14 هزار كيلومتر پرواز داشته باشد و اينجا است كه سوال جالبي پيش مي‌آيد: چنانچه باكو مدعي است كه اين تجهيزات عليه ايران نبوده بلكه صرفا به منظور حل مشكل قره باغ در اختيار قرار گرفته است، پس چرا پهپادهاي خريداري شده و مي‌شوند كه برد پروازشان پنج شش برابر بيشتر از دور دست‌ترين نقطه ارمنستان مي‌باشد؟با بررسي ويژگي‌هاي تاكتيكي و فني پهپادهاي كه آذربايجان بر اساس قرارداد دريافت مي‌كند، به اين نتيجه مي‌توان رسيد كه توانمندي‌هاي اين پهپادهاي اسرائيلي براي برتري يافتن بر سيستم دفاع هوايي ارمنستان نيست بلكه براي فايق آمدن بر سيستم دفاع هوايي ايران در نظر گرفته شده است.بحث ديگر اين است كه هنوز مشخص نيست كه آيا در حقيقت كنترل پهپادها واقعا با آذربايجان است يا خير.بر اساس شرايط قرارداد، شركت دولتي اسرائيل Israel Aerospace Industries نحوه استفاده از پهپادهاي مجهز با سلاح‌هاي دقيق را به نظاميان آذربايجاني آموزش مي‌دهد. نكته جالب اين جاست كه براي مرحله معيني (فرا رسيدن چنين مرحله را طرف اسرائيلي تعيين مي‌كند) تمامي اين پهپادها و تسليحات در اختيار متخصصين اسرائيلي قرار خواهند داشت.علاوه بر اين آذربايجاني‌ها حق ندارند دستگاه‌ها و تجهيزات پهپادها را نصب، تعويض و يا به مسايل مديريت و نگهداري فني آن‌ها مداخله كنند.عملا طبق اين قرارداد، آذربايجان در قلمرو خود پهپادهاي اكتشافي و تهاجمي را دريافت مي‌كند كه كنترل واقعي بر آن‌ها نه با وزارت دفاع اين كشور بلكه با متخصصين اسرائيلي مي‌باشد.حالا پشتيباني از عمليات‌هاي اسرائيل عليه ايران تنها از قلمرو 2 كشور مي‌تواند صورت گيرد كه يكي آذربايجان و ديگري افغانستان است.در افغانستان حمايت از اقدامات هواپيمايي اسرائيل مي‌تواند توسط پهپادهاي اسرائيلي كه از پايگاه‌هاي آيساف در هرات، قندهار و شيندند به پرواز در مي‌آيند، انجام شود.منابع مستقل مي‌گويند كه نمايندگان و واحدهاي فرماندهي عمليات‌هاي دوردست وابسته به ارتش اسرائيل در مناطق غربي افغانستان با پوشش كارشناسان فني نيروهاي هوايي آمريكا فعال مي‌باشند.احتمال حضور نمايندگان اين فرماندهي اسرائيل در لباس كارشناسان فني در حال حاضر در آذربايجان بعيد نمي‌باشد.به تائيد نماينده ويژه دبير كل ناتو در امور قفقاز و آسياي مركزي جيمز آپاتورا يك سوم محموله‌هاي ناتو براي افغانستان از طريق پل هوايي باكو عبور مي‌كند. در صورت لزوم اسرائيل نيز از طريق اين پل هوايي محموله‌هاي خود را انتقال خواهد كرد و يا شايد دارد انتقال مي‌دهد. و احتمالا در اين زمينه باكو با آن هماهنگ است. چرا كه در دسامبر سال 2011، آذربايجان جايگزين شركت هواپيمايي گرجستان Sky Georgia جهت حمل و نقل محموله‌هاي ناتو براي نظاميان غربي در افغانستان شد.در رسانه‌هاي گروهي، بسياري از كارشناسان آغاز حمله اسرائيل (و احتمالا آمريكا) به ايران را با شروع اقدامات نظامي آذربايجان عليه ارمنستان براي آزادي قره باغ كوهستاني مرتبط مي‌دانند. احتمال تحقق اين سناريو بعيد به نظر نمي‌رسد زيرا در اين صورت پشتيباني از حملات هوايي به ايران مي‌تواند از جانب متخصصين آذربايجاني در منطقه درگيري‌هاي ارمنستان و آذربايجان صورت گيرد كه از سوي اسرائيل استخدام شده‌اند.آيا رهبريت عالي آذربايجان در اين زمينه نقش منفي خود را درك خواهد كرد؟ پاسخ اين پرسش هنوز روشن نيست.مطمئنا در سطح مقامات اين كشور به اندازه كافي اشخاصي وجود دارند كه عمل خودكشي دولتي بودن اقدام عليه ايران را درك مي‌كنند.اما به احتمال بسيار زياد در اين روز (روز اقدام نظامي احتمالي) ستون پنجم آذربايجان به طور پنهاني، پهپادها و نيروهاي مسلح اين كشور را مورد استفاده خاص خود قرار خواهد داد. دوشنبه 28 فروردين 1391 14:42

