واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: جامجم» از تخريب محيط زيست در پارك ملي گلستان جام جم آنلاين: نام پارك ملي گلستان را از نقشه زيست محيطي كشور خط بزنيد. حالا كه به لطف وزارت راه محور باريك گرگان مشهد وسط پارك، مثل مار بوآ باد كرده و پوشش گياهي منطقه را بلعيده، حالا كه جاده قاتل مارالها ، آهوها و پلنگها شده، حالا كه ديوار 8 متري يك طرف جاده ارتباط گونههاي جانوري دو طرف پارك را قطع كرده، حالا كه جاده به حريم رودخانه تجاوز كرده و پوشش گياهي ناياب آن را از بين برده، حالا كه قرار است به مدد وزارت راه هرروز هزاران نفر از داخل پناهگاه جانوران بگذرند، حالا كه كارخانه سيمان در دل جنگل جا خوش كرده، حالا كه سازمان حفاظت محيط زيست به واسطه سكوتش حامي فعاليتهاي غيرقانوني وزارت راه شده است، بياييد نام پارك ملي گلستان را از نقشه زيست محيطي كشور خط بزنيم و باور كنيم پارك در سراشيب نابودي است. گرچه قصد نداشتيم بار ديگر قصه پارك گلستان را روايت كنيم، اما تماس سازمانهاي غيردولتي حامي محيط زيست با روزنامه جامجم و هشدار آنان درباره سرعت گرفتن و وسعت يافتن عمليات احداث جاده در اين پارك، سبب شد بار ديگر پرونده قطور پارك ملي گلستان را بازگشايي كنيم. آن روزها كه گلستان، گلستان بود پارك ملي گلستان سال 1345 لقب نخستين پارك ملي ايران را گرفت و 10 سال بعد، به عنوان ذخيرهگاه زيستكره به ثبت رسيد. با اين حال به گفته ريشسپيدها، در آن زمان هم محور گرگان مشهد از داخل پارك ميگذشت، اما چه كسي باور ميكرد اين محور دهها سال بعد به معضلي جدي براي دوستداران طبيعت تبديل شود؟! تبديل تدريجي جاده گلستان به قاتل درختان و جانوران پارك، دقيقا از زماني آغاز شد كه سيلهاي ويرانگر، در سالهاي 1380، 1381 و 1382 هر بار گلستان را به باتلاقي عظيم از گل بدل كردند، بيش از صدها كشته روي دست مسوولان استان گذاشتند و جاده را هم با خود بردند تا تعمير آن، بهانه مناسب براي ورود به پارك و آغاز عمليات ساخت را در اختيار پيمانكار وزرات راه قرار دهد. اين در حالي بود كه جاده اوليه در قعر دره ساخته شده بود كه به دليل سيلگيري، نامناسبترين مكان براي عبور و مرور مطرح ميشد. با اين همه، در آن زمان سازمان حفاظت محيط زيست به عنوان متولي حفاظت از پارك چه شفاهي و چه كتبي بارها به وزارت راه تاكيد كرده بود كه اين وزارتخانه فقط حق تعمير جاده را دارد و به هيچ وجه اجازه تغيير عرض آن را به بيش از 6/11 متر ندارد. از سويي ديگر، در 25/4/1382 هيات وزيران ضمن تاكيد مجدد بر اين موضوع، طي مصوبهاي وزارت راه را ملزم به ساخت جادهاي جايگزين در خارج از پارك و در مسير كلاله آشخانه كند تا جاده فعلي به مرور زمان كم تردد شود و عبور و مرور در آن به حداقل برسد. ... و اكنون 5 سال پس از آن مصوبه سكوت چند ساله رسانهاي درباره گلستان فقط به خوابي خرگوشي ميمانست كه با گذري كوتاه از جاده گلستان در هفته گذشته، به كابوسي هولناك از مرگ طبيعت بدل شد. ديوارهايي بتوني و ضخيم به ارتفاع 8 متر در يك طرف جاده، راه را براي عبور وحوش بسته بود. عرض جاده در برخي نقاط