شيراز، شهر شعر و بهشتي ديگر

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: شيراز، شهر شعر و بهشتي ديگر
جام جم آنلاين: دانستن اين ‌كه چه زماني براي مسافرت مناسب است و مهم‌تر اين‌كه در آن زمان چه مكاني به عنوان مقصد انتخاب مي‌شود، ازجمله مهم‌ترين عوامل و تاثيرگذارترين آنها در چگونگي سفر و لذت بردن از آن است.

شيراز را اغلب مسافران، با چهره نوروزي‌اش به خاطر دارند؛ شلوغ و پرازدحام در كنار همه زيبايي‌هايش، اما بوي بهارنارنج را در باغ‌هاي خلوت و سرسبز ارديبهشت شيراز مي‌توان با تمام وجود استشمام كرد، اعتدال و دلپذيري هوايش را تنها با قدم زدن در كوچه باغ‌هاي قصرالدشت، چمران، ساحلي و ارم مي‌توان حس كرد و مي‌توان بي‌هيچ ازدحامي، به خلوت عصرانه يا شبانه و شايد صبحگاهي حافظش دل سپرد.

ساعت‌ها و لحظات آرامش‌بخش بهار شيراز كه هوش از سر آدمي مي‌برد را با هيچ چيز نمي‌توان جايگزين كرد.

هتل‌ها در اين زمان خلوت‌اند و با كمترين نگراني جانبي، سفر دل‌انگيز و خاطره‌انگيزي را مي‌توان تجربه كرد، عرقيات تازه از خيابان ناصرخسرو خريد و فالوده شيرازي را بدون انتظار در صف طولاني، در گرماي مطبوع ظهر مزه كرد.

مي‌توان در بازار «وكيل» هزار تو چرخيد و كوله‌باري از سوغات و ادويه به همراه آورد، البته براي آنان كه اهلش هستند، وگرنه سرك كشيدن به سراهاي بازار، بي‌هيچ خريد هم خالي از لطف و جاذبه نيست و در همسايگي‌اش، مسجد وكيل، حمام وكيل، مدرسه خان و غروبش در شاهچراغ نمازي گزاردني و دو گام از خود دور شدن.

هرچند اغلب، نام‌هاي اماكن تاريخي، باغ‌ها و ديدني‌هاي شيراز را چه در داخل شهر و چه در اطراف آن شنيده‌ايم، اما فهرست‌وار هر يك را مختصر معرفي مي‌كنيم تا اگر ارديبهشت را به آن ديار گذرتان افتاد، جايي از قلم نيفتد؛ پس از زيارت شاهچراغ و خلوت با حافظ، سعدي و خواجوي شيراز، ‌گذاري داشته باشيد بر:

بازار، حمام و مسجد وكيل

در زمان كريم‌خان زند از سال ۱۱۷۲ تا ۱۱۹۳ هجرى قمرى در شيراز بناهايى ساخته شد كه به بناهاى وكيل معروف است؛ اين مجموعه شامل مسجد، بازار، حمام و آب‌انبار است كه در محله درب شاهزاده شيراز واقع شده‌اند.

مسجد وكيل داراى صحن بزرگ، سردر مجلل و ايوان‌هاى بزرگ و وسيع است. اين مسجد با كاشى‌هاى معرق زيبا همراه با گل و بوته اسليمى و كتيبه‌هاى متعدد تزئين شده است.

بازار وكيل جنب مسجد قرار دارد و به صورت صليبى شامل يك رشته بازار شمالي ـ جنوبى و يك راسته شرقي ـ غربى است.

در محل تقاطع بازارها چهارسوق بزرگ و زيبايى قرار دارد كه گبند بزرگ و مرتفعى آن را در زمره شاهكارهاى معمارى قرار مى‌دهد. اين بازار شامل سراهاى بزرگ و متعددى است.