واضح آرشیو وب فارسی:ايران دیپلماسی: پهپادهاي فوق مدرن اسرائيلي در آذربايجان چه مي‌كنند؟ مشاركت استراتژيك و بويژه گسترش همكاري‌هاي نظامي-فني ميان آذربايجان و رژيم صهيونيستي، امنيت منطقه‌اي را با تهديد و چالشي فزاينده روبرو كرده است.كارشناس برجسته سياسي روسيه "ايگور پانكروتينكو" ضمن يادداشت اختصاصي خود براي فارس، اوضاع فعلي روابط نظامي - فني باكو- تل آويو و پيامدهاي نامطلوب آن براي ثبات و امنيت منطقه‌اي را تحليل كرده كه در ذيل متن آن به مخاطبان گرامي تقديم مي‌شود.وزير دفاع آذربايجان "صفر آبي اف" ضمن سفر اخير خود به تهران اعلام كرده بود كه "هيچ كشوري قادر نخواهد بود كه آذربايجان و ايران را در مقابل هم قرار دهد و از قلمرو آذربايجان به منظور تهديد و حمله به جمهوري اسلامي استفاده كند. اين موضع قاطع ما است".اما آيا بيانيه اين مقام رسمي نظامي باكو با آنچه در واقع در آذربايجان مي‌گذرد مطابقت دارد؟"الهام علي اف" رئيس جمهوري آذربايجان همكاري‌هاي كشورش با اسرائيل را مشابه كوه يخي دانست كه 90 درصد آن از چشم تحليگران پنهان مانده است بطوريكه افزايش همكاري‌ها واقعيت اين بيانيه رئيس جمهوري آذربايجان را بيشتر نشان مي‌دهد.براي دريافت پاسخ به پرسش بالا كافي است تا جزئيات قرارداد 6/1 ميليارد دلاري ماه فوريه (بهمن ماه سال گذشته) ميان باكو و تل آويو براي خريد تسليحات، مورد توجه قرار گيرد.*همكاري‌هاي نظامي- فني، هسته اصلي همكاري‌هاي باكو- تل آويوقرارداد تسليحاتي ميان باكو و تل آويو تقريبا نصف هزينه‌هاي دفاع ملي آذربايجان در سال 2011 را تشكيل مي‌دهد و 6/1 ميليارد دلار عملا كل هزينه‌هايي است كه در بودجه سال 2012 آذربايجان براي وزارت صنايع دفاعي اين كشور در نظر گرفته شده است.همچنين اين رقم معادل بيش از نصف ميزان مبادله كالا بين اسرائيل و آذربايجان است كه در سال گذشته ميلادي فراتر از 5/2 ميليارد دلار معرفي شده است.در پي قرارداد ماه فوريه سال 2012، اسرائيل به يكي از مهم‌ترين شركاي تجاري آذربايجان و اين كشور نيز در ميان كشورهاي شوروي سابق به مهم‌ترين طرف تجاري اسرائيل تبديل شد.با اين حال همكاري‌هاي نظامي- فني، هسته اصلي مبادله بازرگاني 2 طرف را تشكيل مي‌دهد.يكي از تحليل‌گران مسائل منطقه، باتوجه به روند همكاري‌هاي نظامي- فني باكو و تل آويو، چنين خاطرنشان كرد: آذربايجان به دليل روابط نزديك با اسرائيل به سطح جديدي از تسليحات در جهت تحكيم ارتش خود دست مي‌يابد. زيرا اين كشور به دليل محدوديت‌هاي قانوني، چنين تجهيزاتي را نه از آمريكا و اروپا و حتي نه از بلاروس و اوكراين نمي‌تواند دريافت كند.اين تحليل‌گر چنين ادامه مي‌دهد: در حالي كه باقي كشورهاي غربي به دليل نگراني از احتمال شيوع تازه درگيري‌ها براي تسلط بر سرزمين‌هاي اشغالي "قره باغ" كوهستاني، از فروش تجهيزات نظامي زميني منصرف مي‌شوند، اسرائيل در زمينه عرضه قابل توجه تسليحات و دريافت سود از مشتري پولدار خود، دست باز دارد.*قرارداد همكاري‌هاي نظامي- فني باكو- تل آويو، جواز ورود به ائتلاف ضد ايرانيبا آنكه رسانه‌ها به طور كافي جريان انعقاد قرارداد تسليحاتي را بازتاب داده بودند باز هم يك مورد جالب از نظر آن‌ها پنهان ماند: بر اساس اعلام برخي از منابع، اين قرارداد آنچنان براي آذربايجان داراي شرايط تسهيلات مالي مي‌باشد كه حتي آن را مي‌توان كمك بلاعوض عنوان كرد.برخي بر اين باورند كه اين قرارداد به معناي جواز ورود آذربايجان به "ائتلاف غربي" است.ولي به نظر مي‌رسد كه تعريف مناسب‌تر "جواز ورود آذربايجان به ائتلاف ضد ايراني" خواهد بود.اين نكته نيز قابل توجه است كه قبل از امضاي قرارداد جمهوري آذربايجان و اسرائيل، الهام علي اف و "شيمون پرز" در حاشيه اجلاس جهاني اقتصادي در "داووس" ملاقاتي انجام داده بودند.پس از اين ديدار بود كه رسانه‌هاي گروهي، اعلام كردند، انتظار مي‌رود در سال 2012 بين باكو و تل آويو چندين پروژه در جهت توسعه همكاري‌هاي بازرگاني و همچنين ايجاد شركت‌هاي مشترك به مرحله اجرا درآورده شود.جالب است كه تماس‌هاي جمهوري آذربايجان و اسرائيل همواره منجر به افزايش هزينه‌هاي دفاعي باكو مي‌شود.*پهپادهاي اسرائيلي مونتاژ شده در آذربايجان چه مي‌كنند؟در ماه ژوئن سال 2009 در جريان سفر شيمون پرز به آذربايجان قرارداد ساخت كارخانه توليد پهپاد به ارزش 400 ميليون دلار به امضا رسيد و از سال 2011 كار اين مجتمع توليدي پهپاد اسرائيلي اغاز شد. اين در حالي است كه در مقايسه با سال 2010، بودجه نظامي سال 2011 آذربايجان با 2 برابر افزايش، 1/3 ميليارد دلار را تشكيل داد (معادل 2/6 درصد مجموع توليد ناخالص ملي اين كشور).در حال حاضر در آذربايجان توليد پهپادهاي Orbiter (محدوده عمل تا 50 كيلومتر و هزينه هر فروند، حدود 600 هزار دلار) آغاز شده و مونتاژ پهپاد Aerostar (محدوده عمل تا 200 كيلومتر و هزينه هر فروند يك و نيم تا 2 ميليون دلار) در حال انجام است.توليد اين نوع پهپادها از سوي شركت مشترك وزارت دفاع آذربايجان Azad Systems و شركت اسرائيلي Aeronautics efense Systems راه اندازي شده است.*پهپادهاي آذربايجاني- اسرائيلي و جاسوسي برفراز كشورهاي همسايهدر حال حاضر پهپادهاي فوق سبك و تا حدي غير قابل رويت (با موتور الكتريكي) Orbiter كه در آذربايجان با همكاري متخصصين اسرائيلي مونتاژ شدند، در مرزهاي آذربايجان با قره باغ و ايران به انجام عمليات مشغولند.همچنين در امر نظارت و مونيتورينگ، پهپادهاي نوع Hermes-450 UAVs استفاده مي‌شوند كه 10 فروند از آن را آذربايجان طي سال‌هاي 2009-2012 از شركت اسرائيلي Israel"s Elbit Systems خريداري كرده است. برخلاف پهپادهاي نوع Aerostar و Orbiter كه از ايستگاه زميني قابل كنترل هستند، مونتاژ Aerostar در آذربايجان در سال 2013 آغاز خواهد شد، پهپاد Hermes-450 UAVs داراي سيستم ناوبري ماهواره‌اي GPS است؛ يعني از طريق فضا، تمامي تصويربرداري‌هاي Hermes را ناظر بيروني (ناظري كه فراتر از محدوده پروازي اين پهپادها حضور دارد) نيز مي‌تواند مورد استفاده قرار دهد.به علاوه، ناظر بيروني از طريق فضا مي‌تواند حركت اين نوع پهپاد را تنظيم كند. Hermes داراي سيستم خلبان خودكار است. با اين حال كنترل بر پرواز اين نوع پهپاد از طرف اپراتور آذربايجاني فقط در زمان پرواز و فرود آمدن لازم است (براي پهپاد نوع 450S وجود سيستم DGPS امكان مي‌دهد تا نشست و برخاست آن به طور خودكار صورت گيرد).