واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: آنها كه غبار روزمرگي و هياهوي اين عصر ماشيني چشمانشان را نپوشانده باشد، تابلوي آبي رنگي را مقابل شهرداري سبزوار ديده اند كه بر روي آن عبارت آرامگاه اسطوره اي سهراب با خطي قرمز نگاشته شده است. در توضيح اين تابلو هم آمده است:در باور مردم ما و به استناد كتب گوناگون ايران شناسي نبرد بين رستم و سهراب درميدان مشهور به ديو سپيد روي داده و مقبره سهراب جوان در آن قرار دارد و بيت شعر كنون رزم سهراب و رستم شنو ، دگرها شنيدستي اين هم شنو آن را مزين كرده است. اين تابلو شايد تنها نشان از اين مكان اسطوره اي باشد كه به باورها و عقايد مردم اين شهرستان باز مي گردد و قطعا ذهن مسافران اين شهر كويري را كه قدمتي شش هزار ساله و آثار شهرنشيني حداقل سه هزار ساله دارد، هر چند براي لحظاتي به خود مشغول مي كند. براي معرفي اين فصل رنگ باخته و شايد فراموش شده از پيشينه سبزوار بود كه به سراغ رئيس كميسيون سلامت ، تحقيقات و امور زيربنايي شوراي اسلامي شهر سبزوار و يكي از علاقه مندان به تاريخ سبزوار رفتيم تا اطلاعاتي هر چند اندك در مورد آن به شهروندان و دوستداران تاريخ سبزوار ارائه دهيم. عضو شوراي اسلامي شهر سبزوار در معرفي اين محل گفت: واقع شدن ميدان نبرد رستم و سهراب و آرامگاه اسطوره اي سهراب در اين شهر ، ريشه در اسطوره هاي كهن و تاريخ دارد و باوري بي ريشه نيست. دكتر علي اصغر علوي افزود: ميدان مبارزه رستم و سهراب به دژسپيد معروف بوده و به استناد كتب گوناگون ايران شناسي در مركز شهر سبزوار قرار داشته است. وي گفت: اين ميدان در جنب ارگ حكومتي سابق و شهرداري فعلي اين شهر واقع شده و در باور مردمان اين ديار مقبره اسطوره اي سهراب نيز در آن قرار دارد. او افزود :به نظر مي رسد واقع شدن رزم رستم و سهراب در سبزوار همانند بسياري حوادث ديگري است كه ريشه در گذشته هاي بسيار دور دارد كه مردم آن را سينه به سينه نقل و مورخاني آن را ثبت و ماندگار كرده اند. علوي با بيان اين كه به دژ سپيد ، نحوه معماري آن و نحوه برخورد مردم با اين واقعه اسطوره اي در كتاب تاريخ ابوالحسن زيد بيهقي به جا مانده از حدود يك هزار سال قبل اشاره شده،گفت: حتي مستشرقان از جمله جيمز داون انگليسي كه از جمله اولين مستشرقين معتبر است به موضوع رزم رستم و سهراب در سبزوار پرداخته است. به گفته وي ف جيمز داون در كتاب عارف ديهيم دار كه تاليف آن به حدود پانصد سال قبل بر مي گردد ، در مورد سفر شاه اسماعيل صفوي به سبزوار و مواجهه مردم با وي در مورد نمايش نبرد رستم و سهراب چنين نوشته است:شاه اسماعيل كه گفتيم چگونه علاقه به شاهنامه و تكثير آن و اينكه مردم ايران شاهنامه خوان شوند، داشت از اين دعوت حيرت كرد چون انتظار نداشت كه مردم سبزوار طوري با شاهنامه مانوس باشند كه صحنه جنگ رستم و سهراب را نمايش بدهند. اما وجوه سبزوار به او گفتند كه مردم شهر ،حتي قبل از اينكه فردوسي شاهنامه را بسرايد از چگونگي جنگ رستم و سهراب اطلاع داشتند، حيرت شاه اسماعيل از آن گفته بيشتر شد و پرسيد چگونه شما قبل از اينكه شاهنامه سروده شود از واقعه جنگ رستم و سهراب اطلاع داشتيد و آنها جواب دادند براي اينكه ميدان جنگ رستم و سهراب در اين شهر بود. شاه اسماعيل با شگفتي پرسيد شما از كجا مي دانيد كه ميدان جنگ رستم و سهراب در اين شهر بوده وجوه سبزوار پاسخ دادند كه اين روايت سينه به سينه نقل شده و قبل از اينكه شاهنامه از