حمام وكيل در غرب مسجد وكيل قرار دارد و سردر آن مزين به كاشيكارى دوره قاجار است. آب‌انبار پشت حمام واقع شده و داراى منبعى بزرگ و عميق است. روى آب‌انبار بادگير مرتفعى است كه كار تهويه را انجام مى‌دهد.

باغ ارم، عفيف‌آباد، دلگشا و جهان‌نما

باغ جهان‌نما در كنار دروازه قرآن كه ساختمان آن در دوره كريم خان زند مرمت و تجديدبنا شد، از تفرجگاه‌هاي ديدني شيراز است.

باغ دلگشا كه نزديك آرامگاه سعدي واقع است، در دوره تيمور از باغ‌هاي مهم و تفريحي شيراز بود. قدمت اين باغ به دوره ساساني نسبت داده شده و ساختمان موجود در آن، متعلق به دوره قاجاريه است. اين باغ در ارديبهشت، فصل چيدن بهار نارنج، بسته است.

باغ عفيف‌آباد با وسعتي حدود 127 هزار مترمربع در تقاطع خيابان عفيف‌آباد و ستارخان قرار دارد. اين باغ در دوره صفويه از باغ‌هاي مهم و گردشگاه پادشاهان بود.

در ميان اين باغ كه گلشن نيز ناميده مي‌شود، عمارتي دو طبقه، آب‌نماها و زيرزمين وجود دارد كه طبقه زيرين آن، موزه جنگ است.

باغ ارم كه بنا و سردر آن از دوره قاجاريه به جاي مانده، زيباترين باغ شيراز است. گل‌هاي زينتي و گونه‌هاي متنوع گياهي موجود در اين باغ، آن را به باغ گياه‌شناسي دانشگاه شيراز تبديل كرده است.

خانه زينت‌الملوك

در محله قديمي بالاكفت شيراز كه امروزه خيابان لطفعلي‌خان زند از آن مي‌گذرد و در ضلع غربي نارنجستان قوام، عمارتي زيبا قرار دارد كه متعلق به خاندان قوام‌الملك بوده و به خانه زينت‌الملوك معروف است.

اين عمارت كه به فاصله يك كوچه از نارنجستان قوام قرار گرفته و به وسيله يك راه زيرزميني به آن مرتبط است، «اندروني قوام» و محل رفت و آمد محارم به آنجا بوده است و شامل 20 اتاق تودرتو است.

اين اتاق‌هاي تودرتو داراي يك طبقه زيرزميني بزرگ هستند كه امروز تبديل به موزه مفاخر فارس شده است.

اين بناي باشكوه، از دوره قاجاريه با تالار آينه‌اي بي‌نظير و قدمتي 150 ساله است كه از آثار برجاي مانده از دوره قاجاريه است.

اتاق‌هاي اين بنا در طبقه اول به يكديگر راه دارند، به گونه‌اي كه مي‌توان بدون واردشدن به حياط، از جنوبي‌ترين اتاق به شمالي‌ترين آنها راه پيدا كرد.

پاسارگاد

در 138 كيلومتري شمال شهر شيراز، در جاده آسفالته آباده به شيراز، كمي دورتر از جاده امروزي، (حدود 3 كيلومتر) به بقاياي شهري مي‌رسيم كه از سازه‌هاي باستاني بر جاي‌ مانده از دوران هخامنشي است.

پاسارگاد در دشتي به ارتفاع ۱۹۰۰ متر از سطح دريا و با مساحت تقريبي 15 در 20 كيلومتر در حصار كوهستان واقع شده است.

بناي اصلي اين مجموعه ميراث جهاني پاسارگاد، قبر كوروش كبير است كه سكويي ۶ پله‌اي است با قاعده مربع مستطيلي به وسعت ۱۶۵ مترمربع. اتاقي كوچك به وسعت 5.7 مترمربع كه سقف، شيب بامي دارد و ضخامت ديوارهايش به 5.1 متر مي‌رسد.

نقش رستم

يكي از مهم‌ترين و زيباترين آثار باستاني سرزمين فارس است كه آثار مهمي از دوران عيلامي، هخامنشي و ساساني را در خود جاي داده است.

