خراسان شمالي، نمادي از تنوع زيستي ايران

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: خراسان شمالي، نمادي از تنوع زيستي ايران
بجنورد - استان خراسان شمالي با توجه به تنوع سرزميني و داشتن اقليمي منحصر به فرد كه زيستگاه گونه هاي مختلف گياهان و جانوران است، به عنوان نمادي از تنوع زيستي ايران محسوب مي شود.

اين استان با وسعت دو ميليون و 800 هزار هكتار در در شمال شرق كشور قرار دارد كه 7/1درصد از وسعت خاك كشور را شامل مي شود و نوع اقليم آن معتدل كوهستاني و داراي رودخانه هاي دايمي، فصلي، قنات و چشمه سارهاي متعدد است.

به گزارش ايرنا، تنوع زيستي اصطلاحي است كه از اوايل دهه 1980 ميلادي بتدريج براي بيان غنا و گوناگوني گنجينه حيات در كره زمين به كار گرفته شده است.

امروز تنوع زيستي بسرعت، نه تنها در نشست هاي تخصصي علمي بلكه حتي در فرهنگ عمومي به صورت وسيع و همه جانبه كاربرد پيدا كرده كه اين اصطلاح به طور عمده در چهار سطح تنوع اكوسيستمي، گونه اي، ژنتيكي و فرهنگي قابل بررسي است.

ايران به دليل موقعيت ويژه جغرافياي طبيعي و شرايط بسيار گوناگون محيطي آن از تنوع اكوسيستمي كم نظيري در مقايسه با ساير كشورهاي جهان برخوردار است.

تنوع گونه اي به مجموعه گونه هاي مختلف از گياهان، جانوران و شكل هاي ديگر موجودات زنده كه در يك منطقه به سر مي برند اطلاق مي شود و در يك اكوسيستم هرچه تنوع گونه اي بيشتر باشد زنجيره هاي تغذيه اي طولاني تر و شبكه هاي حياتي پيچيده تر است و در نتيجه محيط، پايدارتر و از شرايط خودگرداني و خودتنظيمي بيشتري برخوردار است.

تنوع گونه اي علاوه بر ارزشهاي غيرقابل جايگزين و بسيار والاي اكولوژيكي از نظر بهره گيري غذايي، دارويي، تفريحي و مانند آن نيز براي انسان اهميت دارد.

با اين وجود مجموع تعداد گونه هاي گياهي شناسايي شده در ايران تا 10 هزار گونه برآورد شده كه حدود 20 درصد آنها اندميك كشور است كه اين تعداد در مقايسه با اروپا (11 هزار گونه) جالب توجه است و تعداد گونه هاي پستانداران وحشي ايران با 194 گونه تقريبا برابر با تعداد كل گونه هاي پستانداران در قاره اروپا است.

البته در خصوص برخي از رده هاي جانوران از قبيل خزندگان، تعداد گونه موجود در كشور ما بسيار فراتر از تعداد گونه هاي مربوط به قاره مذكور است كه تعداد گونه هاي آنها به 212 گونه مي رسد و همچنين ايران با دارا بودن 521 گونه پرنده و 180 گونه ماهيان آبهاي شيرين و 20 گونه دوزيست ارقام بالايي را از ديدگاه تنوع گونه اي ارايه مي كند.

معاون فني اداره كل حفاظت محيط زيست خراسان شمالي به وضعيت تنوع زيستي اين استان اشاره كرده و مي گويد: اين استان از نوع اقليم معتدل كوهستاني و داراي رودخانه هاي دايمي، فصلي، قنوات و چشمه ها برخوردار است.

"محمد عرفاني" مي افزايد: خراسان شمالي در "كپه داغ" مركزي واقع شده و در روزگاري نه چندان دور مركز گونه زايي و اندميسم تلقي مي شده است.

