واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: بر همين اساس خبرنگار ايرنا براي معرفي جايگاه موسيقي و تاريخچه اين هنر بومي در استان كرمان گفت و گويي را با كارشناس موسيقي و دبير تخصصي جشنواره موسيقي نواحي استان كرمان انجام داده است. سيد فواد توحيدي در همين باره مي گويد: موسيقي نواحي اين استان به ترانههاي كار، شادماني، روايي و حماسي، سوگ آواها، لالاييها و موسيقي صوفيانه و قلندري، مذهبي و آييني، سارباني، زورخانه و كوليها تقسيم بندي ميشود. وي سازهاي موسيقي نواحي استان را در دنيا منحصر به فرد دانست و افزود: اين سازها شامل كوبهاي، بادي و زهي آرشهاي است. وي سازهاي كوبهاي را شامل پوستي (ممبرانوفون) و بدون پوست (ايديوفون) ذكر كرد و ادامه داد: جوغ، غرو، جاريگ، درك، انواع مختلف دايره، انواع دهل و جوره، انواع نقاره، تمبك محلي و تمپو از سازهاي كوبشي پوستي در استان كرمان به شمار مي روند. وي سازهاي كوبشي بدون پوست در اين استان را به كوزه، سنگ، چوسر (چوب سحر) و خلخال تقسيم بندي كرد. وي در مورد سازجوغ گفت: جوغ سازي است سنگي از نوع كوبهاي يك طرفه كه روي دهنه آن را با پوست بز يا گوسفند ميپوشانند. به گفته توحيدي، تا دو دهه قبل ساز جوغ در بين گروهي از ساربانان و شتربانان استان رواج داشته است به اين ترتيب كه آن را با طناب روي شتري به نام شتر سرآهنگ (راه بلد) ميبستهاند و ساربان در هنگام بروز توفان شن از آن به عنوان ساز راهنما استفاده ميكرده، به صورتي كه براي ايمني از شنهاي بيابان، صورت خود را با پارچهاي بسته و فقط با ضربهزدن به پوست جوغ، شتران را به دنبال شتر سرآهنگ ميكشانده است. دبير تخصصي هفتمين جشنواره موسيقي نواحي كرمان، ساز چوغرو را يكي از سازهاي منحصر به فرد دانست و گفت: شايد اين ساز تنها ساز چهارگوش دو طرفه در جهان باشد. او در اين رابطه افزود: غرو در روستاهاي بيدخون و مرغك بم شناسايي شده و در هنگام شادي و پايكوبي سنتي نواخته ميشود. اين كارشناس موسيقي محلي در استان كرمان با اشاره به اين كه پوست ساز چوغرو از جنس پوست بز يا گوسفند است، افزود: طرز نوازندگي چوغرو بسيار جالب است و نوازنده با تكنيكي خاص به دو طرف ساز ضربه وارد ميكند. وي در خصوص معرفي ساز جاريگ هم گفت: اين ساز يكي ديگر از سازههاي كوبهاي پوستي استان كرمان است و سازي است استوانهاي و كوچك كه بر دو دهانه آن پوست ميكشند و در داخل آن مقداري سنگريزه (ريگ) وجود دارد. وي بيان كرد: نوازنده در حال اجراي ريتم بر روي يكي از پوستها جاريگ در حالتي شوكدار پايين و بالا ميكند و از برخورد ريگها با پوست بالا و پايين صدايي ايجاد مينمايد. وي بيشتر نوازندگان جاريگ را نوجوانان معرفي كرد و گفت: جنس بدنه در قديم چوبي بوده ولي در حال حاضر بيشتر حلبي و بدون پوست است. توحيدي افزود: درگ نوعي ساز پوستي دو طرفه است كه با تسمه به گردن نوازنده آويزان ميشود و بر عكس دهل، پوستها موازي زمين قرار ميگيرند و به جاي چوب و تركه با انگشتان دست نواخته ميشود. وي ادامه داد: معمولا بر بدنه اين ساز زنگولهاي با نخي از جنس كنف آويزان است و نوازنده زماني زنگوله را بر روي پوست بالايي ميگذارد تا در هنگام نواختن و لرزش پوست، صداي زنگداري ايجاد شود. اين پژوهشگر موسيقي محلي كرمان در مورد ساز دايره نيز گفت: اين ساز با ابعاد و اندازههاي مختلف و تكنيك نوازندگي متنوع در اكثر مناطق استان اجرا ميشود. او افزود: در ميان تكنيكهاي نوازندگي، نوع نوازندگي دايره در شهربابك بسيار منحصر به فرد است و نوازنده آن را به صورت نشسته و با تكيه دادن بر روي يكي از پاها اجرا ميكند. توحيدي ادامه داد: در يكي از روستاهاي كولينشين به نام دهنو (دهنه) نيز بر روي پوست دايره به صورت ضربدري روده گوسفند ميكشند تا در هنگام ضربه به پوست، صدايي تركيبي شبيه به درام را ايجاد كند. او خاطر نشان كرد: دراويش و زرتشتيان كرمان نيز از نوعي دايره به نام دپ استفاده ميكنند و طرز نوازندگي دپ در بين اين دو گروه متفاوت است. وي ادامه داد: زرتشتيان اين ساز را با انگشت مينوازند و از آن در مراسم گوناگون از جمله جشن تيرگان، مهرگان و سده استفاده ميكنند. توحيدي گفت: اين ساز در شهر رفسنجان در سه اندازه كوچك، متوسط و بزرگ يافت ميشود كه توسط نوجوانان، جوانان و بزرگسالان نواخته ميشود. مسوول گروه پژوهشهاي موسيقي نواحي استان كرمان در مورد ساز دهل افزود: در مناطق مختلف استان به دو صورت بدنه فلزي و چوبي و با ابعاد متفاوت كاربرد دارد. وي ادامه داد: از اين نوع دهل در مناطقي مانند بم، جيرفت و رابر استفاده ميشود.ك/4 7438/2624 ادامه دارد…
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 970]