شميسا و حوزه‌هاي سكوت در شعر پروين

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: بزرگداشت پروين اعتصامي ـ1/دادبه: پيام شعر پروين تن‌آزاري است/ شميسا و حوزه‌هاي سكوت در شعر پروين
دادبه: پيام شعر پروين تن‌آزاري است/ شميسا و حوزه‌هاي سكوت در شعر پروين
اصغر دادبه در همايش بزرگداشت پروين اعصامي گفت كه كل پيام شعر او را مي‌توان در توصيه به تن‌آزاري و دوري از مردم آزاري خلاصه كرد و سيروس شميسا هم از سه حوزه سكوت در شعر اين شاعر معاصر سخن گفت.

به گزارش خبرنگار مهر، نخستين همايش بزرگداشت يكصد و پنجمين سالروز تولد پروين اعتصامي عصر روز دوشنبه 22 اسفند با حضور جمعي از اهالي ادبيات از جمله اصغر دادبه، سيروس شميسا، علي دهباشي، علير ميرانصاري و همچنين حجت‌الاسلام والمسلمين محمدجواد ادبي در سالن همايش‌هاي سازمان اسناد و كتابخانه ملي ايران برگزار شد.

در ابتداي اين همايش، اسدالله معظمي گودرزي، مديرمسئول انتشارات كلك سيمين و دبير علمي همايش بزرگداشت يكصد و پنجمين سالروز تولد پروين اعتصامي در سخناني كوتاه با اشاره به همكاري انجمن آثار و مفاخر فرهنگي، موسسه نوبهار بلخ و كتابخانه ملي ايران در برگزاري آن، تجليل از منزلت و جايگاه زن ايراني را هدف اين همايش عنوان كرد.

معظمي گودرزي، همچنين از استادان و برخي اعضاي هيئت علمي دانشگاه‌هاي كشور به جهت اعلام آمادگي‌شان براي همكاري با اين همايش و سخنراني درباره شعر پروين اعتصامي و تاثيرگذاري اين شاعر معاصر در حركت‌هاي آزاديخواهانه دوران بعد از مشروطيت قدرداني كرد.

دادبه: پيام پروين اعتصامي، دوري از مردم آزاري و در عوض تن‌آزاري است

در ادامه اين برنامه اصغر دادبه در يك سخنراني با عنوان «نگاهي به جهان‌بيني پروين» به تقسيم بندي رايج متفكران دوران پيشامدرن از جهان بيني كه آن را به عملي و نظري بخش‌بندي مي‌كنند، گفت: نه فقط در ديوان پروين اعتصامي كه در اشعار بسياري از بزرگان آن دوره و قبل از آن، اين پرسش‌هاي نخستين كه «از كجا آمده‌ايم و هدف از آفرينش چيست؟» مطرح است.

وي افزود: اما همين شاعران بزرگ كه فرزند زمانه خويش بوده‌اند، در عين حال تلاش مي‌كردند كه فلسفه را از آسمان به زمين بياورند و آن را در خانه‌ها جاي دهند.

اين استاد زبان و ادبيات فارسي دانشگاه‌هاي كشور درخشش و درخشندگي شعر پروين اعتصامي را در حوزه‌هاي عملي يعني انسان‌گرايي و انسان‌شناسي او دانست.

دادبه در ادامه تاكيد كرد: من مثل برخي فكر نمي‌كنم كه ما حكمت عملي‌مان را از يونان گرفته‌ايم و بلكه به باور من ما حكمت عملي خودمان را داريم و حرف براي گفتن هم، زياد داريم.

وي گفت: اگر بخواهيم كل پيام پروين اعتصامي را فرموله و آن را در يك جمله خلاصه كنيم، دوري از مردم آزاري و در عوض تن‌آزاري است.

اين منتقد ادبي با رد برخي اظهارات كه قائل به جبري مذهب بودن پروين اعتصامي است، يادآور شد: اين سخن را درباره حافظ هم مطرح مي‌كنند، ولي مطلقاً اينگونه نيست. نه او، نه پروين و نه بسياري از بزرگان ما - كه اين اتهام به آنها وارد شده - جبري مذهب نيستند، بلكه تنها شاعر هستند و به تبع از امكانات شاعري خود براي بيان ايده‌شان استفاده مي‌كنند.

3 حوزه سكوت در شعر پروين از نگاه سيروس شميسا

در ادامه اين برنامه، سيروس شميسا استاد زبان و ادبيات فارسي دانشگاه علامه طباطبايي در يك سخنراني با عنوان «حوزه‌هاي سكوت در شعر پروين» ضمن بيان اينكه نكته كه «يكي از وظايف منتقد ادبي به حرف واداشتن حوزه‌هاي سكوت است» گفت: در هرمنوتيك اين بحث مطرح است كه يك متن پر از شكاف‌ها است و منتقد بايد آن خلاءها را نشان دهد.

وي افزود: در ابيات فارسي هم چند منطقه وسيع سكوت هست كه لزوماً مهم و معني‌دار نيستند بجز چند تاي آنها از جمله درباره شعر و زندگي پروين اعتصامي.

شميسا از سه حوزه سكوت در شعر پروين اعتصامي سخن گفت و تاكيد كرد: نخستين حوزه، در واقع همان زندگي پروين است؛ ما درباره زندگي خصوصي پروين اعتصامي و تاثيري كه قطعاً نحوه اين زندگي بر اشعارش مي‌گذاشته، عملاً چيزي نمي‌دانيم و پروين هم از زندگي خودش به عنوان يك زن چندان چيزي نمي‌گويد.

اين منتقد ادبي افزود: دومين حوزه سكوت درباره پروين، مسائل سياسي دوره اوست؛ سخن رسمي آن مقطع، حركت به سمت ايران نوين و سياست‌هاي تجددخواهانه و البته همراه با اِعمال زور رضاشاهي است. ما در اين مورد مهم نيز عملاً شاهد واكنش‌هاي خاصي از جانب پروين نيستيم و كمتر درباره موضعگيريهاي سياسي او مي‌دانيم.

وي ادامه داد: سومين حوزه سكوت در شعر پروين اعتصامي به زمينه‌هاي تجددخواهي در جامعه برمي‌گردد؛ پروين با اينكه از دبيرستان آمريكايي‌ها فارغ‌التحصيل شد، چندان توجه و اهميتي به اين موفقيت خود نمي‌دهد. به عنوان مثال او اصلاً سراغ ترجمه آثار شاعران بزرگ آن مقطع از تاريخ جهان نمي‌رود.

سيروس شميسا گفت: آزادي زن از نظر پروين، آزادي براي ادامه تحصيل است و نه چيزي بيشتر از آن. البته در شعرهاي او نمايان است كه گويا پروين همواره به اين مسئله مي‌انديشيده كه تجدد چگونه مي‌تواند بدون آزاد گذاشتن افراد، محقق شود؟

اين استاد زبان و ادبيات فارسي دانشگاه علامه طباطبايي همچنين يادآور شد: پروين شاعر مكتب كلاسيسيم است و مثل همه كلاسيك‌ها روي به گذشته دارد نه آينده. بارزترين نشانه اين مسئله گرايش شديد او به پند و ارز در شعرهايش است.

© 2003 Mehr News Agency .

سه|ا|شنبه|ا|23|ا|اسفند|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 215]