اين دستگاه با سنسورهاي الكترو نوري، مادون قرمز و ليزر و همچنين سيستم تبادل داده‌ها مجهز بوده كه قابليت انتقال تصاوير به صورت زنده و همزمان را به ايستگاه‌هاي كنترل از زمين در آذربايجان و در صورت لزوم از طريق فضا به نهادهاي اطلاعاتي اسرائيل را دارا است.در اين رابطه، اعلام برخي از رسانه‌هاي گروهي كه در سال 2009 خبر توافقات شيمون پرز با رئيس جمهور آذربايجان برسر استقرار استگاه‌هاي استقرار اطلاعات الكترونيكي را داده بودند، تاييد ميشود كه آذربايجان و اسرائيل در زمينه سيستم‌هاي ماهواره‌اي همكاري خواهند كرد.اخيرا خبر ساخت ماهواره "تيس سار" نيز پخش شد كه با راداري مجهز به دستگاه سنتز امكان دريافت تصاويري واضح از سطح بالاي زمين بدون در نظر گرفتن شرايط جوي را فراهم مي‌كند.بر اساس نظر نظاميان آذري و يهودي، اين سيستم براي اجراي عمليات‌هاي نظامي در مناطق كوهستاني بي نظير است.بنا به ارزيابي‌هاي كارشناسان، ماهواره‌هاي اسرائيلي با پهپادهاي آذربايجاني همكاري‌هاي بسيار نزديك دارند هرچند تا رسيدن به سطح ايده آل، هنوز فاصله زيادي است.مثلا با وجود آنكه پهپاد Hermes-450 به طور كامل از مواد كامپوزيت ساخته شده و شناسايي آن را توسط سيستم‌هاي دفاع ضد هوايي مشكل مي‌كند، در ماه سپتامبر سال 2011 واحدهاي ارتش دفاعي قره باغ موفق به ساقط كردن يك فروند از اين نوع پهپاد آذربايجاني-اسرائيلي شدند.به احتمال زياد، اين امر با استفاده از سيستم سيار موشكي ضد هواييStrela-2M كه سيستم هدايت آن از طريق اشعه حرارتي مادون قرمز فعال مي‌شود، صورت مي گيرد.Hermes-450 مي‌تواند با سيستم‌هاي تهاجمي نظير موشك‌هاي "هوا به هوا" و يا "هوا به زمين" و همچنين دستگاه‌هاي جنگ راديوالكترونيك مجهز شود. ولي شعاع نسبتا محدود (تا 200 - 300 كيلومتر) استفاده از آن‌ها در سطح عملياتي و استراتژيك را غيرممكن كرده است. اين نقص را آذربايجان و اسرائيل با امضاي قرارداد 6/1 ميليارد دلاري جهت خريد پهپادهاي تهاجمي Heron و Searcher كه تا فاصله 1000 كيلومتري امكان انجام فعاليت دارند، جبران كردند.پيش از اين رسانه‌هاي آذربايجاني گزارش دادند كه پهپادهاي تهاجمي براي حراست از خطوط لوله و حوزه‌هاي نفتي در درياي خزر مورد نياز باكو است. اما با توجه به آنكه آذربايجان با ايران و تركمنستان مناطق نفتي مورد بحث دارد، وجود پهپادهاي تهاجمي مي‌تواند يك نوع عامل بازدارندگي به شمار آيد.تحت شرايط خاص، پهپادهاي تهاجمي آذربايجاني - اسرائيلي در رابطه با ايران نيز مي‌تواند مورد استفاده قرار گيرد كه در اين مورد كمي بعدتر صحبت خواهيم كرد.* وجود لابي اسرائيلي در آذربايجاندر ژانويه سال 2012 در مجمع اقتصاد جهاني داووس، رئيس جمهور اسرائيل شيمون پرز "از جانب خود و كل مردم يهود" به الهام علي اف بابت جلوگيري از اقدامات تروريستي در باكو كه سفير اسرائيل در آذربايجان، معلمان و خاخام مدرسه يهودي را هدف قرار داده بودند، عميقا ابراز سپاس و قدرداني كرد.بايد گفت كه جامعه يهودي و تايت ها (يهودي‌هاي كوهستاني) بخش قابل توجهي از قشر روشنفكر و تجار جامعه آذري و به خصوص ساختارهاي مديريتي را تشكيل مي‌دهند كه در تصميم گيري‌هاي اين كشور نقش دارند.كارشناس اسرائيلي "آري گوت" وضع را اينگونه توصيف مي‌كند: "نمايندگان جامعه يهودي به طور مستقيم در همه عرصه‌هاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، اجتماعي و سياسي كشور، حضور يافته و همزمان به جامعه جهاني براي دريافت اطلاع موثق از واقعيت‌هاي آذربايجان كمك كرده و همچنين به توسعه روابط بين المللي آذربايجان مساعدت مي‌كنند"."ايليا برتمان" كارمند مركز مطالعات استراتژيك اسرائيلي "بگين- سادات" با بيان نه چندان ديپلماتيك ولي حاوي اطلاعات كافي مي‌گويد: "در سال 1992 تحت فشارهاي لابي ارمني در واشنگتن اصلاحيه 907 به تصويب رسيد كه بر اساس آن دولت آمريكا از ارائه هر نوع كمك به آذربايجان تا حل و فصل بحران قره باغ منصرف شد.اين در حالي بود كه در دهه 90 كمك آمريكا به ارمنستان بيش از يك ميليارد دلار را تشكيل مي‌داد. توسعه روابط با اسرائيل منجر به آن شد كه لابي طرفدار اسرائيل در سال 2002 در دوران مديريت بوش پسر، موفق به لغو اصلاحيه يادشده شود. همچنين در سال 2002 وزارت امور خارجه آمريكا، ممنوعيت فروش اسلحه به آذربايجان را كه از سال 1993 اعمال مي‌شد، لغو كرد و دولت آمريكا به آذربايجان به ميزان 4/4 ميليون دلار جهت خريد تجهيزات نظامي كمك مالي بلاعوض واگذار كرد".بر اساس سرشماري نفوس شوروي قبل از فروپاشي و آغاز جنگ آذربايجان و ارمنستان، حدود يك درصد جمعيت آذربايجان را يهودي‌ها تشكيل مي‌دادند. بسياري از آنها به اسرائيل مهاجرت كردند و سپس به عنوان متخصصين روسي زبان با تابعيت دوگانه و يا شهروندي اسرائيل به تجارت مشغول بوده و همچنين به عنوان مشاورين نظامي و مهندسين رشته‌هاي مختلف در آذربايجان ايفاي نقش مي‌كنند.اينكه جامعه يهودي تا كجا توانسته است در ساختارهاي مديريتي و سازمان‌هاي اطلاعاتي آذربايجان سهيم شود ، از آن جا معلوم مي‌شود كه تظاهرات ضديهودي در برابر سفارت اسرائيل در باكو هنوز در مرحله آمادگي به طور بسيار جدي توسط وزارت امنيت ملي آذربايجان سركوب شده است.اما سركوب تظاهرات ضد اسرائيلي به اصطلاح تنها يك ابر مصنوعي است زيرا مقامات آذربايجاني با پوشش مبارزه با دشمنان اسرائيل و "اسلام گرايان"، در واقع به تصفيه ميدان سياسي مشغول بوده و مخالفان خط مشي همكاري استراتژيك با غرب، آمريكا و اسرائيل را از بين مي‌برند."آريل كوهن" يكي از تحليل گران بنياد آمريكايي "ميراث" ضمن صحبت با اين جانب ( پان كراتنيكو) گفت كه بر اساس نظر مقامات عالي آمريكا و اسرائيل "آذربايجان از شركاي استراتژيك كليدي غرب در منطقه به شمار رفته و اشتراك منافع ايجاب مي‌كند تا روابط بيش از پيش گسترش داده شوند.