از 6/11 تا 30 متر عريض شده بود و جاده عريض و طويل رسيده بود به يكي از پوزههاي سنگي كه زيستگاه گياهان ناياب به حساب ميآمد و موقعيت جاده نشان ميداد دير يا زود بايد نابود شود. جاده به حريم رودخانه هم تجاوز كرده بود و گونههاي ناياب گياهي را در بستر رود از بين برده بود. كمپ كارگران وزارت راه مثل كارخانه سنگشكن هنوز در جنگل برپا بود. هيچ اقدامي براي ساخت جاده جايگزين صورت نگرفته و از همه بدتر اين كه اقدامات انجام شده بر جاده كنوني و عريض كردن بيش از اندازه آن نشان ميداد بعيد نيست بزودي خبر چهار بانده شدنش را بشنويم. دكتر حسين آخاني، گياهشناس و عضو هيات علمي دانشگاه تهران با اشاره به اين كه تاكنون 1362 گونه گياهي در محدوده 90 هزار هكتاري پارك شناسايي شدهاند كه برخي از آنها از گونههاي اختصاصي پارك محسوب ميشوند ، ميگويد: گذشته از درختاني كه به منظور تعريض جاده بريده شدهاند، جاده طوري ساخته شده است كه بزودي پوزههاي صخرهاي كه زيستگاه گونههاي كمياب محسوب ميشوند، تخريب ميشوند. ضمن آن كه پيشروي جاده در بستر رودخانه سبب شده است دستكم حدود 100 گونه گياهي كه اختصاصا در بستر رودخانه رشد ميكنند، از بين بروند. وي عكسهايي از اجساد پرندگان را كه در عبور از جاده و در برخورد با وسايل نقليه كشته شدهاند، نشان ميدهد و اظهار ميكند: تعداد تلفات جانوران با پيشرفت عمليات جادهسازي بيش از پيش شده است و ايجاد ديوار 8 متري سبب شده ارتباط جانوران در شمال و جنوب پارك با هم قطع شود و تعداد زيادي از آنان نيز در عبور از جاده و تقلا براي رسيدن به سمت ديگر پارك كشته شوند. اين عضو هيات علمي با تاكيد بر اين كه فقط جادههاي باريك گردشگري ممكن است از داخل پاركهاي ملي بگذرند كه در اين صورت تا جايي از پارك ميروند و بازميگردند، سخنانش را با پرسشي پايان ميدهد كه همه پاسخش را ميدانيم: بجز ايران، در كجاي دنيا از وسط پارك ملي كه زيستگاه جانوران است، جادهاي پرتردد ميگذرد؟ اين قانوني نيست ياسر انصاري، دبيركل كانون عالي گسترش فضاي سبز و حفظ محيط زيست ايران با اشاره به تخلفات صورت گرفته از سوي وزارت راه در پارك ملي گلستان كه قابليت پيگيري قضايي دارد، ميگويد: وزارت راه در اين منطقه دست به تخريبي گسترده زده است كه اين مساله برخلاف مصوبه هيات وزيران در سال 1382 و كليه توافقنامههايي است كه بين سازمان حفاظت محيط زيست و وزارت راه منعقد شده است. وي ميافزايد: هرچند شوراي عالي محيط زيست در حال حاضر به دستور رئيسجمهور منحل شده است و كميسيون زيربنايي دولت وظايفش را انجام ميدهد؛ اما به هر حال انجام هر گونه عمليات عمراني و عبور جاده از داخل پاركهاي ملي براساس قانون ممنوع است، مگر آن كه اين مساله با مجوز شوراي عالي حفاظت محيط زيست صورت گيرد. به گفته وي، آنچه امروز در پارك گلستان ميگذرد نقض صريح قانون اساسي و قوانين جامع كشور ازجمله مصوبات شوراي عالي حفاظت محيط زيست و هيات دولت است. حفاظت از پارك گلستان در برابر سازمان حفاظت از محيط زيست گرچه تخريبهاي صورت گرفته در پارك ملي گلستان به لطف وزارت راه و ترابري بوده است، اما سهم سازمان حفاظت