واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: بازخواني پرونده يکي از بيماران دکتر فريبا شيرواني، فوقتخصص بيماريهاي عفوني کودکان برديا کودک 5 سالهاي است که با شکايت اسهال و استفراغ مراجعه کرده. در روز اول بيماري به دنبال تب 38 درجه، کودک دچار استفراغهاي مکرر شده؛ تا حدي که اين استفراغها کمآبي مختصري در کودک ايجاد کرده و به گفته مادرش، در روز دوم بيماري، 5 نوبت اسهال داشته و بعد از شروع اسهال، استفراغش بهتر شده.... مادر برديا با تشخيص خودش به او کوتريموکسازول داده اما علايم برديا تشديد شده. مادر ميترسد و به همراه بچه به دکتر شيرواني مراجعه ميکنند. مادر برديا ميگويد: «چند روز قبل از برديا، بچه خواهرم که 1 سال از بچه من کوچکتر است، به بيماري مشابهي مبتلا شده بود و دکتر براي او کوتريموکسازول نوشته بود. وقتي برديا دچار علايم مشابه دخترخالهاش شد، من که مطالعات پزشکي گهگاهي دارم، تقريبا مطمئن شدم که او همان بيماري را دارد و براي همين، اين دارو را به او دادم...» و اما بشنويد نظر دکتر شيرواني، عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي را درباره همين مورد: خانم دکتر! نظر شما درباره اين مورد (بيماري بردياي 5 ساله و اقدام درماني مادرش) چيست؟ دخترخاله برديا به نوعي اسهال باکتريايي مبتلا شده بود و تب بالايي داشت. در اولين مراجعه براي او آزمايش مدفوع داديم که تشخيص اسهال باکتريايي تاييد شد. برايش آنتيبيوتيک شروع کرديم اما در مورد خود برديا، مادرش تمايلي به انجام آزمايش مدفوع نداشت. مراجعه نکرد و خودسرانه به بچه دارو داد. متاسفانه بعضي از آنتيبيوتيکها به دليل تحريک معده باعث تشديد استفراغ بيمار ميشوند. در مورد برديا هم همين اتفاق افتاد. در مراجعه مادر برديا به کلينيک شما، چه کاري براي بچه انجام شد؟ من، برديا و مادرش را در حالي براي اولين بار ويزيت کردم که برديا دچار کمآبي مختصري شده بود. اسهال و استفراغاش ادامه داشت و مادرش کاملا از کار نسنجيده خودش و بدحال شدن بچه ترسيده بود. شما چه اقدامي انجام داديد؟ آزمايشهاي لازم را براي برديا انجام داديم و با رد همه علل باکتريايي و ساير علتها و با توجه به شرح حال و معاينه، براي او به تشخيص نوعي اسهال آنتروويروسي رسيديم که در فصل تابستان، خيلي شايع است و براي او در قدم اول او.آر.اس تجويز کرديم. مادر برديا ميگفت کودکش بعد از خوردن او.آر.اس به صورت شديدتري استفراغ ميکرد. درست است؟ خب، بچههايي که دچار کمآبي يا کمبود املاح ميشوند، به دليل تشنگي و ميل زيادي که به خوردن او.آر.اس دارند، آن را با ولع زيادي سر ميکشند و در نتيجه، معدهشان پر ميشود؛ تا حدي که به صورت واکنشي استفراغ ميکنند. مادر بچه نبايد در اين مرحله هول کند و باز مقدار زيادي آب به بچه بدهد. پس بايد چه کار کند؟ بايد هر 5 دقيقه او.آر.اس خنک را يک قاشق در دهان بچه گذاشت تا معده او قابليت پذيرش داشته باشد. ما در بيمارستانهاي آموزشي محلي را براي مادران مراجعهکننده به اورژانس تدارک ديدهايم که در آنجا مينشينند و به کودکشان او.آراس ميدهند. البته مادر برديا او.آر.اس را با دقت و طبق دستور به بچهاش داده ولي ساير مادران در اين مرحله ممکن است چه اشتباهاتي بکنند؟ خيلي از مادران در اين مرحله ممکن است به بچه آب قند يا حتي نوشابه بدهند يا مثلا به بچه آب بدهند و توجيهشان هم اين باشد که خب، بچه تشنه بوده و آب ميخواسته و ما به او آب داديم. بايد به اين مادران عزيز عرض کنم که در شرايط اسهال، بدن کودک علاوه بر آب، برخي مواد معدني را هم از دست ميدهد و براي جبران کمبودهاي او بايد از محلولهايي استفاده شود که بهصورت محاسبهشدهاي اين کمبودها را براي کودک جبران ميکند. فلسفه مصرف او.آر.اس هم همين است. خيلي از مادران چندان تمايلي به او.آر.اس ندارند. آنها کاملا در اشتباه هستند. ولي ممکن است بچه از طعم او.آر.اس خوشش نيايد. بله؛ احتمال دارد. در اين موارد، ميتوان از او.آر.اسهاي طعمدار استفاده کرد. دوغ خانگي (نه بازاري) يا آب سوپ خنک هم مفيد است. مادر ميتواند ماست غيرترش را با آب مخلوط کند و به اندازه 2 انگشت نمک در هر ليوان بريزد. اين ميزان نمک، دوغ را براي بچه، خوشنمک ميکند. دوغ نبايد شور باشد. در اين مرحله چه عادتهاي غلطي در ميان مادران، رايج است؟ بعضي از دستورهايي که به مادران داده ميشود، کاملا نادرست و مضر است؛ مثل اينکه به مادري که کودکش اسهال دارد، ميگويند شير بچه را رقيق کن، سوپ به بچه نده يا اينکه غذايش را نصف کن! اين قبيل مادران عقيده دارند با خوردن غذا اسهال بچه بدتر ميشود. درست است؟ بله؛ ممکن است دفع مدفوع در او افزايش پيدا کند اما غذا خوردن باعث تسريع روند بهبود در بچه ميشود. مادر بايد کالري غذاي بچه را برعکس آنچه تصور ميشود، افزايش دهد. گوشت سوپ را قطع نکند. سبزيجات سوپ را افزايش دهد و همچنين سيبزميني يا هويج پخته غذاي بچه را نبايد کم کند. خانم دکتر! مادر برديا از شما در مورد آبميوه دادن به بچهاش هم پرسيد. جواب شما چه بود؟ گفتم که آبميوههاي سنتتيک يا بازاري را به دليل اسمولاليته بالا (غلظت و شيريني زياد) به هيچ وجه توصيه نميکنم؛ چون اين مواد باعث تشديد اسهال بچه ميشود. آبميوه طبيعي، چطور؟ آبميوه طبيعي مانند آب سيب و آب انگور که مادر در خانه براي بچه بگيرد، البته در حجم کم، خوب است. مادر ميتواند آبميوهاي را که با دست خودش در منزل گرفته، با مقداري آب رقيق کند. ميوه يا آبميوه به دليل غني بودن از پتاسيم براي اسهال و کمآبي بچه خيلي مفيد است. برديا تب داشت ولي مادرش تمايلي به انجام آزمايش مدفوع نشان نميداد. شما به ايشان چه گفتيد که براي انجام آزمايش متقاعد شوند؟ خب، اکثر مادران زياد تمايلي به انجام آزمايش ندارند. آنها دوست دارند هرچه زودتر به بچه دارو بدهند تا بچه خوب شود اما آزمايش مدفوع، به ويژه در مواقعي که کودک مبتلا به اسهال خوني يا موکوسي است، بايد انجام شود. به کمک آزمايش، اسهال باکتريايي براي ما مسجل ميشود. دخترخاله برديا به اسهال باکتريايي مبتلا بود که 2 روز بعد از شروع آنتيبيوتيک، خوب شد اما مورد برديا، همانطور که گفتم، داستان ديگري داشت. بيماريهايي با علايم مشابه، ميتوانند علتهاي متفاوت و سيرهاي گوناگوني داشته باشند. در همين مثال، ديديم که با وجود تشابه علايم بيماري برديا با دخترخالهاش، ما با 2 اسهال کاملا متفاوت و 2 نوع درمان متفاوت روبهرو بوديم. به دليل همين پيچيدگيها، مراجعه به پزشک توصيه ميشود. اين اسهال و استفراغ ساده در بچهها ميتواند با بيماريهاي جديتري مانند عفونت گوش، ريه، کليه يا مغز همراه شود. تشخيص چنين مواردي تنها بر عهده پزشک است. حالا خودتان قضاوت کنيد که حرکت خودسرانه مادر برديا ميتوانست چه عواقبي براي او داشته باشد! منبع:
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 594]