وي افزود: آمريكا بايد حجم همكاري با باكو را افزايش دهد؛ از جمله در زمينه‌هاي مبارزه با تروريسم، عمليات‌هاي جاسوسي و تحكيم امنيت مرزي. دولت اوباما بايد ابتكار عمل را در دست گيرد و اروپا و تركيه را به همكاري تشويق كند. به جاي استفاده از آذربايجان به عنوان پايگاه پشتيباني از افغانستان و يا گزينه "سوخت گيري" در خارج از خليج فارس، اين فرصت فراهم شده تا با اين كشور به عنوان شريك استراتژيك، همكاري صورت بگيرد. آذربايجان ابزارهاي موثر نفوذ را در اختيار دارد كه استفاده از آن‌ها مي‌تواند به چگونگي رشد مناقشه با ايران تاثير بگذارد...".آمريكا و اسرائيل با هدف تقويت موقعيت خود در ميان نخبگان سياسي و نظامي آذربايجان چنين نقش و جايگاهي را براي اين كشور قائل شدند.سال به سال تعداد برنامه‌هاي تبادل دانشجويان، روزنامه نگاران و متخصصين در تمامي سطوح افزايش مي‌يابد. همچون تامين مالي اين برنامه‌ها كه بخشي از استراتژي آماده سازي نخبگان جديد غربگرا و اسرائيل گراي آذربايجان است.اما همين حالا نيز در ميان جامعه يهودي آذربايجان به اندازه كافي نظاميان و كارمندان نهادهاي امنيتي وجود دارند كه در صورت لزوم برخلاف انتظارات برخي رهبران ساده لوح باكو، نه از منافع كشور محل اقامتشان بلكه دقيقا از منافع اسرائيل حمايت خواهند كرد.*چگونگي كنترل بر پرواز پهپادها؛برمي‌گرديم به بررسي شرايط قرارداد تسليحاتي و برخي از جزئيات آن.تل آويو متعهد شده كه يك سري (60 فروند) از پهپادهاي Heron و Searcher كه داراي امكان پرواز طولاني‌تر و محدوده عمل بيشتر مي‌باشند و همچنين تجهيزات اطلاعاتي الكترونيكي، يعني چند دستگاه رادار "گرين پاين" را به باكو تحويل دهد. اين ايستگاه‌ها وابسته به سيستم دفاع موشكي اسرائيل "ARROW 2" (پيكان) مي‌باشند كه به تدريج به آذربايجان تحويل داده خواهند شد.اين قرارداد براي چند سال در نظر گرفته شده است اما از همين حالا با توجه به اطلاع موجود مي‌توان پيشبيني كرد كه به آذربايجان پهپادهاي تحويل داده خواهد شد كه بر اضافه دستگاه‌هاي اكتشافي و تجهيزات جنگ راديو الكترونيكي، امكان سوار كردن موشك‌هاي "هوا به زمين"، بمب‌هاي عمقي و... وجود خواهد داشت.ظاهرا فرا گرفتن Heron از سوي متخصصين آذربايجاني با حمايت مهندسين اسرائيلي زمان زيادي نخواهد برد. Heron داراي فن آوري بالا است اين پهپاد همانند پيشرفته‌ترين جنگنده‌هاي بمب افكن، با سيستم‌هاي ماهواره‌اي ناوبري، تجهيزات رديابي و كشف اهداف به صورت نوري، مادون قرمز و رادار و دستگاه‌هاي كنترل تسليحات مجهز مي‌باشد.ضمن داشتن سرعت رزم ناو 296 كيلومتر / ساعت (حداكثر سرعت 460 كيلومتر / ساعت) اين پهپاد عملا مي‌تواند 8/14 هزار كيلومتر پرواز داشته باشد و اينجا است كه سوال جالبي پيش مي‌آيد: چنانچه باكو مدعي است كه اين تجهيزات عليه ايران نبوده بلكه صرفا به منظور حل مشكل قره باغ در اختيار قرار گرفته است، پس چرا پهپادهاي خريداري شده و مي‌شوند كه برد پروازشان پنج شش برابر بيشتر از دور دست‌ترين نقطه ارمنستان مي‌باشد؟با بررسي ويژگي‌هاي تاكتيكي و فني پهپادهاي كه آذربايجان بر اساس قرارداد دريافت مي‌كند، به اين نتيجه مي‌توان رسيد كه توانمندي‌هاي اين پهپادهاي اسرائيلي براي برتري يافتن بر سيستم دفاع هوايي ارمنستان نيست بلكه براي فايق آمدن بر سيستم دفاع هوايي ايران در نظر گرفته شده است.بحث ديگر اين است كه هنوز مشخص نيست كه آيا در حقيقت كنترل پهپادها واقعا با آذربايجان است يا خير.بر اساس شرايط قرارداد، شركت دولتي اسرائيل Israel Aerospace Industries نحوه استفاده از پهپادهاي مجهز با سلاح‌هاي دقيق را به نظاميان آذربايجاني آموزش مي‌دهد. نكته جالب اين جاست كه براي مرحله معيني (فرا رسيدن چنين مرحله را طرف اسرائيلي تعيين مي‌كند) تمامي اين پهپادها و تسليحات در اختيار متخصصين اسرائيلي قرار خواهند داشت.علاوه بر اين آذربايجاني‌ها حق ندارند دستگاه‌ها و تجهيزات پهپادها را نصب، تعويض و يا به مسايل مديريت و نگهداري فني آن‌ها مداخله كنند.عملا طبق اين قرارداد، آذربايجان در قلمرو خود پهپادهاي اكتشافي و تهاجمي را دريافت مي‌كند كه كنترل واقعي بر آن‌ها نه با وزارت دفاع اين كشور بلكه با متخصصين اسرائيلي مي‌باشد.حالا پشتيباني از عمليات‌هاي اسرائيل عليه ايران تنها از قلمرو 2 كشور مي‌تواند صورت گيرد كه يكي آذربايجان و ديگري افغانستان است.در افغانستان حمايت از اقدامات هواپيمايي اسرائيل مي‌تواند توسط پهپادهاي اسرائيلي كه از پايگاه‌هاي آيساف در هرات، قندهار و شيندند به پرواز در مي‌آيند، انجام شود.منابع مستقل مي‌گويند كه نمايندگان و واحدهاي "فرماندهي عمليات‌هاي دوردست" وابسته به ارتش اسرائيل در مناطق غربي افغانستان با پوشش كارشناسان فني نيروهاي هوايي آمريكا فعال مي‌باشند.احتمال حضور نمايندگان اين فرماندهي اسرائيل در لباس كارشناسان فني در حال حاضر در آذربايجان بعيد نمي‌باشد.به تائيد نماينده ويژه دبير كل ناتو در امور قفقاز و آسياي مركزي "جيمز آپاتورا" يك سوم محموله‌هاي ناتو براي افغانستان از طريق پل هوايي باكو عبور مي‌كند. در صورت لزوم اسرائيل نيز از طريق اين پل هوايي محموله‌هاي خود را انتقال خواهد كرد و يا شايد دارد انتقال مي‌دهد. و احتمالا در اين زمينه باكو با آن هماهنگ است. چرا كه در دسامبر سال 2011، آذربايجان جايگزين شركت هواپيمايي گرجستان Sky Georgia جهت حمل و نقل محموله‌هاي ناتو براي نظاميان غربي در افغانستان شد.در رسانه‌هاي گروهي، بسياري از كارشناسان آغاز حمله اسرائيل (و احتمالا آمريكا) به ايران را با شروع اقدامات نظامي آذربايجان عليه ارمنستان براي آزادي قره باغ كوهستاني مرتبط مي‌دانند. احتمال تحقق اين سناريو بعيد به نظر نمي‌رسد زيرا در اين صورت پشتيباني از حملات هوايي به ايران مي‌تواند از جانب متخصصين آذربايجاني در منطقه درگيري‌هاي ارمنستان و آذربايجان صورت گيرد كه از سوي اسرائيل استخدام شده‌اند.آيا رهبريت عالي آذربايجان در اين زمينه نقش منفي خود را درك خواهد كرد؟ پاسخ اين پرسش هنوز روشن نيست.مطمئنا در سطح مقامات اين كشور به اندازه كافي اشخاصي وجود دارند كه عمل خودكشي دولتي بودن اقدام عليه ايران را درك مي‌كنند.اما به احتمال بسيار زياد در اين روز (روز اقدام نظامي احتمالي) ستون پنجم آذربايجان به طور پنهاني، پهپادها و نيروهاي مسلح اين كشور را مورد استفاده خاص خود قرار خواهد داد. دوشنبه 28 فروردين 1391 14:42
مشاركت استراتژيك و بويژه گسترش همكاري‌هاي نظامي-فني ميان آذربايجان و رژيم صهيونيستي، امنيت منطقه‌اي را با تهديد و چالشي فزاينده روبرو كرده است.