وي گفت: اكنون اين استان داراي 51 نوع پستاندار از جمله يوزپلنگ، پلنگ، قوچ و ميش اوريال، كل و بز، آهو، گربه پالاس، گربه وحشي، گربه جنگلي، كفتار، گراز، گرگ و ...، 141 گونه پرنده مانند" قرقاول، كبك دري، كبك، تيهو، هما، باقرقره، عقاب، شاهين، دليجه كوچك، انواع سهره، سنگ چشم، انواع چكاوك، كوكو، سبزقبا و زنبورخورك است.

به گفته وي همچنين 52 گونه خزنده مانند "مار افعي، مار جعفري، كفچه مار و ...، چهار گونه دوزيست و هشت گونه ماهي در اين استان زيست دارند.

معاون فني اداره كل محيط زيست خراسان شمالي افزود: اين استان 13 هزار و 695 هكتار ذخيره گاه جنگلي از گونه هاي "ارس، زالزالك، فندق وحشي، گردو وحشي، بلوط و ... را نيز در خود جاي داده است.

عرفاني وجود يكهزار و 100 گونه گياهي، بين 110 تا 150 گونه گياه دارويي، 70 تا 90 گونه گياه انحصاري و 40 تا 50 گونه در معرض خطر و آسيب پذير را از ديگر جلوه هاي تنوع زيستي جنگلي اين استان برشمرد.

وي گفت: وسعت جنگل هاي استان اعم از انبوه، نيمه انبوه جنگل تنك، بيشه زار و جنگل دست كاشت 435 هزار هكتار است.

وي گستره مراتع استان خراسان شمالي را نيز يك ميليون و 415 هزار هكتار شامل مراتع خوب، متوسط و فقير عنوان كرد.

معاون فني اداره كل حفاظت محيط زيست خراسان شمالي همچنين با اشاره به وجود زيست بوم هاي طبيعي و بي نظير در اين استان، گفت: با نگاهي به وضعيت پوشش گياهي و پستي و بلندي استان مي توان به تنوع اكوسيستمي اين خطه پي برد.

عرفاني افزود: ارتفاعات "آلاداغ و كپه داغ" كه قله هاي مهمي چون "يامان داغي، سالوك، چوپان، شاه جهان" را در خود جاي داده از پهنه هاي زيستي كوهستاني استان به شمار مي آيند.

وي گفت: وجود گونه هاي جانوري همچون "قوچ اوريال، پلنگ ايراني، خرس قهوه اي، كبك دري و بالابان"، جنگل هاي "ارس" و "بلوط"، مراتع متراكم "گون، كلاه ميرحسن و چوبك" صرفا بخش كوچكي از تنوع گونه اي اين مناطق را دربرمي گيرند.

عرفاني افزود: در اين ميان رودخانه "اترك" را نيز مي توان به عنوان تنها شريان حيات دايمي در شمال شرق كشور نام برد كه نهرها و چشمه سارهاي متعدد حوزه آبريز آن سيماي اين كلان اكوسيستم را كامل مي كند.

وي به دشت هاي جنوبي استان خراسان شمالي نيز اشاره كرد و گفت: اين دشت ها به واسطه وضعيت خاص ژئومرفولژي و نيز رودخانه دايمي "كالشور"، وجود گونه هايي چون " آهو و يوزپلنگ آسيايي، كاراكال و هوبره" را باعث شده است.

وي افزود: توجه ويژه حفاظت محيط زيست استان به عرصه هاي ياد شده نويدبخش معرفي خراسان شمالي به عنوان ذخيره گاه ژنتيكي گونه هاي مختلف جانوري و گياهي در معرض خطر انقراض در سطح كشور خواهد بود.

وي گفت: در بعد انساني نيز سكونت اقوام فارس (تات)، ترك، كرمانج، تركمن و اقليت هاي قومي گوناگون ديگر مانند بلوچ، عرب، لر، تركها و فارس هاي مهاجر، رنگين كماني از فرهنگهاي مختلف را ايجاد كرده است. ك/4

623/626/330

انتهاي خبر / خبرگزاري جمهوري اسلامي (ايرنا) / كد خبر 80173834

شنبه|ا|20|ا|خرداد|ا|1391

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 117]