محيط زيست نيز در اين زمينه كم نيست، چرا كه بظاهر سكوت طولاني اين سازمان در مواجهه با اقدامات وزارت راه به رضا تعبير شده است. گرچه علينژاد، رئيس سازمان حفاظت محيط زيست استان گلستان تماسهاي پيدرپي «جامجم» را براي مصاحبه درباره عملكرد سازمان متبوعش بيپاسخ گذاشت و جلسهاي كه مصاحبه را به پس از آن موكول ميكرد، بيش از 48 ساعت طول كشيد؛ اما مهندس امير عبدوس، مديركل دفتر زيستگاهها و امور مناطق سازمان حفاظت محيط زيست در اين باره حاضر به گفتگو شد كه خواندن اظهاراتش خالي از لطف نيست. او پاسخش را درباره چرايي تكميل نشدن جاده جايگزين گلستان و تمركز وزارت راه بر عريض كردن جاده با يك پرسش پاسخ ميدهد: اگر شما جاي وزارت راه بوديد و بودجهاي براي ايجاد راه ارتباطي بين دو شهر ميگرفتيد، ترجيح ميداديد آن را صرف تعمير و توسعه راهي نيمهكاره كنيد يا ساخت جادهاي جديد؟ عبدوس نيز عريض شدن جاده را از 6/11 تا 30 متر در برخي از نقاط ميپذيرد و معتقد است: طراحي انجام شده براساس جادهاي چهاربانده است، ولي هنوز اجرايي نشده است. عبدوس در پاسخ به «جامجم» درباره اين كه عبور جادهاي پرتردد از داخل پارك ملي، خلاف قانون است ميگويد: اين جاده پيش از تبديل گلستان به پارك ملي وجود داشته است و نميتوان آن را بيكاربرد كرد. او كه حاضر به ارائه آمار درباره تلفات جانداران در جاده گلستان نيست و معتقد است امكان دارد از آن به عنوان نكتهاي منفي در روزنامه ياد كنيم، در پاسخ به اين پرسش كه توسعه اين جاده آمار تلفات را افزايش ميدهد، اظهار ميكند: ساخت ديوار در يك طرف جاده، دستكم راه ورود جانوران را از يك طرف ميبندد. پس بد نيست؛ ضمن آن كه اگر جاده جايگزين را بسازند آن وقت كساني كه قصد دارند با سرعت برانند و ممكن است به جانداران آسيب برسانند، از اين جاده استفاده ميكنند و آنها كه قصد دارند از طبيعت لذت ببرند، از جاده كنوني. مديركل دفتر زيستگاهها و امور مناطق سازمان حفاظت محيط زيست درباره احتمال شكايت سازمان حفاظت محيط زيست از وزارت راه به دليل عمل نكردن به قولهايش پاسخي ميدهد كه ما و همه دوستداران محيط زيست را از احتمال هر گونه واكنش موثر سازمانش براي حمايت از پارك گلستان نااميد ميكند. عبدوس ميگويد: درست است كه وزارت راه قولهايي به ما داده، اما قول كه قانون نيست! پس نميتوان از عدم تعهد به آن شكايت كرد! دفاع عجيب اين مسوول سازمان حفاظت محيط زيست از بيتفاوتي سازمانش در برابر تخريب پارك ملي گلستان نشان ميدهد نهتنها كسي بايد از اين ميراث طبيعي در برابر ساخت و سازهاي وزارت راه و ترابري حمايت كند، بلكه كسي هم بايد پيدا شود كه از اين پارك در برابر سازمان حفاظت محيط زيست و سياستگذاريهاي ناآگاهانهاش حفاظت كند اما شايد هنوز سادهترين راه همان باشد كه پيشتر گفتيم. بياييد نام پارك ملي گلستان را از همه نقشههاي كشور پاك كنيم و بعدها اگر نسلهاي آينده از آن پرسيدند، به طور كلي منكر وجودش شويم تا ننگ ناتوانيمان را در حفظ محيط زيست پنهان كنيم و از بار شرمساريمان كاسته شود. علي يوشيزاده
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 537]