كارشناس برجسته سياسي روسيه "ايگور پانكروتينكو" ضمن يادداشت اختصاصي خود براي فارس، اوضاع فعلي روابط نظامي - فني باكو- تل آويو و پيامدهاي نامطلوب آن براي ثبات و امنيت منطقه‌اي را تحليل كرده كه در ذيل متن آن به مخاطبان گرامي تقديم مي‌شود.

وزير دفاع آذربايجان "صفر آبي اف" ضمن سفر اخير خود به تهران اعلام كرده بود كه "هيچ كشوري قادر نخواهد بود كه آذربايجان و ايران را در مقابل هم قرار دهد و از قلمرو آذربايجان به منظور تهديد و حمله به جمهوري اسلامي استفاده كند. اين موضع قاطع ما است".

اما آيا بيانيه اين مقام رسمي نظامي باكو با آنچه در واقع در آذربايجان مي‌گذرد مطابقت دارد؟

"الهام علي اف" رئيس جمهوري آذربايجان همكاري‌هاي كشورش با اسرائيل را مشابه كوه يخي دانست كه 90 درصد آن از چشم تحليگران پنهان مانده است بطوريكه افزايش همكاري‌ها واقعيت اين بيانيه رئيس جمهوري آذربايجان را بيشتر نشان مي‌دهد.

براي دريافت پاسخ به پرسش بالا كافي است تا جزئيات قرارداد 6/1 ميليارد دلاري ماه فوريه (بهمن ماه سال گذشته) ميان باكو و تل آويو براي خريد تسليحات، مورد توجه قرار گيرد.

*همكاري‌هاي نظامي- فني، هسته اصلي همكاري‌هاي باكو- تل آويو

قرارداد تسليحاتي ميان باكو و تل آويو تقريبا نصف هزينه‌هاي دفاع ملي آذربايجان در سال 2011 را تشكيل مي‌دهد و 6/1 ميليارد دلار عملا كل هزينه‌هايي است كه در بودجه سال 2012 آذربايجان براي وزارت صنايع دفاعي اين كشور در نظر گرفته شده است.

همچنين اين رقم معادل بيش از نصف ميزان مبادله كالا بين اسرائيل و آذربايجان است كه در سال گذشته ميلادي فراتر از 5/2 ميليارد دلار معرفي شده است.

در پي قرارداد ماه فوريه سال 2012، اسرائيل به يكي از مهم‌ترين شركاي تجاري آذربايجان و اين كشور نيز در ميان كشورهاي شوروي سابق به مهم‌ترين طرف تجاري اسرائيل تبديل شد.

با اين حال همكاري‌هاي نظامي- فني، هسته اصلي مبادله بازرگاني 2 طرف را تشكيل مي‌دهد.

يكي از تحليل‌گران مسائل منطقه، باتوجه به روند همكاري‌هاي نظامي- فني باكو و تل آويو، چنين خاطرنشان كرد: آذربايجان به دليل روابط نزديك با اسرائيل به سطح جديدي از تسليحات در جهت تحكيم ارتش خود دست مي‌يابد. زيرا اين كشور به دليل محدوديت‌هاي قانوني، چنين تجهيزاتي را نه از آمريكا و اروپا و حتي نه از بلاروس و اوكراين نمي‌تواند دريافت كند.

اين تحليل‌گر چنين ادامه مي‌دهد: در حالي كه باقي كشورهاي غربي به دليل نگراني از احتمال شيوع تازه درگيري‌ها براي تسلط بر سرزمين‌هاي اشغالي "قره باغ" كوهستاني، از فروش تجهيزات نظامي زميني منصرف مي‌شوند، اسرائيل در زمينه عرضه قابل توجه تسليحات و دريافت سود از مشتري پولدار خود، دست باز دارد.

*قرارداد همكاري‌هاي نظامي- فني باكو- تل آويو، جواز ورود به ائتلاف ضد ايراني

با آنكه رسانه‌ها به طور كافي جريان انعقاد قرارداد تسليحاتي را بازتاب داده بودند باز هم يك مورد جالب از نظر آن‌ها پنهان ماند: بر اساس اعلام برخي از منابع، اين قرارداد آنچنان براي آذربايجان داراي شرايط تسهيلات مالي مي‌باشد كه حتي آن را مي‌توان كمك بلاعوض عنوان كرد.