در دل اين كوه قبر چند نفر از پادشاهان هخامنشي نهفته است كه از راست به چپ به خشايارشا، داريوش كبير، اردشير اول و داريوش دوم منسوب هستند.

در برابر كوه نقش رستم، در قسمتي گود، ساختمان مكعب بسيار زيبايي قرار داد كه آن را كعبه زرتشت، پيامبر ايران باستان مي‌نامند. اين اثر تاريخي و ديدني در شش كيلومتري تخت‌جمشيد و در جاده جديد مرودشت ـ شيراز قرار دارد.

نارنجستان قوام

نارنجستان قوام كه به باغ قوام هم معروف است به دستور قوام‌الملك دوم كه در عهد قاجار، خودش و فرزندانش حاكمان فارس بوده‌اند ساخته شد.

ساخت اين باغ و كاخ موجود در آن 10 سال به طول انجاميد.

اين بنا داراي دو قسمت بيروني و اندروني است كه توسط يك راه زيرزميني به هم مربوطند.

قسمت بيروني، كاخي مجلل جهت برگزاري تشريفات و پذيرايي از مهمانان خارجي بوده است.

اين باغ با رديف درختان نارنج و باغچه‌هاي پرگلش به نارنجستان قوام معروف شده است.

ارگ كريمخاني

ارگ كريم‌خان در مركز شهر شيراز قرار گرفته است. اين ارگ در دوره سلطنت سلسله زنديه ساخته شده‌ و پس از اين كه كريم‌خان زند شيراز را بهعنوان پايتخت خود و اين مكان را به عنوان محل زندگي‌اش انتخاب كرد، به ارگ كريم‌خان معروف شد.

در زمان سلطنت سلسله پهلوي از ارگ به‌ عنوان زندان استفاده مي‌شد و در سال ۱۳۵۰ اين ارگ به اداره فرهنگ و هنر وقت واگذار شد.

بناي ارگ تركيبي از دو معماري مسكوني و نظامي است.

بخش دروني ارگ با ايوان‌ها و اتاق‌هاي نقاشي شده، آب‌نماها و باغچه‌ها از ظرافت خاصي برخوردار است.

سه ضلع شمال، جنوب و غرب هر يك داراي يك ايوان و شش اتاق مسكوني در دو طرف آن است. ضلع شرقي شامل حمام خصوصي و برخي امكانات خدماتي است.

برج و باروي چهارگانه به انضمام خندقي كه سابقا دور آن حفر شده بود نيز نقش دفاعي بنا را بر عهده داشته‌اند. ضخامت ديوارها در پايه سه متر و در بالا 8.2 متر است. ارتفاع برج‌ها نيز ۱۵ متر است و از آجر ساخته شده‌اند.

تخت‌جمشيد

تخت‌جمشيد، پارسه، پرسپوليس، پرسه پليس يا چهل منار كه در شهرستان مرودشت در شمال فارس واقع است، نام يكي از شهرهاي باستاني ايران است كه طي ساليان پيوسته، پايتخت مجلل و تشريفاتي ايران در زمان امپراتوري هخامنشيان بوده ‌است.

در اين شهر باستاني، مجموعه كاخ‌هايي به نام تخت‌جمشيد وجود دارد كه در دوران زمامداري داريوش كبير، خشايارشا و اردشير اول بنا شده است و به مدت حدود ۵۰ سال، مركزي براي برگزاري مراسم آييني و جشن‌ها مخصوصا نوروز بوده است.

تخت‌جمشيد با نام‌هاي پارسه، هزارستون، چهل‌منار و پرسپوليس نيز معروف است. تخت‌جمشيد در ۱۰ كيلومتري شمال مرودشت و ۵۷ كيلومتري شيراز قرار دارد.

نرگس لطيف‌پور

پنجشنبه|ا|21|ا|ارديبهشت|ا|1391

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 3249]