوب خاوری اردبيل در روستايي به همين نام واقع شده است. پرندگانی مانند قاشقاتويوق، اردک سرسبز، اردک سرسياه، آنقوت، مرغ کور، قيزقوشی، سار و اردک طالشی در اين تالاب ديده می شوند. *** تالاب حله بوشهر در محل تلاقی دو رودخانه دالکی و شاپور در منطقه حله تالاب بزرگی به وجود آمده است که يکی از تالاب های مشهور سراسر قلمرو جنوبی ايران محسوب می شود. آب اين تالاب از سرريز جريان رودخانه دالکی و شاپور، بارندگی زمستانی و تا حدودی جزر و مد خليج فارس تامين می شود. اطراف اين تالاب را نيزار فرا گرفته و در داخل آن حيات گياهی و جانوری ويژه ای به وجود آمده است. اين تالاب محل زيست هزاران پرنده آبزی مهاجر است که از آن جمله می توان به درنا، حواصيل، گاچی رو، پرستو، ترنی، حمامی، بط، هفت رنگ، دراج و خردل اشاره کرد. *** تالاب چغاخور اردل تالاب چغاخور با مساحتی حدود دو هزار و 300 هکتار يکی از زيباترين و بزرگ ترين تالاب های استان است. رشته کوه زيبای کلار که قله آن سه هزار و 840 متر از سطح دريا ارتفاع دارد، از سمت جنوب باختری بر تالاب مشرف است. از پاييز تا بهار هر سال هزاران پرنده بومی و مهاجر در اين تالاب زندگی کرده و تخم گذاری می کنند. از انواع پرندگان دايمی يا مهاجری که در تالاب چغاخور شناسايی شده اند می توان به انواع مرغابی، غاز، اردک، آنقوت، چنگر، انواع حواصيل، لک لک سفيد، خروس کولی و فلامينگو اشاره کرد. غير از اين پرندگان انواعی از آبزيان نيز در اين تالاب زيست می کنند که ماهی کپور و کولی از مهم ترين آن ها محسوب می شوند. *** تالاب دهنو اردل در ناحيه بهشت آباد يک تالاب عمده به نام تالاب دهنو وجود دارد. سطح جلويی اين تالاب خشک شده است. اين تالاب (سرآب) به علت نزديکی به شهرهای بروجن، ‌گندمان، شهر کرد و بلداجی و امکانات دسترسی می تواند از اهميت گردشگري بسيار زيادی برخوردار باشد. محل سراب به دليل قرار گرفتن در زير کوه موقعيت و چشم انداز بسيار زيبايی دارد. در سال های اخير پوشش غير طبيعی گياهان ماکروفيت آبزی، درون تالاب را کاملا پوشانده و حتی حيات آبزيان درون آن را نيز دچار مخاطره ن�

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 2496]

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب

صفحات پیشنهادی

تولد 6 رأس گوزن زرد ايراني در فارس - اضافه به علاقمنديها
صداي مرگ تالاب ها به گوش مي رسد · "اولمرت" و "عباس" روز دوشنبه با يكديگر ديدار ميكنند · غروب آمریکا در فنجانی که لبریز میشود · " تفاوت سرماخوردگی و حساسیت " ...

گوناگون

چطور از ایران دیپلم دبیرستان آمریکا بگیریم؟

چرا تجهیز سالن همایش با متریال استاندارد اهمیت دارد؟

نسل جدید دستگاه‌های دیاگ خودرو معرفی شد.

بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران

ویژگی های یک جعبه دوربین مقاوم و ضدضربه | خرید کم باکس باک...

چرا بهتر است از کد تخفیف تپسی فود استفاده کنیم؟

مهم‌ترین ثبت‌های حسابداری که باید بدانیم

برای خرید لوازم آشپزخانه به چه مرجعی اعتماد کنیم؟

معروف‌ترین نوع تیرآهن و میلگرد بازار ایران

میان وعده پروتئینی: انتخابی سالم و مغذی با دانه کینوا