برخي بر اين باورند كه اين قرارداد به معناي جواز ورود آذربايجان به "ائتلاف غربي" است.

ولي به نظر مي‌رسد كه تعريف مناسب‌تر "جواز ورود آذربايجان به ائتلاف ضد ايراني" خواهد بود.

اين نكته نيز قابل توجه است كه قبل از امضاي قرارداد جمهوري آذربايجان و اسرائيل، الهام علي اف و "شيمون پرز" در حاشيه اجلاس جهاني اقتصادي در "داووس" ملاقاتي انجام داده بودند.

پس از اين ديدار بود كه رسانه‌هاي گروهي، اعلام كردند، انتظار مي‌رود در سال 2012 بين باكو و تل آويو چندين پروژه در جهت توسعه همكاري‌هاي بازرگاني و همچنين ايجاد شركت‌هاي مشترك به مرحله اجرا درآورده شود.

جالب است كه تماس‌هاي جمهوري آذربايجان و اسرائيل همواره منجر به افزايش هزينه‌هاي دفاعي باكو مي‌شود.

*پهپادهاي اسرائيلي مونتاژ شده در آذربايجان چه مي‌كنند؟

در ماه ژوئن سال 2009 در جريان سفر شيمون پرز به آذربايجان قرارداد ساخت كارخانه توليد پهپاد به ارزش 400 ميليون دلار به امضا رسيد و از سال 2011 كار اين مجتمع توليدي پهپاد اسرائيلي اغاز شد.

اين در حالي است كه در مقايسه با سال 2010، بودجه نظامي سال 2011 آذربايجان با 2 برابر افزايش، 1/3 ميليارد دلار را تشكيل داد (معادل 2/6 درصد مجموع توليد ناخالص ملي اين كشور).

در حال حاضر در آذربايجان توليد پهپادهاي Orbiter (محدوده عمل تا 50 كيلومتر و هزينه هر فروند، حدود 600 هزار دلار) آغاز شده و مونتاژ پهپاد Aerostar (محدوده عمل تا 200 كيلومتر و هزينه هر فروند يك و نيم تا 2 ميليون دلار) در حال انجام است.

توليد اين نوع پهپادها از سوي شركت مشترك وزارت دفاع آذربايجان Azad Systems و شركت اسرائيلي Aeronautics efense Systems راه اندازي شده است.

*پهپادهاي آذربايجاني- اسرائيلي و جاسوسي برفراز كشورهاي همسايه

در حال حاضر پهپادهاي فوق سبك و تا حدي غير قابل رويت (با موتور الكتريكي) Orbiter كه در آذربايجان با همكاري متخصصين اسرائيلي مونتاژ شدند، در مرزهاي آذربايجان با قره باغ و ايران به انجام عمليات مشغولند.

همچنين در امر نظارت و مونيتورينگ، پهپادهاي نوع Hermes-450 UAVs استفاده مي‌شوند كه 10 فروند از آن را آذربايجان طي سال‌هاي 2009-2012 از شركت اسرائيلي Israel"s Elbit Systems خريداري كرده است.

برخلاف پهپادهاي نوع Aerostar و Orbiter كه از ايستگاه زميني قابل كنترل هستند، مونتاژ Aerostar در آذربايجان در سال 2013 آغاز خواهد شد، پهپاد Hermes-450 UAVs داراي سيستم ناوبري ماهواره‌اي GPS است؛ يعني از طريق فضا، تمامي تصويربرداري‌هاي Hermes را ناظر بيروني (ناظري كه فراتر از محدوده پروازي اين پهپادها حضور دارد) نيز مي‌تواند مورد استفاده قرار دهد.

به علاوه، ناظر بيروني از طريق فضا مي‌تواند حركت اين نوع پهپاد را تنظيم كند. Hermes داراي سيستم خلبان خودكار است. با اين حال كنترل بر پرواز اين نوع پهپاد از طرف اپراتور آذربايجاني فقط در زمان پرواز و فرود آمدن لازم است (براي پهپاد نوع 450S وجود سيستم DGPS امكان مي‌دهد تا نشست و برخاست آن به طور خودكار صورت گيرد).

اين دستگاه با سنسورهاي الكترو نوري، مادون قرمز و ليزر و همچنين سيستم تبادل داده‌ها مجهز بوده كه قابليت انتقال تصاوير به صورت زنده و همزمان را به ايستگاه‌هاي كنترل از زمين در آذربايجان و در صورت لزوم از طريق فضا به نهادهاي اطلاعاتي اسرائيل را دارا است.

در اين رابطه، اعلام برخي از رسانه‌هاي گروهي كه در سال 2009 خبر توافقات شيمون پرز با رئيس جمهور آذربايجان برسر استقرار استگاه‌هاي استقرار اطلاعات الكترونيكي را داده بودند، تاييد ميشود كه آذربايجان و اسرائيل در زمينه سيستم‌هاي ماهواره‌اي همكاري خواهند كرد.

اخيرا خبر ساخت ماهواره "تيس سار" نيز پخش شد كه با راداري مجهز به دستگاه سنتز امكان دريافت تصاويري واضح از سطح بالاي زمين بدون در نظر گرفتن شرايط جوي را فراهم مي‌كند.

بر اساس نظر نظاميان آذري و يهودي، اين سيستم براي اجراي عمليات‌هاي نظامي در مناطق كوهستاني بي نظير است.

بنا به ارزيابي‌هاي كارشناسان، ماهواره‌هاي اسرائيلي با پهپادهاي آذربايجاني همكاري‌هاي بسيار نزديك دارند هرچند تا رسيدن به سطح ايده آل، هنوز فاصله زيادي است.

مثلا با وجود آنكه پهپاد Hermes-450 به طور كامل از مواد كامپوزيت ساخته شده و شناسايي آن را توسط سيستم‌هاي دفاع ضد هوايي مشكل مي‌كند، در ماه سپتامبر سال 2011 واحدهاي ارتش دفاعي قره باغ موفق به ساقط كردن يك فروند از اين نوع پهپاد آذربايجاني-اسرائيلي شدند.

به احتمال زياد، اين امر با استفاده از سيستم سيار موشكي ضد هواييStrela-2M كه سيستم هدايت آن از طريق اشعه حرارتي مادون قرمز فعال مي‌شود، صورت مي گيرد.

Hermes-450 مي‌تواند با سيستم‌هاي تهاجمي نظير موشك‌هاي "هوا به هوا" و يا "هوا به زمين" و همچنين دستگاه‌هاي جنگ راديوالكترونيك مجهز شود. ولي شعاع نسبتا محدود (تا 200 - 300 كيلومتر) استفاده از آن‌ها در سطح عملياتي و استراتژيك را غيرممكن كرده است. اين نقص را آذربايجان و اسرائيل با امضاي قرارداد 6/1 ميليارد دلاري جهت خريد پهپادهاي تهاجمي Heron و Searcher كه تا فاصله 1000 كيلومتري امكان انجام فعاليت دارند، جبران كردند.