طرف فردوسي سروده شود در اين شهر همه از اين روايت آگاه بودند. وي با اشاره به نام چند كتاب تاريخي كه به اين موضوع در آنها پرداخته شده، گفت: در طي قرون مختلف اين موضوع به كرات توسط نويسندگان، مورخان، ادباء ، جغرافيدانان و فرهنگ نويسان گوناگون مطرح شده كه فرهنگ جهانگيري ، هفت اقليم ، برهان قاطع ، انجمن آراي ناصري ، گنج دانش ،المنجد ، لغت نامه دهخدا ، تاريخ ايران(نوشته مستشرقين روسي)، راهنماي خراسان، جغرافياي طبيعي و تاريخي ايران و شناخت خراسان از جمله آنها است. دكتر علوي گفت: وجود سپيد دژ يا ديو سپيد و يا دژ سپيد وجود خارجي داشته كه به استناد تاريخ ابوالحسن زيد بيهقي در آن دوران هر ساله بيرون آن را با ماده سفيد رنگي مانند گچ پوشانده و مرمت و نگهداري مي كردند . وي افزود: پس از ويران شدن ميدان دژ سپيد و به عبارتي ميدان رزم رستم و سهراب مصداق از دل برود هر آنچه از ديده برفت اين محل هم از اذهان مردم پاك شد . او با بيان اينكه در حال حاضر در محل مقبره اسطوره اي سهراب واقع در محوطه فعلي پاركينگ شهرداري سبزوار بناي خاصي وجود ندارد، ادامه داد:شهروندان سبزواري نسبت به اين مكان شناخت درستي ندارند . رئيس كميسيون سلامت ، تحقيقات و امور زيربنايي شوراي اسلامي شهر سبزوار گفت:خيابان 14 متري سهراب واقع درمقابل شهرداري هم به اين اسم نام گذاري شده اما شايد بسياري از مردم علت اين نام گذاري را ندانند. وي با اعلام اينكه شوراي اسلامي شهر سبزوار قصد دارد اين قسمت از تاريخ و فرهنگ سبزوار را كه كتاب هاي گوناگون تاريخي هم به آن شهادت مي دهند از حالت گمنامي خارج و آن را احيا كند، افزود: پروژه اي تحت عنوان رستم و سهراب در سومين دوره شوراي اسلامي اين شهر مصوب شد و اميداوريم عملي شدن اين پروژه هم در اين دوره شورا ميسر شود. اين عضو شوراي اسلامي شهر سبزوار اجراي اين پروژه را از چند جنبه داراي اهميت دانست و گفت: احياي قسمتي از پيشينه تاريخي و فرهنگي اين شهر ، به عنوان مهم ترين پيامد اين اقدام و جذب گردشگر در سطح داخلي ، ملي و حتي بين المللي از ديگر نتايج اجراي پروژه رستم و سهراب است. وي سخن گفتن در مورد جزئيات اين پروژه را موكول به آينده كرد و افزود: در عين حال قسمتي از اين پروژه به موزه اي اختصاص مي يابد تا اسناد موجود در رابطه با مقبره اسطوره اي سهراب و واقع شدن رزم رستم و سهراب در اين محل در آن به نمايش گذاشته شود. علوي ساخت فرهنگسرا و المان هايي در رابطه با پيشينه اين مكان را از جمله طرح هايي عنوان كرد كه امكان اجراي آن در اين پروژه وجود دارد. وي افزود:احياي اين محل با تكيه بر مستندات تاريخي موجود انجام مي گيرد و علاوه بر اين مردم سبزوار اين محل را به عنوان آرامگاه اسطوره اي سهراب مي شناسند و اين خود يك سرمايه و دليل براي احياي آن است. عضو شوراي اسلامي شهر سبزوار با اشاره به بودجه گذاري اين شورا براي اين پروژه گفت: اين بودجه براي تملك املاك لازم براي انجام پروژه گذاشته شده است. وي با اشاره به كاهش درآمد شهرداري ها در سال جاري و وجود چنين مشكلي در سبزوار افزود:شورا و شهرداري سبزوار در حال حاضر به تنهايي مشغول پي گيري اين پروژه هستند و اين پروژه توسط كميسيون سلامت ، تحقيقات و امور زيربنايي شوراي اسلامي شهر سبزوار هر روز پي گيري مي شود. او اظهار اميدواري كرد پس از انجام قسمتي از پروژه رستم و سهراب و فراهم شدن مقدمات كار ديگر مسوولان مرتبط با اين حوزه هم وارد عمل شوند. اين مسوول