پيش از اين رسانه‌هاي آذربايجاني گزارش دادند كه پهپادهاي تهاجمي براي حراست از خطوط لوله و حوزه‌هاي نفتي در درياي خزر مورد نياز باكو است. اما با توجه به آنكه آذربايجان با ايران و تركمنستان مناطق نفتي مورد بحث دارد، وجود پهپادهاي تهاجمي مي‌تواند يك نوع عامل بازدارندگي به شمار آيد.

تحت شرايط خاص، پهپادهاي تهاجمي آذربايجاني - اسرائيلي در رابطه با ايران نيز مي‌تواند مورد استفاده قرار گيرد كه در اين مورد كمي بعدتر صحبت خواهيم كرد.

* وجود لابي اسرائيلي در آذربايجان

در ژانويه سال 2012 در مجمع اقتصاد جهاني داووس، رئيس جمهور اسرائيل شيمون پرز "از جانب خود و كل مردم يهود" به الهام علي اف بابت جلوگيري از اقدامات تروريستي در باكو كه سفير اسرائيل در آذربايجان، معلمان و خاخام مدرسه يهودي را هدف قرار داده بودند، عميقا ابراز سپاس و قدرداني كرد.

بايد گفت كه جامعه يهودي و تايت ها (يهودي‌هاي كوهستاني) بخش قابل توجهي از قشر روشنفكر و تجار جامعه آذري و به خصوص ساختارهاي مديريتي را تشكيل مي‌دهند كه در تصميم گيري‌هاي اين كشور نقش دارند.

كارشناس اسرائيلي "آري گوت" وضع را اينگونه توصيف مي‌كند: "نمايندگان جامعه يهودي به طور مستقيم در همه عرصه‌هاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، اجتماعي و سياسي كشور، حضور يافته و همزمان به جامعه جهاني براي دريافت اطلاع موثق از واقعيت‌هاي آذربايجان كمك كرده و همچنين به توسعه روابط بين المللي آذربايجان مساعدت مي‌كنند".

"ايليا برتمان" كارمند مركز مطالعات استراتژيك اسرائيلي "بگين- سادات" با بيان نه چندان ديپلماتيك ولي حاوي اطلاعات كافي مي‌گويد: "در سال 1992 تحت فشارهاي لابي ارمني در واشنگتن اصلاحيه 907 به تصويب رسيد كه بر اساس آن دولت آمريكا از ارائه هر نوع كمك به آذربايجان تا حل و فصل بحران قره باغ منصرف شد.

اين در حالي بود كه در دهه 90 كمك آمريكا به ارمنستان بيش از يك ميليارد دلار را تشكيل مي‌داد. توسعه روابط با اسرائيل منجر به آن شد كه لابي طرفدار اسرائيل در سال 2002 در دوران مديريت بوش پسر، موفق به لغو اصلاحيه يادشده شود. همچنين در سال 2002 وزارت امور خارجه آمريكا، ممنوعيت فروش اسلحه به آذربايجان را كه از سال 1993 اعمال مي‌شد، لغو كرد و دولت آمريكا به آذربايجان به ميزان 4/4 ميليون دلار جهت خريد تجهيزات نظامي كمك مالي بلاعوض واگذار كرد".

بر اساس سرشماري نفوس شوروي قبل از فروپاشي و آغاز جنگ آذربايجان و ارمنستان، حدود يك درصد جمعيت آذربايجان را يهودي‌ها تشكيل مي‌دادند. بسياري از آنها به اسرائيل مهاجرت كردند و سپس به عنوان متخصصين روسي زبان با تابعيت دوگانه و يا شهروندي اسرائيل به تجارت مشغول بوده و همچنين به عنوان مشاورين نظامي و مهندسين رشته‌هاي مختلف در آذربايجان ايفاي نقش مي‌كنند.

اينكه جامعه يهودي تا كجا توانسته است در ساختارهاي مديريتي و سازمان‌هاي اطلاعاتي آذربايجان سهيم شود ، از آن جا معلوم مي‌شود كه تظاهرات ضديهودي در برابر سفارت اسرائيل در باكو هنوز در مرحله آمادگي به طور بسيار جدي توسط وزارت امنيت ملي آذربايجان سركوب شده است.

اما سركوب تظاهرات ضد اسرائيلي به اصطلاح تنها يك ابر مصنوعي است زيرا مقامات آذربايجاني با پوشش مبارزه با دشمنان اسرائيل و "اسلام گرايان"، در واقع به تصفيه ميدان سياسي مشغول بوده و مخالفان خط مشي همكاري استراتژيك با غرب، آمريكا و اسرائيل را از بين مي‌برند.

"آريل كوهن" يكي از تحليل گران بنياد آمريكايي "ميراث" ضمن صحبت با اين جانب ( پان كراتنيكو) گفت كه بر اساس نظر مقامات عالي آمريكا و اسرائيل "آذربايجان از شركاي استراتژيك كليدي غرب در منطقه به شمار رفته و اشتراك منافع ايجاب مي‌كند تا روابط بيش از پيش گسترش داده شوند.

وي افزود: آمريكا بايد حجم همكاري با باكو را افزايش دهد؛ از جمله در زمينه‌هاي مبارزه با تروريسم، عمليات‌هاي جاسوسي و تحكيم امنيت مرزي. دولت اوباما بايد ابتكار عمل را در دست گيرد و اروپا و تركيه را به همكاري تشويق كند. به جاي استفاده از آذربايجان به عنوان پايگاه پشتيباني از افغانستان و يا گزينه "سوخت گيري" در خارج از خليج فارس، اين فرصت فراهم شده تا با اين كشور به عنوان شريك استراتژيك، همكاري صورت بگيرد. آذربايجان ابزارهاي موثر نفوذ را در اختيار دارد كه استفاده از آن‌ها مي‌تواند به چگونگي رشد مناقشه با ايران تاثير بگذارد...".

آمريكا و اسرائيل با هدف تقويت موقعيت خود در ميان نخبگان سياسي و نظامي آذربايجان چنين نقش و جايگاهي را براي اين كشور قائل شدند.

سال به سال تعداد برنامه‌هاي تبادل دانشجويان، روزنامه نگاران و متخصصين در تمامي سطوح افزايش مي‌يابد. همچون تامين مالي اين برنامه‌ها كه بخشي از استراتژي آماده سازي نخبگان جديد غربگرا و اسرائيل گراي آذربايجان است.

اما همين حالا نيز در ميان جامعه يهودي آذربايجان به اندازه كافي نظاميان و كارمندان نهادهاي امنيتي وجود دارند كه در صورت لزوم برخلاف انتظارات برخي رهبران ساده لوح باكو، نه از منافع كشور محل اقامتشان بلكه دقيقا از منافع اسرائيل حمايت خواهند كرد.

*چگونگي كنترل بر پرواز پهپادها؛

برمي‌گرديم به بررسي شرايط قرارداد تسليحاتي و برخي از جزئيات آن.

تل آويو متعهد شده كه يك سري (60 فروند) از پهپادهاي Heron و Searcher كه داراي امكان پرواز طولاني‌تر و محدوده عمل بيشتر مي‌باشند و همچنين تجهيزات اطلاعاتي الكترونيكي، يعني چند دستگاه رادار "گرين پاين" را به باكو تحويل دهد. اين ايستگاه‌ها وابسته به سيستم دفاع موشكي اسرائيل "ARROW 2" (پيكان) مي‌باشند كه به تدريج به آذربايجان تحويل داده خواهند شد.

اين قرارداد براي چند سال در نظر گرفته شده است اما از همين حالا با توجه به اطلاع موجود مي‌توان پيشبيني كرد كه به آذربايجان پهپادهاي تحويل داده خواهد شد كه بر اضافه دستگاه‌هاي اكتشافي و تجهيزات جنگ راديو الكترونيكي، امكان سوار كردن موشك‌هاي "هوا به زمين"، بمب‌هاي عمقي و... وجود خواهد داشت.

ظاهرا فرا گرفتن Heron از سوي متخصصين آذربايجاني با حمايت مهندسين اسرائيلي زمان زيادي نخواهد برد. Heron داراي فن آوري بالا است اين پهپاد همانند پيشرفته‌ترين جنگنده‌هاي بمب افكن، با سيستم‌هاي ماهواره‌اي ناوبري، تجهيزات رديابي و كشف اهداف به صورت نوري، مادون قرمز و رادار و دستگاه‌هاي كنترل تسليحات مجهز مي‌باشد.

ضمن داشتن سرعت رزم ناو 296 كيلومتر / ساعت (حداكثر سرعت 460 كيلومتر / ساعت) اين پهپاد عملا مي‌تواند 8/14 هزار كيلومتر پرواز داشته باشد و اينجا است كه سوال جالبي پيش مي‌آيد: چنانچه باكو مدعي است كه اين تجهيزات عليه ايران نبوده بلكه صرفا به منظور حل مشكل قره باغ در اختيار قرار گرفته است، پس چرا پهپادهاي خريداري شده و مي‌شوند كه برد پروازشان پنج شش برابر بيشتر از دور دست‌ترين نقطه ارمنستان مي‌باشد؟

با بررسي ويژگي‌هاي تاكتيكي و فني پهپادهاي كه آذربايجان بر اساس قرارداد دريافت مي‌كند، به اين نتيجه مي‌توان رسيد كه توانمندي‌هاي اين پهپادهاي اسرائيلي براي برتري يافتن بر سيستم دفاع هوايي ارمنستان نيست بلكه براي فايق آمدن بر سيستم دفاع هوايي ايران در نظر گرفته شده است.

بحث ديگر اين است كه هنوز مشخص نيست كه آيا در حقيقت كنترل پهپادها واقعا با آذربايجان است يا خير.

بر اساس شرايط قرارداد، شركت دولتي اسرائيل Israel Aerospace Industries نحوه استفاده از پهپادهاي مجهز با سلاح‌هاي دقيق را به نظاميان آذربايجاني آموزش مي‌دهد. نكته جالب اين جاست كه براي مرحله معيني (فرا رسيدن چنين مرحله را طرف اسرائيلي تعيين مي‌كند) تمامي اين پهپادها و تسليحات در اختيار متخصصين اسرائيلي قرار خواهند داشت.

علاوه بر اين آذربايجاني‌ها حق ندارند دستگاه‌ها و تجهيزات پهپادها را نصب، تعويض و يا به مسايل مديريت و نگهداري فني آن‌ها مداخله كنند.

عملا طبق اين قرارداد، آذربايجان در قلمرو خود پهپادهاي اكتشافي و تهاجمي را دريافت مي‌كند كه كنترل واقعي بر آن‌ها نه با وزارت دفاع اين كشور بلكه با متخصصين اسرائيلي مي‌باشد.

حالا پشتيباني از عمليات‌هاي اسرائيل عليه ايران تنها از قلمرو 2 كشور مي‌تواند صورت گيرد كه يكي آذربايجان و ديگري افغانستان است.

در افغانستان حمايت از اقدامات هواپيمايي اسرائيل مي‌تواند توسط پهپادهاي اسرائيلي كه از پايگاه‌هاي آيساف در هرات، قندهار و شيندند به پرواز در مي‌آيند، انجام شود.

منابع مستقل مي‌گويند كه نمايندگان و واحدهاي "فرماندهي عمليات‌هاي دوردست" وابسته به ارتش اسرائيل در مناطق غربي افغانستان با پوشش كارشناسان فني نيروهاي هوايي آمريكا فعال مي‌باشند.

احتمال حضور نمايندگان اين فرماندهي اسرائيل در لباس كارشناسان فني در حال حاضر در آذربايجان بعيد نمي‌باشد.

به تائيد نماينده ويژه دبير كل ناتو در امور قفقاز و آسياي مركزي "جيمز آپاتورا" يك سوم محموله‌هاي ناتو براي افغانستان از طريق پل هوايي باكو عبور مي‌كند. در صورت لزوم اسرائيل نيز از طريق اين پل هوايي محموله‌هاي خود را انتقال خواهد كرد و يا شايد دارد انتقال مي‌دهد. و احتمالا در اين زمينه باكو با آن هماهنگ است. چرا كه در دسامبر سال 2011، آذربايجان جايگزين شركت هواپيمايي گرجستان Sky Georgia جهت حمل و نقل محموله‌هاي ناتو براي نظاميان غربي در افغانستان شد.

در رسانه‌هاي گروهي، بسياري از كارشناسان آغاز حمله اسرائيل (و احتمالا آمريكا) به ايران را با شروع اقدامات نظامي آذربايجان عليه ارمنستان براي آزادي قره باغ كوهستاني مرتبط مي‌دانند. احتمال تحقق اين سناريو بعيد به نظر نمي‌رسد زيرا در اين صورت پشتيباني از حملات هوايي به ايران مي‌تواند از جانب متخصصين آذربايجاني در منطقه درگيري‌هاي ارمنستان و آذربايجان صورت گيرد كه از سوي اسرائيل استخدام شده‌اند.

آيا رهبريت عالي آذربايجان در اين زمينه نقش منفي خود را درك خواهد كرد؟ پاسخ اين پرسش هنوز روشن نيست.

مطمئنا در سطح مقامات اين كشور به اندازه كافي اشخاصي وجود دارند كه عمل خودكشي دولتي بودن اقدام عليه ايران را درك مي‌كنند.

اما به احتمال بسيار زياد در اين روز (روز اقدام نظامي احتمالي) ستون پنجم آذربايجان به طور پنهاني، پهپادها و نيروهاي مسلح اين كشور را مورد استفاده خاص خود قرار خواهد داد.

دوشنبه|ا|28|ا|فروردين|ا|1391

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايران دیپلماسی]

[مشاهده در: www.irdiplomacy.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 107]