با اشاره به اين كه در مورد به سرانجام رسيدن اين پروژه خوش بين است گفت: اگر مشكل تملك املاك لازم حل شود، امكان عملياتي شدن آن نيز بوده و كارها سريعتر پيش مي رود . به اعتقاد يكي از ديگر محققان تاريخ سبزوار ، باور واقع شدن نبرد رستم و سهراب و ميدان اين رزم در اين شهر ريشه در اسطوره دارد و شايد بتوان اسطوره را بيان تاريخي پيش از تاريخ رسمي دانست. علي دولت آبادي معادل گرفتن اسطوره با افسانه را اشتباه دانست و افزود: افسانه واقعيت خارجي ندارد، ولي اسطوره واقعيتي است كه ثبت نشده است. وي با بيان اين كه اسطوره لغت معرب برگرفته از زبان يوناني و معادل فارسي آن رمز و نشانه است ، گفت:وجوه اثبات اسطوره نقل سينه به سينه ، تواتر نسلي و اماره ها و نشانه هايي است كه در طول زمان استمرار داشته كه در مورد ميدان رزم رستم و سهراب معروف به ميدان دژ سپيد و آرامگاه اسطوره اي سهراب در سبزوار نيز چنين اتفاقي افتاده است . او با بيان اينكه در مورد دژ سپيد و وقوع رزم رستم و سهراب در اين محل حداقل 30 مدرك معتبر داريم ، گفت: با وجود سابقه چند هزار ساله اين شهرستان جاي تاسف است كه هويت آن ناشناخته مانده و جوانان اين شهر محل هايي مانند پارك سي هزار متري و يا شهربازي را به عنوان اماكن تفريحي و ديدني سبزوار معرفي مي كنند. اين علاقه مند به تاريخ و پيشينه سبزوار گفت: اگر مصمم باشيم مي توانيم ميدان دژسپيد را به عنوان ميراث معنوي جهاني به ثبت برسانيم و حال آنكه كه اين محل حتي به عنوان ميراث معنوي ملي نيز ثبت نشده است. وي در مورد محلي كه با عنوان آرامگاه اسطوره اي سهراب در سبزوار شناخته مي شودف نيز افزود:اين محل در گذشته گود بود و نسل قديم سبزوار از جمله در پيش از انقلاب نسبت به آن شناخت داشتند كه پس از مدتي خاكريزي و مسطح شد . او با اشاره به پي گيري هايي كه از حدود 20 سال قبل براي احياي اين محل انجام شده گفت: به دنبال اين پي گيري ها در سال 1373 تابلويي در مقابل شهرداري سبزوار با عنوان آرامگاه اسطوره اي سهراب نصب شد كه در همان حد باقي مانده و از آن زمان شاهد تحول ديگري در محل نبوده ايم. وي با بيان اينكه با توجه به بافت قديمي محل امكان احياي ميدان دژ سپيد و آرامگاه اسطوره اي سهراب وجود دارد،گفت: امروز مطالبه ما به عنوان قشر فرهنگ دوست شهرستان توجه به پيشينه تاريخي سبزوار و استفاده از آن در جهت توسعه شهرستان است. اين كارشناس تاريخ ابراز اميدواري كرد كه در دوره فعلي شوراي اسلامي شهر سبزوار كه مدت آن شش ساله هم شده ، حداقل تملك زمين لازم براي احياي اسطوره رزم رستم و سهراب در اين ديار صورت گيرد. دولت آبادي تاكيد كرد: مردم بايد گذشته و هويت تاريخي و كهن خود را بدانند و احياي اين محل در شكل گرفتن اين شناخت موثر است. وي همچنين با اشاره به بالا بودن نرخ بيكاري در سبزوار و ارز آور بودن صنعت گردشگري گفت: مي توان با يك كار اصولي و درست جهانگرد و ايرانگرد به اين شهرستان جذب كرد و از مزيت اشتغال زايي آن بهره برد. او افزود:اسطوره نبرد رستم و سهراب نه تنها محلي و منطقه اي كه جهاني است و مي توان به عنوان يك زمينه قوي جذب گردشگر به آن پراخت. دولت آبادي گفت:برخي كشور ها از كمترين آثار تاريخي خود بيشترين بهره را مي برند كه ما چنين نكرده ايم و اميدواريم با ثبت معنوي ميدان دژ سپيد گامي در جهت احياي پيشينه اين شهرستان برداشته شود. 7501/1654/659
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 955]